زبان فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←پیشینه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
زبان فارسی از پشتوانۀ ادبیات بسیار غنی و بی‌نظیر در جهان برخوردار بوده است. شعر، رکن اصلی ادبیات فارسی است که پیشینۀ آن به سروده‌های زرتشت در سه‌هزار سال پیش می‌رسد و در دوران جدید با تلاش و سروده‌های رودكي، سنایی غزنوی، فردوسي ، نظامي ، خاقاني ، سعدي ، مولوي ، [[حافظ]]، جامي ، [[صائب تبریزی]]، بيدل دهلوی، شهريار ، نيما، اخوان و هزاران شاعر فارسی‌گوی دیگر، آثار حماسی، عرفانی، اخلاقی و ادبی در قالب شعر پدید آمده و موجب ماندگاری این زبان شده است. <ref>[https://www.pishkhan.com/news/43332 «زبان فارسي و اهميت آن»، وب‌سایت پیشخوان.]</ref> | زبان فارسی از پشتوانۀ ادبیات بسیار غنی و بی‌نظیر در جهان برخوردار بوده است. شعر، رکن اصلی ادبیات فارسی است که پیشینۀ آن به سروده‌های زرتشت در سه‌هزار سال پیش می‌رسد و در دوران جدید با تلاش و سروده‌های رودكي، سنایی غزنوی، فردوسي ، نظامي ، خاقاني ، سعدي ، مولوي ، [[حافظ]]، جامي ، [[صائب تبریزی]]، بيدل دهلوی، شهريار ، نيما، اخوان و هزاران شاعر فارسی‌گوی دیگر، آثار حماسی، عرفانی، اخلاقی و ادبی در قالب شعر پدید آمده و موجب ماندگاری این زبان شده است. <ref>[https://www.pishkhan.com/news/43332 «زبان فارسي و اهميت آن»، وب‌سایت پیشخوان.]</ref> | ||
===۳. | ===۳. گسترش خوانشی حکیمانه از اسلام=== | ||
همراهی زبان فارسی با دین و معارف اسلامی و محتوای عرفانی آن یکی از عوامل ماندگاری و بالندگی این زبان محسوب می‌شود؛<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5211/6083/63824/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C?SearchText=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&LPhrase= جدیدی، «پاسداشت زبان فارسی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> زیرا این زبان، نوعی گفتمان دینی را بهعنوان اسلام حکیمانه در خود پرورش داد که بر فلسفه و عرفان کهن ایرانی و آداب و سنن بومی منطبق بود. <ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/265526/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C موسوی بجنوردی، کاظم، «افغانستان و زبان و ادب فارسی»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف اسلامی.]</ref> | همراهی زبان فارسی با دین و معارف اسلامی و محتوای عرفانی آن یکی از عوامل ماندگاری و بالندگی این زبان محسوب می‌شود؛<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5211/6083/63824/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C?SearchText=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%20%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&LPhrase= جدیدی، «پاسداشت زبان فارسی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> زیرا این زبان، نوعی گفتمان دینی را بهعنوان اسلام حکیمانه در خود پرورش داد که بر فلسفه و عرفان کهن ایرانی و آداب و سنن بومی منطبق بود. <ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/265526/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%AF%D8%A8-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C موسوی بجنوردی، کاظم، «افغانستان و زبان و ادب فارسی»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف اسلامی.]</ref> | ||
==خط فارسی== | ==خط فارسی== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
===الف) گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی=== | ===الف) گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی=== | ||
یکی از کارکردهای فرازبانی زبان فارسی، نقش آن در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی در جهان بوده است؛ یعنی بخش عمدۀ فلسفه، [[دین]]، عرفان، اخلاق و سياست ریشۀ اسلامی و ایرانی دارد و طي قرن‌ها به زبان فارسي در جهان اسلام منتشر و ترویج شده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | یکی از کارکردهای فرازبانی زبان فارسی، نقش آن در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی در جهان بوده است؛ یعنی بخش عمدۀ فلسفه، [[دین]]، عرفان، اخلاق و سياست ریشۀ اسلامی و ایرانی دارد و طي قرن‌ها به زبان فارسي در جهان اسلام منتشر و ترویج شده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | ||
====۱. عرفان و | ====۱. عرفان و معنویت اسلامی==== | ||
زبان فارسی، عامل مهم گسترش معنویت اسلامی در جهان بوده است. برای مثال، در آسیای میانه به سمت شرق تا کشور مغولستان، تعداد زیادی از مزار عارفان ایرانی دیده می‌شود که به این سرزمین‌ها سفر و اسلام را با زبان فارسی ترویج کرده‌اند. در شبه‌قارۀ هند نیز «ابوالحسن علی بن عثمان هجویری» از عرفای قرن پنجم هجری است که اسلام را ترویج کرد و امروزه مرقد وی در لاهور زیارتگاه مردم پاکستان است. همچنین به‌صورت عموم، مردم بخش‌هایی از چین، ویتنام، مالزی، لائوس، کامبوج، فیلیپین و اندونزی توسط عارفان فارسی‌زبان ایرانی با اسلام آشنا شدند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | زبان فارسی، عامل مهم گسترش معنویت اسلامی در جهان بوده است. برای مثال، در آسیای میانه به سمت شرق تا کشور مغولستان، تعداد زیادی از مزار عارفان ایرانی دیده می‌شود که به این سرزمین‌ها سفر و اسلام را با زبان فارسی ترویج کرده‌اند. در شبه‌قارۀ هند نیز «ابوالحسن علی بن عثمان هجویری» از عرفای قرن پنجم هجری است که اسلام را ترویج کرد و امروزه مرقد وی در لاهور زیارتگاه مردم پاکستان است. همچنین به‌صورت عموم، مردم بخش‌هایی از چین، ویتنام، مالزی، لائوس، کامبوج، فیلیپین و اندونزی توسط عارفان فارسی‌زبان ایرانی با اسلام آشنا شدند.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
