جواهر دشت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌زندگی
خط ۲۰: خط ۲۰:


==اقتصاد==  
==اقتصاد==  
مردم روستای جواهردشت اغلب به شغل دامداری، كشاورزي، زنبورداري و خدمات گردشگري مشغول هستند.<ref>  [https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=177517 . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص133.]</ref>
مردم روستای جواهردشت اغلب به شغل دامداری،<ref>  [https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=177517 . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص128.]</ref> كشاورزي، زنبورداري و خدمات گردشگري مشغول هستند.<ref>  [https://www.kojaro.com/attraction/8486-%DB%8C%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B4%D8%AA/ .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.]</ref>


==فرهنگ و هنر==  
==فرهنگ و هنر==  

نسخهٔ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۰:۰۶

جواهر دشت؛ روستایی ییلاقی در دل رشته‌کوه‌های هیرکانی رودسر.

جواهر‌دشت روستایی سر‌سبز در دل ارتفاعات هیرکانی[۱] و از توابع شهر رودسر است.[۲] این روستا در بسیاری از اوقات با انبوهی از ابر، پوشیده می‎‌شود.[۳] پوشش گیاهی این منطقه اغلب جنگلی است و روستای جواهردشت در ارتفاع دو هزار متری و در مجاورت بلندترین قله استان گیلان «قله سماموس» قرار گرفته است.[۴]

نام‌گذاری

«جواهر‌دشت» یا «جئوردشت»؛ به‌معنای «بالادشت» است. برخی افراد محلی معتقدند، چون در دوران قدیم شخصی به نام «جواهر» در این روستا سرپرستی و حکمرانی بر مردم را عهده‌دار بوده، به احترام او روستا را جواهر‌دشت نام‌گذاری کرده‌اند. عده‌ای دیگر عقیده دارند که به‌دلیل تبدیل زمین‌های کشاورزی و جنگل‌های اولیه به چمن‌زار و سبزه‌زار و وجود چشمه‌سارها و مرغوبیت زمین کشاورزی در این منطقه، این محل را جواهردشت نامیده‌اند.[۵]

پیشینه

برخی از مردم محلی قدمت این منطقه را بالای ۴۰۰ سال می‌دانند؛ اما با بررسی‌های علمی، قدمت این ییلاق نمی‌تواند بیش از ۳۰۰ سال باشد.[۶]

جمعیت‌شناسی

روستای جواهر دشت دارای آب‌و‌هوای سرد کوهستانی است و در فصل زمستان با بارش سنگین برف، بسیاری از راه‌های منتهی به این روستا مسدود می‌شود. به‌همین دلیل این روستا دارای جمعیت فصلی است؛ یعنی هر خانوار مدت زمان خاصی را در روسـتا بـه‌سـر مـی‌بـرد و در فصول سرد سال بسیاری از اهالی، روستا را ترک می‌کنند.[۷]

جغرافیا

  1. موقعیت جغرافیایی: جواهر‌دشت در قسمت شرقی استان گیلان و در فاصله ۴۶ کیلومتری از شهرستان رودسر[۸] و ۲2 کیلومتری از سیاهکلرود قرار دارد. این روستای ییلاقی از توابع دهستان سیاهکلرود است.[۹]
  2. آب‌و‌هوا: اختلاف ارتفاع بین ۵۰۰ تا ۲۵۰۰ متر[۱۰] در قسمت‌های مختلف منطقۀ جواهردشت، سبب تنوع آب‌و‌هوایی در این منطقه شده است.[۱۱] جواهر دشت اغلب دارای آب‌و‌هوای استوایی معتدل و خنکی است.[۱۲]
  3. 3) رشته‌کوه‌ها: اطراف روستای جواهر‌دشت را رشته‌کوه‌های «هیرکانی» احاطه کرده‌اند.[۱۳] همچنین در قسمت جنوبی جواهر‌دشت، قله بلند گیلان و کوه «سماسوس» قرار گرفته است.[۱۴]
  4. منابع آبی: روستای جواهردشت در منطقه‌ای قرار گرفته که چشمه‌سار‌های آب‌معدنی[۱۵] و رودخانه‌های متعددی مانند: «خشکه‌رود»، «سیاه‌لات» و «رحیم‌آباد»، جریان دارند و در شمار منابع آبی این روستا هستند.[۱۶]
  5. پوشش گیاهی: تلفیق جنگل و مرتع سبب پوشش گیاهی غنی در این منطقه شده است. [۱۷] در مناطق کوهپایه‌ای و تپه‌های جواهر‌دشت دارای گونه‌های گیاهی متعدد وحشی و دارویی[۱۸] از جمله گونۀ با‌ارزش شمشاد، گل‌های رنگارنگ و گل‌گاو‌زبان وجود دارد. همچنین در قسمت‌های پایینی این منطقه «میش‌گوش» و انواع درختان پهن‌برگ یافت می‌شود.[۱۹] از دیگر گونه‌های گیاهی این منطقه می‌توان به درختان «آزاد»، «توسکا»، «افرا»،‌ «خرمالوی وحشی»، «بلوط»، «خرمندی» و «ممرز» اشاره کرد.[۲۰] از جمله گیاهانی که در ارتفاعات جواهر‌دشت وجود دارد می‌توان «راش»، «ون»، «زالزالک»، و «گلابی وحشی» را نام برد. در سراسر مسیر منتهی به روستای جواهر‌دشت،[۲۱] «گل‌گاوزبان»،[۲۲] «گزنه» و «گل‌های شمشاد» و «بنفشه» اشاره کرد.[۲۳]
  6. حیات‌وحش: در قسمت‌های مختلف دشت، اسب‌های وحشی وجود دارد.[۲۴] همچنین در اراضی اطراف این روستا رد سوراخ‌ موش‌خرماها دیده می‌شود.[۲۵] در ارتفاعات، مناطق کوهستانی و جنگل‌های اطراف جواهر‌دشت حیوانات دیگری مانند: «خرس قهوه‌ای»، «پلنگ»، [۲۶] «کل»، «بز»، «گراز»، «گربه جنگلی» [۲۷] و «شغال» نیز یافت می‌شوند.[۲۸]

