دانشگاه علوم اسلامی رضوی

پرونده:دانشگاه علوم اسلامی رضوی.jpg

دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد

دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ از دانشگاه‌های حوزۀ علوم اسلامی و انسانی در جوار حرم امام رضا.

دانشگاه علوم اسلامی رضوی، از نهادهای مهم آموزشی در ایران است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با هدف تأمین نیروی انسانی مورد نیاز نظام اسلامی، تأسیس شد و اکنون در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و تربیت نیروی انسانی کارآمد، فعالیت دارد. این دانشگاه در تولید علم، گسترش و توسعه علوم انسانی و اسلامی و گفتمان‌سازی فرهنگی، نقش‌آفرین است.

تاریخچه

دانشگاه علوم اسلامی رضوی در هجدهم مرداد ۱۳۶۳ش با تلاش آیت‌الله واعظ طبسی، تولیت سابق آستان قدس رضوی، تأسیس شد و در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجو می‌پذیرد.

اهداف دانشگاه

دانشگاه علوم اسلامی رضوی به ‌هدف تأمین نیروی انسانی مورد نیاز نظام اسلامی مانند مجتهد، قاضی، حقوق‌دان، اقتصاددان، جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز علوم اسلامی و توسعه علوم اسلامی تأسیس شد. دانشگاه علوم اسلامی رضوی از اختیارات آموزشی خاص برخوردار است و نظام آموزشی دانشگاه، در جهت تحقق اهداف کلان این مجموعه، برنامه‌ریزی ‌شده است.

ساختمان دانشگاه

ساختمان دانشگاه در صحن امام حسن مجتبی واقع در حرم امام رضا، قرار دارد. این مکان با معماری منحصربه‌فرد، ویژگی‌های تاریخی و هنری فراوانی دارد و در محل دو مدرسۀ قدیمی میرزا جعفر و خیرات‌خان که از بناهای تاریخی دوره صفویه است، احداث شده است. این دو مدرسه پس از ادغام با یکدیگر هم‌زمان با توسعه حرم و افزایش ساختمان‌های جدید به آن، جزو ساختمان دانشگاه علوم اسلامی رضوی شده‌اند.

دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دارای یک ساختمان اداری در خروجی صحن هدایت و پردیس خواهران نیز هست و در مجموع 3 سالن مطالعه و کتابخانه نیز دارد. کتابخانه‌های دانشگاه رضوی مشتمل بر حدود 32000 عنوان کتاب فارسی، عربی و لاتین، بیش از 500 پایان‌نامه و 500 کتاب نفیس چاپ سنگی و مجهز به سیستم‌های جدید جستجو است.

ارکان دانشگاه

اركان دانشگاه عبارت‌اند از: هیئت مؤسس، هیئت امناء، رئيس دانشگاه، شوراي دانشگاه.

طبق مادۀ 6 هیئت مؤسس، تولیت آستان قدس بوده که وظیفۀ تعیین هیئت‌امنا را بر عهده دارد.

طبق مادة 8 اساسنامه دانشگاه، رئیس این دانشگاه به پیشنهاد هیئت امناء و تصویب تولیت آستان قدس رضوی از بین روحانیون برجستۀ شیعه برای مدت 5 سال تعیین می‌شود.

طبق ضوابط معمول در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي تابع وزارت فرهنگ و آموزش عالي، شورای دانشگاه و کمیسیون‌های تخصصی آن فعالیت خواهند داشت که وظایف و ترکیب اعضای شورا در ماده 12 اساسنامه ذکر شده است.

نحوۀ پذیرش دانشجو

دانشگاه علوم اسلامی رضوی تنها دانشگاه ایران است که به موجب موافقت شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانشجویان خود را هرساله از طریق آزمون اختصاصی و مصاحبه با نظارت سازمان سنجش آموزش کشور پذیرش می‌کند. پذیرفته‌شدگان در مرحلۀ اول به‌صورت چند برابر ظرفیت دعوت به مصاحبه علمی و عمومی تحت نظارت و کنترل هسته گزینش دانشگاه شده، پس از قبولی در این مرحله و انجام تحقیقات محلی، در دانشگاه پذیرش می‌شوند.

بودجه و هزینه‌های جاری از محل آستان قدس رضوی، تأمین شده و تحصیل در این دانشگاه برای دانشجویان رایگان است، درعین‌حال تمامی ضوابط و قوانین از سوی وزارت علوم تعیین می‌شود.

دانشجویان غیر ایرانی

دانشگاه علوم اسلامی رضوی از آغاز، نگاهی ویژه به دانشجویان غیر ایرانی داشته و تاکنون گروه‌هایی از کشورهای: چین، بوسنی‌وهرزگوین، پاکستان، بحرین، عربستان، اوگاندا، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان و سوریه در این دانشگاه به تحصیل پرداخته‌اند. فارغ‌التحصیلان چینی پس از پایان تحصیلات، شبکه صدای چین را برای تبلیغ اسلام راه‌اندازی کرده‌اند. بسیاری از فارغ‌التحصیلان جهت تبلیغ دین اسلام به کشورهای خود بازگشته‌اند.

رشته‌ها

دانشگاه علوم اسلامی رضوی در مقاطع سه‌گانه تحصیلی، رشته‌های گوناگونی را ارائه کرده است:

مقطع کارشناسی

رشته‌های مقطع کارشناسی: اقتصاد، فلسفه و کلام اسلامی، حقوق، جامعه‌شناسی، علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی حقوق اسلامی، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، تاریخ اسلام.

