درونگرایی

درونگرایی؛ گرایش به درون.

درونگرایی (introversion)، به‌معنای توجه و علاقه و نیز داشتن دغدغه‌های فردی نسبت به احساسات، افکار و دنیای درونی است. این مفهوم، در مقابل برونگرایی قرار دارد که در آن، دغدغه‌های فردی به دنیای بیرون معطوف می‌شود.

مفهوم‌شناسی

مفهوم درون‌گرایی، از دیرباز، در بسیاری از مدل‌ها و نظریه‌های خودشناسی و شخصیت‌شناسی به‌کار رفته است. عامیانه‌ترین و ساده‌ترین تعریف این اصطلاح به‌صورت ساکت نشستن، منزوی بودن و گوشه‌گیری است.

این مفهوم، از نظر علمی، به‌معنای ترجیح فرد به جهت‌دهی افکار و احساسات به درونِ خود است. فردِ درونگرا، علاقه‌ای به بروز افکار و احساسات خود نداشته و بیشتر بر احساسات درونی تمرکز می‌کند. افراد درونگرا، تمایل بیشتری به گذران وقت در تنهایی داشته و از این تنهایی، انرژی کسب می‌کنند. آنها، پس از معاشرت‌های طولانی‌مدت، انرژی خود را از دست داده و نیاز دارند تا با فعالیت‌هایی همچون کتاب خواندن، نقاشی و نوشتن، زمانی را صرف تأمل کنند.

تاریخچه

مفهوم درونگرایی، نخستین‌بار توسط «کارل گوستاو یونگ» مطرح شد. او معتقد بود برخی ویژگی‌های شخصیتی نشان‌دهندۀ درونگرایی و برخی دیگر نشان‌دهندۀ برونگرایی هستند. بنابراین، اگر ویژگی‌های درونگرایی در یک نفر غالب بود، او را یک «درونگرا» می‌خواندند. با گذر زمان، تیپ‌های شخصیتی بیشتری مورد مطالعۀ روان‌شناسان قرار گرفته و انسان‌ها را به گروه‌های مختلفی از نظر ویژگی‌های رفتاری تقسیم کردند. یکی از این مدل‌ها، مدل «مایرز- بریگز» بود که انسان‌ها را به 16 دستۀ شخصیتی تقسیم می‌کرد.

انواع

روان‌شناسان، بر اساس مدلی، افراد درونگرا را در 4 گروه دسته‌بندی کرده‌اند:

1. درونگراهای اجتماعی: این گروه از افراد، به تعامل در گروه‌های کوچک و نیز در خلوت ماندن علاقه دارند.
2. درونگراهای متفکر: در این گروه، افراد اهل تفکر، مراقبه و بسیار خلاق حضور دارند. این افراد، از وقت‌گذرانی در میان جمعیت خودداری نکرده و به‌صورت ناخودآگاه، مرزهای دنیای درونی خود را با تخیلات و افکار متنوع حفظ می‌کنند.
3. درونگراهای مضطرب: این افراد، ترجیح می‌دهند تا زمان خود را در تنهایی سپری کرده و برخلاف درونگراهای اجتماعی، از بودنِ در میان جمع و افراد غریبه، احساس خجالت و ناراحتی می‌کنند. افرادی که در این گروه قرار گرفته‌اند، در موقعیت‌های مختلف به نشخوار فکری پرداخته و خود را به گونه‌های متفاوتی، تصور می‌کنند.
4. درونگراهای مهارشده یا محدودشده: این افراد تلاش می‌کنند تا پیش از شروع سخن یا عمل، با وسواس فکر کنند. سرعتِ این گروه از افراد در انجام امور، کم بوده و به‌ندرت اجازه می‌دهند تا نیروهای خارجی، مانند استرس، بر تصمیم‌گیری‌های آنها اثر بگذارد.