اقتصاد

مردم روستای جواهردشت اغلب به شغل دامداری،[۲۹] كشاورزي، زنبورداري و خدمات گردشگري مشغول هستند.[۳۰]

فرهنگ و هنر

  1. آداب‌و‌رسوم: در مناطق مختلف گيلان از جمله جواهردشت مراسم گيشه‌بَري با شيوه‌هاي خاصي انجام مي‌گيرد.[۳۱] در این مراسم نهالي را از خانه پدر عروس کنده و به همراه عروس و داماد به خانۀ داماد می‌برند و در آنجا مي‌كارند.[۳۲] یکی دیگر از آداب‌و‌رسوم رایج میان اهالی این روستا نان و آرد را در سفره‌اي، به كمر عروس مي‌بندند تا با خود خير و بركت به همراه داشته باشد.[۳۳] یکی دیگر از رسوم رایج میان اهالی روستا مراسم «شبِ‌چله» است. در این مراسم از انواع خوراکی‌ها و تنقلاتی مانند: هندوانه، آب ازگیل یا آب کونوس، برشته برنج و سه میوه محلی پرتقال، گلابی محلی (خوج) و لیمو استفاده می‌کنند.[۳۴] همچنین اهالی این روستا در سيزده‌بِدَر از صبح به جنگل‌هاي اطراف رفته و با سرودن آواز؛ «سیزده بدر بَشیم سَفَرکس همراه سال دِگر (سيزده بدر سال ديگر بريم سفر با همديگر )»، همگي 13 عدد سنگ به رودخانه مي‌اندازند.[۳۵]
  2. مکان‌های مذهبی: از جمله اماکن مذهبی که در روستای جواهردشت قرار دارد، «اما‌مزاده نقره عباس» است. این بنای تاریخی به‌دلیل قرار‌گرفتن در منطقۀ مرتفع، معماری متفاوتی با سایر امامزاده‌های گیلان دارد.[۳۶] این امامزاده، زیارتگاه مردم بومی و محل ادای نذورات آن‌ها است و بسیار مورد تکریم اهالی جواهردشت و سیاهکلرود قرار می‌گیرد.[۳۷]
  3. غذا‌های محلی: از جمله غذا‌های محلی رایج در روستای جواهردشت «باقلاقاتق»، «میرزا‌قاسمی»، «کته‌کباب»، «غوره بادنجان» و «مرغ ترش» همراه با ماست و دوغ محلی است.[۳۸] همچنین غذاهاي مرسوم در میان اهالی روستای جواهردشت در عيد نوروز شامل: «سبزي پلو با ماهي شور» و «پنير‌برشته» است.[۳۹]
  4. سوغات: از بهترین سوغات‌‌های جواهردشت؛ سبزی‌های معطر و دارویی در سراسر جنگل، مراتع و دشت‌های اطراف جواهر‌دشت است.[۴۰] همچنین محصولات تازه و تولیدی روستاییان مانند: دوغ،‌ ماست، پنیر و رب‌آلوچه نیز از دیگر سوغاتی‌های جواهردشت به‌شمار می‌رود.[۴۱]

