جشن فندق
جشن فندق؛ سومین جشن محصولات کشاورزی در استان قزوین.
جشن فندق یا فندق‌چین، از آیین‌های کهن مردم در استان قزوین است که به‌صورت سالانه، در برخی از روستاهای این استان و در میانۀ مرداد ماه یا اوایل شهریور ماه، برگزار می‌شود. این جشن، به مناسبت، آغاز فندق‌چینی بوده و با آداب‌ورسوم منحصر‌به‌فردی همراه است. مردم منطقه، در سال‌های اخیر، با گرامی داشتن این گروه از جشن‌های کهن ایرانی، تلاش می‌کنند تا عادت‌های صحیح گذشتگان را دوباره زنده کرده و به صنعت توریسم و گردشگری مناطق روستایی نیز جانی دوباره ببخشند.
گسترۀ جغرافیایی
جشن فندق، در مناطقی که به رویش فندق شهرت دارند، برگزار می‌شود. از آن جمله می‌توان به استان‌های گیلان و قزوین در ایران اشاره کرد. قزوین، پس از استان گیلان، دومین تولیدکنندۀ فندق در ایران بوده و در روستای منطقۀ رودبار الموت، در حدود 16 هزار درخت بارور فندق وجود دارد. از دیگر روستاهای استان قزوین که تولیدکنندۀ فندق هستند، می‌توان به روستاهای تلاتر، فشک، آکوجان، هیر، سفیدآب، زواردشت، قسطین و یارود اشاره کرد.[۱]
میوۀ فندق
فندق، از جمله میوه‌های خوش‌طعمی است که علاوه بر مصرف خوراکی، ارزش غذایی فراوانی داشته و در صنایع روغن، شکلات و تولید عطر از آن استفاده می‌شود. این میوه، همچنین، در معیشت مردم برخی مناطق ایران، نقش تعیین‌کننده ایفا می‌کند.[۲]
آداب‌ورسوم
جشن فندق، رویدادی فرهنگی- هنری است که در سال‌های اخیر، با محبوبیت بیشتری مواجه شده و افراد، با طراحی و اجرای برخی برنامه‌های مفرح و بانشاط، مردم منطقه و اطراف آن را به بازدید و حضور در این جشن فرا می‌خوانند. جشن فندق با اجرای موسیقی فولکوریک، لافندبازی،[۳] آتش‌بازی، ورزش‌های بومی و ارائۀ نمایشگاهی از محصولات محلی و صنایع دستی همراه است.[۴] علاوه بر آن، در این جشن، دخترانی که به تازگی نامزد شده‌اند، برای همسران خود، از هستۀ فندق‌ها گردنبند درست می‌کنند. آنها، برای ساخت این گردنبند که «گلوانه» نام دارد از هستۀ فندق‌هایی که هنوز خشک نشده، استفاده کرده و در فصل زمستان به همسران خود هدیه می‌دهند.[۵]
کارکردها
مردم منطقۀ الموت در استان قزوین، جشن فندق را به نوعی شکرگزاری برای برداشت خوب محصول در هر سال می‌دانند. برگزاری این جشن، به‌منظور احیای سنت گذشتگان و نیز آداب‌ورسوم مردم منطقه بوده و علاوه بر آن، به جذب گردشگر منجر می‌شود که در اقتصاد مردم بسیار تأثیرگذار است. این جشن، همچنین، به معرفی سایر محصولات و صنایع دستی منطقه منجر شده و به رونق اقتصادی و کاهش محرومیت روستاییان نیز کمک شایانی می‌کند. لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر، بخش قابل توجهی از اعتبار به‌دست آمده از برگزاری این جشن، صرف آماده‌سازی منطقۀ الموت، تجهیز مدارس شبانه‌روزی و آسفالت جاده‌ها شده است.[۶]
پانویس
منابع
- «برخی مردم الموت خواستار برگزاری جشن (فندق چین) شدند»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ بارگذاری: 11 مرداد 1383ش.
- «جشن فندق‌چین در قزوین»، خبرگزاری میزان، تاریخ بارگذاری: 7 شهریور 1400ش.
- «جشن فندق»، وب‌سایت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین، تاریخ بازدید: 14 شهریور 1402ش.