لاهرود
لاهرود؛ شهری در مشگین‌شهر استان اردبیل.
شهر لاهرود در شمال غربی ایران، در ۱۶ کیلومتری مشگین‌شهر و در ۵۵ کیلومتری شهر اردبیل واقع شده است. این شهر که با نام لاری نیز شناخته می‌شود؛ از جمله شهرهای گردشگری استان اردبیل محسوب می‌شود و برخی آن را نگین درخشان آن استان می‌دانند. انگور این شهر به‌دلیل سرد و کوهستانی‌بودن منطقه مرغوبیت ویژه و شهرت زیادی دارد.
نام‌گذاری
لاهرود از دو واژه «له» به‌معنی گِل و لای و رود تشکیل شده است. دلیل نام‌گذاری این شهر به لاهرود، وجود رودخانه‌ای بوده است که در مسیر عبور از شهر، گِل‌آلود می‌شد.
پیشینه
در لاهرود، غاری وجود دارد که سابقۀ سکونت انسان در آن، به ۱۰ هزار سال قبل از میلاد باز می‌گردد. لاهرود از دیرباز مورد توجه پادشاهان سلسله‌های مختلف بود. حضور نادرشاه افشار در شیروان دره‌سی و نام‌گذاری محل دیدار او با نام «نادر باخان» توسط اهالی منطقه گواهی بر این ادعا است.
جمعیت‌شناسی
جمعیت لاهرود بر اساس سرشماری عمومی در سال ۱۳۹۵ش، ۲۱۴۹ نفر بوده است. بیش از ۹۵ درصد مردم این شهر باسواد هستند. مردم لاهرود با زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند. بیش‌تر مردم این خطه مسلمان و شیعه هستند.
جغرافیا
موقعیت جغرافیایی؛ این شهر در ۱۸ کیلومتری شهرستان مشگين‌شهر و میان دو شهر اردبيل و مشگين‌شهر واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۳۳۲ متر است. آب‌وهوا؛ لاهرود به‌دلیل واقع‌شدن در ۲۰ کیلومتری قله سبلان، آب‌وهوای معتدل و کمی سرد و کوهستانی دارد. رشته‌کوه‌ها؛ کوه سلطان‌ساوالان با ارتفاع ۴۸۱۱ متر از سطح دریا، از کوه‌های شناخته‌شده در جهان است که در این خطه واقع شده است. کوه هرم‌داغ با ارتفاع ۴۳۹۲ متر نیز در این شهر قرار دارد. حیات‌وحش؛ خوک، روباه، گرگ، قوچ و میش ارمنی، خرس قهوه‌ای، کبک، قمری و تعدادی پرندگان مهاجر از جمله حیات‌وحش این ناحیه محسوب می‌شوند. پوشش گیاهی؛ حدود سه هزار گونه گیاه در این منطقه رشد می‌کنند که هلو، انگور، زردآلو، آلبالو و سیب درختی از عمده‌ترین محصولات این خطه هستند.
اقتصاد
لاهرود شاهراه اتصال اردبیل به تبریز، مغان به اردبیل و تنها مسیر ارتباطی به قله سبلان است و این موقعیت جغرافیایی موجب رونق اقتصادی این خطه شده است. کشاورزی و باغ‌داری، شغل‌های اصلی مردمان این شهر محسوب می‌شود. باغ‌های انگور لاهرود در ایران شهرت دارد. در این شهر باغ‌های بسیار زیاد انگور، زردآلو و گردو وجود دارد. جذب سرمایه‌گذاران بزرگی مانند شرکت‌های خودروسازی، زمینه تبدیل این شهر به شهرستان را فراهم کرده است. همچنین افزایش ظرفیت‌های شغلی باعث بازگشت برخی از مهاجرین به این ناحیه شده است.
