تخار: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
تَخار ولایتی در شمال افغانستان و دارای زمین‌های فراوان زراعی، معادن غنی و سابقهٔ درخشان تاریخی است. | تَخار ولایتی در شمال افغانستان و دارای زمین‌های فراوان زراعی، معادن غنی و سابقهٔ درخشان تاریخی است. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
در دوران | در دوران اسکندر مقدونى، تخار از شهرهای افسانه‌ای قلمداد می‌شد. استرابو و بطلیموس جغرافی‌دانان یونانی، در آثار خود، از اسکندریۀ آمودریا یا اسکندریۀ اوکسیانا خبر داده‌‌اند که تخار امروزی در افغانستان است.<ref>[https://tourism.gov.af/persian/takhar.php «ولایت تخار»، وب‌سایت گردشگری افغانستان.]</ref> | ||
==جمعیت‌شناسی== | ==جمعیت‌شناسی== | ||
در این ولایت [[قوم پشتون|اقوام پَشتون]]، ترک، تاجیک، [[قوم هزاره|هَزاره]]، ازبیک، گُجراتی، قزاق و بلوچ به صورت مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند، در صورت بروز اختلاف نیز تلاش‌هایی برای رفع اختلاف و ایجاد اتحاد صورت می‌گیرد.<ref>[https://mobta.gov.af/index.php/dr/%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF جرگه هماهنگی اقوام در ولایت تخار برگزار شد، وب‌سایت وزارت امور سرحدات، اقوام و قبایل]</ref> جمعیت تخار در حدود ۱۰۹۳۰۹۲ نفر اعلام شده است. زبان فارسی دری، [[زبان پشتو|پشتو]]، ازبیکی و ترکی، زبان‌های رایج در ولایت تخار هستند. ساکنان تخار، [[مسلمان]] و غالباً سنی‌مذهب هستند.<ref>[https://newsmedia.tasnimnews.com/Tasnim/Uploaded/Document/1400/01/31/140001311234299482260266.pdf سالنامۀ احصائیوی ۱۳۹۹ش، ص۱۰.]</ref> | در این ولایت [[قوم پشتون|اقوام پَشتون]]، ترک، تاجیک، [[قوم هزاره|هَزاره]]، ازبیک، گُجراتی، قزاق و بلوچ به صورت مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند، در صورت بروز اختلاف نیز تلاش‌هایی برای رفع اختلاف و ایجاد اتحاد صورت می‌گیرد.<ref>[https://mobta.gov.af/index.php/dr/%D8%AC%D8%B1%DA%AF%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF جرگه هماهنگی اقوام در ولایت تخار برگزار شد، وب‌سایت وزارت امور سرحدات، اقوام و قبایل]</ref> جمعیت تخار در حدود ۱۰۹۳۰۹۲ نفر اعلام شده است. زبان فارسی دری، [[زبان پشتو|پشتو]]، ازبیکی و ترکی، زبان‌های رایج در ولایت تخار هستند. ساکنان تخار، [[مسلمان]] و غالباً سنی‌مذهب هستند.<ref>[https://newsmedia.tasnimnews.com/Tasnim/Uploaded/Document/1400/01/31/140001311234299482260266.pdf سالنامۀ احصائیوی ۱۳۹۹ش، ص۱۰.]</ref> | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==اقتصاد== | ==اقتصاد== | ||
===تجارت و صنعت=== | ===تجارت و صنعت=== | ||
در ولایت تخار تولیدات صنعتی وجود نداشته و اکثریت مردم به تولید صنايع دستى و | در ولایت تخار تولیدات صنعتی وجود نداشته و اکثریت مردم به تولید صنايع دستى و کشاورزی اشتغال دارند. | ||
===صنایع محلی=== | ===صنایع محلی=== | ||
چَموس‌دوزی از پوست حیوانات، | چَموس‌دوزی از پوست حیوانات، پشمينه‌بافى، موره‌دوزی و خامک‌دوزی از جملۀ صنایع دستی این ولایت به‌شمار می‌رود. مردم این ولایت با استفاده از [[پشم]]، بالاپوش، واسکت (جلیقه) و کلاه می‌بافند و محصولات خود را در بازارهای داخلی به فروش می‌رسانند.<ref>[https://tourism.gov.af/persian/takhar.php ولایت تخار»، وب‌سایت گردشگری افغانستان.]</ref> | ||
