بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
==دلایل و موجبات حسادت== | ==دلایل و موجبات حسادت== | ||
* تذلل (ذلت و حقارت نفس)؛ فرد حسود وقتی کسی را واجد کمالی ببیند و خود را فاقد آن کمال احساس کند، در درونش به نوعی | * تذلل (ذلت و حقارت نفس)؛ فرد حسود وقتی کسی را واجد کمالی ببیند و خود را فاقد آن کمال احساس کند، در درونش به نوعی کمبینی و حقارت نسبت به دارنده آن کمال دچار میشود. | ||
* تعزز؛ اگر کسی دارای کمالاتی باشد و به حاسد فخرفروشی کند، فرد حسود در چنین شرایطی آرزوی سلب آن کمال را از فرد مورد حسادت | * تعزز؛ اگر کسی دارای کمالاتی باشد و به حاسد فخرفروشی کند، فرد حسود در چنین شرایطی آرزوی سلب آن کمال را از فرد مورد حسادت میکند. | ||
* | * [[تکبر]]؛ حسود با انگیزۀ تکبر بر فرد مورد حسادت، آرزوی زوال نعمت از محسود میکند. | ||
* تعجب؛ هرگاه حسود از وجود کمالاتی در فرد مورد حسادت شگفتزده باشد آرزوی زوال آن را میکند. | * تعجب؛ هرگاه حسود از وجود کمالاتی در فرد مورد حسادت شگفتزده باشد آرزوی زوال آن را میکند. | ||
* خبث طینت؛ خباثت باطنی حسود به او اجازۀ برخورداری دیگران از نعمتها را نمیدهد و آرزوی سلب آن نعمتها را میکند. | * خبث طینت؛ خباثت باطنی حسود به او اجازۀ برخورداری دیگران از نعمتها را نمیدهد و آرزوی سلب آن نعمتها را میکند. | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==راه شناخت حسد== | ==راه شناخت حسد== | ||
طبق معیار عالمان اخلاق، اگر آنچه را برای خود نمیخواهی، برای دیگری بخواهی و آنچه را برای خود میخواهی، برای دیگری نخواهی، گرفتار رذیلۀ حسادت شدهای.<ref>[https://lib.eshia.ir/10341/1/456 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص456.]</ref> همچنین ناراحتی از بهرهمندی دیگران از نعمتهای خداوند و نیز غیبت و عیبجویی و دشمنی و کارشکنی، از دیگر راههای شناخت حسد میباشد.<ref>[https://lib.eshia.ir/15339/1/121 شیخ صدوق، الخصال، 1403ق، ج1، ص121، حدیث 113].</ref> | طبق معیار عالمان اخلاق، اگر آنچه را برای خود نمیخواهی، برای دیگری بخواهی و آنچه را برای خود میخواهی، برای دیگری نخواهی، گرفتار رذیلۀ حسادت شدهای.<ref>[https://lib.eshia.ir/10341/1/456 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص456.]</ref> همچنین ناراحتی از بهرهمندی دیگران از نعمتهای خداوند و نیز [[غیبت]] و عیبجویی و دشمنی و کارشکنی، از دیگر راههای شناخت حسد میباشد.<ref>[https://lib.eshia.ir/15339/1/121 شیخ صدوق، الخصال، 1403ق، ج1، ص121، حدیث 113].</ref> | ||
==مراتب چهارگانه حسد== | ==مراتب چهارگانه حسد== | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
* برطرف شدن نعمت از دیگری و رسیدن حسود به آن نعمت. این مرتبه نیز حرام است. | * برطرف شدن نعمت از دیگری و رسیدن حسود به آن نعمت. این مرتبه نیز حرام است. | ||
* برطرف شدن نعمت از دیگری بهدلیل آنکه خود از نیل به آن عاجز است، تا با هم برابر باشند. در چنین حالتی اگر حسود بتواند، آن نعمت را از دست حسادتشونده خارج میکند. | * برطرف شدن نعمت از دیگری بهدلیل آنکه خود از نیل به آن عاجز است، تا با هم برابر باشند. در چنین حالتی اگر حسود بتواند، آن نعمت را از دست حسادتشونده خارج میکند. | ||
* برطرف شدن نعمت از دیگری بهدلیل آنکه خود از نیل به آن عاجز است، تا با هم برابر باشند. منتها در این مرتبه، اولا دین و عقل او مانع تلاش حسادتکننده برای خارج کردن نعمت از دست حسادت شونده میشود. ثانیا بر نفس خویش نیز غضبناک میشود که چرا از زوال نعمت دیگری شادمان میشود. چنین فردی باید امیدوار باشد تا از شر حسادت رهایی یابد و مورد عفو و مرحمت الهی قرار بگیرد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10341/1/460 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص460.]</ref> | * برطرف شدن نعمت از دیگری بهدلیل آنکه خود از نیل به آن عاجز است، تا با هم برابر باشند. منتها در این مرتبه، اولا [[دین]] و عقل او مانع تلاش حسادتکننده برای خارج کردن نعمت از دست حسادت شونده میشود. ثانیا بر نفس خویش نیز غضبناک میشود که چرا از زوال نعمت دیگری شادمان میشود. چنین فردی باید امیدوار باشد تا از شر حسادت رهایی یابد و مورد عفو و مرحمت الهی قرار بگیرد.<ref>[https://lib.eshia.ir/10341/1/460 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص460.]</ref> | ||
==مفاسد حسد از منظر آموزههای اسلامی== | ==مفاسد حسد از منظر آموزههای اسلامی== | ||
