فومن: تفاوت میان نسخه‌ها
هانیه کلهر (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''فومن'''</big>؛ از شهرهای گردشگری استان گیلان در غرب شهر رشت. فومَن، شهرستان فومن در استان گیلان و در ۲۷ کیلومتری غرب شهر رشت واقع شده است. این شهر زیبا با باغ‌ها، شالیزارها، مجسمه‌ها و درختان چنار شناخته می‌شود. فومن یکی از قدیمی‌ترین منا...» ایجاد کرد) |
هانیه کلهر (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''فومن'''</big>؛ از شهرهای گردشگری استان گیلان در غرب شهر رشت. | <big>'''فومن'''</big>؛ از شهرهای گردشگری استان گیلان در غرب شهر رشت. | ||
فومَن، شهرستان فومن در استان گیلان و در ۲۷ کیلومتری غرب شهر رشت واقع شده است. این شهر زیبا با باغ‌ها، شالیزارها، مجسمه‌ها و درختان چنار شناخته می‌شود. فومن یکی از قدیمی‌ترین مناطق شمالی کشور است. این شهر پس از لاهیجان و رشت سومین شهر گردشگری محبوب از نگاه مسافران است. | فومَن، شهرستان فومن در استان گیلان و در ۲۷ کیلومتری غرب شهر رشت واقع شده است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> این شهر زیبا با باغ‌ها، شالیزارها، مجسمه‌ها و درختان چنار شناخته می‌شود. فومن یکی از قدیمی‌ترین مناطق شمالی کشور است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/list/fuman-30517-ci/sort/13/ حسنی، «دیدنی‌های فومن»، وب‌سایت کجارو.]</ref> این شهر پس از لاهیجان و رشت سومین شهر گردشگری محبوب از نگاه مسافران است.<ref>[https://www.mihmansho.com/mag/content/2156/شهرگردی/فومن-کجاست؟-صفر-تا-صد-سفر-فومن-با-میهمان-شو «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وب‌سایت میهمان شو.]</ref> | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
برخی بر این باورند که فومن از دو بخش «فو» یا «پو» و «من» تشکیل شده است. پو و پویی در زبان اوستایی به‌معنی در آغاز پناه بخشیدن و «من» به‌معنی دریافتن و اندیشیدن است و «فومن» به‌معنای پناهگاه اندیشه یا اندیشمندان است. | برخی بر این باورند که فومن از دو بخش «فو» یا «پو» و «من» تشکیل شده است. پو و پویی در زبان اوستایی به‌معنی در آغاز پناه بخشیدن و «من» به‌معنی دریافتن و اندیشیدن است و «فومن» به‌معنای پناهگاه اندیشه یا اندیشمندان است.<ref>[https://www.chargoshe.ir/fa/iran/city/692 «معرفی شهر فومن»، وب‌سایت چهارگوشه ایران زیبا.]</ref> | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
این شهر در شمال ایران، قدمتی چند هزار ساله دارد. این منطقه، زمانی محل سکونت دو تیرة گیلک و تالش بوده است و بسیار پرآوازه بود. زمانی که خاندان «گیلانشاه» و «دابویهیان» در اواخر دوران حکومت ساسانیان بر این شهر حکم‌فرما شدند، این منطقه را فومن نامیدند. در سده‌های هفتم تا نهم قمری، خاندان اسحاق‌وند که از حاکمان مقتدر محلی در گیلان بودند، بر فومن حاکم شدند. | این شهر در شمال ایران، قدمتی چند هزار ساله دارد. این منطقه، زمانی محل سکونت دو تیرة گیلک و تالش بوده است و بسیار پرآوازه بود. زمانی که خاندان «گیلانشاه» و «دابویهیان» در اواخر دوران حکومت ساسانیان بر این شهر حکم‌فرما شدند، این منطقه را فومن نامیدند. در سده‌های هفتم تا نهم قمری، خاندان اسحاق‌وند که از حاکمان مقتدر محلی در گیلان بودند، بر فومن حاکم شدند.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | ||
==جمعیت‌شناسی== | ==جمعیت‌شناسی== | ||
جمعیت این شهر بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ش، ۳۵۸۴۱ نفر بوده است. اقوام گیلکی و تالشی در این شهر ساکن هستند. گیلک‌ها با گویش گیلکی و تالشی‌ها با گویش تالشی صحبت می‌کنند. عده‌ای از مهاجرین ترک و کرد نیز در برخی از نقاط این شهر ساکن هستند. بیش‌تر مردم فومن مسلمان و شیعه هستند. | جمعیت این شهر بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ش، ۳۵۸۴۱ نفر بوده است.<ref>[https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395 «نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری ۱۳۹۵»، درگاه ملی آمار.]</ref> اقوام گیلکی و تالشی در این شهر ساکن هستند. گیلک‌ها با گویش گیلکی و تالشی‌ها با گویش تالشی صحبت می‌کنند. عده‌ای از مهاجرین ترک و کرد نیز در برخی از نقاط این شهر ساکن هستند. بیش‌تر مردم فومن مسلمان و شیعه هستند.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.]</ref> | ||
