روستای کریک

روستای کَرِیَک؛ روستایی تاریخی - گردشگری با معماری پلکانی در دنا. روستای کریک یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی زاگرس جنوبی در استان کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان دنا است.^[۱] این روستای تاریخی - گردشگری با معماری ویژه یکی از روستاهای پلکانی ایران است و به‌ ماسوله جنوب مشهور شده است.^[۲]

تاریخچه

روستای کریک با قدمتی بیش از دو هزار سال، توسط برخی باستان‌شناسان به دوران قبل از اسلام نسبت داده شده است.^[۳] این روستا در زمان هخامنشیان در کنار یکی از راه‌های اصلی واقع شده بود.^[۴]

جمعیت‌شناسی

روستای کریک در سرشماری سال 1385ش، دارای جمعیتی حدود 790 نفر و در قالب 195 خانوار بوده است.^[۵] مردم این روستا به زبان لری سخن می‌گویند.^[۶] بیشتر آنها از سادات بوده و پیرو مذهب شیعه هستند.^[۷]

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی: روستای کریک با مختصات جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی و ۳۰ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی،^[۸] در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی سی‌سخت و ۲۵ کیلومتری یاسوج قرار گرفته است.^[۹]
آب‌و‌هوا: روستای کریک در ارتفاع 1700 متری از سطح دریا قرار دارد.^[۱۰] در فصل بهار، تابستان و پاییز آب و هوای این روستا مطبوع و ملایم و در زمستان سرد و خشک است.^[۱۱]
رشته‌کوه‌ها: اطراف روستای کریک را رشته‌کوه‌های مرتفع زاگرس دربرگرفته است.^[۱۲]
پوشش گیاهی: روستای کریک به‌دلیل شرایط اقلیمی دارای خاک حاصلخیز و پوشش گیاهی غنی است. این روستا دارای باغ‌هایی پر از درختان هلو و سیب،^[۱۳] تاکستان‌های انگور^[۱۴] و شالیزارهای برنج است.^[۱۵] همچنین گونه‌های گیاهان دارویی متنوع مانند ریواس، کَنگَر، لُپُ، گَنَبو، بلوط، بَنِه، تمشک و کاردِه در این منطقه وجود دارد.^[۱۶]
حیات‌وحش: این منطقه، زیستگاه حیوانات و گونه‌های جانوری متعددی مانند پلنگ، گرگ و خرس قهوه‌ای است.^[۱۷]
منابع آبی: اطراف روستای کریک چشمه‌ها و رودخانه‌های متعددی مانند رودخانۀ کریک وجود دارد که در شمار منابع آبی این روستا قرار دارند.
خطرات طبیعی: فرسایش طبیعی و تخریب، بزرگترین خطری است که می‌تواند بافت منحصر‌به‌فرد و تاریخی روستای کریک را تهدید کند.^[۱۸] برخی خطرات طبیعی دیگر از جمله زلزله روستای پلکانی کریک را تهدید می‌کند.^[۱۹]

معماری

خانه‌های روستای کریک در دامنۀ کوه ساخته شده^[۲۰] شکل پلکانی بافت مسکونی آن ساختار پلکانی و فشرده دارد؛ یعنی حیاط هر خانه پشت‌بام ساختمان پایینی است.^[۲۱] اغلب خانه‌های این روستا یک طبقه هستند.^[۲۲] «دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.</ref> برای جلوگیری از نفوذ گرما و سرما و استحکام بیشتر، دیوارهای گلی و خشتی این خانه‌ها را به‌صورت ضخیم ساخته‌اند.^[۲۳]

اقتصاد

شغل ساکنان این روستا کشاورزی، دامداری و باغداری است.^[۲۴] خاک حاصلخیز و مراتع سرسبز در روستای کریک موجب رونق دامپروری در این روستا شده است.^[۲۵] تولید محصولات دامی مانند ماست، شیر، کشک، پنیر، دوغ، کره و روغن حیوانی نیز در این روستا از دیگر توانایی‌های اقتصادی مردم این منطقه است.^[۲۶] برنج‌کاری یکی دیگر از مشاغل اهالی روستای کریک است.^[۲۷] برخی دیگر از مردمان این منطقه به تولید صنایع‌دستی مانند گلیم‌بافی و قالی‌بافی می‌پردازند.^[۲۸]

