بلاگر حجاب: تفاوت میان نسخه‌ها
مهدی مهدوی (بحث | مشارکتها) (←پانویس) |
مهدی مهدوی (بحث | مشارکتها) (←پانویس) |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
حجاب‌استایلیست‌ها با چهره‌سازی، کسب اعتبار و کنشگری در فضای مجازی به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی بر فضای فرهنگ اجتماعی، خانواده، پوشش و زیست عفیفانه تاثیر می‌گذارند. آنها به دلیل مرجعیت رسانه در الگوگیری و انتشار محتواهای متنوع از زوایای زندگی خصوصی، جسارت افراد به خصوص نوجوانان و جوانان را افزایش می‌دهند به‌گونه‌ای که مخاطب احساس می‌کند به‌صورت کامل می‌تواند از او تقلید کند.<ref>[https://www.aparat.com/v/i91gqh9?playlist=8178753 . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.]</ref> بررسی کانال‌ها و صفحههای حجاب در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام نشان می‌دهد که آنها در ایام اربعین توانسته‌اند عبا را به‌عنوان جایگزین چادر معرفی و چادر را پوششی دست‌وپاگیر نمایش دهند. در سایر مناسبت‌ها نیز با قراردادن پرچم یاحسین همراه با موزیک تند، به ترویج چادرهای تجملاتی نگین‌دار، سنگ‌دوزی شده، عباها با مدل‌های مختلف روسری پرداخته و در نفوذ به قشر مذهبی جامعه تا حدودی موفق بوده‌اند.<ref>[https://www.javanonline.ir/004yo6 . چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> | حجاب‌استایلیست‌ها با چهره‌سازی، کسب اعتبار و کنشگری در فضای مجازی به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی بر فضای فرهنگ اجتماعی، خانواده، پوشش و زیست عفیفانه تاثیر می‌گذارند. آنها به دلیل مرجعیت رسانه در الگوگیری و انتشار محتواهای متنوع از زوایای زندگی خصوصی، جسارت افراد به خصوص نوجوانان و جوانان را افزایش می‌دهند به‌گونه‌ای که مخاطب احساس می‌کند به‌صورت کامل می‌تواند از او تقلید کند.<ref>[https://www.aparat.com/v/i91gqh9?playlist=8178753 . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.]</ref> بررسی کانال‌ها و صفحههای حجاب در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام نشان می‌دهد که آنها در ایام اربعین توانسته‌اند عبا را به‌عنوان جایگزین چادر معرفی و چادر را پوششی دست‌وپاگیر نمایش دهند. در سایر مناسبت‌ها نیز با قراردادن پرچم یاحسین همراه با موزیک تند، به ترویج چادرهای تجملاتی نگین‌دار، سنگ‌دوزی شده، عباها با مدل‌های مختلف روسری پرداخته و در نفوذ به قشر مذهبی جامعه تا حدودی موفق بوده‌اند.<ref>[https://www.javanonline.ir/004yo6 . چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> | ||
==اهداف و چشم‌انداز== | ==اهداف و چشم‌انداز== | ||
کارشناسان حوزة زنان و رسانه معتقدند که حجاب‌استایلیست‌ها تلاش می‌کنند ذائقة عمومی جامعه را در مورد حجاب تغییر دهند تا بتوانند سبک جدیدی از زندگی و الگوی تازة رفتار را برای زنان جامعه عرضه کنند. آنها این هدف را از طریق جایگزینی پوشش عبا یا مانتوی بلند به جای چادر و آمیختن حجاب با تبرج و خودنمایی و زیبایی‌های اغراق‌آمیز، دنبال می‌کنند.<ref>[https://www.nikru.ir/p/87918 | کارشناسان حوزة زنان و رسانه معتقدند که حجاب‌استایلیست‌ها تلاش می‌کنند ذائقة عمومی جامعه را در مورد حجاب تغییر دهند تا بتوانند سبک جدیدی از زندگی و الگوی تازة رفتار را برای زنان جامعه عرضه کنند. آنها این هدف را از طریق جایگزینی پوشش عبا یا مانتوی بلند به جای چادر و آمیختن حجاب با تبرج و خودنمایی و زیبایی‌های اغراق‌آمیز، دنبال می‌کنند.<ref>. [https://www.nikru.ir/p/87918 معصومی، «حجاب‌استایل‌ها فرصت یا تهدید؟»، وب‌سایت نیک‌رو.] [https://www.javanonline.ir/004yo6 چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین.]</ref> | ||