==جغرافیا== | ==جغرافیا== | ||
این شهر در ۲۷ کیلومتری مرکز استان گیلان و در ۳۵۶ کیلومتری تهران واقع شده است. فومن در مسیر راه ماسوله قرار دارد. مساحت آن ۲۹ کیلومتر مربع بوده و 3 متر از سطح دریا پایین‌تر است. | این شهر در ۲۷ کیلومتری مرکز استان گیلان و در ۳۵۶ کیلومتری تهران واقع شده است. فومن در مسیر راه ماسوله قرار دارد. مساحت آن ۲۹ کیلومتر مربع بوده و 3 متر از سطح دریا پایین‌تر است.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.]</ref> | ||
فومن آب‌وهوای معتدل و مرطوب دارد. میانگین دمای سالانة فومن ۷/۱۵ درجه سانتی‌گراد است که حداکثر دمای مطلق آن ۵/۳۴ درجه سانتی‌گراد و حداقل دما آن به ۱- می‌رسد. میزان بارندگی سالانه نیز ۱۲۷۵ میلی‌متر است. | فومن آب‌وهوای معتدل و مرطوب دارد. میانگین دمای سالانة فومن ۷/۱۵ درجه سانتی‌گراد است که حداکثر دمای مطلق آن ۵/۳۴ درجه سانتی‌گراد و حداقل دما آن به ۱- می‌رسد. میزان بارندگی سالانه نیز ۱۲۷۵ میلی‌متر است.<ref>[http://fouman.rozblog.com/post/4 «آب‌وهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن.]</ref> | ||
==اقتصاد== | ==اقتصاد== | ||
غالب مردم فومن به کشاورزی و دام‌پروری می‌پردازند. کشت برنج و چای در این منطقه نسبت به سایر محصولات رایج‌تر است. کشت توتون و پرورش کرم ابریشم در گذشته در این شهر رایج بوده؛ اما امروزه از رونق افتاده است. | غالب مردم فومن به کشاورزی و دام‌پروری می‌پردازند. کشت برنج و چای در این منطقه نسبت به سایر محصولات رایج‌تر است. کشت توتون و پرورش کرم ابریشم در گذشته در این شهر رایج بوده؛ اما امروزه از رونق افتاده است.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.]</ref> | ||
==فرهنگ‌وهنر== | ==فرهنگ‌وهنر== | ||
آداب‌ورسوم؛ بانوان این شهر، نوعی آش قلمکار با نیت و تشریفات خاصی تهیه می‌کنند که به آن آش حضرت فاطمة زهرا می‌گویند. آن‌ها پس از برآورده شدن حاجت خود، مواد مورد نیاز تهیة آش را از اقوام و همسایگان فراهم می‌کنند و در یک روز خاص از اقوام خویش دعوت می‌کنند تا در مهمانی آن‌ها شرکت کرده و از این آش بخورند. | آداب‌ورسوم؛ بانوان این شهر، نوعی آش قلمکار با نیت و تشریفات خاصی تهیه می‌کنند که به آن آش حضرت فاطمة زهرا می‌گویند. آن‌ها پس از برآورده شدن حاجت خود، مواد مورد نیاز تهیة آش را از اقوام و همسایگان فراهم می‌کنند و در یک روز خاص از اقوام خویش دعوت می‌کنند تا در مهمانی آن‌ها شرکت کرده و از این آش بخورند. | ||
از آداب دیگر مردم می‌توان به آیین چهارشنبه‌سوری اشاره کرد. مادران فومنی در روز سه‌شنبة آخر سال به بازار رفته و طبق سنت خود وسایلی مانند آینه، اسپنددانه و شانه خریداری می‌کنند. فروشندگان در این روز منقلی در مغازة خود روشن کرده و اسپند دود می‌کنند. آن‌ها با صدای بلند و شادمانی اشعاری محلی در وصف این شب می‌خوانند. مادران از فروشندگان مشتی اسپند خریده و شب، هنگامی که اعضای خانواده دور هم جمع هستند، اسپند دود می‌کنند تا چشم‌زخم رفع شود. | |||
مشاهیر؛ از مشاهیر این شهر می‌توان به آیت‌الله محمدتقی بهجت (از علمای بزرگ معاصر)، جعفر شجونی (عضو شورای مرکزی جامعة روحانیت مبارز)، شیون فومنی (شاعر)، کیومرث صابری فومنی (پایه‌گذار موسسة گل‌آقا)، سهیل پرسته (کشتی‌گیر آزادکار و دارندة مدال طلای مسابقات کشتی ساحلی قهرمانی جهان)، حسن اشجاری (بازیکن و مربی تیم فوتبال) و سعید بخشی‌زاده (داور تیم فوتبال) اشاره کرد. | از آداب دیگر مردم می‌توان به آیین چهارشنبه‌سوری اشاره کرد. مادران فومنی در روز سه‌شنبة آخر سال به بازار رفته و طبق سنت خود وسایلی مانند آینه، اسپنددانه و شانه خریداری می‌کنند. فروشندگان در این روز منقلی در مغازة خود روشن کرده و اسپند دود می‌کنند. آن‌ها با صدای بلند و شادمانی اشعاری محلی در وصف این شب می‌خوانند. مادران از فروشندگان مشتی اسپند خریده و شب، هنگامی که اعضای خانواده دور هم جمع هستند، اسپند دود می‌کنند تا چشم‌زخم رفع شود.<ref>[https://fuman.farhang.gov.ir/ershad_content/media/image/2017/01/439163_orig.pdf «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref> | ||
