روستای وردیج
روستای وردیج؛ روستایی در بخش شمالی شهر تهران.
روستای کوهستانی وَردیج، یکی از روستاهای منطقهٔ ۲۲ تهران معروف به قلمروی عروسک‌های سنگی با داشتن عرصه‌های طبیعی منحصربه‌فرد است. این روستا بزرگ‌ترین روستای شمال‌غربی تهران محسوب می‌شود.
نام‌گذاری
در لغت، واژهٔ «ورد» به‌معنی گُل و «دیج» به‌معنی کوه است. نام روستا از نام شهید جلال وردیجی برگرفته شده است.
شکل‌گیری روستا
اهالی قدیمی این روستا معتقدند که وجود چشمهٔ آبی میان نیزارهای منطقه، سبب شد تا نخستین افرادی که به وردیج آمدند، این منطقه را برای زیست خود انتخاب کنند. در گذشته، نام این محل «غازیان» یا «آغازیان» بود.
تاریخچه
اهالی این روستا بر این باورند که صخره‌های پر حفره در مسیر وردیج، پناهگاه پیشینیان آنها بوده است. زمین‌شناسان دلیل وجود این حفره‌ها را فرسایش طبیعی می‌دانند. آنها عمر برخی از سنگ‌های وردیج را بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون سال دانسته‌اند. دانشمندان، باقی‌ماندهٔ رسوب کوه‌های آتشفشانی را در این روستا یافتند که حدود ۳۵ میلیون سال پیش فوران کرده است.
جمعیت‌شناسی
آمار جمعیتی؛ جمعیت این روستا بر اساس سرشماری عمومی سال ۱۳۹۵ش، ۷۷۸ نفر بوده است. اقوام و زبان‌ها؛ مردم روستا به زبان فارسی و بدون گویش خاصی صحبت می‌کنند. دین و مذهب؛ اهالی وردیج مسلمان و شیعه مذهب هستند.
جغرافیا
موقعیت جغرافیایی؛ این روستا با وسعت ۶۰ هکتار در جنوب‌غربی حوزهٔ آبخیز وردآورد واقع شده است. ارتفاع وردیج از سطح دریا، ۱۸۵۰ متر است. آب‌وهوا؛ این خطه آب‌وهوای خنک و کوهستانی دارد. این منطقه زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های خنکی دارد. برخی از اهالی روستا در فصول سرد سال به مکان‌های دیگری مهاجرت می‌کنند. رشته‌کوه‌ها؛ در این منطقه کوه‌های بزرگی سر برافراشته‌اند که از قله‌های البرز مرکزی به شمار می‌روند. بلندترین قله‌های اطراف روستای وردیج پهنه‌حصار، پشته‌بند، چشمه‌شاهی و گندم‌چال نام دارند. منابع آبی (رودها)؛ رود کن در این روستا جاری است. همچنین در این روستا چشمه‌سارهای متعددی از جمله چشمهٔ شاه و چشمهٔ پااورزا وجود دارند.
معماری
فرم کلی روستا به شکل پلکانی است. خانه‌های سنتی روستا در ابعاد کوچک و با خشت و کاهگل ساخته می‌شدند. سقف خانه‌ها نیز گنبدی بوده است.
اقتصاد
دامداری و باغداری از پررونق‌ترین مشاغل این خطه به شمار می‌روند. از عمده‌ترین محصولات وردیج می‌توان به گردو، سیب، خرمالو، توت و شاتوت اشاره کرد.
فرهنگ و هنر
سوغات؛ مهم‌ترین سوغات لذیذ این روستا محصولات کشاورزی و دامداری هستند. همچنین برخی از اهالی روستا محصولاتی مانند لواشک و میوه‌های خشک‌شده به روش سنتی یا صنعتی را عرضه می‌کنند.
آموزش
در این روستا یک مسجد وجود دارد. مدرسهٔ شهدای روستای وردیج نیز پس از چند سال بازگشایی شده و حدود ۳۰ دانش‌آموز در این مدرسه درس می‌خوانند.