جاذبه‌های گردشگری

  1. مناطق دیدنی: طبیعت بکر و گذشتن از جاده پرپیچ‌وخم ییلاق جواهردشت، بهشتی در میان ابرها را مقابل دید بازدیدکنندگان ایجاد می‌کند.[۴۲] از جمله جاذبه‌های دیدنی جواهردشت، مراتع «ناصره دشت» و «لووه سر» است.[۴۳] همچنین وجود خانه‌های ییلاقی و گلۀ اسب‌های وحشی در این منطقه از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه است.[۴۴] از دیگر جاذبه‌های دیدنی اطراف جواهردشت، «جنگل سیاهکلرود» و «قله سماسوس» است.[۴۵]
  2. امکانات رفاهی: روستای جواهردشت با توجه به شرایط جغرافیایی که دارد از امکانات نسبتاً خوبی برخوردار است. از جمله امکانات رفاهی و اقامتی این روستا می‌توان به کلبه‌ها و خانه‌های جنگلی که در میان جنگل‌های پایین‌دست ییلاق قرار دارند اشاره کرد.[۴۶] همچنین علاقه‌مندان به اتراق و اسکان در طبیعت می‌توانند از چادر مسافرتی شخصی و کمپینگ در این منطقه استفاده کنند.[۴۷] یکی دیگر از امکانات رفاهی روستای جواهردشت وجود بازاری در ورودی روستا است.[۴۸] همچنین «قصابی»، «خواربار فروشی» و «قهوه‌خانه» نیز از دیگر امکانات رفاهی این روستا به‌شمار می‌رود.[۴۹]
  3. مسیر دسترسی: برای سفر به روستای جواهردشت ابتدا به استان گیلان و شهر رودسر رفته، سپس با طی‌کردن 46 کیلومتر مسافت و با عبور از سیاهکلرود و چابکسر به روستای جواهردشت رسید.[۵۰]

مشکلات زیست محیطی

امروزه با گسترش اقتصاد گردشگری در روستای جواهردشت، بسیاری از مراتع و جنگل‌های اطراف این روستا تخریب شده است.[۵۱] ساخت‌و‌ساز بی‌رویه ویلا‌ها و اقامت‌گاه‌های توریستی در این منطقه سبب از‌بین‌رفتن حیات‌وحش و پوشش گیاهی این منطقه شده است.[۵۲] همچنین وضعیت تولید و انهدام زباله در این روستا نیز از دیگر معضلات موجود در جواهردشت است.[۵۳]

زیرساخت

روستای جواهردشت یک منطقة گردشگری است. امروزه در این روستا سیستم آب لوله‌کشی از چشمه احداث شده است.[۵۴] همچنین به‌تازگی روستای جواهردشت به سیستم برق‌کشی شهری و دکل موبایل نیز تجهیز شده است.[۵۵] این روستا دارای خانـه بهداشـت، غسـال‌خانه و مسجد است.[۵۶]جاده های منتهی به جواهردشت تا اوایل قسمت‌های جنگلی در روستای «چاشت خورلات»، آسفالت است؛[۵۷] اما ادامه جاده، خاکی است و بهتر است از جیپ‌های افراد محلی برای رفتن به ارتفاعات استفاده کرد.[۵۸]