موزه‌ها؛ فومن دو موزه دارد. موزة مردم‌شناسی فومن در بافت شهری فومن واقع است و موزة ماسوله در شهرک تاریخی ماسوله واقع شده است. | |||
غذاهای محلی؛ از غذاهای بی‌نظیر و لذیذ این شهر می‌توان به «پَلاکباب»، «شامی»، «باقلاقاتق»، «فسنجان محلی»، «کولی»، «ترش شامی»، «اناربیج»، «ترش‌کباب»، «واویشگاه»، «میرزاقاسمی»، «ترش‌تره»، «سیرابیج»، «کال‌کباب»، «بورانی» و «زیتون‌پرورده» اشاره کرد. | مشاهیر؛ از مشاهیر این شهر می‌توان به آیت‌الله محمدتقی بهجت (از علمای بزرگ معاصر)، جعفر شجونی (عضو شورای مرکزی جامعة روحانیت مبارز)، شیون فومنی (شاعر)، کیومرث صابری فومنی (پایه‌گذار موسسة گل‌آقا)، سهیل پرسته (کشتی‌گیر آزادکار و دارندة مدال طلای مسابقات کشتی ساحلی قهرمانی جهان)، حسن اشجاری (بازیکن و مربی تیم فوتبال) و سعید بخشی‌زاده (داور تیم فوتبال) اشاره کرد.<ref>[https://fuman.farhang.gov.ir/ershad_content/media/image/2017/01/439163_orig.pdf «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.]</ref> | ||
سوغات و صنایع‌دستی؛ از سوغات این شهر می‌توان به کلوچه فومن، ابریشم، رشته‌خوشکار، چای، برنج، ماهی‌دودی، ماهی‌شور، سیرترشی، هفت‌بیجار، لاکو (نوعی نان برنجی) و انواع صنایع‌دستی مانند عروسک‌های ماسوله اشاره کرد. | |||
موزه‌ها؛ فومن دو موزه دارد. موزة مردم‌شناسی فومن در بافت شهری فومن واقع است و موزة ماسوله در شهرک تاریخی ماسوله واقع شده است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | |||
غذاهای محلی؛ از غذاهای بی‌نظیر و لذیذ این شهر می‌توان به «پَلاکباب»، «شامی»، «باقلاقاتق»، «فسنجان محلی»، «کولی»، «ترش شامی»، «اناربیج»، «ترش‌کباب»، «واویشگاه»، «میرزاقاسمی»، «ترش‌تره»، «سیرابیج»، «کال‌کباب»، «بورانی» و «زیتون‌پرورده» اشاره کرد.<ref>[https://www.gilan-food.ir/گیلان%E2%80%8Cفود/ «گیلان فود برای معرفی بهترین رستوران‌های گیلان آمد»، وب‌سایت گیلان‌فود.]</ref> | |||
سوغات و صنایع‌دستی؛ از سوغات این شهر می‌توان به کلوچه فومن، ابریشم، رشته‌خوشکار، چای، برنج، ماهی‌دودی، ماهی‌شور، سیرترشی، هفت‌بیجار، لاکو (نوعی نان برنجی) و انواع صنایع‌دستی مانند عروسک‌های ماسوله اشاره کرد.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.]</ref> | |||
==بافت شهری== | ==بافت شهری== | ||
بافت شهری فومن مانند سایر شهرهای گیلان دارای معماری قدیمی است. در این شهر اجزای معماری سنتی شمال ایران مانند سقف شیروانی دیده می‌شود. | بافت شهری فومن مانند سایر شهرهای گیلان دارای معماری قدیمی است. در این شهر اجزای معماری سنتی شمال ایران مانند سقف شیروانی دیده می‌شود.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | ||
==آموزش و پژوهش== | ==آموزش و پژوهش== | ||
دانشگاه‌های این شهر شامل دانشکدة فنی فومن دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شفت و فومن، دانشگاه پیام‌نور فومن و دانشگاه علمی- کاربردی فومن است. | دانشگاه‌های این شهر شامل دانشکدة فنی فومن دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شفت و فومن، دانشگاه پیام‌نور فومن و دانشگاه علمی- کاربردی فومن است.<ref>[http://jahaniran.ir/2016/12/26/فومن/ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.]</ref> | ||
همچنین مدرسة علمیة آیت‌الله بهجت در سال ۱۳۸۴ شمسی در فومن شروع به پذیرش طلاب نمود. | |||
همچنین مدرسة علمیة آیت‌الله بهجت در سال ۱۳۸۴ شمسی در فومن شروع به پذیرش طلاب نمود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1880750/معرفی-مدرسه-علميه-آيت%E2%80%8Cالله-العظمی-بهجت-ره-در-فومن «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن آنلاین.]</ref> | |||
==تقسیمات کشوری== | ==تقسیمات کشوری== | ||
شهر فومن در بخش مرکزی شهرستان فومن واقع شده و شامل دهستان‌های رودپیش، گشت، گوراب‌پس و لولمان است. | شهر فومن در بخش مرکزی شهرستان فومن واقع شده و شامل دهستان‌های رودپیش، گشت، گوراب‌پس و لولمان است.<ref>[https://www.amar.org.ir/ارتباط-با-ما/تقسیمات-کشوری «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار.]</ref> | ||
==گردشگری== | ==گردشگری== | ||