تقسیمات کشوری
روستای وردیج در دهستان سولقان واقع شده و از توابع بخش کن است.
جاذبه‌های گردشگری
دامنهٔ ارواح سنگی؛ دامنهٔ ارواح سنگی یا آدمک حاجیان بعد از روستا واقع شده‌اند. این سنگ‌ها، شکل‌های طبیعی و بدون دخالت انسان دارند و برخی از آنها جمجمهٔ انسان یا حیوان را تداعی می‌کنند. اهالی روستا بر این باورند که سنگ‌ها جاندارانی بوده‌اند که در گذشت زمان به سنگ تبدیل شده‌اند؛ اما زمین‌شناسان آنها را حاصل از فرسایش طبیعی توسط آب و باد می‌دانند. آبشار لت‌مال؛ لت‌مال به‌معنی مالیده‌شدن است و دلیل نام‌گذاری این آبشار، مالیده‌شدن آب بر روی سنگ‌ها است. آبشار لت‌مال سه آبریز کوتاه و بلند دارد که ارتفاع آبشار اول ۳۵ متر و ارتفاع دو آبشار دیگر پنج متر است. امکانات رفاهی؛ در این روستا امکانات زیادی برای گردشگران فراهم نیست. کمپ‌زدن در طبیعت تنها گزینه برای اقامت در وردیج است.
مشکلات زیست‌محیطی
فرسایش زمین، خشکسالی و در نتیجه از بین‌رفتن باغ‌ها و تخلیهٔ فاضلاب در آبراهه‌ها از مشکلات مهم زیست‌محیطی این منطقه هستند.
زیرساخت
این روستا دارای حداقل امکانات درمانی است و اهالی برای درمان به شهرهای اطراف مراجعه می‌کنند. خانهٔ بهداشت این روستا علاوه بر امور بهداشتی در زمینهٔ درمان نیز فعالیت دارد.
پانویس
منابع
- «آغاز فعالیت مدرسه شهدای روستای وردیج پس از ۱۵ سال»، پایگاه خبری شهر، تاریخ درج مطلب: ۱۰ مهر ۱۴۰۱ش.
- بهزادی‌منش، مینا، «روستای وردیج»، وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: ۱۱ آبان ۱۴۰۱ش.
- «پروژه روستای وردیج»، وب‌سایت پروژه، تاریخ بازدید: ۱۱ آبان ۱۴۰۱ش.
- «چشمه غازیون عامل شکل‌گیری روستای وردیج»، وب‌سایت خبربان، تاریخ درج مطلب: ۱۱ تیر ۱۴۰۰ش.
- رازی، لیلی و نعمتی مهر، مرجان، «کاربست مدل دهکده اکوتوریسمی جهت بازآفرینی روستاهای هدف گردشگری اکولوژیک(مطالعه موردی:روستای وردیج،استان تهران)»، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره ۱۶۵، ۱۳۹۷ش.
- «روستای وردیج، سکونتگاه ارواح سنگی در تهران»، وب‌سایت الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: ۱۳ اسفند ۱۴۰۰ش.
- «روستای وردیج کجاست؟مسیر دسترسی+معرفی دیدنی‌ها»، وب‌سایت ایرانگرد، تاریخ بازدید: ۱۱ آبان ۱۴۰۱ش.
- «سیر تا پیاز سفر به روستای وردیج»، وب‌سایت سپنجا، تاریخ درج مطلب: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- شادمهر، علی، «روستای وردیج تهران کجاست؟چگونه به وردیج برویم»، وب‌سایت اقامت۲۴، تاریخ درج مطلب: ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ش.
- مشرقی، علیرضا، «روستای وردیج تهران/شهر ارواح سنگی»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ درج مطلب: ۵ تیر ۱۴۰۱ش.
- «نتایج سرشماری جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۵»، درگاه ملی آمار، تاریخ بازدید: ۱۱ آبان ۱۴۰۱ش.