آمار

کارشناسان معتقدند که افراد درونگرا، در حدود 15 تا 20 درصد از کل افراد جامعه را تشکیل می‌دهند. علاوه بر آن، تحقیقات صورت گرفته حکایت از آن دارند که بیشتر ایرانیان، افراد درونگرای اندیشه‌ورز هستند و مسائل را به درون خود هدایت کرده و ارزیابی می‌کنند. ایرانیان، از جمله مردمانی هستند که نیروی حیاتی معطوف به درون دارند و دیدگاه‌ها، عقاید و جهان معنوی برای آنها، حائز اهمیت هستند.

مزایا

از جمله مزیت‌های افراد درونگرا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اهمیت دادن به جزئیاتی که برای دیگران مهم نیستند.
2. نسبت به دیگران، متفکرتر، عاقل‌تر و باملاحظه‌تر هستند.
3. شنوندگان مؤثری هستند.
4. بالا بودن عزت‌نفس و سلامت روان در آنها به‌دلیل حضور در تنهایی خود.
5. توانایی وقت‌گذرانی با خود و فکر کردن دربارۀ چیستی خود.
6. داشتن چشم‌اندازی وسیع از طریق درون‌نگری.
7. داشتن دوستان صمیمی و محدود به‌دلیل حضور در گروه‌های اجتماعی کوچک‌تر.
8. داشتن تخیل عالی و خلاق بودن.
9. داشتن مهارت‌های سازمانی و تحلیلی خوب.
10. لذت بردن مردم از صحبت کردن با افراد درونگرا به‌دلیل قطع نکردن سخنان آنها.
11. داشتن حوصلۀ بالا.
12. داشتن ایده‌های بسیار برای وقت‌گذرانی و اوقات فراغت.
13. داشتن مهارت تصمیم‌گیری و ارائۀ راه‌حل‌های خلاقانه.
14. ترجیح نوشتن بر صحبت کردن؛
15. داشتن احساسات عمیق؛
16. داشتن فرآیند فکری بسیار فعال؛
17. داشتن روابط عمیق‌تر؛
18. عدم نیاز به قرارگرفتن در مرکز توجه.

معایب

از جمله معایب افراد درونگرا نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مشکل در پیدا کردن دوستان جدید؛
2. درک‌نشدن احساسات و نیازهای آنها توسط مردم؛
3. خسته‌شدن در مهمانی‌ها و سخنرانی‌های عمومی؛
4. غمگین یا عصبی‌بودن در زمان از دست دادن انرژی خود؛
5. تخصص‌نداشتن در ایجاد اولین حس خوب؛
6. ناخوشایند دانستن پروژه‌های پرچالش؛
7. از دست دادن برخی فرصت‌های شغلی خوب.

عوامل مؤثر

بررسی‌های صورت‌گرفته نشان داده‌اند که ریشۀ درونگرایی و برونگرایی در افراد، بیشتر وراثتی بوده و تحت تأثیر ژنتیک قرار دارد. از جمله عوامل تأثیرگذار بر درونگرایی افراد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. وراثت: دوپامین، یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی است که در مغز انسان تحریک و ترشح می‌شود. در افراد درونگرا، دوپامین، به میزان کمتری ترشح شده و به‌همین دلیل است که افراد درونگرا، احساس چندان خوشایندی نسبت به محرک‌های خارجی ندارند. دانشمندان، این امر را ژنتیکی می‌دانند که به بیوشیمی مغز مرتبط می‌شود.
2. عوامل محیطی: امروزه ثابت شده که ژن‌های انسان، در سنین جوانی، تحت تأثیر محیط بوده و انعطاف‌پذیر هستند.
3. نحوۀ پرورش و تربیت خانوادگی: درونگرا بودن پدر یا مادر در خانواده، به‌عنوان یکی از اعضای تأثیرگذار، بر رفتار فرزندان تأثیر مستقیمی خواهد داشت. بنابراین، تحت تأثیر تربیت خانواده، ریشه‌هایی از شخصیت درونگرا بودن به‌صورت ناخودآگاه، در فرد پرورش خواهد یافت.