فرهنگ و هنر
آداب‌ورسوم؛ مردم این خطه برای روز چهارشنبه آخر سال که به «گل‌چهارشنبه» معروف است، آداب‌ورسوم خاصی دارند. آنها برای این روز خانه‌تکانی می‌کنند و سفره مخصوص با آجیل و خشکبار پهن می‌کنند. برخی پارچه سفید برداشته و به در یا پنجره همسایه‌ها یا بزرگان فامیل می‌بندند. خانواده‌ها در این روز، دور هم جمع شده و با هم بازی‌های گروهی انجام می‌دهند. یکی دیگر از آداب‌ورسوم این خطه عیدی‌گرفتن داماد است. داماد به‌همراه دوستان و اقوام هم‌سن خود به خانه پدر عروس می‌روند. آنها در ازای دریافت شیرینی از خانواده عروس درون سینی پول‌های نو قرار می‌دهند. پدر و مادر عروس نیز به داماد و همراهان او هدایایی از جمله جوراب پشمی یا پارچه پیراهنی می‌دهند. مشاهیر؛ از مشاهیر این شهر می‌توان به هاشم بیک‌زاده (بازیکن تیم ملی فوتبال) و نرگس محمدی (بازیگر) اشاره کرد. غذاهای محلی؛ از غذاهای محلی این شهر می‌توان به «ماهی قزل‌آلا»، «آش دوغ» و «قویماق» (غذایی شبیه به کاچی که در دوران پس از زایمان استفاده می‌شود) اشاره کرد. سوغات و صنایع‌دستی؛ از سوغاتی‌های لذیذ این شهر می‌توان به عسل باللوجه، عسل چهل‌گیاه سبلان، لبنیات، گردو و سیب اشاره کرد. همچنین هنرمندان این خطه به انواع هنرهای دستی از جمله قالی‌بافی، گلیم‌بافی و جاجیم‌بافی می‌پردازند.
آموزش و پژوهش
دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهرود در سال ۱۳۸۵ شمسی کار خود را آغاز کرد.
تقسیمات کشوری
لاهرود یکی از شهرهای شهرستان مشگین‌شهر استان اردبیل است و شامل دهستان‌های قره‌سو، لاهرود و نقدی می‌شود. این شهر به‌زودی به شهرستان تبدیل خواهد شد.
گردشگری
امامزاده سید ابراهیم؛ سید ابراهیم از نوادگان امام موسی کاظم است. این امامزاده به‌جهت قرارگرفتن در مسیر گردشگری سبلان از اهمیت زیادی برخوردار است. ساختمان امامزاده در سال ۱۳۷۷ش تخریب و از نو ساخته شد. سبک معماری این بنا به‌شکل اسلامی است و یک گنبد با پوشش فلزی و دو مناره دارد. آب‌گرم شابیل؛ آب‌گرم شابیل در ۲۵ کیلومتری شهر لاهرود واقع شده است. چشمه شابیل در دامنه قله ساوالان و در مسیر صعود به آن قرار دارد. این آب‌گرم دمای ۴۹ درجه سانتی‌گراد و دبی ۵ لیتر در ثانیه دارد. برای آب‌گرم شابیل، خواص درمانی از جمله درمان بیماری‌های عصبی بیان شده است. غار لاهرود؛ قدمت این غار به دوران ماقبل تاریخ باز می‌گردد. روی غار با صخره‌های سنگی پوشیده شده و در قسمت پایین غار، چشمه‌های متعددی وجود دارد. این احتمال وجود دارد که چشمه‌ها به دریاچه زیر غار منتهی شوند. غار لاهرود به‌شکل سه‌طبقه ساخته شده و یک طبقه آن انبار زیرزمینی و دو طبقه دیگر محل زندگی احشام و انسان‌ها بوده است. غار لاهرود در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. شیروان دره‌سی؛ شیروان دره‌سی یا دره شیروان یکی از زیستگاه‌های وحشی منطقه سبلان است. ارتفاع آن ۲۲۰۰ متر و مساحت آن در حدود ۷۵ کیلومترمربع است. این دره، عریض و عمیق است و بریدگی‌های دیواره‌های صخره‌ای آن، چشم‌انداز ویژه‌ای به این دره بخشیده است. تفرجگاه داغلارباغی؛ این تفرجگاه در سال ۱۳۸۶ش با مساحت ۱۶ هکتار روی تپه‌ای بنا شد. ایـن تفرجگاه از طرف شرق و شمال مشرف به باغات انگور، از طرف غرب مشرف بــــه باغــات گردو و از طــرف جنوب مشرف به سبلان و شهر لاهرود است. چشم‌انداز زیبای این تفرجگاه گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. گورستان تاریخی اُنار؛ روستای اُنار از توابع لاهرود است و در ۲۴ کیلومتری مشگین‌شهر واقع شده است. این روستا جاذبه‌های تاریخی زیبایی از جمله گورستان تاریخی دارد. این گورستان، سنگ‌قبرهای متنوع دارد و پیکره قوچ سنگی در اندازه‌های متنوع در آن دیده می‌شود. چشمه آب‌معدنی ایلاندو؛ آب این چشمه از میان دو شکاف صخره‌ها بیرون می‌ریزد. یکی از شکاف‌ها آب‌گرم ۳۷ درجه سانتی‌گراد و دیگری آب خنک دارد. آب این چشمه املاحی دارد که صابون با آن کف نمی‌کند. آب چشمه ایلاندو خاصیت درمانی دارد و برای درمان بیماری‌های چشم، مفاصل و پوست مفید دانسته شده است. همچنین این آب، تسکین‌دهنده دردهای عمومی بدن و تقویت‌کننده بدن است. آب‌گرم قوتور سوئی؛ این آب‌گرم در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر و در دامنه کوه سبلان واقع شده است. آب‌گرم قوتور برای درمان برخی بیماری‌ها مفید است.