==عوامل جذابیت== | ==عوامل جذابیت== | ||
شهرت‌طلبی و سلبریتی‌شدن و کسب درآمد از کوتاه‌ترین راه و در سریع‌ترین زمان، موجب شده است که بسیاری از افراد به‌خصوص بلاگرهای شبکه‌های اجتماعی به سمت حجاب‌استایلیست شدن سوق پیدا کنند. فرد از این طریق هم به شهرت و اعتبار اجتماعی دست‌یافته و تبدیل به الگو می‌شود و هم کسب درآمد می‌کند، فارغ از اینکه چقدر سواد داشته باشد و معتبر حرف بزند.<ref> [https://www.javanonline.ir/004yo6 چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین؛ «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.]</ref> | شهرت‌طلبی و سلبریتی‌شدن و کسب درآمد از کوتاه‌ترین راه و در سریع‌ترین زمان، موجب شده است که بسیاری از افراد به‌خصوص بلاگرهای شبکه‌های اجتماعی به سمت حجاب‌استایلیست شدن سوق پیدا کنند. فرد از این طریق هم به شهرت و اعتبار اجتماعی دست‌یافته و تبدیل به الگو می‌شود و هم کسب درآمد می‌کند، فارغ از اینکه چقدر سواد داشته باشد و معتبر حرف بزند.<ref> [https://www.javanonline.ir/004yo6 چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین؛] [https://www.aparat.com/v/i91gqh9?playlist=8178753 «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.]</ref> | ||
==چالش‌ها و پیامدها== | ==چالش‌ها و پیامدها== | ||
به گفتة کارشناسنان حوزة رسانه، خانواده و زنان، مهم‌ترین چالش‌ها و پیامدهای فعالیت حجاب‌استایلیست‌ها عبارتند از تبدیل حجاب از نماد هویت زن مسلمان به‌عنوان یک کالای تجاری؛ <ref>. Karakavak، and Özbölük، "When modesty meets fashion: how social media and influencers change the meaning of hijab" 2022، p24.</ref> استحالة حجاب و قشر مذهبی جامعه با تغییر ذایقه و نگرش به زیباپوشی و خوش‌‌تیپ بودن،<ref>. چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین؛ «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.</ref> معرفی چادری‌ها به‌عنوان افراد کم‌سواد، فقیر، دچار مشکلات فرهنگی-اجتماعی و فقر هویتی؛ دست‌وپاگیر جلوه‌دادن چادر؛ <ref>. چیذری، «حجاب‌استایل‌ها به دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان.</ref> تغییر ذایقه در خانواده با ایجاد زمینة مقایسه همسر با بلاگرهای حجاب و تمایل به تقلید از آنان؛ تغییر معیار همسرگزینی و انتخاب مدلی شبیه حجاب‌استایلیست‌ها؛ تقلیل حجاب به پوشش و مد اسلامی؛ عادی‌سازی بی‌توجهی به احکام شرعی با ترویج آرایش، عمل‌های زیبایی، کاشت ناخن و مژه (دو مورد آخر بر اساس فتاوای برخی از مراجع دینی، موجب بطلان وضو و غسل می‌شود)؛ ترویج مصرف‌گرایی، خودکم‌بینی، حسرت و نارضایتی افراد با مقایسه خود با حجاب‌استایلیست‌ها؛ فریب و تقلب (تدلیس و غش) در معامله با ایجاد جلوه‌های بصری در خود و کالاها؛ <ref>. هدهدی، «تعارض حجاب و استایل»، وب‌سایت تبیان؛ «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.</ref> ویترین کردن زندگی خصوصی و نارضایتی همسران بلاگرهای حجاب؛ گره خوردن حجاب‌استایل به مدلینگ حجاب و توقع زیبایی ظاهری مخاطب از آنها؛ <ref>. «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.</ref> اصالت‌مندی بدن به جای حجاب و استفادة پررنگ از زنانگی و بدن.