پانویس

  1. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  2. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  3. . «ییلاق جواهردشت رودسر | سرزمینی غرق در ابر و مه»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  4. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص123.
  5. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  6. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  7. . «راهنمای سفر به عروس دشت‌های گیلان جواهردشت رودسر»، وب‌سایت آکا ایران، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  8. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص123.
  9. . «جواهر دشت»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  10. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص128.
  11. . «جواهردشت کجاست»، وب‌سایت کایت، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  12. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص125.
  13. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  14. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص123.
  15. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص123.
  16. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  17. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  18. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص123.
  19. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  20. . «جواهر دشت»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  21. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  22. . «ییلاق جواهردشت رودسر | سرزمینی غرق در ابر و مه»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  23. . «جواهر دشت»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  24. . «ییلاق جواهردشت رودسر | سرزمینی غرق در ابر و مه»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  25. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  26. . «ییلاق جواهردشت رودسر | سرزمینی غرق در ابر و مه»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  27. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  28. . «ییلاق جواهردشت رودسر | سرزمینی غرق در ابر و مه»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: 22 شهریور 1401ش.
  29. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص128.
  30. .« ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  31. . تولایی و همکاران، «اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری شرق استان گیلان جهت برنامه‌ریزی توسعه گردشگری»، 1395ش، ص71
  32. . زرندیان و همکاران، «مدل‌سازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت»، 1394، ص188.
  33. . حق‌نظر، « بررسی خصوصیات تکتنوماگمایی بازالت‌های جواهردشت در شرق گیلان»، 1389ش، ص33.
  34. . «جواهر‌دشت کجاست»، وب‌سایت کایت، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  35. . حق‌نظر و همکاران، «شواهد پتروگرافي، ژئوشيميايي و ايزوتوپي آلايش پوسته‌اي در بازالت‌هاي منطقه جواهردشت (شرق گيلان)»، 1387ش، ص178.
  36. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص147.
  37. . حق‌نظر و همکاران، «شواهد پتروگرافي، ژئوشيميايي و ايزوتوپي آلايش پوسته‌اي در بازالت‌هاي منطقه جواهردشت (شرق گيلان)»، 1387ش، ص179.
  38. . زرندیان و همکاران، «مدل‌سازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت»، 1394، ص189.
  39. . تولایی و همکاران، «اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری شرق استان گیلان جهت برنامه‌ریزی توسعه گردشگری»، 1395ش، ص75.
  40. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص131.
  41. . حق‌نظر، «بررسی خصوصیات تکتنوماگمایی بازالت‌های جواهردشت در شرق گیلان»، 1389ش، ص26.
  42. . «ییلاق جواهردشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  43. . تولایی و همکاران، «اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری شرق استان گیلان جهت برنامه‌ریزی توسعه گردشگری»، 1395ش، ص75.
  44. . حق‌نظر و همکاران، «شواهد پتروگرافي، ژئوشيميايي و ايزوتوپي آلايش پوسته‌اي در بازالت‌هاي منطقه جواهردشت (شرق گيلان)»، 1387ش، ص182.
  45. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص126.
  46. . حق‌نظر، «بررسی خصوصیات تکتنوماگمایی بازالت‌های جواهردشت در شرق گیلان»، 1389ش، ص34.
  47. . زرندیان و همکاران، «مدل‌سازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت»، 1394، ص189.
  48. . حق‌نظر، «بررسی خصوصیات تکتنوماگمایی بازالت‌های جواهردشت در شرق گیلان»، 1389ش، ص34.
  49. . حق‌نظر، « بررسی خصوصیات تکتنوماگمایی بازالت‌های جواهردشت در شرق گیلان»، 1389ش، ص36.
  50. . زرندیان و همکاران، «مدل‌سازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت»، 1394، ص187.
  51. . مؤمنی و صفری پورچاقی، « برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص136.
  52. . تولایی و همکاران، «اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری شرق استان گیلان جهت برنامه‌ریزی توسعه گردشگری»، 1395ش، ص77.
  53. . حق‌نظر و همکاران، «شواهد پتروگرافي، ژئوشيميايي و ايزوتوپي آلايش پوسته‌اي در بازالت‌هاي منطقه جواهردشت (شرق گيلان)»، 1387ش، ص181.
  54. . تولایی و همکاران، «اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری شرق استان گیلان جهت برنامه‌ریزی توسعه گردشگری»، 1395ش، ص77.
  55. . «جواهردشت کجاست»، وب‌سایت کایت، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  56. . «جواهردشت کجاست»، وب‌سایت کایت، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  57. . زرندیان و همکاران، «مدل‌سازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت»، 1394، ص188.
  58. . مؤمنی و صفری‌پورچاقی، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، 1391ش، ص136.

منابع

  • تولایی، سیمین و همکاران، «اولویت‌بندی مناطق نمونه گردشگری شرق استان گیلان جهت برنامه‌ریزی توسعه گردشگری»، فضای گردشگری، شماره 21، 1395ش.
  • «جواهردشت کجاست»، وب‌سایت کایت، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.
  • حق‌نظر، شهروز، «بررسی خصوصیات تکتنوماگمایی بازالت‌های جواهر‌دشت در شرق گیلان»، علوم پایه (دانشگاه آزاد اسلامی)، شماره 77، 1389ش.
  • حق‌نظر، شهروز و همکاران، «شواهد پتروگرافي، ژئوشيميايي و ايزوتوپي آلايش پوسته‌اي در بازالت‌هاي منطقه جواهر‌دشت (شرق گيلان)»، نشريه علوم (دانشگاه خوارزمي)، شماره 3، 1387ش.
  • زرندیان، اردوان و همکاران، «مدل‌سازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت»، پژوهش‌های محیط زیست، شماره 12، 1394ش.
  • مؤمنی، مهدی و صفری‌پورچاقی، پریسا، «برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: روستای جواهردشت شهرستان رودسر)»، جغرافيايي فضاي گردشگري، شماره 3، 1391ش.
  • «ییلاق جواهر‌دشت»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 30 مرداد 1401ش.