فرهنگ و هنر

آداب‌و‌رسوم: مردم این روستا برای اینکه سالی پر از خیر‌و‌برکت داشته باشند، روز اول عید را در کنار امامزاده عسگر می‌گذرانند.^[۲۹] دختران و زنان این روستا از لباس‌های رنگارنگ و چارقدهای زیبا استفاده می‌کنند.^[۳۰] یکی از رسوم رایج در میان اهالی روستا، مراسم شاهنامه‌خوانی بزرگان روستا در زیر نور ستارگان است.^[۳۱] مردمان این منطقه در ماه محرم با آداب‌و‌رسوم خاص خود، مراسم مذهبی مانند تعزیه‌خوانی را در زیارتگاه برگزار می‌کنند.^[۳۲] در مراسم حنابندان و عروسی، شادی خود را با صدای تیراندازی در روستا به نمایش می‌گذارند.^[۳۳]
مکان‌های مذهبی: از مکان‌های مهم مذهبی این روستا می‌توان به مزار «امامزاده عسگر» و «امامزاده اسحاق»^[۳۴] و بقعه «امامزادگان علی» و «شاه نعمت‌الله» در ارتفاعات حوالی روستا اشاره کرد.^[۳۵]
غذاهای محلی: روستای کریک دارای غذاهای محلی متنوعی مانند آش کارده، برنج کنگری و کلگ است.^[۳۶]
سوغات و صنایع‌دستی: یکی دیگر از ویژگی‌‌های منحصر‌به‌فرد مردمان روستای کریک صنایع‌دستی متنوع مانند «گلیم‌بافی»، «قالی‌بافی»، «جاجیم‌بافی»، «سبدبافی» و «سوزن‌دوزی» در این روستا است.^[۳۷] محصولاتی مانند ««روغن حیوانی»، «کشک»، «دوغ محلی»، «برنج»، «انگور» و «زردآلو» نیز از سوغاتی‌های روستای کریک به‌ حساب می‌آید.^[۳۸] گیاهان دارویی که معروف‌ترین آن‌ها «ریواس» است، «نان محلی» و کلگ،^[۳۹] عسل و سبزی‌های خشک‌شدۀ کوهی در شمار سوغاتی‌های روستای کنگ قرار دارد.^[۴۰]

جاذبه‌های گردشگری

جاذبه‌های دیدنی: روستای کریک در قلب کوهستان قرار دارد. رودخانه‌های پرآب بشار و پُل‌کِلو در روستا با انبوه درختانی که در اطراف آن وجود دارند، چشمه‌های پشت آسیاب و زیر امامزاده، ارتفاعاتی با جنگل‌های گسترده بلوط، درختان بادام، بنه و درۀ کریک و زیبایی‌های آن از جاذبه‌های طبیعی روستا به‌ حساب می‌آیند.^[۴۱] چشمه‌های متعدد اطراف رودخانه و استخر پرورش ماهی از جاذبه‌های دیگر این روستا است. از دیدنی‌های تاریخی و طبیعی روستا می‌توان به گورستان تاریخی، آسیاب‌ها و قنات روستا اشاره کرد.^[۴۲]
امکانات رفاهی: این روستا دارای امکانات رفاهی متعددی مانند سکوی استراحت و سرویس‌های بهداشتی است.^[۴۳] علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و اتراق در طبیعت نیز می‌توانند برای اقامت در این منطقه از چادر مسافرتی شخصی و امکانات کمپینگ در این مکان استفاده کنند.^[۴۴] همچنین وجود اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه‌های روستایی اجاره‌ای از دیگر امکانات رفاهی این روستا برای اقامت گردشگران در این منطقه است.^[۴۵]
مسیر دسترسی: برای سفر به روستای کریک ابتدا لازم است در استان کهگلویه و بویراحمد به شهر یاسوج رفته و با طی‌کردن مسافتی حدود 25 کیلومتر به روستای کریک رسید.^[۴۶]

