دین: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۸۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
[[پرونده:دین2.jpg|300px|thumb|left|نخستین کنفرانس [[تربیت دینی]] در [[ادیان ابراهیمی]]، سال 1397ش، [[مشهد]]]]
[[پرونده:دین2.jpg|300px|thumb|left|نخستین کنفرانس [[تربیت دینی]] در [[ادیان ابراهیمی]]، سال 1397ش، [[مشهد]]]]


اندیشمندان اسلامی و غربی تعاریف متعددی برای دین بیان کرده‌اند از جمله اینکه دین مجموعه‌ای از باورهای قلبی و رفتارهای عملی متناسب با آن است. دو دیدگاه مادی و الهی در مورد خواستگاه دین، خوانش‌های متعددی را در هر یک به دنبال داشته است. اندیشمندان دینی سه رویکرد فلسفی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی برای ضرورت دین بیان کرده‌اند.<br>
اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان، شرقی و غربی، مادی و الهی هر کدام تعریفی از دین ارائه کرده‌اند. در مهم‌ترین تعریف، دین مجموعه‌ای از باورهای قلبی و رفتارهای عملی متناسب با آن است. اندیشمندان دین‌مدار با سه رویکرد فلسفی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی، ضرورت دین را تبیین کرده‌اند. بشر در طول تاریخ، انواع دین را تجربه کرده است که بسیاری از بین رفته‌اند؛ اما آیین‌های دائو، کنفوسیوس، هندو، جُین، بودا، شین‌تو، زرتشت، صابئی، سیک، یهود، مسیحیت و اسلام، از ادیان زنده جهان هستند. برخی فرقه‌ها مانند بابیت و بهائیت نیز که از منظر مسلمانان، انحرافی هستند، مجموعۀ آموزه‌های خود را دین تلقی می‌کنند. اسلام در فرهنگ مسلمانان، آخرین دین آسمانی و حضرت محمد آخرین پیامبر خدا است. در اندیشۀ اسلامی، تکثرگرایی دینی در مقام عمل و گفت‌و‌گو با پیروان ادیان پذیرفتنی است اما تکثرگرایی معرفتی با حقیقت ادیان در تناقض دانسته‌ می‌شود. اندیشمندان مسلمان با هدف ارائۀ تبیینی کارآمد از حضور دین در زندگی به این دیدگاه سوق یافته‌اند که بایدها و نبایدهای دینی در آن دسته از مسائل زندگی که حیث ارزشی ندارند، راه ندارد. آنها مناسبات علم و دین را نیز از همین منظر، تبیین می‌کنند.  
ادیان زنده جهان شامل آیین‌های دائو، کنفوسیوس، هندو، جُین، بودا، شین‌تو، زرتشت، صابئین، سیک، یهود، مسیحیت و اسلام است. بابیت و بهائیت از فرقه‌های انحرافی است که برخی آنها را دین تلقی کرده‌اند. دین اسلام آخرین دین آسمانی و حضرت محمد(ص) آخرین پیامبر الهی است.<br>
برخی از اندیشمندان مسلمان تکثرگرایی دینی را در مقام عمل و گفت‌و‌گو با پیروان ادیان پذیرفته‌اند اما تکثرگرایی معرفتی را با حقیقت ادیان در تناقض دانسته‌اند.<br>
اندیشمندان مسلمان در برابر دو دیدگاه دین حداقلی و دین حداکثری، دیدگاه سومی را مطرح کرده‌اند که تبیین کارآمدتری از حضور دین در زندگی است که دین در مسائل زندگی از حیثیت ارزشی نقش ایفا کرده و موضوعاتی که حیثیت ارزشی نداشته باشند بایدها و نبایدهای دینی در آنها راه ندارند. این دیدگاه مناسبات علم و دین را به خوبی تبیین می‌کند.<br>
اما در حوزه سیاست برخی قائل به سکولاریسم یعنی جدایی قلمرو دین از سیاست هستند و برخی بر پایه نظریه تفکیک قوا در قرآن، معتقدند اسلام، سیاست و فتارهای سیاسی را در کنار رفتارهای اجتماعی و اعمال فردی مسیر واحدی برای رسیدن انسان به سعادت و کمال می‌داند.<br>


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==