===کشاورزی=== | ===کشاورزی=== | ||
تخار با داشتن ١٣٠ هزار هکتار زمین آبی و سیصد هزار هکتار زمین للمی (دیمی)، برای کشاورزی مناسب بوده و محصولات مهم زراعتی این ولایت، [[گندم]]، [[برنج]]، جو، جواری، نخود، کنجد، زعفران، سویابین زغر، کچالو، پیاز، گلپی، کرم، بادرنگ (خیار)، [[بادمجان]] رومی، | تخار با داشتن ١٣٠ هزار هکتار زمین آبی و سیصد هزار هکتار زمین للمی (دیمی)، برای کشاورزی مناسب بوده و محصولات مهم زراعتی این ولایت، [[گندم]]، [[برنج]]، جو، جواری، نخود، کنجد، زعفران، سویابین زغر، کچالو، پیاز، گلپی، کرم، بادرنگ (خیار)، [[بادمجان]] رومی، کدو، لوبیا، [[خربزه]]، تربُز (هندوانه) و سبزیجات و میوه‌هایی مانند [[سیب]]، ناک (گلابی)، [[توت]]، زردالو، [[آلو]]، آلوچه و شفتالو (هلو) از مهم‌ترین محصولات زراعتی این ولایت هستند.<ref>«[https://mail.gov.af/dr/_____-__%DB%B0-_____%E2%80%8C___-_______-______-__-_____-____ توزیع ۱۸۰ ذخیره گاه حصولات زراعتی در ولایت تخار»، وب‌سایت وزارت زراعت، آ‌بیاری و مالداری.] </ref> | ||
===معادن=== | ===معادن=== | ||
بر اساس بررسی وزارت معادن و پطرولیم افغانستان، تخار دارای ظواهر معدنی متعدد بوده که طلای پاشان در ساحة سَمتی، نورابه و حصار، | بر اساس بررسی وزارت معادن و پطرولیم افغانستان، تخار دارای ظواهر معدنی متعدد بوده که طلای پاشان در ساحة سَمتی، نورابه و حصار، انجیر و نمک در تاقچه و چال، کوارتز در فرخار، ازبست در دهنۀ سلطان و زغال سنگ در فرخار و بازارک از مهم‌ترین معادن این ولایت به شمار می‌روند.<ref>[https://momp.gov.af/dr/_____-_____-_____-____ «ظواهر معدنی ولایت تخار»، وب‌سایت وزارت معادن و پیرولیم افغانستان.]</ref> | ||
==فرهنگ و هنر== | ==فرهنگ و هنر== | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
در حوزهٔ ادبیات، تخار در قلمرو [[بلخ]] باستان قرار دارد. بخشی از شاعران و ادیبان قلمرو بلخ مربوط به جغرافیای تخار بوده و نام آنها در منابع تاریخی به‌عنوان افتخارات ادبی بلخ باستان به ثبت رسیده است.<ref>خلیق، تاریخ ادبیات بلخ، ۱۳۸۷ش، ص۲۵.</ref> بستر ادبی- فرهنگی دریاچه یکی از مراکز فرهنگی است که در حوزۀ ادبیات در تخار فعالیت داشته و برگزاری برنامه‌های ادبی و انتشار کتاب‌های شعر و داستان از جمله دستاوردهای این نهاد به شمار می‌رود.<ref>[https://8am.media/___-__-______%E2%80%8F_-___-_-__-______%E2%80%8F_-____/ «چاپ دو مجموعه شعری و یک مجموعه داستان در تخار»، روزنامۀ ۸ صبح.]</ref> | در حوزهٔ ادبیات، تخار در قلمرو [[بلخ]] باستان قرار دارد. بخشی از شاعران و ادیبان قلمرو بلخ مربوط به جغرافیای تخار بوده و نام آنها در منابع تاریخی به‌عنوان افتخارات ادبی بلخ باستان به ثبت رسیده است.<ref>خلیق، تاریخ ادبیات بلخ، ۱۳۸۷ش، ص۲۵.</ref> بستر ادبی- فرهنگی دریاچه یکی از مراکز فرهنگی است که در حوزۀ ادبیات در تخار فعالیت داشته و برگزاری برنامه‌های ادبی و انتشار کتاب‌های شعر و داستان از جمله دستاوردهای این نهاد به شمار می‌رود.<ref>[https://8am.media/___-__-______%E2%80%8F_-___-_-__-______%E2%80%8F_-____/ «چاپ دو مجموعه شعری و یک مجموعه داستان در تخار»، روزنامۀ ۸ صبح.]</ref> | ||
===موسیقی=== | ===موسیقی=== | ||