تشخیص درونگرایی

افراد درونگرا دارای برخی عادت‌های رفتاری هستند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. راحت بودن با تنهایی؛
2. ترجیح‌دادن اجتماعات کوچک‌تر؛
3. فکرکردن پیش از سخن‌گفتن؛
4. ارزش‌گذاشتن بر تجربیات منحصربه‌فرد خود؛
5. پرداختن به رؤیاپردازی در بیشتر اوقات؛
6. اجتناب‌کردن از تماس چشمی؛
7. به تعویق انداختن تماس‌های تلفنی: ترجیح برقراری ارتباط از طریق پیامک به‌جای تماس‌های تلفنی.
8. مشغول‌کردن خود در مهمانی‌ها و تجمعاتی که مورد علاقۀ آنها نیستند: افراد درونگرا، زمانی‌که در جمع‌های خسته‌کننده حضور دارند خود را با اولین عامل در دسترس (مانند موبایل) مشغول می‌کنند.
9. ساکت‌ماندن حتی در زمانی‌که می‌خواهند افکار خود را فریاد بزنند.

درونگرایی و خجالتی‌بودن

کارشناسان حوزۀ روان‌شناسی بر این باورند که خجالتی‌بودن با درونگرایی متفاوت است؛ برای مثال، افراد درونگرا از تنهاییِ خود لذت برده و حتی از آن انرژی می‌گیرند. این درحالی است که افراد خجالتی دوست دارند در میان جمع باشند اما نمی‌دانند چگونه این کار را انجام دهند؛ زیرا افراد خجالتی بیشتر دارای ویژگی‌هایی مانند خودآگاهی افراطی، افکار منفی دربارۀ خود، عزت‌نفس پایین و ترس از طردشدن هستند. این افراد، گاهی دچار مقایسه‌های غیرواقعی شده و در برابر افراد اجتماعی و پر جنب‌وجوش، به حال خود غبطه می‌خورند.

مشاغل مناسب درونگرایان

روان‌شناسان معتقدند که افراد درونگرا در مشاغل مالی، موفق‌تر از مشاغلی که بر پایۀ فروش هستند، عمل می‌کنند. علاوه بر آن، برخی مشاغل مانند استاد دانشگاه، مشاور مدیر، اقتصاددان، دانشمند سیاسی، دانشمند پزشکی، نویسندگی، روزنامه‌نگاری، مهندسی و فیلسوفی از جمله مشاغل پیشنهادی برای افراد درونگرا هستند.

درونگرایی در محیط کار

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که سازمان‌ها باید انجام دهند، درک بهتر افراد با ویژگی‌های شخصیتی متفاوت است. از جمله نیازهای کلی افراد درونگرا در محل کار عبارتند از:

1. داشتن حریم خصوصی؛
2. داشتن محیطی آرام برای کار؛
3. داشتن زمان برای فکر کردن؛
4. گذراندن زمانی در تنهایی برای کسب انرژی لازم؛
5. برگزاری جلساتی مناسب با ویژگی‌های آنها؛
6. قرار گرفتن آنها در کنار افراد درونگرا.

درونگرایی و موفقیت شغلی

نتایج تحقیقات صورت‌گرفته نشان داده‌اند که تیپ شخصیتی درونگرا، با میزان رضایت شغلی رابطه‌ای معنادار دارد. افراد درونگرا، به چالش کمتری نیاز دارند و در نتیجه تحت یک مدیریت آمرانه و حمایتی می‌توانند بهتر کار کنند. کارشناسان معتقدند رفتاری که به‌صورت درونی برانگیخته می‌شود نسبت به رفتارهای بیرونی، مطلوب‌تر هستند؛ زیرا تقویت همیشه در دسترس نبوده و درونی‌ها، مهارت را در پیشرفت ترجیح داده و به آن ارزش بیشتری می‌دهند. بنابراین، افرادی که کنترل درونی دارند، در کارهای خود پیشرفت بیشتری دارند.

درونگرایی در معماری اسلامی

موضوع درونگرایی یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های مطرح در شهرسازی‌های منتسب به اسلام است. در معماری اسلامی، محرمیت، نداشتن دید روی بنای مجاور، اهمیت حریم خصوصی و استحقاق برخورداری از آن و نیز احترام به آن، همواره مورد توجه بوده است.