حسد آفت دین<ref>[https://lib.eshia.ir/10341/1/457 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص457]؛ [https://lib.eshia.ir/11005/2/307 کلینی، الکافی، کتاب الإیمان و الکفر، باب حسد، ج2، ص307]، ح5.</ref> و موجب زوال ایمان و نابودی اعمال<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65784/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b4%d8%b1%d8%ad_%da%86%d9%87%d9%84_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b9%db%8c%d9%86_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_/%d9%81%d8%b5%d9%84_%d8%af%d8%b1_%d8%a8%d8%b9%d8%b6%db%8c_%d8%a7%d8%b2_%d9%85%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af_%d8%ad%d8%b3%d8%af_%d8%a7%d8%b3%d8%aa_%20#page108 امام خمینی، چهل حدیث، 1373ش، ص108] ؛ [https://lib.eshia.ir/10341/1/457 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص457]؛ دستغیب، گناهان کبیره، 1389ش، ج2، ص321.</ref> است و انسان را پس از مرگ گرفتار فشار قبر<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65784/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b4%d8%b1%d8%ad_%da%86%d9%87%d9%84_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b9%db%8c%d9%86_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_/%d9%81%d8%b5%d9%84_%d8%af%d8%b1_%d8%a8%d8%b9%d8%b6%db%8c_%d8%a7%d8%b2_%d9%85%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af_%d8%ad%d8%b3%d8%af_%d8%a7%d8%b3%d8%aa_%20#page109 امام خمینی، چهل حدیث، 1373ش، ص109.]</ref> میکند. | حسد آفت [[دین]]<ref>[https://lib.eshia.ir/10341/1/457 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص457]؛ [https://lib.eshia.ir/11005/2/307 کلینی، الکافی، کتاب الإیمان و الکفر، باب حسد، ج2، ص307]، ح5.</ref> و موجب زوال ایمان و نابودی اعمال<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65784/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b4%d8%b1%d8%ad_%da%86%d9%87%d9%84_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b9%db%8c%d9%86_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_/%d9%81%d8%b5%d9%84_%d8%af%d8%b1_%d8%a8%d8%b9%d8%b6%db%8c_%d8%a7%d8%b2_%d9%85%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af_%d8%ad%d8%b3%d8%af_%d8%a7%d8%b3%d8%aa_%20#page108 امام خمینی، چهل حدیث، 1373ش، ص108] ؛ [https://lib.eshia.ir/10341/1/457 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص457]؛ دستغیب، گناهان کبیره، 1389ش، ج2، ص321.</ref> است و انسان را پس از مرگ گرفتار فشار قبر<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65784/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b4%d8%b1%d8%ad_%da%86%d9%87%d9%84_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b9%db%8c%d9%86_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_/%d9%81%d8%b5%d9%84_%d8%af%d8%b1_%d8%a8%d8%b9%d8%b6%db%8c_%d8%a7%d8%b2_%d9%85%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af_%d8%ad%d8%b3%d8%af_%d8%a7%d8%b3%d8%aa_%20#page109 امام خمینی، چهل حدیث، 1373ش، ص109.]</ref> میکند. | ||
==درمان حسد== | ==درمان حسد== | ||
وادار کردن خود به مهرورزی با فرد حسادتشونده، بر خلاف دستور نفس اماره رفتار کردن و همچنین وادار کردن زبان به ذکر خیر محسود و برشمردن خصلتهای پسندیدۀ او برای خود و دیگران،<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65786/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b4%d8%b1%d8%ad_%da%86%d9%87%d9%84_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b9%db%8c%d9%86_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_/%d9%81%d8%b5%d9%84_%d8%af%d8%b1_%d8%a8%db%8c%d8%a7%d9%86_%d8%b9%d9%84%d8%a7%d8%ac_%d8%b9%d9%85%d9%84%db%8c_%d8%ad%d8%b3%d8%af_%d8%a7%d8%b3%d8%aa_zwnj;%20#page113 امام خمینی، چهل حدیث، 1373ش، ص113] ؛ [https://lib.eshia.ir/10341/1/468 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص468].</ref> از راههای درمان حسادت در انسان حسود است. | وادار کردن خود به [[مهرورزی]] با فرد حسادتشونده، بر خلاف دستور [[نفس اماره]] رفتار کردن و همچنین وادار کردن زبان به ذکر خیر محسود و برشمردن خصلتهای پسندیدۀ او برای خود و دیگران،<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65786/%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8/%d8%b4%d8%b1%d8%ad_%da%86%d9%87%d9%84_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%b9%db%8c%d9%86_%d8%ad%d8%af%db%8c%d8%ab_/%d9%81%d8%b5%d9%84_%d8%af%d8%b1_%d8%a8%db%8c%d8%a7%d9%86_%d8%b9%d9%84%d8%a7%d8%ac_%d8%b9%d9%85%d9%84%db%8c_%d8%ad%d8%b3%d8%af_%d8%a7%d8%b3%d8%aa_zwnj;%20#page113 امام خمینی، چهل حدیث، 1373ش، ص113] ؛ [https://lib.eshia.ir/10341/1/468 نراقی، معراج السعاده، 1375ش، ص468].</ref> از راههای درمان حسادت در انسان حسود است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== |