مشکلات زیست‌محیطی
این شهر با کمبود آب مواجه است و وعده مسئولان برای تأمین دو کیلومتر لوله انتقال آب از سد سبلان به شهر لاهرود محقق نشده است.
زیرساخت
در حال حاضر لاهرود ۴ پارک دارد كه بزرگ‌ترين آنها در شمال شهر قرار دارد و به تفرجگاه داغلارباغي معروف است. اين فضاي تفريحي به اكثر امكانات روز مجهز است. دومين پارك اين شهر با نام سبلان در مسير رفت‌و‌آمد به قله سبلان واقع شده است. از ديگر بوستان‌هاي اين شهر مي‌توان به بوستان لاله (در نزديكي ميدان نماز) و بوستانی در جنوب شهر اشاره کرد.
پانویس
منابع
- «آب‌گرم شابیل»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۹ آذر ۱۳۹۵ش.
- «آب‌گرم قوتور سوئی»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۲۸ آذر ۱۳۹۵ش.
- ارژنگی، حجت، «بررسی خدمات رفاهی و فضای سبز لاهرود (کارگاه)»، وبلاگ مجموعه مقالات جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۱ش.
- «امامزاده سید ابراهیم لاهرود»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۹ تیر ۱۳۹۸ش.
- «تفرجگاه داغلارباغی»، وبلاگ لاهرود توریست، تاریخ درج مطلب: ۲۲ دی ۱۳۸۷ش.
- «جاهای دیدنی مشگین‌شهر/ راهنمای سفر مشگین‌شهر»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ درج مطلب: ۲۵ آبان ۱۴۰۰ش.
- «جدول تقسیمات کشوری استان به تفکیک عناصر تقسیماتی»، معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «چشمه آب‌معدنی ایلاندو لاهرود»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ش.
- «شیروان دره‌سی»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۰ خرداد ۱۳۹۳ش.
- «عدم تحقق وعده مسئولان در انتقال آب به لاهرود/شورای شهر لاهرود استعفا داد»، خبرگزاری فارس‌نیوز آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۱ آبان ۱۳۹۸ش.
- «غار تاریخی لاهرود»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۰ خرداد ۱۳۹۳ش.
- «کوه هرم‌داغ»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۱۱ اسفند ۱۳۹۷ش.
- «گورستان تاریخی اُنار»، وب‌سایت سیری در ایران، تاریخ درج مطلب: ۶ آبان ۱۳۹۸ش.
- «لاهرود ایران در نقشه»، وب‌سایت مپ‌تونز، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «لاهرود»، وب‌سایت مشگین نیوز، تاریخ درج مطلب: ۳ اسفند ۱۳۹۵ش.
- «مرکز دانشگاه آزاد اسلامی واحد بخش لاهرود مشگین‌شهر افتتاح شد»، خبرگزاری ایرنا آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۸ آذر ۱۳۸۵ش.
- «مشگین‌شهر»، وب‌سایت لحظه آخر، تاریخ درج مطلب: ۳ خرداد ۱۴۰۰ش.
- «مشکین‌شهر»، وب‌سایت ویزیت ایران، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «معرفی شهر لاهرود»، وب‌سایت چهارگوشه ایران زیبا، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
- «موقعیت جغرافیایی شهر لاهرود»، وبلاگ لاهرود توریست، تاریخ درج مطلب: ۲۷ دی ۱۳۸۷ش.
- «نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۵»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۷ شهریور ۱۴۰۱ش.