بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
تاسو از ریشه تاس یا تاسه دانسته شده است و «تاس» به معنی اندوه و ملال و مصیبت و «تاسه» به معنی یار، کمک‌کار و رفیق است. «تاسو» در لغت به معنی یاری رساندن به مصیبت‌زده است. «تسو» مخفف تاسو و به‌معنی «به عهده گرفتن یک قسمت از کل» است و به فرد درخواست‌کننده «تاسوگر» می‌گویند.<ref>کریمی درمنی، زمینه¬ها وشیوه¬های یاری¬گری در ایران، 1389ش، ص164.</ref> | تاسو از ریشه تاس یا تاسه دانسته شده است و «تاس» به معنی اندوه و ملال و مصیبت و «تاسه» به معنی یار، کمک‌کار و رفیق است. «تاسو» در لغت به معنی یاری رساندن به مصیبت‌زده است. «تسو» مخفف تاسو و به‌معنی «به عهده گرفتن یک قسمت از کل» است و به فرد درخواست‌کننده «تاسوگر» می‌گویند.<ref>کریمی درمنی، زمینه¬ها وشیوه¬های یاری¬گری در ایران، 1389ش، ص164.</ref> | ||
==تاسو به‌مثابه هنجار== | ==تاسو به‌مثابه هنجار== | ||
تاسو میراث فرهنگی و یک هنجار پذیرفته شده به‌مثابه بیمه حوادث است که در بین عشایر، ایلات و طوایف ساکن در استان‌های ایلام، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد و درخواستی آبرومندانه از ایل، طایفه و خانواده جهت یاری¬گری مالی برای حل مشکل به‌شمار می‌رودو اصطلاحاً به آن «تاسو کردن» گفته می‌شود.<ref>جودکی، «تاسو»، در وب‌سایت دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.</ref> در این خرده‌فرهنگ، هرگاه حادثه‌ای برای خانواده یا طایفه¬ای پیش آید و متحمل خسارات مالی شوند، ایل برای کمک مالی و اقتصادی به آنها ورود می¬کند و با برپایی مراسم «تاسو»، هر کسی با توانایی مالی خود، بخشی از هزینه را تامین می‌کند.<ref>نوراللهی، «یاری¬گری در میان کوچ‌نشینان و نیمه کوچ‌نشینان تیره قلی‌وند ایل خزل ایلام»، ص92.</ref> در کهگیلویه این رسم را «یوزی» می¬نامند که جامعیت بیشتری دارد و شامل مواردی مانند کمک به تامین هزینه‌های مراسم ازدواج و تهیه وسایل اولیه زندگی و گاه ساختن مسکن جدیدی برای آنها می¬شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که یاری‌گری در مناطق عشایری، جزئی جدایی‌ناپذیر از کار و زندگی و همچنین عامل همبستگی اجتماعی است.<ref>کریمی درمنی، زمینه¬ها وشیوه¬های یاری¬گری در ایران، 1389ش، ص167.</ref> | تاسو میراث فرهنگی و یک هنجار پذیرفته شده به‌مثابه بیمه حوادث است که در بین عشایر، ایلات و طوایف ساکن در استان‌های ایلام، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد و درخواستی آبرومندانه از ایل، طایفه و خانواده جهت یاری¬گری مالی برای حل مشکل به‌شمار می‌رودو اصطلاحاً به آن «تاسو کردن» گفته می‌شود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/239605/%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%88 جودکی، «تاسو»، در وب‌سایت دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> در این خرده‌فرهنگ، هرگاه حادثه‌ای برای خانواده یا طایفه¬ای پیش آید و متحمل خسارات مالی شوند، ایل برای کمک مالی و اقتصادی به آنها ورود می¬کند و با برپایی مراسم «تاسو»، هر کسی با توانایی مالی خود، بخشی از هزینه را تامین می‌کند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/414165/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%88%DA%86-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87-%DA%A9%D9%88%DA%86-%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%82%D9%84%DB%8C-%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%AE%D8%B2%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85 نوراللهی، «یاری¬گری در میان کوچ‌نشینان و نیمه کوچ‌نشینان تیره قلی‌وند ایل خزل ایلام»، ص92.]</ref> در کهگیلویه این رسم را «یوزی» می¬نامند که جامعیت بیشتری دارد و شامل مواردی مانند کمک به تامین هزینه‌های مراسم ازدواج و تهیه وسایل اولیه زندگی و گاه ساختن مسکن جدیدی برای آنها می¬شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که یاری‌گری در مناطق عشایری، جزئی جدایی‌ناپذیر از کار و زندگی و همچنین عامل همبستگی اجتماعی است.<ref>کریمی درمنی، زمینه¬ها وشیوه¬های یاری¬گری در ایران، 1389ش، ص167.</ref> | ||
==گستره تاسو== | ==گستره تاسو== | ||
تاسو با توجه به نوع خسارت وارد شده به خانواده، دارای رده‌های مختلف است. | تاسو با توجه به نوع خسارت وارد شده به خانواده، دارای رده‌های مختلف است. | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
1. رویداد طبیعی مانند سیل، صاعقه، آتش‌سوزی و زلزله. | 1. رویداد طبیعی مانند سیل، صاعقه، آتش‌سوزی و زلزله. | ||
2. وقوع قتل یا تصادفی که منجر به پرداخت دیه و هزینه درمان سنگین شود. | 2. وقوع قتل یا تصادفی که منجر به پرداخت دیه و هزینه درمان سنگین شود. | ||
3. هزینه برخی مراسمات مثل مراسم عزاداری برای فوت یکی از اعضای خانواده.<ref>جودکی، «تاسو»، در وب‌سایت دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.</ref> | 3. هزینه برخی مراسمات مثل مراسم عزاداری برای فوت یکی از اعضای خانواده.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/239605/%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%88 جودکی، «تاسو»، در وب‌سایت دائرۀ المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | ||
==ویژگی‌های تاسو== | ==ویژگی‌های تاسو== | ||
تاسو عملی پذیرفته شده است و هنگامی که مطابق آداب خاصش انجام گیرد، هیچ گونه شرمندگی به همراه ندارد. مردم تاسوگر را دوست دارند، چون نمی خواهند شاهد خواری و ذلت او باشند. دهنده کمک در تاسو خود را به جای شخص تاسوگر قرار می‌دهد و فکر می¬کند که امکان این که خود او هم روزی به سرنوشت تاسوگر دچار شود دور نیست. پس شخص کمک کننده، خود و زندگی¬اش را به نوعی بیمه می¬کند.<ref>شادابی، فرهنگ مردم لرستان، 1377ش، ص143.</ref> تاسو دارای ویژگی‌های زیر است: | تاسو عملی پذیرفته شده است و هنگامی که مطابق آداب خاصش انجام گیرد، هیچ گونه شرمندگی به همراه ندارد. مردم تاسوگر را دوست دارند، چون نمی خواهند شاهد خواری و ذلت او باشند. دهنده کمک در تاسو خود را به جای شخص تاسوگر قرار می‌دهد و فکر می¬کند که امکان این که خود او هم روزی به سرنوشت تاسوگر دچار شود دور نیست. پس شخص کمک کننده، خود و زندگی¬اش را به نوعی بیمه می¬کند.<ref>شادابی، فرهنگ مردم لرستان، 1377ش، ص143.</ref> تاسو دارای ویژگی‌های زیر است: | ||