<ref>. «مادست فشن یا مد متواضع»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص1؛ «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.</ref> | به گفتة کارشناسنان حوزة رسانه، خانواده و زنان، مهم‌ترین چالش‌ها و پیامدهای فعالیت حجاب‌استایلیست‌ها عبارتند از تبدیل حجاب از نماد هویت زن مسلمان به‌عنوان یک کالای تجاری؛ <ref>. Karakavak، and Özbölük، "When modesty meets fashion: how social media and influencers change the meaning of hijab" 2022، p24.</ref> استحالة حجاب و قشر مذهبی جامعه با تغییر ذایقه و نگرش به زیباپوشی و خوش‌‌تیپ بودن،<ref>[https://www.javanonline.ir/004yo6 . چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین؛] [http://fna.ir/1pci7e «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.]</ref> معرفی چادری‌ها به‌عنوان افراد کم‌سواد، فقیر، دچار مشکلات فرهنگی-اجتماعی و فقر هویتی؛ دست‌وپاگیر جلوه‌دادن چادر؛ <ref>[https://www.javanonline.ir/004QVu . چیذری، «حجاب‌استایل‌ها به دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان.]</ref> تغییر ذایقه در خانواده با ایجاد زمینة مقایسه همسر با بلاگرهای حجاب و تمایل به تقلید از آنان؛ تغییر معیار همسرگزینی و انتخاب مدلی شبیه حجاب‌استایلیست‌ها؛ تقلیل حجاب به پوشش و مد اسلامی؛ عادی‌سازی بی‌توجهی به احکام شرعی با ترویج آرایش، عمل‌های زیبایی، کاشت ناخن و مژه (دو مورد آخر بر اساس فتاوای برخی از مراجع دینی، موجب بطلان وضو و غسل می‌شود)؛ ترویج مصرف‌گرایی، خودکم‌بینی، حسرت و نارضایتی افراد با مقایسه خود با حجاب‌استایلیست‌ها؛ فریب و تقلب (تدلیس و غش) در معامله با ایجاد جلوه‌های بصری در خود و کالاها؛ <ref>[https://article.tebyan.net/484443/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84 . هدهدی، «تعارض حجاب و استایل»، وب‌سایت تبیان؛] [http://fna.ir/1pci7e «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.]</ref> ویترین کردن زندگی خصوصی و نارضایتی همسران بلاگرهای حجاب؛ گره خوردن حجاب‌استایل به مدلینگ حجاب و توقع زیبایی ظاهری مخاطب از آنها؛ <ref>[https://www.aparat.com/v/i91gqh9?playlist=8178753 . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.]</ref> اصالت‌مندی بدن به جای حجاب و استفادة پررنگ از زنانگی و بدن.<ref>. «مادست فشن یا مد متواضع»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص1؛ [http://fna.ir/1pci7e «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.]</ref> | ||
==فرصت‌ها و زمینه‌های مثبت== | ==فرصت‌ها و زمینه‌های مثبت== | ||
کارشناسان رسانه و فضای مجازی و امور خانواده معتقدند که حجاب‌استایلیست‌ها می‌توانند به‌مثابة فرصتی برای ترویج حجاب اسلامی، جهت‌دهی ذایقة جامعه و رونق‌بخشی به پوشاک اسلامی و بومی، دیده شوند؛ <ref>. حقانی، سبحانی‌شاد، «حجاب‌استایل‌ها به‌دنبال تغییر خرده فرهنگ‌ها»، روزنامة جام جم، شمارة 6836، 1403ش.</ref> اما استفاده از این فرصت‌ها مشروط به فعال‌سازی بسترها و زمینه‌هایی است، ازجمله: ایجاد حاکمیت و حکمرانی سایبری در سطح کشور، ارتقای سواد رسانه‌ای، <ref>. چیذری، «حجاب‌استایل‌هابه دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان.