نجف آباد

نجف‌آباد؛ یکی از شهرهای غربی استان اصفهان.

شهر نجف‌آباد در 29 کیلومتری غرب اصفهان، گستره‌ای در حدود ۴۱۶۰ کیلومتر مربع دارد و دارای دو بخش مرکزی و مهردشت، شش شهر (شهرهای نجف‌آباد، گلدشت، جُوزْدان، دِهَقْ، عَلَویجه و کَهریزسَنگْ)، پنج دهستان (صفائیه، صادقیه، جوزدان، حسین‌آباد و اَشَن) و 14 روستا است. این شهر آب و هوای نسبتاً خشک دارد. بر اساس سرشماری سال 1395ش، جمعیت این شهرستان حدود ۳۱۹۲۰0 نفر بوده است.

پیشینه

شهر نجف‌آباد در دورۀ شاه‌عباس صفوی (۹۹۶-۱۰۳۸ق) و با طرح ویژه‌ای از شیخ بهایی (۹۵۳-۱۰۳۱ق) بنا شده است. طرح او برای ساخت شهر، از چنان نظم و دقتی برخوردار بود که علاوه بر داشتن سبک شهرهای امروزی، تقسیم آب قنوات آن، نیازهای کشاورزان، دامداران و صنعتگران را برطرف می‌کرد.

جاذبه‌های گردشگری

یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان نجف‌آباد، کبوترخانه‌ها است. کبوترخانه یا برج کبوتر، مکانی در میان مزارع بوده که محل مناسبی برای زندگی کبوترها فراهم می‌کرده ‌است. از کود‌های جمع‌آوری شده در این برج‌ها برای کشاورزی، صنعت (چرم‌سازی) و صنایع نظامی (باروت) استفاده می‌کرده‌اند. ارگ شیخ بهایی (هفت برج خارون)، برج‌‌های دوقلوی صفا (آق غلامعلی) از جمله همین کبوترخانه‌ها هستند.

یکی دیگر از مکان‌های دیدنی شهر نجف‌آباد قلعۀ قمیشلو است. این قلعه در 12 کیلومتری شمال‌ شرق تیران واقع شده ‌است. قمیشلو واژه‌ای ترکی و به‌معنای نیزار است. این قلعه را یکی از شاهزادگان قاجار در این مکان خوش آب‌وهوا، برای گردش و تفریح بنا کرده است.

از دیگر مکان‌های دیدنی نجف‌آباد، خانة تاریخی نوریان (مکتب‌خانۀ خواجه نصیر) است. این خانه، اولین مکتب‌خانة نجف‌آباد است که در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی ساخته‌ شده ‌است.

حسنیچه یکی از روستاهای توابع مهردشت است و کاروان‌سرای آن نیز به همین نام شهرت یافته ‌است. این کاروان‌سرا، استراحتگاه‌ کاروان‌های مسیر اصفهان به گلپایگان در عهد صفویه بود. کاروان‌سرای جلوگیر نیز از آثار تاریخی نجف‌آباد است که به ثبت ملی رسیده است. همچنین قنات‌های متعددی مانند احمدآباد، پایین‌آباد، جنت‌آباد، شور، سفید دالو در شهر نجف‌آباد وجود دارد.

امامزاده ساره مریم، پارک ملی قمیشلو، خانة مهرپرور (موزة مردم‌شناسی)، کاروان‌سرای جلوگیر، عصارخانه آقا، مسجد تاریخی نصیر، حوزة علمیة الحجة (مدرسة شیخ ابراهیم ریاضی)، حمام اخوت، خانة تاریخی لطفی نیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری نجف‌آباد است.

مفاخر و مشاهیر

از میان علمای برجستة شهرستان نجف‌آباد می‌توان به آیت‌الله حسینعلی منتظری، آیت‌الله ایزدی، ‌آیت‌الله سیدعلی نجف‌آبادی استادِ سیده نصرت‌بیگم امین، آیت‌‌الله ابراهیم امینی صاحب کتاب آیین همسرداری، ابوالقاسم پاینده نگارندۀ کتاب نهج‌الفصاحة و پرفسور ابراهیم اسرافیلیان (رئیس سابق دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه تربیت معلم تهران و از پایه‌گذاران انقلاب فرهنگی ایران) اشاره کرد. نجف آباد با 2377 شهید در دوران جنگ ایران و عراق، از نظر سرانه شهدا بیشترین آمار را در استان اصفهان و کشور به خود اختصاص داده‌است. شهدای نامداری هم‌چون احمد کاظمی و غلامرضا یزدانی (از شهدای عرفه)، محمد منتظری و محسن حججی از اهالی شهرستان نجف‌آباد هستند. فراوانی علما، اندیشمندان و شهیدان در نجف‌آباد، موجب شده است که این شهر با عنوان شهر علم و ایثار و شهادت، شناخته شود.

کیومرث پوراحمد و پروین‌دخت یزدانیان، از هنرمندان مشهور سینما و تلویزیون نیز اهل نجف‌آباد هستند.

صنایع دستی

گیوه‌دوزی (گیوه ملکی)، تخت‌کشی، قالی‌بافی، چاقوسازی، سبدبافی (لوده بافی)، نمدمالی و قفل‌سازی، از صنایع دستی نجف‌آباد است.

غذاهای سنتی

کباب‌شامی، گُندی، کوفته، آب‌گوشت غوره، کماج، کاچی، آماج کدو و شوربا از غذاهای سنتی نجف‌آباد است.

مراکز علمی و تحقیقاتی

از مراکز علمی و تحقیقاتی نجف‌آباد می‌توان به دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه پیام نور، دانشگاه فنی و حرفه‌ای سمیه، مؤسسة آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی نجف‌آباد، مرکز تحقیقات معلمان، حوزة علمیة امام المنتظر (برادران) و حوزه‌های علمیة زهرائیه و فاطمیه و ام‌الائمه (بانوان) اشاره کرد.

منابع

• «اولین حوزه های علمیه خواهران کشور در نجف آباد راه اندازی شدند»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1393ش.
• «خانه تاریخ نوریان»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
• «دیدنی‌های نجف‌آباد» وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید 7 مرداد 1401ش.
• «شهرستان نجف آباد»، وب‌سایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان شهرستان نجف‌آباد،‌ تاریخ بازدید 7 مرداد 1401ش.
• «قدمت شهر نجف‌آباد»، وب‌سایت اینجا اصفهان، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
• «قلعه حسنیچه»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
• «قلعه قمیشلو»، وب‌سایت وب‌سایت کجارو، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
• «کاروان‌سرای جلوگیر»، وب‌سایت ویکی پدیا، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
• «گزارشی از حوزه علمیه نجف‌‌آباد»، وب‌سایت تبیان، تاریخ انتشار: 8 فروردین 1389ش.
• «معرفی اجمالی حوزه علميه زهرائيه نجف‌آباد»، وب‌سایت نجف‌آباد نگار، تاریخ بازدید: 22مرداد 1401ش.
• «معرفی مرکز تحقیقات معلمان نجف آباد سال90-89»، وب‌سایت مرکز تحقیقات معلمان نجف‌آباد، تاریخ انتشار: 21 دی 1389ش.
• «معرفی نجف‌آباد»، وب‌سایت استان‌داری اصفهان فرمان‌داری ویژه شهرستان نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.
• «مفاخر و مشاهیر نجف‌آباد»، وب‌سایت شهر الکترونیک نجف‌آباد، تاریخ بازدید: 7 مرداد 1401ش.