←اقسام امانت‌داری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''امانت‌داری'''</big>؛ تلاش برای نگهداری از دارایی دیگری که در اختیار فرد قرار گرفته است. | <big>'''امانت‌داری'''</big>؛ تلاش برای نگهداری از دارایی دیگری که در اختیار فرد قرار گرفته است. | ||
به امانت دادن بخشی از دارایی به دیگران، از جمله مناسبات زندگی اجتماعی با کارکردهای بسیار است. در مقابل، تلاش برای حفظ آن‌چه به امانت در اختیار فرد قرار گرفته، به استمرار این فضیلت اخلاقی در جامعه، یاری می‌رساند. استواری جامعه و [[خانواده]] در گرو این فضیلت اخلاقی دانسته شده است. | به امانت دادن بخشی از دارایی به دیگران، از جمله مناسبات [[زندگی]] اجتماعی با کارکردهای بسیار است. در مقابل، تلاش برای حفظ آن‌چه به امانت در اختیار فرد قرار گرفته، به استمرار این فضیلت اخلاقی در جامعه، یاری می‌رساند. استواری جامعه و [[خانواده]] در گرو این فضیلت اخلاقی دانسته شده است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==اقسام امانت‌داری== | ==اقسام امانت‌داری== | ||
امانت‌داری مانند دیگر مفاهیم اجتماعی از معنایی فراگیر برخوردار است و علاوه بر امانت مالی، شامل مسئولیت‌ها، سرمایه‌های انسانی و فرهنگی، میراث تاریخی و خود انسان می‌شود.<ref>سورۀ نساء، آیه 58.</ref> در فرهنگ قرآن، علاوه بر توجه به ضرورت امانت‌داری و حرمت امانت‌شکنی انسان نسبت به هم‌نوعان، به موارد زیر نیز توجه شده است: | امانت‌داری مانند دیگر مفاهیم اجتماعی از معنایی فراگیر برخوردار است و علاوه بر امانت مالی، شامل مسئولیت‌ها، سرمایه‌های انسانی و فرهنگی، میراث تاریخی و خود انسان می‌شود.<ref>سورۀ نساء، آیه 58.</ref> در فرهنگ قرآن، علاوه بر توجه به ضرورت امانت‌داری و حرمت امانت‌شکنی انسان نسبت به هم‌نوعان، به موارد زیر نیز توجه شده است: | ||
# امانت‌های خداوند؛<ref>سورۀ انفال، آیه 27.</ref> مانند فرایض الهی<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج22، ص67.</ref> و نیز پیمانی که هر انسانی در ازل با خداوند بسته است؛<ref>سورۀ یس، آیه 60-61.</ref> | |||
# امانت‌های پیامبر؛<ref>سورۀ انفال، آیه 27.</ref> که مفسران، آن را به قرآن و عترت پیامبر خدا، تطبیق کرده‌اند؛<ref>شیخ صدوق، امالی، بی‌تا، ص500.</ref> | |||
# امانت‌داری انسان نسبت به خود؛<ref>سورۀ انفال، آیه 27.</ref> مطابق مبانی اسلامی انسان مالک مطلق روح، ذهن و جسم خود نیست، بلکه اینها امانتی است که از سوی خداوند به‌عنوان مالک حقیقی به او اعطا شده است و باید در مسیر نیل به اهدافی به‌کار گرفته شود که خداوند برای زندگی او تعیین کرده است. از این رو، سفارش شده است که در حق خود خیانت نکند و خیانت به خود به‌معنای محروم ساختن خود از حقوق مسلم و لذات شرعی و معنوی است؛<ref>سورۀ نساء، آیه </ref> همچنین امانت داری به‌معنای حفظ عزّت و آبروی خود است.<ref>سورۀ بقره، آیه 187.</ref> در منابع دینی پذیرش مسئولیت‌های بیش از توان، طمع کردن، حفظ‌نکردن اسرار شخصی، تنبلی، سستی و گناه مصادیق خیانت به خود شمرده شده‌اند.<ref>ایروانی و دیگران، فرهنگ روابط اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، 1388ش، ص66.</ref> | |||
# امانت‌داری نسبت به دیگران؛ مانند کسانی که انسان با آنها تعامل و ارتباط دارد.<ref>سورۀ انفال، آیه 27.</ref> | |||
* همچنین در منابع دینی، امانت به دو دستۀ مادی<ref>خمینی، تحریر الوسیله، 1403ق، ج1، ص525.</ref> و معنوی تقسیم شده است؛ مراد از امانت‌های معنوی، مسئولیت‌های انسان نسبت به خود و دیگران است مانند اهمیت دادن به حفظ جان خود و تندرستی دیگران،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج62، ص319.</ref> حفظ اعتبار و آبرو،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج74، ص16.</ref> حفظ اسرار،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج77، ص89.</ref> عهد و پیمان<ref>سورۀ اسرا، آیه 34.</ref> و مشورت.<ref>سورۀ احزاب، آیه 36.</ref> | * همچنین در منابع دینی، امانت به دو دستۀ مادی<ref>خمینی، تحریر الوسیله، 1403ق، ج1، ص525.</ref> و معنوی تقسیم شده است؛ مراد از امانت‌های معنوی، مسئولیت‌های انسان نسبت به خود و دیگران است مانند اهمیت دادن به حفظ جان خود و تندرستی دیگران،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج62، ص319.</ref> حفظ اعتبار و آبرو،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج74، ص16.</ref> حفظ اسرار،<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج77، ص89.</ref> عهد و پیمان<ref>سورۀ اسرا، آیه 34.</ref> و مشورت.<ref>سورۀ احزاب، آیه 36.</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
# اسرار عمومی مانند اسرار حکومت و جامعه، اطلاعات استراتژیک و هر نوع اطلاعی که سرمایه حیاتی یک کشور به‌حساب می‌آید.<ref>سورۀ نساء، آیه 83.</ref> | # اسرار عمومی مانند اسرار حکومت و جامعه، اطلاعات استراتژیک و هر نوع اطلاعی که سرمایه حیاتی یک کشور به‌حساب می‌آید.<ref>سورۀ نساء، آیه 83.</ref> | ||
# علم نیز در اختیار انسان امانت معنوی است و عدم نشر آن خیانت است؛<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج1، ص172.</ref> | # علم نیز در اختیار انسان امانت معنوی است و عدم نشر آن خیانت است؛<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج1، ص172.</ref> | ||
# حرمت، عزت، اقتدار، آبرو و حیثیت جامعه یک امانت جمعی و ملی است و دامن‌زدن به ناهنجاری‌های اخلاقی و بی‌عفتی، از مصادیق خیانت به جامعه و عفت عمومی به‌حساب می‌آید؛<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج100، ص78.</ref> حفظ حرمت و منزلت رهبر جامعه نیز یک امانت است که همگان به محافظت از آن مأمور هستند.<ref>سوره حجرات، | # حرمت، عزت، اقتدار، آبرو و حیثیت جامعه یک امانت جمعی و ملی است و دامن‌زدن به ناهنجاری‌های اخلاقی و بی‌عفتی، از مصادیق خیانت به جامعه و عفت عمومی به‌حساب می‌آید؛<ref>مجلسی، بحارالأنوار، 1403ق، ج100، ص78.</ref> حفظ حرمت و منزلت رهبر جامعه نیز یک امانت است که همگان به محافظت از آن مأمور هستند.<ref>سوره حجرات، آیه7.</ref> | ||
==عوامل گسترش و تقویت روحیۀ امانت‌داری == | ==عوامل گسترش و تقویت روحیۀ امانت‌داری == | ||