</ref> قانونمندسازی و ایجاد الزامات کنشگری حجاب‌استایلیست‌ها، روشن سازی مصداق‌های تبرج و معیارهای دوری‌گزینی از تبرج و خودنمایی، سرمایه‌گذاری برای برندسازی حجاب‌استایلیست‌های مبتنی بر چارچوب‌های شرعی و عرفی در فضای مجازی و واقعی و تخفیف مالیاتی به بلاگرهای حجاب قانون محور، عمق‌بخشی فکری و باورمندسازی بلاگرهای حجاب و آشناسازی آنها با ارزش‌های این حوزه و توجه به پیامدهای خطرناک غیرمحجبه شدن آنها.<ref>. «آینده‌نگری یک ناهنجاری» کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص27؛ «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.</ref> ایجاد چارچوبی برای مدیریت تصویر و توجه به این نکته نیز ضروری است که جامعة مذهبی برای تبلیغ حجاب از متن استفاده می‌کند و در رسانه‌های تصویری نسبت حجاب با تصویر، روشن نیست و هنوز قواعد مشخصی تعریف نشده است که چگونه یک زن مححبه در تصویر نشان داده شود.<ref>. «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات</ref> | کارشناسان رسانه و فضای مجازی و امور خانواده معتقدند که حجاب‌استایلیست‌ها می‌توانند به‌مثابة فرصتی برای ترویج حجاب اسلامی، جهت‌دهی ذایقة جامعه و رونق‌بخشی به پوشاک اسلامی و بومی، دیده شوند؛ <ref>. حقانی، سبحانی‌شاد، «حجاب‌استایل‌ها به‌دنبال تغییر خرده فرهنگ‌ها»، روزنامة جام جم، شمارة 6836، 1403ش.</ref> اما استفاده از این فرصت‌ها مشروط به فعال‌سازی بسترها و زمینه‌هایی است، ازجمله: ایجاد حاکمیت و حکمرانی سایبری در سطح کشور، ارتقای سواد رسانه‌ای، <ref>[https://www.javanonline.ir/004QVu . چیذری، «حجاب‌استایل‌هابه دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان.]</ref> قانونمندسازی و ایجاد الزامات کنشگری حجاب‌استایلیست‌ها، روشن سازی مصداق‌های تبرج و معیارهای دوری‌گزینی از تبرج و خودنمایی، سرمایه‌گذاری برای برندسازی حجاب‌استایلیست‌های مبتنی بر چارچوب‌های شرعی و عرفی در فضای مجازی و واقعی و تخفیف مالیاتی به بلاگرهای حجاب قانون محور، عمق‌بخشی فکری و باورمندسازی بلاگرهای حجاب و آشناسازی آنها با ارزش‌های این حوزه و توجه به پیامدهای خطرناک غیرمحجبه شدن آنها.<ref>. «آینده‌نگری یک ناهنجاری» کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص27؛ [https://www.javanonline.ir/004QVu «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.]</ref> ایجاد چارچوبی برای مدیریت تصویر و توجه به این نکته نیز ضروری است که جامعة مذهبی برای تبلیغ حجاب از متن استفاده می‌کند و در رسانه‌های تصویری نسبت حجاب با تصویر، روشن نیست و هنوز قواعد مشخصی تعریف نشده است که چگونه یک زن مححبه در تصویر نشان داده شود.<ref>[https://www.javanonline.ir/004QVu . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۲
بلاگر حجاب؛ مدل، فشن بلاگر و اینفلوئنسر حجاب.
حجاب استایل به‌عنوان بلاگر حجاب، در بستر اینستاگرام شکل‌گرفت. حجاب‌استایل‌ها در آغاز با هدف ترویج حجاب به تبلیغ مدل‌های بستن روسروی می‌پرداختند؛ اما در ادامه با آرایش‌های غلیظ، لاک‌های جیغ، عمل‌های زیبایی و تبلیغ لوازم آرایش، دایرۀ فعالیت‌های خود را گسترش دادند. با وجود این، حجاب‌استایلیست‌ها در صورت قانونمندسازی فعالیت، همچنان از ظرفیت ترویح حجاب و جهت‌دهی ذایقه جامعه به‌سمت پوشش اسلامی بهره‌مند هستند.
مفهوم‌شناسی
حجاب‌استایل به معنای مد و سبک پوشش مبتنی بر حجاب اسلامی[۱] در اصطلاح، به زنان و دخترانی گفته می‌شود که به‌عنوان مدل، بلاگر و اینفلوئنسر حجاب و ملزومات آن فعالیت می‌کنند.[۲] همچنین به این افراد حجاب‌استایلیست اطلاق می‌شود.[۳] در زبان انگلیسی به بلاگرهای حجاب، حجابیستا[۴] گفته می‌شود.