ماسوله؛ شهرک زیبا و کوهستانی ماسوله با وسعت ۱۰۰ هکتار در غرب و جنوب غربی شهر واقع شده است و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز ایتالیا شناخته می‌شود. ماسوله بلندترین و کوچک‌ترین شهر گیلان شناخته شده است. این ناحیه با معماری منحصربه‌فرد و موقعیت جغرافیایی خاص خود (از طرف شمال، جنوب و غرب به کوه تکیه زده و از جهت شرق به دریا مشرف است) گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. ماسوله در فهرست آثار ملی ایران و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. | ماسوله؛ شهرک زیبا و کوهستانی ماسوله با وسعت ۱۰۰ هکتار در غرب و جنوب غربی شهر واقع شده است و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز ایتالیا شناخته می‌شود. ماسوله بلندترین و کوچک‌ترین شهر گیلان شناخته شده است. این ناحیه با معماری منحصربه‌فرد و موقعیت جغرافیایی خاص خود (از طرف شمال، جنوب و غرب به کوه تکیه زده و از جهت شرق به دریا مشرف است) گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. ماسوله در فهرست آثار ملی ایران و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/8631-ماسوله/ توکلی، «ماسوله»، وب‌سایت کجارو.]</ref> | ||
قلعه رودخان؛ این دژ تاریخی و مستحکم در ۲۲ کیلومتری شهر فومن قرار دارد. این بنا با مساحت ۶/۲ هکتار شگفت‌انگیزترین بنای نظامی ایران است. قلعة رودخان در اصل دژ شهر و یک دژ نظامی – دفاعی بوده است. برخی پژوهشگران بر این باورند که این دژ در اواخر دوران حکومت ساسانیان ساخته شده و در دوره‌های بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. برخی نیز آن را منسوب به سلجوقیان می‌دانند. بر اساس بررسی‌های اخیر، این قلعه میان سال‌های ۶۰۰ تا ۶۳۰ قمری ساخته شده است. | |||
مجسمة آناهیتا؛ فومن به شهر مجسمه‌ها معروف است. مجسمة آناهیتا (الهة آب) یکی از زیباترین مجسمه‌های این شهر است. | قلعه رودخان؛ این دژ تاریخی و مستحکم در ۲۲ کیلومتری شهر فومن قرار دارد. این بنا با مساحت ۶/۲ هکتار شگفت‌انگیزترین بنای نظامی ایران است. قلعة رودخان در اصل دژ شهر و یک دژ نظامی – دفاعی بوده است. برخی پژوهشگران بر این باورند که این دژ در اواخر دوران حکومت ساسانیان ساخته شده و در دوره‌های بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. برخی نیز آن را منسوب به سلجوقیان می‌دانند. بر اساس بررسی‌های اخیر، این قلعه میان سال‌های ۶۰۰ تا ۶۳۰ قمری ساخته شده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/8317-قلعه-رودخان/ «قلعه رودخان»، وب‌سایت کجارو.]</ref> | ||
بازار سنتی فومن؛ این بازار یکی از قدیمی‌ترین بازارهای استان گیلان است و در آن انواع محصولات محلی به فروش می‌رسد. این بازار متنوع و خوش‌رنگ، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. | |||
سه‌شنبه بازار؛ مردم بومی فومن هر سه‌شنبه محصولات خود را به خیابان آورده و می‌فروشند. در این بازار محصولات دامی و کشاورزی با قیمت مناسب به فروش می‌رسند. | مجسمة آناهیتا؛ فومن به شهر مجسمه‌ها معروف است. مجسمة آناهیتا (الهة آب) یکی از زیباترین مجسمه‌های این شهر است.<ref>[https://villarabet.com/tourism/مجسمه-آناهیتا-فومن-،-شاهکاری-دیدنی-و-اس/ «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمه‌ها»، وب‌سایت ویلارابط.]</ref> | ||
بازار سنتی فومن؛ این بازار یکی از قدیمی‌ترین بازارهای استان گیلان است و در آن انواع محصولات محلی به فروش می‌رسد. این بازار متنوع و خوش‌رنگ، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/28564-بازار-سنتی-فومن/ «بازار سنتی فومن»، وب‌سایت کجارو.]</ref> | |||
سه‌شنبه بازار؛ مردم بومی فومن هر سه‌شنبه محصولات خود را به خیابان آورده و می‌فروشند. در این بازار محصولات دامی و کشاورزی با قیمت مناسب به فروش می‌رسند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/28563-سه-شنبه-بازار/ «سه‌شنبه بازار»، وب‌سایت کجارو.]</ref> | |||
==مشکلات زیست‌محیطی== | ==مشکلات زیست‌محیطی== | ||
