دختران انقلاب (پویش)

دختران انقلاب (پویش)؛ گروهی متشکل از دختران محجبه و تازه محجبه‌شده که برای احیای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر گرد هم آمده‌اند.

دختران انقلاب گروه مردمی از دخترانی است که در تقابل با کشف حجاب دختران خیابان انقلاب ایجاد شد. دختران انقلاب با برپایی موکب‌ها و حضور در اجتماعات با زبان نرم و بامحبت به امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌پردازند و سپس با ایجاد صمیمیت و رفاقت سعی در تثبیت تحول افراد دارند.

تعریف دختران انقلاب

دختران انقلاب مجموعه‌ای متشکل از دختران محجبه و بانوانی است که به‌تازگی به حجاب روی آورده‌اند. این گروه مردمی، با تکیه بر ارزش‌های اسلامی و مطالعات عمیق فرهنگی می‌کوشند تا بر جامعه تأثیر بگذارند.

گروه دختران انقلاب از سال ۱۳۹۵ش با هدف احیای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر شکل گرفت. پس از سه تا چهار سال فعالیت مطالعاتی و زمینه‌سازی، این مجموعه وارد مرحلۀ اجرای برنامه‌های فرهنگی شد.

نام‌گذاری دختران انقلاب

فعالیت گروه دختران انقلاب همزمان با جریان کشف حجاب دختران خیابان انقلاب در تهران آغاز شد؛ افرادی که با برداشتن روسری خود و نمایش آن بر سر چوب‌ها، خواستار تغییر قوانین حجاب و حتی درخواست مهاجرت و گرفتن تابعیت از کشورهای دیگر بودند و خود را نمایندۀ زنان ایران معرفی می‌کردند؛ در حالی که هویت و سبک زندگی زن ایرانی همواره با عفت و حیا پیوند خورده است و حجاب نه‌تنها یک ارزش دینی و اسلامی، بلکه بخشی از هویت ملی ایرانیان محسوب می‌شود و بحثی به‌عنوان حجاب اجباری مطرح نبوده است. به همین دلیل، این مجموعه نام «دختران انقلاب» را برای خود برگزید.

این نام، نه صرفاً برای دخترانی با پوشش خاص، بلکه برای تمام دختران انقلابی است؛ حتی آنهایی که ممکن است ظاهرشان متفاوت باشد؛ اما قلب‌شان برای اسلام، تشیع، انقلاب اسلامی و شهدا می‌تپد. نمونۀ آن را می‌توان در دختران کم‌حجابی دید که در مراسم تشییع پیکر قاسم سلیمانی، راهپیمایی ۲۲ بهمن و روز قدس، در راهپیمایی اربعین حسینی حاضر شدند و عشق خود به آرمان‌های انقلاب را نشان دادند.

اهمیت فعالیت دختران انقلاب

مسئول گروه دختران انقلاب معتقد است جریان استکبار جهانی در سال‌های اخیر برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری گسترده‌ای برای ترویج بی‌حجابی در جامعۀ ایرانی انجام داده است. وی این حرکت را یک توطئه می‌داند که هدف نهایی آن جدا کردن زنان از کانون خانواده و تخریب بنیان‌های تربیتی نسل آیندۀ ایران است.

در هر جامعه، همگان در قبال آسیب‌های اجتماعی مسئولیت دارند و به‌ویژه از منظر اسلامی، انسان‌ها نمی‌توانند نسبت به یکدیگر بی‌تفاوت باشند. امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر از واجبات دینی است و در آیات متعددی از قرآن کریم به آن سفارش شده است. پیامبر در سخنان خود همواره بر اهمیت امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر تأکید داشت و تربیت اجتماعی را با ترکیبی از ملایمت و قاطعیت پیش می‌برد. پیامبر معتقد است زمانی که مردم امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌کنند، در خیر و صلاح هستند؛ اما اگر این فریضه ترک شود، برکات از زندگی آنان می‌رود و شرور بر آنان مسلط می‌شوند.

اهداف دختران انقلاب

برای ایجاد تعامل سازنده بین مردم و حکومت‌ها، وجود نهادهای مدنی واسط ضروری است؛ نهادهایی که ریشه در بطن جامعه داشته باشند و بتوانند ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی را هم به مردم و هم به حاکمیت متذکر شوند.

در این راستا، دختران انقلاب به‌عنوان یکی از گروه‌های مردمی و انقلابی، پرچم‌دار جریان ترویج امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در جامعه شده‌اند. آنها با فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی خود، می‌توانند در نقش حلقه واسطی عمل کنند که هم ارزش‌های اسلامی را به مردم یادآوری می‌کنند و هم دغدغه‌های جامعه را به سطوح بالاتر منتقل می‌کنند.