تاریخچه
پیشینة پدیدة حجاب‌استایل به ورود طراحان و صنعت پوشاک غربی به حوزۀ پوشاک اسلامی و برگزاری هفته‌های مد و برنامه‌های کت‌واک در نیویورک، لندن، پاریس و به دنبال آن در کوالالامپور، جاکارتا، استانبول و دبی با استفاده از مدل‌های محجبه بر می‌گردد.[۵] در ایران اصطلاح حجاب‌استایل همزمان با واژة حجاب اجباری و در بستر اینستاگرام شکل گرفت. برخی از خانم‌های محجبه در واکنش به واژة حجاب اجباری برای دفاع از حجاب و ارزش‌های آن، واژة حجاب شیک را به کار بردند. همزمان افرادی که واژة لایف‌استایل را برای آشپزی، خانه‌داری و دکوراسیون استفاده می‌کردند، واژة حجاب‌استایل را نیز ذیل صفحههای اینستاگرام خود درج کردند. حجاب‌استایلیست‌ها به‌صورت جدی فعالیت‌های‌شان را از 1397ش[۶] و با تبلیغ بستن مدل روسری شروع کردند. اکنون دایرة فعالیت آنها بسیار گسترده شده و انواع پوشاک اسلامی شامل انواع چادر، مانتو روسری و شال، عبا، ملزومات حجاب و لوازم آرایش را در بر می‌گیرد.[۷]
بستر شکل‌گیری
رسانة ملی (به‌صورت غیرمستقیم) و شبکه‌های اجتماعی تصویرمحور، بستر شکل‌گیری حجاب‌استایل در ایران به شمار می‌روند. برخی مجریان رسانة ملی با سبک خاصی از پوشش در حوزة حجاب‌استایل قرار می‌گیرند. این افراد از طریق پیوست رسانه‌ای صفحات خود در شبکه‌های اجتماعی با جایگزینی چادرهای رنگی، چادرهای ملی، روسری‌های گرهی و دستبند بدون ساق، پیشگام ترویج این سبک پوشش بوده‌اند.[۸] با گسترش شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام نقش رسانة ملی کمرنگ‌تر شد و عرصة جدیدی با قابلیت اثرگذاری بیشتر و آزادتر فراهم شد. اکنون شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام عرصة اصلی فعالیت حجاب‌استایل بوده و نقش اساسی در تغییر ذایقة مخاطب ایرانی دارند.[۹] امروزه حجاب‌استایلیست‌ها در پینترست نیز فعالیت می‌کنند.[۱۰]
سنخ‌شناسی
افرادی که در فضای مجازی ایرانیان به‌عنوان حجاب‌استایلیست یا اینفلوئنسر حجاب شناخته می‌شوند، معمولاً خود را حجاب‌استایلیست نمی‌دانند و متناسب با فعالیت در حوزۀ سبک زندگی از عناوینی که گویای هویت واقعی فرد باشد یا عناوین استعاری، استفاده می‌کنند.[۱۱] این گروه از فعالان فضای مجازی، به انواع زیر، تقسیم می‌شوند:
الف) مدل بدون کنشگری؛ فرد با تولیدکنندة پوشاک اسلامی قرارداد بسته و به‌عنوان مدل فعالیت می‌کند؛ در این حالت ممکن است که فرد حتی الزام یا اعتقاد به حجاب نداشته باشد. ب) تولیدکننده و صاحب برند، خودش به‌عنوان مدل، فعالیت می‌کند. ج) بلاگر تخصصی حوزة حجاب؛ د) سلیبریتی‌ها و بلاگرهای حوزه‌های رسانه، آموزش، سبک زندگی، مجریان رسانة ملی و استادهای دانشگاه که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم به‌عنوان تبلیغ‌کنندة شرکت‌های تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند.[۱۲]
شیوة فعالیت
حجاب‌استایلیست‌ها با شعار «حجاب افتخار من است»، پوششی را تبلیغ می‌کنند که بر زیبایی و جذابیت فرد بیفزاید یا دست‌کم، مانع زیبایی نشود.[۱۳] در این فرآیند، حجاب‌استایلیست‌ها از آموزش مدل بستن شال و روسری، ضمن حفظ کامل حجاب و زیبایی، به تبلیغ آرایش غلیظ، لاک‌های جیغ و ساق دست‌های رنگی رسیدند و با عباهای رنگ روشن، روسری‌های گل‌دار و صورت‌های جراحی‌شده، حجاب را با تبرج توام کردند. این روند با تبلیغ ملزومات حجاب، لوازم آرایش، آرایشگاه زنانه، مانتو و لباس‌های پوشیده ولی عجیب‌وغریب به اسم طرفداری از حجاب ادامه می‌یابد. آنها از هر روشی برای جذب مخاطب بهره می‌گیرند و تلاش می‌کنند به مخاطب باحجاب القا کنند که برای دیده‌شدن در جامعه و فضای مجازی باید از سبک‌های آنها استفاده کنند.[۱۴] ترویج مصرف‌گرایی، اداهای عرفی اینفلوئنسری مانند سلفی و دکلمه، نمایش حوزة خصوصی زندگی، تاکید بر مناسک دینی مانند سفر کربلا، نذری محرم و تاکید بر زیبایی صورت و دست‌ها در عین پوشیدگی مو‌ها و گردن از دیگر فعالیت‌های حجاب‌استایلست‌ها به‌شمار می‌روند.[۱۵]