رودخانة گاز رودبار و کانال زه‌کشی ۳۰۱۶ این شهر به مسیر عبور فاضلاب تبدیل شده‌اند و باعث ایجاد مشکلات زیست‌محیطی برای مردم شده است. | رودخانة گاز رودبار و کانال زه‌کشی ۳۰۱۶ این شهر به مسیر عبور فاضلاب تبدیل شده‌اند و باعث ایجاد مشکلات زیست‌محیطی برای مردم شده است.<ref>[[mehrnews.com/xx3z5|«رودخانه شهر فومن به خطری زیست‌محیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین.]]</ref> | ||
==زیرساخت== | ==زیرساخت== | ||
پارک فومن با فضای سرسبز و مجسمه‌های بی‌نظیر خود دارای امکانات رفاهی مناسب برای مردم است. | پارک فومن با فضای سرسبز و مجسمه‌های بی‌نظیر خود دارای امکانات رفاهی مناسب برای مردم است.<ref>[https://www.ettelaat.com/فومن؛-شهري-3000-ساله/ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.]</ref> | ||
از مراکز درمانی این شهر می‌توان به درمانگاه تخصصی امام حسن مجتبی، درمانگاه تأمین اجتماعی، درمانگاه ولی‌عصر و درمانگاه پارس اشاره کرد. | |||
از مراکز درمانی این شهر می‌توان به درمانگاه تخصصی امام حسن مجتبی، درمانگاه تأمین اجتماعی، درمانگاه ولی‌عصر و درمانگاه پارس اشاره کرد.<ref>[https://balad.ir/city-fuman/cat-hygiene-center#17.95/37.235634/49.311006 «لیست مراکز بهداشت فومن»، وب‌سایت بلد.]</ref> | |||
==امکانات رفاهی== | ==امکانات رفاهی== | ||
هتل آرام، اقامتگاه سبحان، هتل سندی، هتل کوثر، مجتمع اقامتی – رفاهی صدرا و هتل آپارتمان نگین شمال از جمله اماکن رفاهی شهر فومن محسوب می‌شوند. | هتل آرام، اقامتگاه سبحان، هتل سندی، هتل کوثر، مجتمع اقامتی – رفاهی صدرا و هتل آپارتمان نگین شمال از جمله اماکن رفاهی شهر فومن محسوب می‌شوند.<ref>[https://behtarino.com/r/مجتمع-خدماتی-رفاهی/فومن «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وب‌سایت بهترینو.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۴۶: | خط ۵۷: | ||
* «بازار سنتی فومن»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «بازار سنتی فومن»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
* «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
* توکلی، نگین، «ماسوله»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | |||
* حسنی، محبوبه و جعفری، عماد، «دیدنی‌های فومن»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * حسنی، محبوبه و جعفری، عماد، «دیدنی‌های فومن»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
* «رودخانه شهر فومن به خطری زیست‌محیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۴ش. | * «رودخانه شهر فومن به خطری زیست‌محیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۴ش. | ||
| خط ۵۳: | خط ۶۵: | ||
* «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وب‌سایت میهمان شو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ش. | * «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وب‌سایت میهمان شو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ش. | ||
* «فومن»، وب‌سایت جهان ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م. | * «فومن»، وب‌سایت جهان ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م. | ||
* «قلعه رودخان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | |||
* «گیلان فود برای معرفی بهترین رستوران‌های گیلان آمد»، وب‌سایت گیلان‌فود، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۱۹م. | * «گیلان فود برای معرفی بهترین رستوران‌های گیلان آمد»، وب‌سایت گیلان‌فود، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۱۹م. | ||
* «لیست مراکز بهداشت فومن»، وب‌سایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «لیست مراکز بهداشت فومن»، وب‌سایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
| خط ۵۹: | خط ۷۲: | ||
* «معرفی شهر فومن»، وب‌سایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | * «معرفی شهر فومن»، وب‌سایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش. | ||
* «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ش. | * «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ش. | ||
[[رده: ویکی‌زندگی]] | |||
[[رده: گردشگری]] | |||
[[رده: آثاررباستانی]] | |||
نسخهٔ ۲۷ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۳
فومن؛ از شهرهای گردشگری استان گیلان در غرب شهر رشت.