مشکلات زیست محیطی

یکی از مشکلات زیست‌محیطی در این روستا، قطع‌کردن درختان است. همچنین روش جدید خانه‌سازی در این منطقه که با استفاده از تیرآهن، سیمان و مصالح امروزی صورت گرفته، بافت طبیعی روستا را با آسیب جدی مواجه کرده است. این بافت جدید، در قالب هشت محلۀ روستایی مستقل، بافت قدیم روستا را تهدید کرده است.

زیر‌ساخت

روستای کریک در حال حاضر یک منطقة گردشگری به حساب می‌آید. این امر موجب توسعه و پیشرفت زیرساخت‌ها در این روستا شده است؛ به همین جهت روستای کریک دارای سیستم لوله‌کشی آب و برق‌کشی است. همچنین مسیر دسترسی این روستا آسفالت و ماشین‌رو است که امکان تسهیل عبور‌و‌مرور با وسایل نقلیه را فراهم می‌کند.

پانویس

منابع

«دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ درج مطلب: 14 دی 1393ش.
«دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
«روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 2 فروردین 1401ش.
«روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1398ش.
«روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
«روستای کریک»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.
«روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ درج مطلب: 24 آذر 1400ش.
«روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.
«روستای کریک»، وب‌سایت یواسپیس، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.
«روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ درج مطلب: 16 خرداد 1399ش.
«روستای گردشگری کریک، رؤیایی که به حقیقت می‌پیوندد»، وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1401ش.
«فرماندار دنا : خدمات قابل توجهی در دهستان کریک بعنوان قطب گردشگری انجام گرفته است»، وب‌سایت خبرگزاری پانا، تاریخ درج مطلب: 9 مرداد 1398ش.
«كهگیلویه و بویراحمد زیستگاه پلنگ ایرانی»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 23 دی 1397ش.
«معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[1] . «روستای کریک»، وب‌ساست همگردی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[2] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[3] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[4] . «روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[5] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[6] [[ . «دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.|

[7] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[8] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[9] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[10] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[11] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[12] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[13] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[14] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[15] . «روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[16] . «روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[17] . « كهگیلویه و بویراحمد زیستگاه پلنگ ایرانی»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[18] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[19] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[20] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[21] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[22] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[23] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[24] . «دهکده توریستی کَریَک کجاست؟»، وب‌سایت خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا»، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[25] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[26] . «روستای کریک»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[27] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[28] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[29] . «روستای کریک»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[30] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[31] . «دهکده توریستی کریک»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[32] . «روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[33] . «روستای کریک، ماسولۀ استان کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت گردشگری مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[34] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[35] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[36] . «روستای کریک؛ ماسوله جنوب»، وب‌سایت هومسا، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[37] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[38] . «روستای کریک یاسوج؛ ماسوله جنوب ایران»، وب‌سایت مجله دلتا، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[39] . «روستای کریک ؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[40] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[41] . «روستای کریک»، وب‌سایت کارناوال، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[42] . «معرفی روستای کریک ، ماسوله ای در جنوب ایران»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[43] . «روستای«کریک»، فرصتی برای بوم گردی در کهگیلویه و بویراحمد»، وب‌سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[44] . « روستای کریک»، وب‌سایت یواسپیس، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[45] . «روستای کریک؛ ماسوله کهگیلویه و بویراحمد؟»، وب‌سایت مجله پینورست، تاریخ بازدید: 11 شهریور 1401ش.

[46] . «روستای گردشگری کریک، رؤیایی که به حقیقت می‌پیوندد»، وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما، تاریخ بازدید: 12 شهریور 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]

[۳۶]

[۳۷]

[۳۸]

[۳۹]

[۴۰]

[۴۱]

[۴۲]

[۴۳]

[۴۴]

[۴۵]

[۴۶]