تاثیرات اجتماعی- فرهنگی
حجاب‌استایلیست‌ها با چهره‌سازی، کسب اعتبار و کنشگری در فضای مجازی به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی بر فضای فرهنگ اجتماعی، خانواده، پوشش و زیست عفیفانه تاثیر می‌گذارند. آنها به دلیل مرجعیت رسانه در الگوگیری و انتشار محتواهای متنوع از زوایای زندگی خصوصی، جسارت افراد به خصوص نوجوانان و جوانان را افزایش می‌دهند به‌گونه‌ای که مخاطب احساس می‌کند به‌صورت کامل می‌تواند از او تقلید کند.[۱۶] بررسی کانال‌ها و صفحههای حجاب در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام نشان می‌دهد که آنها در ایام اربعین توانسته‌اند عبا را به‌عنوان جایگزین چادر معرفی و چادر را پوششی دست‌وپاگیر نمایش دهند. در سایر مناسبت‌ها نیز با قراردادن پرچم یاحسین همراه با موزیک تند، به ترویج چادرهای تجملاتی نگین‌دار، سنگ‌دوزی شده، عباها با مدل‌های مختلف روسری پرداخته و در نفوذ به قشر مذهبی جامعه تا حدودی موفق بوده‌اند.[۱۷]
اهداف و چشم‌انداز
کارشناسان حوزة زنان و رسانه معتقدند که حجاب‌استایلیست‌ها تلاش می‌کنند ذائقة عمومی جامعه را در مورد حجاب تغییر دهند تا بتوانند سبک جدیدی از زندگی و الگوی تازة رفتار را برای زنان جامعه عرضه کنند. آنها این هدف را از طریق جایگزینی پوشش عبا یا مانتوی بلند به جای چادر و آمیختن حجاب با تبرج و خودنمایی و زیبایی‌های اغراق‌آمیز، دنبال می‌کنند.[۱۸]
عوامل جذابیت
شهرت‌طلبی و سلبریتی‌شدن و کسب درآمد از کوتاه‌ترین راه و در سریع‌ترین زمان، موجب شده است که بسیاری از افراد به‌خصوص بلاگرهای شبکه‌های اجتماعی به سمت حجاب‌استایلیست شدن سوق پیدا کنند. فرد از این طریق هم به شهرت و اعتبار اجتماعی دست‌یافته و تبدیل به الگو می‌شود و هم کسب درآمد می‌کند، فارغ از اینکه چقدر سواد داشته باشد و معتبر حرف بزند.[۱۹]
چالش‌ها و پیامدها
به گفتة کارشناسنان حوزة رسانه، خانواده و زنان، مهم‌ترین چالش‌ها و پیامدهای فعالیت حجاب‌استایلیست‌ها عبارتند از تبدیل حجاب از نماد هویت زن مسلمان به‌عنوان یک کالای تجاری؛ [۲۰] استحالة حجاب و قشر مذهبی جامعه با تغییر ذایقه و نگرش به زیباپوشی و خوش‌‌تیپ بودن،[۲۱] معرفی چادری‌ها به‌عنوان افراد کم‌سواد، فقیر، دچار مشکلات فرهنگی-اجتماعی و فقر هویتی؛ دست‌وپاگیر جلوه‌دادن چادر؛ [۲۲] تغییر ذایقه در خانواده با ایجاد زمینة مقایسه همسر با بلاگرهای حجاب و تمایل به تقلید از آنان؛ تغییر معیار همسرگزینی و انتخاب مدلی شبیه حجاب‌استایلیست‌ها؛ تقلیل حجاب به پوشش و مد اسلامی؛ عادی‌سازی بی‌توجهی به احکام شرعی با ترویج آرایش، عمل‌های زیبایی، کاشت ناخن و مژه (دو مورد آخر بر اساس فتاوای برخی از مراجع دینی، موجب بطلان وضو و غسل می‌شود)؛ ترویج مصرف‌گرایی، خودکم‌بینی، حسرت و نارضایتی افراد با مقایسه خود با حجاب‌استایلیست‌ها؛ فریب و تقلب (تدلیس و غش) در معامله با ایجاد جلوه‌های بصری در خود و کالاها؛ [۲۳] ویترین کردن زندگی خصوصی و نارضایتی همسران بلاگرهای حجاب؛ گره خوردن حجاب‌استایل به مدلینگ حجاب و توقع زیبایی ظاهری مخاطب از آنها؛ [۲۴] اصالت‌مندی بدن به جای حجاب و استفادة پررنگ از زنانگی و بدن.[۲۵]
فرصت‌ها و زمینه‌های مثبت