ایدۀ تشکیل گروه دختران انقلاب

تشکیل گروه مردمی دختران انقلاب از دغدغه‌ای عمیق دربارۀ احیای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر نشأت گرفت. در سال ۱۳۹۵ش گروهی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه که نگران مسئلۀ حجاب بودند، با مطالعۀ بیانات رهبر انقلاب اسلامی ایران دریافتند که وی بارها بر اهمیت این فریضۀ الهی تأکید کرده‌ است و در تحلیل خود از دشمنی‌های نظام استکبار، به الگوی مشخص دشمن در پی برداشتن قانون حجاب اشاره می‌کند. این هشدارها در کنار تأکید رهبر انقلاب بر مسئله فرهنگ و ضرورت حمایت از حرکت‌های مردمی دینی، انگیزه‌بخش شکل‌گیری این گروه بود.

امروزه دگرگونی سبک زندگی موجب تغییر در پوشش و حجاب برخی از بانوان شده است که به‌تدریج، فرهنگ بومی و اصیل ایرانی را به چالش می‌کشد. دختران انقلاب با درک این تهدیدات، خود را موظف به دفاع از کرامت زن ایرانی می‌دانند. آنان معتقدند حجاب نه‌تنها یک دستور دینی، بلکه ضامن حفظ شخصیت و جایگاه واقعی زن و در نهایت حفظ جامعه است. این گروه با الهام از ارزش‌های اصیل اسلامی-ایرانی، به فعالیت‌های خود در جهت صیانت از حریم خانواده و تربیت نسل انقلابی ادامه می‌دهند.

گروه دختران انقلاب همچنین خود را وامدار شهید قاسم سلیمانی می‌دانند که همواره بر اهمیت حجاب و عفاف تأکید داشت و آن را بخشی از هویت زن مسلمان می‌دانست. وی در دیدار با اعضای مجموعۀ «دختران انقلاب» با اشاره به مسئولیت خطیر بانوان در حفظ حریم اسلامی، وظیفه زنان را دفاع از حریم و حجاب حضرت زینب دانست. وی معتقد بود همان‌طور که مدافعان حرم در سوریه از حریم حضرت زینب پاسداری می‌کنند، زنان و دختران انقلابی نیز باید در داخل کشور، از ارزش‌های اسلامی و حجاب به‌عنوان سنگر فرهنگی دفاع کنند.

محورهای فعالیت دختران انقلاب

• انگیزه‌بخشی و تشویق دختران با حجاب کامل یا کم‌حجاب برای حضور فعال در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی.
• جذب و همراه کردن دخترانی که اگرچه ممکن است پوشش کاملی نداشته باشند؛ اما دلبستۀ ارزش‌های انقلاب و جبهۀ مقاومت هستند.

دختران انقلاب با شناخت جریان‌های ضدحجاب و اهداف سیاسی‌فرهنگی آنها، می‌کوشند با رویکردی دلسوزانه و تربیتی، به سایر دختران کمک کنند تا ضمن حفظ ارتباط عاطفی با تشیع و انقلاب اسلامی، هویت اسلامی‌ایرانی خود را تقویت کنند.

مراحل فعالیت دختران انقلاب

فعالیت دختران انقلاب در سه مرحله انجام می‌شود:

1. جذب اعضا؛ ایجاد ارتباط اولیه از طریق محبت به اهل‌بیت و شهدا به‌عنوان پایه اصلی؛

2. رفع شبهات؛ مربیان با روشی دوستانه و غیررسمی، ابهامات فکری افراد را برطرف می‌کنند؛

3. تبدیل به کنشگر؛ افراد به فعالانی تبدیل می‌شوند که در جامعه اثرگذارند تا از بازگشت به سبک زندگی گذشته جلوگیری شود.

موفقیت دختران انقلاب

جنبش مردمی دختران انقلاب توانسته است بیش از چند ده‌هزار از دختران ایرانی را با خود همراه کند. آنها دلیل این موفقیت را فضای صمیمی و دوستانه‌ای می‌دانند که به حل مسائل ذهنی کمک می‌کند و از سوی دیگر، مشارکت در فعالیت‌های جمعی، به تثبیت سبک زندگی جدید آنها منجر می‌شود.

این مجموعه با روش‌های خلاقانه مانند برگزاری پاتوق‌های خودمانی، اجرای تعزیه و تئاترهای خیابانی و برنامه‌های فرهنگی در فضاهای عمومی از جمله مترو، به تعامل مستقیم با جامعه می‌پردازد. این اقدامات فضایی طبیعی برای گفت‌وگو و اثرگذاری فراهم می‌کند.