فومَن، شهرستان فومن در استان گیلان و در ۲۷ کیلومتری غرب شهر رشت واقع شده است.[۱] این شهر زیبا با باغ‌ها، شالیزارها، مجسمه‌ها و درختان چنار شناخته می‌شود. فومن یکی از قدیمی‌ترین مناطق شمالی کشور است.[۲] این شهر پس از لاهیجان و رشت سومین شهر گردشگری محبوب از نگاه مسافران است.[۳]
نام‌گذاری
برخی بر این باورند که فومن از دو بخش «فو» یا «پو» و «من» تشکیل شده است. پو و پویی در زبان اوستایی به‌معنی در آغاز پناه بخشیدن و «من» به‌معنی دریافتن و اندیشیدن است و «فومن» به‌معنای پناهگاه اندیشه یا اندیشمندان است.[۴]
پیشینه
این شهر در شمال ایران، قدمتی چند هزار ساله دارد. این منطقه، زمانی محل سکونت دو تیرة گیلک و تالش بوده است و بسیار پرآوازه بود. زمانی که خاندان «گیلانشاه» و «دابویهیان» در اواخر دوران حکومت ساسانیان بر این شهر حکم‌فرما شدند، این منطقه را فومن نامیدند. در سده‌های هفتم تا نهم قمری، خاندان اسحاق‌وند که از حاکمان مقتدر محلی در گیلان بودند، بر فومن حاکم شدند.[۵]
جمعیت‌شناسی
جمعیت این شهر بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ش، ۳۵۸۴۱ نفر بوده است.[۶] اقوام گیلکی و تالشی در این شهر ساکن هستند. گیلک‌ها با گویش گیلکی و تالشی‌ها با گویش تالشی صحبت می‌کنند. عده‌ای از مهاجرین ترک و کرد نیز در برخی از نقاط این شهر ساکن هستند. بیش‌تر مردم فومن مسلمان و شیعه هستند.[۷]
جغرافیا
این شهر در ۲۷ کیلومتری مرکز استان گیلان و در ۳۵۶ کیلومتری تهران واقع شده است. فومن در مسیر راه ماسوله قرار دارد. مساحت آن ۲۹ کیلومتر مربع بوده و 3 متر از سطح دریا پایین‌تر است.[۸] فومن آب‌وهوای معتدل و مرطوب دارد. میانگین دمای سالانة فومن ۷/۱۵ درجه سانتی‌گراد است که حداکثر دمای مطلق آن ۵/۳۴ درجه سانتی‌گراد و حداقل دما آن به ۱- می‌رسد. میزان بارندگی سالانه نیز ۱۲۷۵ میلی‌متر است.[۹]
اقتصاد
غالب مردم فومن به کشاورزی و دام‌پروری می‌پردازند. کشت برنج و چای در این منطقه نسبت به سایر محصولات رایج‌تر است. کشت توتون و پرورش کرم ابریشم در گذشته در این شهر رایج بوده؛ اما امروزه از رونق افتاده است.[۱۰]
فرهنگ‌وهنر
آداب‌ورسوم؛ بانوان این شهر، نوعی آش قلمکار با نیت و تشریفات خاصی تهیه می‌کنند که به آن آش حضرت فاطمة زهرا می‌گویند. آن‌ها پس از برآورده شدن حاجت خود، مواد مورد نیاز تهیة آش را از اقوام و همسایگان فراهم می‌کنند و در یک روز خاص از اقوام خویش دعوت می‌کنند تا در مهمانی آن‌ها شرکت کرده و از این آش بخورند.
