بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>مسجد جامع ارومیه</big>'''؛ یکی از آثار کهن در شهر تاریخی ارومیه. | '''<big>مسجد جامع ارومیه</big>'''؛ یکی از آثار کهن در شهر تاریخی [[ارومیه]]. | ||
یکی از کهن‌ترین آثار باستانی شهر | یکی از کهن‌ترین آثار باستانی شهر [[ارومیه]]، مسجد جامع آن است که در بافت قدیمی شهر قرار دارد. برخی پژوهشگران معتقدند که این بنا در زمان ساسانیان آتشکده بود و در دوران اسلامی بر روی آن مسجدی ساخته شد.<ref>[https://article.tebyan.net/84007/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87 پری‌نوش، «معرفی مسجد جامع ارومیه»، سایت تبیان.]</ref> شیوۀ ساخت بنای نخستینِ مسجد و نیز محراب آن که به‌طور دقیق متوجه سمت کعبه نیست، گواهی می‌دهد که مانند دیگر مساجدِ چارطاقی ایران، پیش‌تر آتشکده بوده است.<ref>Godard, L’art de l’Iran, 1962 , p340-343; Pope, A Survey of Persian Art, 1967, p1048; Wilson, «The Masjid-i-Jameiʾ of Rizaʿiya», 1937, p42. .مقدسی، احسن التقاسیم، ۱۴۰۸ق، ص 289.</ref> تاریخ بنای این مسجد معلوم نیست؛ اما شبستان گنبددار قدیمی آن گویای تعلق مسجد به دورۀ سلجوقیان (قرن ششم هـ.ق) است. محراب این شبستان و چهل ستون متصل به آن در تاریخ 676ق در زمان حکومت ایلخانان ساخته شده است. بر اساس سنگ‌نوشتۀ موجود، حجره‌های قدیمی اطراف صحن نیز در سال 1184ق، یعنی اوایل دورۀ زندیه ساخته شده است. بخش نوساز اطراف صحن، مربوط به دو دهۀ اخیر است.<ref>[https://article.tebyan.net/84007/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87 پری‌نوش، «معرفی مسجد جامع ارومیه»، سایت تبیان.]</ref> | ||
==مکان== | ==مکان== | ||
مسجد جامع ارومیه در مرکز شهر و خیابان اقبال قرار گرفته است. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است.<ref>[https://article.tebyan.net/84007/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87 پری‌نوش، «معرفی مسجد جامع ارومیه»، سایت تبیان.]</ref> مسجد، دو درب دارد که یکی به راستۀ سنگ‌تراشان و دیگری به بازار عطاران باز می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/84273283/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «مسجد جامع ارومیه شاهکار معماری ایرانی اسلامی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | مسجد جامع ارومیه در مرکز شهر و خیابان اقبال قرار گرفته است. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است.<ref>[https://article.tebyan.net/84007/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87 پری‌نوش، «معرفی مسجد جامع ارومیه»، سایت تبیان.]</ref> مسجد، دو درب دارد که یکی به راستۀ سنگ‌تراشان و دیگری به بازار عطاران باز می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/84273283/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «مسجد جامع ارومیه شاهکار معماری ایرانی اسلامی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==مرمت و بازسازی== | ==مرمت و بازسازی== | ||
مسجد جامع ارومیه، چندین بار مرمت شده است. براساس نوشتۀ «میرزا رشید ادیب‌الشعرا» در کتاب تاریخ افشار، این مسجد به‌فرمان رضا قلی‌خان بیگلربیگی افشار در سال ۱۱۸۴ق بازسازی شد و ادامۀ تعمیر آن در سال ۱۲۵۰ق به دستور نجف‌قلی خان بیگلربیگی افشار، صورت گرفت. در سال ۱۲۸۷ق، گنبد مسجد به دستور یوسف‌خان شجاع‌الدوله، حکمران وقت | مسجد جامع ارومیه، چندین بار مرمت شده است. براساس نوشتۀ «میرزا رشید ادیب‌الشعرا» در کتاب تاریخ افشار، این مسجد به‌فرمان رضا قلی‌خان بیگلربیگی افشار در سال ۱۱۸۴ق بازسازی شد و ادامۀ تعمیر آن در سال ۱۲۵۰ق به دستور نجف‌قلی خان بیگلربیگی افشار، صورت گرفت. در سال ۱۲۸۷ق، گنبد مسجد به دستور یوسف‌خان شجاع‌الدوله، حکمران وقت [[ارومیه]]، مرمت شد. در سال‌های اخیر نیز مرمت و احیای ایوان‌های بخش شرقی صحن، زیر نظر ادارۀ میراث فرهنگی و گردشگری شروع شده است. عایق‌سازی شبستان، پشت‌بام و گنبدها برای جلوگیری از نشتی‌ها نیز انجام شده است. داخل گنبدخانه، نورپردازی و فرش شده است. مسجد جامع ارومیه به شماره ۲۴۳، در فهرست آثار ملی ثبت شده و یکی از بناهای فاخر تاریخی آذربایجان غربی، با معماری یگانه است. منبر چوبی این مسجد نیز در اواخر سال ۱۳۹۹ش در فهرست میراث منقول ثبت و مرمت آن شروع شد.<ref>[https://www.irna.ir/news/84273283/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C «مسجد جامع ارومیه شاهکار معماری ایرانی اسلامی»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.] </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||