فعالیت‌های میدانی دختران انقلاب

فعالیت‌های دختران انقلاب برای ترویج حجاب در جامعه در چارچوب محورهای زیر تعریف شده است:

فرهنگ‌سازی غیرمستقیم و محیطی

• ایجاد موکب‌های فرهنگی؛ راه‌اندازی غرفه‌های تعاملی با محوریت پذیرایی و گفت‌وگوی غیررسمی با افراد دارای حجاب ضعیف.
• فضاسازی معنوی؛ استفاده از نمادهای مذهبی (مانند دَر سوخته در ایام فاطمیه) برای تقویت حس تعلق به ارزش‌های دینی.
• مشارکت در رویدادهای عمومی؛ حضور فعال در جشنواره فیلم فجر به‌عنوان پاسخی نمادین به تبلیغات ضدحجاب در فضای رسانه‌ای و دانشگاهی، با تمرکز بر امر به معروفِ مبتنی رویکرد ارتباطی غیرتهاجمی.

اقناع‌سازی مبتنی بر تعاملات اجتماعی

• برنامه‌های گروهی؛ برگزاری هیئت‌های دوره‌ای در امامزاده‌ها، اردوهای چندروزه و حلقه‌های دوستی برای تقویت سرمایه‌های عاطفی و هویتی.
• روضه‌خوانی و گفتمان‌سازی؛ تلفیق محتوای مذهبی (روضه) با گفت‌وگوهای چالشی حول ضرورت حجاب.
• همراهی معنوی؛ تعیین «همیاران تربیتی» به‌منظور پشتیبانی مستمر و شخصی‌سازی فرآیند تقویت باورهای دینی و گسترش تربیت دینی.

تثبیت هویت از طریق تجربه‌های عمیق

• اردوهای راهیان نور؛ ایجاد پیوند عاطفی با مفاهیم شهادت و ایثار به‌عنوان پایه‌ای برای درونی‌سازی ارزش حجاب.
• الگوسازی غیرمستقیم؛ استفاده از روایت‌های اهل‌بیت و شهدا برای تقلیل مقاومت ذهنی نسبت به حجاب.

اجتماعات دختران انقلاب

پس از یک سال فعالیت فرهنگی مستمر، دختران انقلاب اقدام به برپایی گردهمایی‌هایی کردند تا دستاوردهای خود را ارائه کنند و پویایی و فراگیری اندیشه‌های خود را نشان دهند و تأثیر مثبتی بر روحیۀ حامیان داشته باشند. گردهمایی دختران انقلاب هر سال در ۲۱ تیر همزمان با هفتۀ عفاف و حجاب برگزار می‌شود.

اجتماع ۴ مرداد ۱۴۰۳ش در ورزشگاه آزادی تهران به مناسبت هفتۀ عفاف و حجاب برگزار شد که ۳۱۳ دختر کم‌حجاب در این مراسم به خواسته خود چادری شدند. این مراسم با حضور خانواده شهید ابراهیم رئیسی و دیگر خانواده‌های شهدا همراه با اهدای روسری متبرک حرم امام حسین برگزار شد.

چالش‌های پیشِ روی دختران انقلاب

ظهور پدیدۀ «دختران خیابان انقلاب» و کشف حجاب علنی، نقطۀ عطفی در تشدید فعالیت‌های گروه دختران انقلاب بود. اعضای مجموعه دختران انقلاب در مناطق محروم تهران با دریافت وام‌های شخصی، هزینه‌های فعالیت‌های امربه‌معروف را تأمین کردند.

دختران انقلاب با واکنش‌های منفی و توهین از سوی سلطنت‌طلب‌ها و تبلیغات رسانه‌های مربوط به آنان نیز روبرو شدند. پس از وایرال شدن ویدیوهای دختران انقلاب در فضای مجازی، گروه‌های مخالف حجاب و ضد جمهوری اسلامی ایران، این گروه را آماج حملات خود قرار دادند. برخی نیز آنها را گروهی تندرو نامیده‌اند که مردم را فریب می‌دهند.

منابع

• قرآن کریم
• «اجتماع دختران انقلاب در ورزشگاه آزادی برگزار شد»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 4 مرداد 1403ش.
• «امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در قرآن»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: 18 فروردین 1404ش.
• «سیرۀ پیامبر در اجرای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 1 آذر 1389ش.
• «صدای دختران انقلاب تا خارج از مرزها هم رفته است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 16 مرداد 1403ش.
• «ماجرای دختران خیابان انقلاب و دختران انقلاب؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 30 تیر 1403ش.
• «مدیرمسئول جنبش «دختران انقلاب»: امربه‌معروف و رفع بی‌حجابی به امثال خانم دباغ نیاز دارد+ فیلم»، فارس‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 2 مِی 2023.