مقطع کارشناسی ارشد

رشته‌های مقطع کارشناسی ارشد: علوم قرآنی و حدیث، فلسفه و کلام اسلامی، حقوق جزا و جرم‌شناسی، حقوق خصوصی، حقوق بین‌الملل، اقتصاد، فقه و مبانی حقوق اسلامی، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دانش اجتماعی مسلمین، عرفان و حکمت اسلامی، علوم اقتصادی- بانکداری اسلامی، فقه و حقوق وقف، حکمت اشراق.

مقطع دکتری

رشته‌های مقطع دکتری: علوم قرآنی و حدیث، فلسفه و کلام اسلامی، فقه جزایی، حقوق جزا و جرم‌شناسی، حقوق بین‌الملل، حقوق خصوصی.

مجلات و نشریات

دانشگاه علوم اسلامی رضوی در زمینه‌های گوناگون علمی، چندین نشریه را به شرح زیر منتشر می‌کند:

مجلۀ علمی پژوهشی آموزه‌های فقه مدنی

مجلۀ علمی پژوهشی آموزه‌های حقوق کیفری

مجلۀ آموزه‌های قرآنی

مجلۀ آموزه‌های حدیثی

مجلۀ آموزه‌های فقه عبادی

مجلۀ آموزه‌های فلسفه اسلامی

مجلۀ آموزه‌های اقتصاد اسلامی

مجلۀ آموزه‌های اسلام و حقوق بین‌الملل

پژوهش‌های اجتماعی اسلامی

مجلۀ دانشجویی

جایگاه علمی

دانشجویان دانشگاه علوم اسلامی رضوی در هر سه مقطع تحصیلی، واحدهای درسی بیشتری را نسبت به سایر دانشگاه‌ها، می‌گذرانند و این امتیاز در مدرک رسمی آنها قید می‌شود. به‌همین دلیل، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، از نظر علمی، جایگاه ویژه‌ای در بین دانشگاه‌های ایران دارد.

پردیس خواهران

دانشگاه رضوی از سال 1397ش با تصویب هیئت‌ امنا و کسب مجوزهای لازم، اقدام به پذیرش دانشجو از میان بانوان داوطلب برای مقطع دکتری کرده است. ساختمان واحد خواهران به‌صورت مجزا از برادران واقع در خیابان نواب صفوی 2، روبه‌روی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان رضوی واقع شده است.

دست‌آورد‌ها

برخی از دستاوردهای دانشگاه رضوی به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر ایران، از این ‌قرار است:

اختصاص رتبۀ سبز به چهار مجلۀ پژوهشی این دانشگاه.

انتشار بیش از 430 عنوان مقاله در مجلات علمي - پژوهشي دانشگاه علوم اسلامي رضوي كه 80 مقاله آن از اساتيد و دانشجويان دانشگاه بوده است.

عبور شمارگان کتاب‌های منتشرشده در دانشگاه علوم اسلامي رضوي از ابتداي تأسیس از 416 هزار عنوان و بيش از 40 طرح پژوهشي كلان در مركز پژوهش اين دانشگاه.

ده‌ها نشست علمی و تخصصی و برگزاری کرسی‌های علمی- ترویجی.

کسب 27 رتبه در مقالات قرآنی و 60 رتبه در جشنواره‌های علمي كشوري و استاني.

منابع

• «اساسنامۀ دانشگاه علوم اسلامي رضوی»، وب‌سایت قوانین، تاریخ بازدید: 10 مهر 1402ش.
• «پژوهش، محور اصلي فعالیت‌های دانشگاه علوم اسلامي رضوي است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ بازدید: 10 مهر 1402ش.
• پسندیده، محمود، «مدارس علوم دینی مشهد در دوره تیموری و صفوی»، مجلۀ میراث جاویدان، شماره ۳۵ و ۳۶، پاییز و زمستان ۱۳۸۰ش.
• «جستجو در کتابخانه دانشگاه علوم اسلامی رضوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران، تاریخ بازدید: 10 مهر 1402ش.
• «دانشجویان غیر ایرانی»، وب‌سایت دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تاریخ بازدید: 10 مهر 1402ش.
• فاضل، محمود، «مدارس قدیم مشهد مدرسه میرزا جعفر»، مجلۀ وحید، شماره ۹۹، اسفند ۱۳۵۰ش.
• فاضل، محمود، «مدارس قدیم مشهد، مدرسه خیرات خان»، مجلۀ وحید، شماره ۱۰۲، ۱۳۵۱ش.
• «فهرست نشریات»، وب‌سایت مدیریت نشریات علمی، تاریخ بازدید: 10 مهر 1402ش.
• «کسب رتبۀ نخست آموزشی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در بین دانشگاه‌های سراسر کشور»، خبرگزاری دانشجو، تاریخ بازدید: 10مهر 1402ش.
• «مقاطع و رشته‌های تحصیلی»، وب‌سایت دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تاریخ بازدید: 10 مهر 1402ش.
• «معرفی دانشگاه»، وب‌سایت دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تاریخ بازدید: 10مهر 1402ش.
• «مهندس رضا دیشیدی طراح و مجری دانشگاه علوم اسلامی رضوی از دو مدرسه تاریخی خیرات خان و میرزا جعفر می‌گوید»، وب‌سایت مشهد چهره، تاریخ بازدید: 10مهر 1402ش.