از آداب دیگر مردم می‌توان به آیین چهارشنبه‌سوری اشاره کرد. مادران فومنی در روز سه‌شنبة آخر سال به بازار رفته و طبق سنت خود وسایلی مانند آینه، اسپنددانه و شانه خریداری می‌کنند. فروشندگان در این روز منقلی در مغازة خود روشن کرده و اسپند دود می‌کنند. آن‌ها با صدای بلند و شادمانی اشعاری محلی در وصف این شب می‌خوانند. مادران از فروشندگان مشتی اسپند خریده و شب، هنگامی که اعضای خانواده دور هم جمع هستند، اسپند دود می‌کنند تا چشم‌زخم رفع شود.[۱۱]
مشاهیر؛ از مشاهیر این شهر می‌توان به آیت‌الله محمدتقی بهجت (از علمای بزرگ معاصر)، جعفر شجونی (عضو شورای مرکزی جامعة روحانیت مبارز)، شیون فومنی (شاعر)، کیومرث صابری فومنی (پایه‌گذار موسسة گل‌آقا)، سهیل پرسته (کشتی‌گیر آزادکار و دارندة مدال طلای مسابقات کشتی ساحلی قهرمانی جهان)، حسن اشجاری (بازیکن و مربی تیم فوتبال) و سعید بخشی‌زاده (داور تیم فوتبال) اشاره کرد.[۱۲]
موزه‌ها؛ فومن دو موزه دارد. موزة مردم‌شناسی فومن در بافت شهری فومن واقع است و موزة ماسوله در شهرک تاریخی ماسوله واقع شده است.[۱۳]
غذاهای محلی؛ از غذاهای بی‌نظیر و لذیذ این شهر می‌توان به «پَلاکباب»، «شامی»، «باقلاقاتق»، «فسنجان محلی»، «کولی»، «ترش شامی»، «اناربیج»، «ترش‌کباب»، «واویشگاه»، «میرزاقاسمی»، «ترش‌تره»، «سیرابیج»، «کال‌کباب»، «بورانی» و «زیتون‌پرورده» اشاره کرد.[۱۴]
سوغات و صنایع‌دستی؛ از سوغات این شهر می‌توان به کلوچه فومن، ابریشم، رشته‌خوشکار، چای، برنج، ماهی‌دودی، ماهی‌شور، سیرترشی، هفت‌بیجار، لاکو (نوعی نان برنجی) و انواع صنایع‌دستی مانند عروسک‌های ماسوله اشاره کرد.[۱۵]
بافت شهری
بافت شهری فومن مانند سایر شهرهای گیلان دارای معماری قدیمی است. در این شهر اجزای معماری سنتی شمال ایران مانند سقف شیروانی دیده می‌شود.[۱۶]
آموزش و پژوهش
دانشگاه‌های این شهر شامل دانشکدة فنی فومن دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شفت و فومن، دانشگاه پیام‌نور فومن و دانشگاه علمی- کاربردی فومن است.[۱۷]
همچنین مدرسة علمیة آیت‌الله بهجت در سال ۱۳۸۴ شمسی در فومن شروع به پذیرش طلاب نمود.[۱۸]
تقسیمات کشوری
شهر فومن در بخش مرکزی شهرستان فومن واقع شده و شامل دهستان‌های رودپیش، گشت، گوراب‌پس و لولمان است.[۱۹]
گردشگری
ماسوله؛ شهرک زیبا و کوهستانی ماسوله با وسعت ۱۰۰ هکتار در غرب و جنوب غربی شهر واقع شده است و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز ایتالیا شناخته می‌شود. ماسوله بلندترین و کوچک‌ترین شهر گیلان شناخته شده است. این ناحیه با معماری منحصربه‌فرد و موقعیت جغرافیایی خاص خود (از طرف شمال، جنوب و غرب به کوه تکیه زده و از جهت شرق به دریا مشرف است) گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. ماسوله در فهرست آثار ملی ایران و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.[۲۰]
قلعه رودخان؛ این دژ تاریخی و مستحکم در ۲۲ کیلومتری شهر فومن قرار دارد. این بنا با مساحت ۶/۲ هکتار شگفت‌انگیزترین بنای نظامی ایران است. قلعة رودخان در اصل دژ شهر و یک دژ نظامی – دفاعی بوده است. برخی پژوهشگران بر این باورند که این دژ در اواخر دوران حکومت ساسانیان ساخته شده و در دوره‌های بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. برخی نیز آن را منسوب به سلجوقیان می‌دانند. بر اساس بررسی‌های اخیر، این قلعه میان سال‌های ۶۰۰ تا ۶۳۰ قمری ساخته شده است.[۲۱]
مجسمة آناهیتا؛ فومن به شهر مجسمه‌ها معروف است. مجسمة آناهیتا (الهة آب) یکی از زیباترین مجسمه‌های این شهر است.[۲۲]
بازار سنتی فومن؛ این بازار یکی از قدیمی‌ترین بازارهای استان گیلان است و در آن انواع محصولات محلی به فروش می‌رسد. این بازار متنوع و خوش‌رنگ، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است.[۲۳]
سه‌شنبه بازار؛ مردم بومی فومن هر سه‌شنبه محصولات خود را به خیابان آورده و می‌فروشند. در این بازار محصولات دامی و کشاورزی با قیمت مناسب به فروش می‌رسند.[۲۴]
مشکلات زیست‌محیطی
رودخانة گاز رودبار و کانال زه‌کشی ۳۰۱۶ این شهر به مسیر عبور فاضلاب تبدیل شده‌اند و باعث ایجاد مشکلات زیست‌محیطی برای مردم شده است.[۲۵]
زیرساخت
