بکارت، ویژگی بانوانی که پرده بکارت آن‌ها از بين نرفته است.
مفهوم‌شناسی
بکارت واژه‌ای عربی است و در زبان فارسی به آن دوشیزگی گفته می‌شود.[۱] پرده‌ای که در دهانه مهبل زن در قسمت تحتانی دهلیزِ آن قرار دارد پرده بکارت نام دارد.[۲] دختری که با مردان همبستر نشده و پرده بکارت او سالم باشد دارای ویژگی بکارت است و باکره یا دوشیزه نامیده می‌شود. از منظر فقیهان مسلمان دختری که پرده بکارت او با غیر همبستری از بین رفته نیز در حکم باکره است.[۳] در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی حفظ بکارت بانوان تا پیش از ازدواج دارای اهمیت است. به همین دلیل، مسائل گوناگونی مانند اثبات بکارت، ترميم پرده بکارت، لزوم اذن ولی برای ازدواج دختر باکره، شرط عدم ازاله بکارت در ازدواج و مجازات ازاله بکارت مطرح شده و فقیهان شیعه نیز به این مسائل از منظر فقه اسلامی پاسخ داده‌اند.
تشخیص بکارت
در فقه شیعه یکی از راه‌های تشخیص و اثبات بکارت شهادت چند زن است؛ در این صورت با معاینه و شهادت چند زن عدم زنای دختری که مورد اتهام واقع شده ثابت می‌شود. زنی که کار معاینه و شهادت را انجام می‌دهد و از گفته او اطمینان حاصل می‌شود می‌تواند پزشک متخصص در این زمینه باشد.
ترمیم پرده بکارت
ترمیم بکارت اقدامی پزشکی برای باسازی پرده بکارت دخترانی است که به‌واسطه آمیزش و یا علت‌های دیگر پرده بکارت خود را از دست داده‌اند. از منظر فقه اسلامی این کار در شرایط عادی به‌دلیل دیده شدن و لمس فرج زن و نیز همکاری در گناه، حرام است؛ اما در شرایط اضطراری که حفظ آبروی شخص تنها از این راه امکان دارد اگر به قصد فریب خواستگار نباشد جایز دانسته شده است. در صورت از بین رفتن بکارت، نگفتن آن به خواستگار حکم تدلیس (فریب) را دارد و از لحاظ قانونی جرم محسوب می‌شود و برای آن مجازات تعیین شده است. نظر فقیهان شیعه نیز آن است که اگر دختر، حقیقت را در زمینه ترمیم پرده بکارت خود کتمان کند، خواستگار بعد از ازدواج در صورت اطلاع می‌تواند عقد را فسخ کند.
اذن ولی در ازدواج دختر باکره
دختری که بکارت او باقی است برای ازدواج موقت یا دائم به اجازه ولی (پدر یا جد پدری) نیاز دارد. اما در صورتی که برای دختر باکره خواستگار مناسبی برای ازدواج پیدا شد در صورت مخالفت پدر یا جد پدری اجازه آن‌ها لازم نیست. اگر دختری پدر و جد پدری نداشت برای ازدواج به اجازه فرد دیگری نیاز ندارد.
شرط عدم ازاله بکارت در ازدواج
در زمینه شرط زن هنگام عقد برای از بین نبردن پرده بکارتش توسط شوهر چند دیدگاه فقهی وجود دارد: برخی از فقها شرط زن برای ماندگاری بکارت را در ازدواج دائم و موقت صحیح می‌دانند ؛ برخی در هر دو نوع ازدواج آن را نادرست می‌دانند؛ از دیدگاه گروه سوم چنین شرطی چون مخالف اقتضای ازدواج یعنی تولید مثل است تنها در ازدواج موقت صحیح است.
مجازات ازاله بکارت
ازاله بکارت به معنای از بین بردن پرده بکارت است اگر فردی (مرد یا زن) با انگشت، پرده بکارت دختری را از بین ببرد، پرداخت مَهْرُالْمِثْل بر او واجب می‌شود. اگر پرده بکارت دختر با آمیزش از بین رفته و او راضی بوده، مستحق مهرالمثل یا ارش (خسارت) نیست ولی اگر به اجبار بوده مستحق مهرالمثل است. اگر ازاله کننده بکارت، زن باشد، در صورت امکانِ رعایت مساوات، باید قصاص شود در غیر این صورت باید دیه آن را پرداخت کند. اما اگر شوهر بکارت زن را با انگشت از بین ببرد، مرتکب فعل حرام شده و تعزیر می‌شود.
پانویس
منابع
- ابن‌براج، عبدالعزیز بن نحریر، المهذب، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1406ق.
- بنی‌هاشمی خمینی، محمدحسن، رساله توضیح المسائل مراجع، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ بیستم، 1392ش.
- جوهری، محمدحسن بن باقر، تاج اللغة و صحاح العربية، بیروت، دار إحياء التراث العربي، چاپ هفتم، 1407ق.
- خویی، ابوالقاسم و جواد تبریزی، احکام جامع مسائل پزشکی، قم، دار الصديقة الشهيده، چاپ اول، 1432ق.
- شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، چاپ اول، 1413ق.
- شیخ طوسی، محمد بن حسن، النهاية في مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربي، چاپ دوم، ۱۴۰۰ق.
- طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم بن عبدالعظیم، العروة الوثقی، قم، چاپ اول، 1420ق.
- فاضل لنکرانی، محمد، احکام پزشکان و بیماران، قم، مركز فقهى ائمه اطهار، چاپ اول، 1427ق.
- قاسمی، محمدعلی، دانشنامه فقه پزشکی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، چاپ اول، ۱۳۹۵ش.
- قانون مجازات اسلامی، سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، تاریخ بازدید: 24 مرداد 1400ش.
- گودرزی، فرامرز، «طرز تشخیص دخول جنسی: باکره بودن یا نبودن در پرده‌های بکارت ازاله ناپذیر»، در مجله علمی پزشکی قانونی، شماره ۱۸، بهمن و اسفند ۱۳۷۸ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیده، قم، مدرسه الامام على بن ابى‌طالب، چاپ دوم، 1385ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، احکام پزشکی، قم، مدرسه الامام على بن ابى‌طالب، چاپ اول، 1429ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی، تاریخ بازدید:24 مرداد 1400ش.
- نجفی، محمدحسن،جواهر الکلام، محقق محمود قوچانی، بیروت، دار إحياء التراث العربي، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
- نظری توکلی، سعید، «امکان استناد به قاعده «حرمت تعاون بر اثم» در اثبات عدم مشروعیت بکرنمایی»، در فصلنامه فقه پزشکی، شماره 24-25، پاییز و زمستان 1394ش.