غار رودافشان

غار رودافشان؛ غاری طبیعی و شگفت‌انگیز در روستای رودافشان از توابع شهرستان دماوند. غار رودافشان در اطراف روستای رودافشان واقع شده است. در بخش‌های مختلف این غار آهکی، قندیل‌های آویزانی وجود دارد و چاله‌های مختلفی از آب‌های زیرزمینی از درون صخره‌های سنگی بیرون آمده‌اند. این غار آبی- خشکی دارای ساختار آهکی استالاگمیت (چکیده) و استالاکتیک (چکنده) است. دهانۀ ورودی غار رودافشان سومین دهانۀ بزرگ غارهای ایران است و به‌خاطر اینکه در سراشیبی کوه پنهان است به آن لقب غار پنهان را داده‌اند. نام این غار در سال 1384ش، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

نام‌گذاری

مجاورت با روستای رودافشان، موجب شده که این غار را رودافشان بنامند.

پیشینه

رودافشان از غارهای آهکی کشور است که طی میلیونها سال، در اثر فرسایش صخره‌های آهکی توسط رسوبات آب‌های جاری و زیرزمینی پدید آمده است.

جغرافیا

1. موقعیت؛ این غار ۶۰ کیلومتر تا فیروزکوه، ۵۰ کیلومتر تا دماوند و ۱۰۰ کیلومتر تا تهران فاصله دارد و در ارتفاع ۱۹۴۵ متری از سطح دریا، بر فراز ارتفاعات شمال شرقی روستای رودافشان قرار گرفته است.
2. آب‌وهوا؛ این منطقه از مناطق سردسیر استان تهران است و در ۶ ماه دوم سال بسیار سرد و پربارش است.
3. زمین‌شناسی؛ زمین‌شناسان زمان تشکیل این غار را به دوره سوم و پالئوسن نسبت می‌دهند.
4. پوشش گیاهی؛ ورودی این غار را درختان زیبا، بوته‌های معطر گیاهان، گل‌های نسترن و گل‌های وحشی بومادران و افسنطین پوشانده است.
5. حیات‌وحش؛ تنها موجودات زنده این غار خفاش‌هایی هستند که قسمت‌هایی از غار را به‌عنوان محل زندگی در نظر گرفته‌اند.

خطرات

در نزدیکی غار رودافشان، تابلوهای راهنما به‌منظور آگاهی‌دادن به بازدیدکنندگان وجود ندارد. این امر ممکن است برای افرادی که در زمینه غارنوردی تخصص ندارند، خطراتی را به‌دنبال داشته باشد. برخی گردشگران با دیوارنویسی موجب آلودگی تصویری غار شده‌اند و برخی، به سازه‌های سنگی درون غار آسیب رسانده‌اند؛ برخی آلودگی‌ها موجب فراری دادن خفاش‌های درون غار می‌شود.

ویژگی

غار رودافشان از زیباترین جاذبه‌های طبیعی دماوند است که در دامنه رشته‌کوه‌های البرز قرار دارد. این غار از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است؛ سنگ‌های رسوبی با اشکال مختلف، طاقدیس‌ها و قندیل‌های بلند. جنس قسمت‌هایی از دیواره‌های درونی غار از زاج است و در برابر تابش نور، درخشندگی خاصی دارد. قندیل‌های بزرگ استالاکتیک و استالاگمیت، تمام مسیر داخلی این غار را پوشانده‌اند. یکی دیگر از ویژگی‌های این غار، دهانۀ ورودی آن است که پس از غارهای اسپهبد خورشید مازندران و غار ایوب کرمان، سومین دهانۀ بزرگ غار در ایران است. ورودی عظیم و بیضی‌شکل این غار در میان صخره‌های کوهستانی قرار دارد و تا فاصله نزدیک و کمتر از ۱۰۰ متری آن دیده نمی‌شود. ارتفاع دهانۀ غار رودافشان در حدود ۱۲ متر است و طول ورودی آن به حدود ۴۰ متر می‌رسد. طولانی‌ترین مسیر داخل غار 800 متر طول دارد؛ اما کارشناسان معتقدند بسیاری از مسیرهای داخلی این غار با گذر زمان بر اثر ریزش قندیل‌ها مسدود شده‌اند و دسترسی به این بخش‌ها وجود ندارد. از دیگر ویژگی‌های برجستۀ غار رودافشان، تالار‌های وسیع آن است که در ذیل می‌توان به آن‌ها اشاره کرد:

1. تالار اول؛ تاقديس عظیمی است که با عبور از دهانۀ غار دیده می‌شود؛ به‌دلیل استحكام بالای لایه‌های رسوبی آن، سنگ‌هاي سست و یا شكستگي در آن ديده نمي‌شود. ایوان‌های سنگی و سفالی در این تالار مشاهده می‌شود. ابعاد این تالار ۸۰ در ۱۰۰ متر و ارتفاع آن ۲۵ متر است. با عبور از تالار اول و ورود به دالان غار، اثری از نور خورشید نیست.
2. تالار دوم؛ با عبور از دیواره‌های سنگ‌چین تالار نخست، دومین تالار غار رودافشان دیده می‌شود. طول این دیواره هشت‌ متر و پهنای آن ۱.۵ متر است. بخشی از این دیواره در حال حاضر تخریب شده و در این بخش از غار، اثری از تزیینات آهکی وجود ندارد.
3. تالار سوم؛ ابعادی در حدود ۴۰ در ۵۰ متر و ارتفاع 15 متر دارد. تمام نقاط این تالار از چکیده‌سنگ‌ها و چکنده‌سنگ‌ها، ستون‌ها و آبشارسنگ‌های بی‌نظیر پوشیده شده است. چکنده‌های نیزه‌ای، گل کلمی و نخودی در روی سقف، چکیده‌های مخروطی و خوشه‌های ‌انگوری در کف غار و همچنین سنگ‌های بلورین در آن وجود دارند [https://fa.tripyar.com/iran/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85/%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C/%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86.html که هر کدام جلوة خاصی به غار بخشیده است این اتاق دارای دهانۀ دیگری است که از آن به انتهای تالار سوم راه دارد.
4. معبد آناهیتا؛ در غار رودافشان دهلیزی به‌نام معبد آناهیتا وجود دارد. این دهلیز به‌دلیل وجود حوضچه آب و ستون سنگی که در میان آن قرار گرفته به الهه آب معروف شده است. بعد از آن تاقديسي به پهناي ۱۵ تا ۲۰ متر قرار دارد. در ادامه مسير بعد از طي ۱۵۰ متر دالان ۱۰ متري دیده می‌شود كه انتهاي غار است. محل انتهايي غار ۵۰ متر پايين‌تر از دهانه غار است.