پارک فومن با فضای سرسبز و مجسمه‌های بی‌نظیر خود دارای امکانات رفاهی مناسب برای مردم است.[۲۶]
از مراکز درمانی این شهر می‌توان به درمانگاه تخصصی امام حسن مجتبی، درمانگاه تأمین اجتماعی، درمانگاه ولی‌عصر و درمانگاه پارس اشاره کرد.[۲۷]
امکانات رفاهی
هتل آرام، اقامتگاه سبحان، هتل سندی، هتل کوثر، مجتمع اقامتی – رفاهی صدرا و هتل آپارتمان نگین شمال از جمله اماکن رفاهی شهر فومن محسوب می‌شوند.[۲۸]
پانویس
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ حسنی، «دیدنی‌های فومن»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وب‌سایت میهمان شو.
- ↑ «معرفی شهر فومن»، وب‌سایت چهارگوشه ایران زیبا.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری ۱۳۹۵»، درگاه ملی آمار.
- ↑ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.
- ↑ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.
- ↑ «آب‌وهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن.
- ↑ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.
- ↑ «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ↑ «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «گیلان فود برای معرفی بهترین رستوران‌های گیلان آمد»، وب‌سایت گیلان‌فود.
- ↑ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «فومن»، وب‌سایت جهان ایران.
- ↑ «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن آنلاین.
- ↑ «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار.
- ↑ توکلی، «ماسوله»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «قلعه رودخان»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمه‌ها»، وب‌سایت ویلارابط.
- ↑ «بازار سنتی فومن»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «سه‌شنبه بازار»، وب‌سایت کجارو.
- ↑ «رودخانه شهر فومن به خطری زیست‌محیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین.
- ↑ «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات.
- ↑ «لیست مراکز بهداشت فومن»، وب‌سایت بلد.
- ↑ «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وب‌سایت بهترینو.
منابع
- «آب‌وهوای شهرستان فومن»، وبلاگ رسمی شهرستان فومن، تاریخ درج مطلب: ۱۶ شهریور ۱۳۹۳ش.
- «بازار سنتی فومن»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «تقسیمات کشوری»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- توکلی، نگین، «ماسوله»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- حسنی، محبوبه و جعفری، عماد، «دیدنی‌های فومن»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «رودخانه شهر فومن به خطری زیست‌محیطی تبدیل شده است»، خبرگزاری مهر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۳۹۴ش.
- «سه‌شنبه بازار»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «شناسنامه فرهنگی شهرستان فومن»، وب‌سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «فومن؛ شهری ۳۰۰۰ ساله»، روزنامه اطلاعات، تاریخ درج مطلب: ۱۷ خرداد ۱۳۹۳ش.
- «فومن کجاست؟ صفر تا صد سفر فومن با میهمان شو»، وب‌سایت میهمان شو، تاریخ درج مطلب: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ش.
- «فومن»، وب‌سایت جهان ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶م.
- «قلعه رودخان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «گیلان فود برای معرفی بهترین رستوران‌های گیلان آمد»، وب‌سایت گیلان‌فود، تاریخ درج مطلب: ۱ ژانویه ۲۰۱۹م.
- «لیست مراکز بهداشت فومن»، وب‌سایت بلد، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «مجسمه آناهیتا فومن، شاهکاری دیدنی و اساطیری در شهر مجسمه‌ها»، وب‌سایت ویلارابط، تاریخ درج مطلب: ۲۳ بهمن ۱۳۹۹ش.
- «مجتمع خدماتی رفاهی در فومن»، وب‌سایت بهترینو، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «معرفی شهر فومن»، وب‌سایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۰ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «معرفی مدرسه علمیه آیت العظمی بهجت در فومن»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۳۸۸ش.