موسیقی محلی از سبک‌های دیرینهٔ مردم تخار است. علاقهٔ مردم به آلات موسیقی محلی به‌خصوص | موسیقی محلی از سبک‌های دیرینهٔ مردم تخار است. علاقهٔ مردم به آلات موسیقی محلی به‌خصوص دمبوره، غیچک، طبله و [[رباب]]، بیشتر بوده که در محافل خوشی (جشن) با دعوت نمودن هنرمندان محلی می‌نوازند.<ref>[https://www.beytoote.com/art/music-cinema/introduction-afghan2-history.html «آشنایی با تاریخچهٔ موسیقی افغانستان»، وب‌سایت بیتوته.]</ref> | ||
===رسانه=== | ===رسانه=== | ||
در تخار ۲۳ رسانۀ چاپی، تصویری و صوتی فعالیت دارند که نشریهٔ تصویری طلوع آفتاب، آئینهٔ ناب، خورشید، روزنامهٔ جوان و هفته‌نامهٔ لِمَر از مهم‌ترین رسانه‌های فعال در ولایت تخار هستند.<ref>[https://www.ariananews.af/fa/_______-__-____-_____-__-______-____/ «رسانه‌ها در تخار: حکومت به مشکلات خبرنگاران رسیدگی کند»، آریانا نیوز.]</ref> | در تخار ۲۳ رسانۀ چاپی، تصویری و صوتی فعالیت دارند که نشریهٔ تصویری طلوع آفتاب، آئینهٔ ناب، خورشید، روزنامهٔ جوان و هفته‌نامهٔ لِمَر از مهم‌ترین رسانه‌های فعال در ولایت تخار هستند.<ref>[https://www.ariananews.af/fa/_______-__-____-_____-__-______-____/ «رسانه‌ها در تخار: حکومت به مشکلات خبرنگاران رسیدگی کند»، آریانا نیوز.]</ref> | ||
===ورزش و بازی‌های محلی=== | ===ورزش و بازی‌های محلی=== | ||
۲۲ فدراسیون ورزشی در ولایت تخار فعالیت دارند. | ۲۲ فدراسیون ورزشی در ولایت تخار فعالیت دارند. فوتبال، والیبال، فوتسال، کاراته، تکواندو، کانکفو توآ، فری‌فایت، بوکس و کشتی از جملۀ ورزش‌های پرطرفدار در این ولایت بوده و علاوه بر آن، بزکشی، پهلوانی (کشتی سنتی)، بادبادک بازی، تخم مرغ جنگی و توپ‌دنده از جملهٔ بازی‌های محلی این ولایت به شمار می‌روند.<ref>[https://shahraranews.ir/fa/news/62174/_____-__-____%E2%80%8C___-____-____-_________-__-_____-___ «نگاهی به بازی‌های سنتی مردم افغانستان در نوروز»، شهرآرا نیوز.]</ref> | ||
===غذاهای محلی=== | ===غذاهای محلی=== | ||
قابلی‌پلو، شیر برنج، منتو، شورچای، چارمغز چای و کچری قروت از جملهٔ غذاهای محلی افغانستان بوده که در ولایت تخار نیز رایج هستند.<ref>[https://atis.af/_____-______-__________/ محمدی، «انواع غذاهای افغانی»، وب‌سایت سیستم معلوماتی افغانستان.]</ref> | |||
===پوشاک=== | ===پوشاک=== | ||
[[چپن|چَپَن ]]از لباس‌های محلی ولایت تخار است. صنعت چپن‌دوزی در تخار سابقۀ طولانی دارد و خانواده‌های زیادی مشغول دوخت این لباس محلی هستند.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/261288/_____-___-_____-____-_____-___-____ «کمرنگ شدن بازار صنعت قدیمی چپن در تخار»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref> | [[چپن|چَپَن ]]از لباس‌های محلی ولایت تخار است. صنعت چپن‌دوزی در تخار سابقۀ طولانی دارد و خانواده‌های زیادی مشغول دوخت این لباس محلی هستند.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/261288/_____-___-_____-____-_____-___-____ «کمرنگ شدن بازار صنعت قدیمی چپن در تخار»، خبرگزاری صدای افغان.]</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
==گردشگری== | ==گردشگری== | ||
تخار داراى مناطق تاريخى زیاد بوده که مى‌توان از | تخار داراى مناطق تاريخى زیاد بوده که مى‌توان از آي‌خانم، زيارت خواجه بهاءالدين، زیارت خواجه خضر، زیارت حضرت واقف، زیارت خواجه چنگال، پير فرخار و قلعۀ ذوبين نام برد.<ref>[https://shahed.news/2021/03/2-2/ «ولایت تخار، نفوس و ولسوالی‌های آن»، خبرگزاری شاهد.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||