جاذبه‌های گردشگری

علاوه بر قندیل‌های منحصربه‌فرد درون غار، مهم‌ترین جاذبه‌های غار رودافشان طبیعت پیرامون آن است که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. دریاچه‌های تار و هویر؛
2. چشمه‌سار‌های فراوان و رودخانة پرآب دلیچای؛
3. روستای ییلاقی، سرسبز و خوش آب‌وهوای رودافشان.
4. همچنین چشمه‌ رودافشان با آب گوارا و خنک آن که سرچشمۀ آن در درون غار است خاصیت درمانی داشته و در درمان انواع پادرد و رماتیسم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امکانات رفاهی

گردشگرانی که تمایل به اتراق در بخش‌هایی از غار رودافشان دارند، از امکانات کمپینگ و چادر مسافرتی استفاده می‌کنند. اقامتگاه بوم‌گردی، سوئیت‌های اجاره‌ای در روستای رودافشان از جمله امکانات رفاهی برای گردشگران است. در نزدیکی غار رودافشان نمازخانه، رستوران، ‌پارکینگ و سرویس‌بهداشتی برای بازدیدکنندگان فراهم است.

نکات ایمنی

غار رودافشان از بکرترین غارهای طبیعی ایران است. درون غار بسیار تاریک است و تنها در دیواره‌های داخلی غار علامت‌هایی برای مسیریابی وجود دارد. در بازدید از این غار، لازم است که نکات ایمنی رعایت شود

1. استفاده از کلاه چراغ‌دار (هدلایت)؛
2. پوشیدن لباس گرم و ضدرطوبت؛
3. استفاده از کفش‌های مخصوص کوهنوردی؛
4. استفاده از دست‌کش مخصوص غارنوردی؛
5. مسیر غار رودافشان برای کودکان، افراد ناتوان و دارای بیماری‌های تنفسی مناسب نیست.
6. فصل زمستان به‌دلیل حضور خفاش‌ها در درون غار و قرار گرفتن آن‌ها در خواب زمستانی، زمان مناسبی برای بازدید گردشگران از غار تا عمق زیاد نیست؛ زیرا سبب اختلال در خواب زمستانی خفاش‌ها و مرگ‌و‌میر آن‌ها خواهد شد.‌

مسیر دسترسی

برای دسترسی به غار رودافشان لازم است از شهر تهران در مسیر آزادراه تهران – پردیس حرکت کرده و با عبور از جاده فیروزکوه و روستای سیدآباد به غار رودافشان رسید.

منابع

• «جاهای دیدنی فیروزکوه؛ فیروزکوه را دوباره کشف کنید»، وب‌سایت مجله علی‌بابا، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1400ش.
• «دماوند»، وب‌سایت شهرداری دماوند، تاریخ درج مطلب: 15 آذر 1393ش.
• «ده مورد از غارهای معروف ایران»، وب‌سایت مجله گردشگری اِلی‌گشت، تاریخ درج مطلب: 10 مهر 1398ش.
• «غار رودافشان تجربه‌ای متفاوت و مرموز از لمس طبیعت»، وب‌سایت تریپ، تاریخ درج مطلب: 12 خرداد 1400ش.
• «غار رودافشان دماوند جلوه‌گاه بکری برای گردشگران و طبیعت دوستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 16 فروردین 1400ش.
• «غار رود افشان دماوند»، وب‌سایت سفرمارکت، تاریخ بازدید: 23 مرداد 1401ش.
• «غار رودافشان دماوند»، وب‌سایت علاءالدین، تاریخ درج مطلب: 19 تیر 1399ش.
• «غار رودافشان، دهکده رودافشان، دماوند»، وب‌سایت مجله ویستا، تاریخ بازدید: 23 مرداد 1401ش.
• «غار رودافشان؛ شهر تاریک در دل زمین»، وب‌سایت پینورست، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.
• «غار رودافشان، غارنوردی در نزدیکی تهران»، وب‌سایت مجله اتاقک، تاریخ درج مطلب: 29 آذر 1400ش.
• « غار رودافشان»، وب‌سایت تبیان، تاریخ درج مطلب: 15 آبان 1396ش.
• «غار رودافشان»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 22 مرداد 1401ش.
• «غار رودافشان»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: 14 فروردین 1396ش.
• «غار رودافشان»، وب‌سایت لحظۀ آخر، تاریخ بازدید: 29 فروردین 1401ش.
• «ماجراجویی یک روزه در غار رودافشان»، وب‌سایت مجله الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: 4 بهمن 1397ش.