کارشناسان رسانه و فضای مجازی و امور خانواده معتقدند که حجاب‌استایلیست‌ها می‌توانند به‌مثابة فرصتی برای ترویج حجاب اسلامی، جهت‌دهی ذایقة جامعه و رونق‌بخشی به پوشاک اسلامی و بومی، دیده شوند؛ [۲۶] اما استفاده از این فرصت‌ها مشروط به فعال‌سازی بسترها و زمینه‌هایی است، ازجمله: ایجاد حاکمیت و حکمرانی سایبری در سطح کشور، ارتقای سواد رسانه‌ای، [۲۷] قانونمندسازی و ایجاد الزامات کنشگری حجاب‌استایلیست‌ها، روشن سازی مصداق‌های تبرج و معیارهای دوری‌گزینی از تبرج و خودنمایی، سرمایه‌گذاری برای برندسازی حجاب‌استایلیست‌های مبتنی بر چارچوب‌های شرعی و عرفی در فضای مجازی و واقعی و تخفیف مالیاتی به بلاگرهای حجاب قانون محور، عمق‌بخشی فکری و باورمندسازی بلاگرهای حجاب و آشناسازی آنها با ارزش‌های این حوزه و توجه به پیامدهای خطرناک غیرمحجبه شدن آنها.[۲۸] ایجاد چارچوبی برای مدیریت تصویر و توجه به این نکته نیز ضروری است که جامعة مذهبی برای تبلیغ حجاب از متن استفاده می‌کند و در رسانه‌های تصویری نسبت حجاب با تصویر، روشن نیست و هنوز قواعد مشخصی تعریف نشده است که چگونه یک زن مححبه در تصویر نشان داده شود.[۲۹]
پانویس
- ↑ . «ضرورت تحلیل حجاب‌استایل به‌مثابة سبک زندگی»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص6.
- ↑ . حجاب‌استایل‌های اینستاگرمی (اینفلوئنسر‌های حجاب) با تکیه بر کلان‌دادة فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، 1402ش، ص4.
- ↑ . کهیاری، «حجاب‌استایلیست»، قدس آنلاین.
- ↑ . “Hijabista Definition”، yourdictionary website.
- ↑ . «حجاب‌استایل غربی»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص8-9.
- ↑ زهرایی، «حجاب‌استایل، تهدید یا فرصت؟»، 1402، ص35.
- ↑ . «ضرورت تحلیل حجاب‌استایل به‌مثابة سبک زندگی»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص6.
- ↑ . علیخواه و محمدزاده، «دربارة دختران چادریِ مدرن: ظهور نسلِ تری‌این‌وان در ایران»، 1401ش، ص39-40.
- ↑ . حجاب‌استایل‌های اینستاگرمی (اینفلوئنسر‌های حجاب) با تکیه بر کلان‌دادة فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، 1402ش، ص7. «ضرورت تحلیل حجاب‌استایل به‌مثابة سبک زندگی»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص6.
- ↑ . رها، «استایل با حجاب»، پینترست.
- ↑ . حجاب‌استایل‌های اینستاگرمی (اینفلوئنسر‌های حجاب) با تکیه بر کلان‌دادة فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، 1402ش، ص5-6.
- ↑ . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.
- ↑ . حجاب‌استایل‌های اینستاگرمی (اینفلوئنسر‌های حجاب) با تکیه بر کلان‌دادة فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، 1402ش، ص4.
- ↑ . «روش‌شناسی حجاب‌استایل‌ها»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، ص12.
- ↑ . حجاب‌استایل‌های اینستاگرمی (اینفلوئنسر‌های حجاب) با تکیه بر کلان‌دادة فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، 1402ش، ص4.
- ↑ . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.
- ↑ . چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین.
- ↑ . معصومی، «حجاب‌استایل‌ها فرصت یا تهدید؟»، وب‌سایت نیک‌رو. چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین.
- ↑ چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین؛ «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.
- ↑ . Karakavak، and Özbölük، "When modesty meets fashion: how social media and influencers change the meaning of hijab" 2022، p24.
- ↑ . چیذری، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین؛ «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.
- ↑ . چیذری، «حجاب‌استایل‌ها به دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان.
- ↑ . هدهدی، «تعارض حجاب و استایل»، وب‌سایت تبیان؛ «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.
- ↑ . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.