درونگرایی در معماری اسلامی، به‌معنای بسته بودن فضای خصوصی نسبت به فضای شهری و بازشدن آن به‌سوی فضای باز خصوصی مانند حیاط میانی است. در معماری ایرانی، شیوۀ درونگرایی بسیار به چشم می‌خورد. در این سبک معماری، همواره یک نمای بیرونی ساده و ساخته از گل و خشت مشاهده می‌شود که در داخل، دنیای از زیبایی و پارکاری را شامل می‌شوند. علاوه بر آن، در شهرهای ایرانی، احترام به زندگی خصوصی و حرمت قائل‌شدن برای آن، از جمله مواردی هستند که به‌نحوی در شکل‌گیری یک فضای خانۀ درونگرا تأثیرگذار بوده‌اند. در حقیقت، همسویی معماری سنتی ایران با ارزش‌های الهی در خصوصیت درونگرایی اماکن نمود یافته است. کارشناسان بر این باورند که خانۀ درونگرا نوعی پاسخ به سیر در درون خویشتن است که با تعالیم قرآنی نیز همخوانی دارد.

منابع

• «اگر این 8 خصوصیت را دارید، فردی درونگرا هستید»، وب‌سایت ویرگول، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
• الهی‌زاده، محمدحسن و سیروسی، راضیه، «الگوسازی مسکن بر پایۀ سبک زندگی اسلامی»، فصلنامۀ سبک زندگی دینی، سال اول، پیش شمارۀ 1، 1393ش.
• «انواع تیپ‌های شخصیتی درونگرا بر اساس مدل مارز- بریگز»، وب‌سایت حامدمدیا، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
• «تعریف درونگرایی چیست؟ افراد درونگرا چه ویژگی‌هایی دارند؟»، وب‌سایت متمم، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
• «تیپ‌های شخصیتی درونگرایان را بشناسید»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 12 دی 1400ش.
• «درونگرایی چیست و افراد درونگرا چه ویژگی‌هایی دارند؟»، وب‌سایت ایران تلنت، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
• سبزی‌پور، امیر و دیگران، «رابطۀ بین تیپ شخصیتی درونگرایی- برونگرایی با میزان رضایت شغلی و تعهد سازمانی معلمان»، نشریۀ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 5، شماره 2، 1393ش.
• سلحشور، فرگل، «11 قدرت پنهان درونگرایی که به موفقیت شما کمک می‌کند»، وب‌سایت دیجی کالا، تاریخ درج مطلب: 3 بهمن 1400ش.
• سلیم حکیم، بسیم، شهرهای عربی- اسلامی، اصول شهرسازی و ساختمانی، به ترجمۀ عارف اقوامی مقدم و محمدحسین ملک احمدی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چ1، 1381ش.
• سیفیان، محمدکاظم و محمودی، محمدرضا، «محرمیت در معماری سنتی ایران»، نشریۀ هویت شهر، 1386ش.
• طباطبایی، فرزاد، «نقطه ضعف افراد درونگرا»، وب‌سایت هنر زندگی، تاریخ بازدید: 22 اسفند 1401ش.
• محمودی، مریم، «از 0 تا 100 ویژگی افراد درونگرا»، وب‌سایت لَندسپا، تاریخ به‌روز رسانی: 4 دی 1401ش.
• معماریان، غلامحسین، آشنایی با معماری مسکونی ایران گونه شناسی درونگرا، تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران، 1384ش.
• ناری قمی، مسعود، «مطالعۀ معناشناختی در باب مفهوم درونگرایی در شهر اسلامی»، نشریۀ هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره 2، شمارۀ 43، 1389ش.
• «نتیجۀ یک تحقیق مشخص کرد؛ ایرانی‌ها درونگرا هستند»، خبرآنلاین، تاریخ درج مطلب: 28 اردیبهشت 1394ش.