- ↑ . «مادست فشن یا مد متواضع»، کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص1؛ «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز.
- ↑ . حقانی، سبحانی‌شاد، «حجاب‌استایل‌ها به‌دنبال تغییر خرده فرهنگ‌ها»، روزنامة جام جم، شمارة 6836، 1403ش.
- ↑ . چیذری، «حجاب‌استایل‌هابه دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان.
- ↑ . «آینده‌نگری یک ناهنجاری» کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، 1402ش، ص27؛ «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات.
- ↑ . «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، فصل 3، قسمت 12، وب‌سایت آپارات
منابع
- آشنا، حسام‌الدین و مهربانی‌فر، حسین، «تحلیل سیاست‌گذاری قانون ساماندهی مد و لباس مجلس شورای اسلامی بر اساس مدل فرایندی»، دوفصلنامة علمی-پژوهشی دین و ارتباطات، سال 20، شماره 43، 1392ش.
- «استایل چیست (Style)؟ انواع استایل و ویژگی‌های آنها را بشناسید!»، وب‌سایت وقت مد، تاریخ درج مطلب: 20 نوامبر 2023م.
- «بررسی تخصصی حجاب‌استایل‌ها»، وب‌سایت آپارات. تاریخ درج مطلب: 13 مهر 1402ش.
- «پشت پردة حجاب‌استایل‌ها به روایت یکی از شاخ‌های مجازی»، وب‌سایت فارس نیوز، تاریخ درج مطلب: 5 خرداد 1401ش.
- «پوشش و نگاه کردن»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ درج مطلب: 14 مهر 1393ش.
- «تعیین وظایف کارگروه ساماندهی مد و لباس»، روزنامة اقتصاد، شمارة 1561، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1387ش.
- حجاب‌استایل‌های اینستاگرمی (اینفلوئنسر‌های حجاب)، با تکیه بر کلان‌دادة فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی، مردم‌نگاری مجازی، شمارة 1، مرکز مطالعات راهبردی و آموزش وزارت کشور، گروه مطالعات داده‌‌محور، 1402ش.
- حقانی، ریحانه و سبحانی‌شاد، تهمینه، «حجاب‌استایل‌ها به‌دنبال تغییر خرده فرهنگ‌ها»، روزنامة جام جم، شمارة 6836، تاریخ درج مطلب: 27 مرداد 403ش.
- چیذری، زهرا، «حجابِ حجاب‌استایل‌ها عفاف ندارد»، وب‌سایت جوان آنلاین، تاریخ درج مطلب: 3 مهر 1402ش.
- چیذری، زهرا، «حجاب‌استایل‌ها به دین و زن نگاه تجاری دارند»، وب‌سایت روزنامة جوان، تاریخ درج مطلب: 20 تیر 1400ش.
- رها، «استایل با حجاب»، پینترست، تاریخ درج مطلب: 2020م.
- زهرایی، محمدرضا، «حجاب‌استایل، تهدید یا فرصت؟»، مجله پیام زن، شمارة 360، 1402ش.
- «ضرورت تحلیل حجاب‌استایل به‌مثابة سبک زندگی»، ویژه‌نامة کجراه (پدیدة حجاب‌استایل در ایران)، مرکز رصد فرهنگی کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور، 1402ش.
- علیخواه، فردین و محمدزاده، حمیده، «دربارة دختران چادریِ مدرن: ظهور نسلِ تری‌این‌وان در ایران»، فصلنامة علمی جامعه‌شناسی فرهنگ و هنر، دوره چهارم، شمارة 2، 1401ش.
- کهیاری، حجت‌الله، «حجاب‌استایلیست»، قدس آنلاین، تاریخ درج مطلب: 1 آذر 1402ش.
- «مد شده همه ژست بگیرن که ظاهرم با باطنم فرق داره؟»، وب‌سایت ویسگون، تاریخ درج مطلب: 14 اردیبهشت 1403ش.
- معصومی، فایزه، «حجاب‌استایل‌ها فرصت یا تهدید؟»، وب‌سایت نیک‌رو، تاریخ درج مطلب: 12 آذر 1402ش.
- هدهدی، مهری، «تعارض حجاب و استایل»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: 23 آذر 1402ش.
- Karakavak، Z. and Özbölük، T. "When modesty meets fashion: how social media and influencers change the meaning of hijab"، Journal of Islamic Marketing، Vol. 14 No. 11، 2022.
- “Hijabista Definition”، yourdictionary website، accessed on: 17 sep 2024.