زبان فارسی، اولین و قدیمی‌ترین زبانی است که هزار سال پیش، قرآن به آن ترجمه شده است؛ در حالی‌که قرن‌ها طول کشیده تا قرآن به زبان‌های غیرفارسی ترجمه شود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | زبان فارسی، اولین و قدیمی‌ترین زبانی است که هزار سال پیش، قرآن به آن ترجمه شده است؛ در حالی‌که قرن‌ها طول کشیده تا قرآن به زبان‌های غیرفارسی ترجمه شود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | ||
====۴. تدوین و ترویج | ====۴. تدوین و ترویج بینش دینی==== | ||
بسیاری از | بسیاری از آموزه‌های دینی به زبان فارسی تدوین شده و در اختیار [[مسلمانان]] قرار گرفته است؛<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | ||
====۵. زبان دوم دین اسلام==== | ====۵. زبان دوم دین اسلام==== | ||
به‌دلیل نقش زبان فارسی در ترویج معارف اسلامی، این زبان در بین کشورهای دوردست تمدن اسلامی پس از زبان عربی، دومین زبان دین اسلام محسوب می‌شود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | به‌دلیل نقش زبان فارسی در ترویج معارف اسلامی، این زبان در بین کشورهای دوردست تمدن اسلامی پس از زبان عربی، دومین زبان دین اسلام محسوب می‌شود.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=24911 «نقش زبان فارسی در گسترش تمدن اسلامی»، وب‌سایت دیگران.]</ref> | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==متون ماندگار و مهم به زبان فارسی== | ==متون ماندگار و مهم به زبان فارسی== | ||
آثار علمی، ادبی، فلسفی، تاریخی و دینی زیادی به زبان فارسی نوشته شده و بهعنوان میراث ماندگار این زبان، شناخته می‌شوند که برخی از نمونه‌های قدیمی آن عبارت‌اند از: | آثار علمی، ادبی، فلسفی، تاریخی و دینی زیادی به زبان فارسی نوشته شده و بهعنوان میراث ماندگار این زبان، شناخته می‌شوند که برخی از نمونه‌های قدیمی آن عبارت‌اند از: | ||
# «دانشنامۀ علائی»، نخستین | # «دانشنامۀ علائی»، نخستین دانشامۀ علوم و فلسفه از «ابن‌سینا»؛<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/245466/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%DB%8C پزشک و خضرایی، «دانشنامه علائی»، وب‌سایت مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.]</ref> | ||
# «هدایة المتعلمین فی‌الطب»، قدیمی‌ترین متن پزشکی از «ابوبکر ربیع بن احمد الأخوینی البخاری»؛ | # «هدایة المتعلمین فی‌الطب»، قدیمی‌ترین متن پزشکی از «ابوبکر ربیع بن احمد الأخوینی البخاری»؛ | ||
# «التفهیم لاوائل صناعه التنجیم» دربارۀ هندسه، حساب، هیئت، اسطرلاب و احکام نجوم از «ابوریحان بیرونی»؛<ref>[http://parsianjoman.org/?p=8121 متینی، «نوآوری‌های ابوریحان بیرونی در ساختن واژه‌های دانشی پارسی»، وب‌سایت پارسی انجمن.]</ref> | # «التفهیم لاوائل صناعه التنجیم» دربارۀ هندسه، حساب، هیئت، اسطرلاب و احکام نجوم از «ابوریحان بیرونی»؛<ref>[http://parsianjoman.org/?p=8121 متینی، «نوآوری‌های ابوریحان بیرونی در ساختن واژه‌های دانشی پارسی»، وب‌سایت پارسی انجمن.]</ref> | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
# آموزش و پرورش؛ | # آموزش و پرورش؛ | ||
# بنیاد سعدی نیز متولی ترویج زبان فارسی در بیرون از ایران است.<ref>[https://www.nasim.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-148/2376446-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C «مروری بر عملکرد نهادهای متولی زبان فارسی»، نسیم آنلاین.]</ref> | # بنیاد سعدی نیز متولی ترویج زبان فارسی در بیرون از ایران است.<ref>[https://www.nasim.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-148/2376446-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C «مروری بر عملکرد نهادهای متولی زبان فارسی»، نسیم آنلاین.]</ref> | ||
#جامعه المصطفی العالمیه <ref>[https://www.irna.ir/news/84825526/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «جامعه المصطفی در توسعه زبان فارسی پیشگام است»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> | |||
==ترویج زبان فارسی در دنیا== | ==ترویج زبان فارسی در دنیا== | ||
===۱. بورسیه‌های ترویج زبان فارسی=== | ===۱. بورسیه‌های ترویج زبان فارسی=== | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۵: | ||
* «تأسیس کرسی‌های زبان عِبری با حمایت آمریکا در هند، چراغ ۱۳۰ دپارتمان فارسی خاموش شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱ مرداد ۱۳۹۶ش. | * «تأسیس کرسی‌های زبان عِبری با حمایت آمریکا در هند، چراغ ۱۳۰ دپارتمان فارسی خاموش شد»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۱ مرداد ۱۳۹۶ش. | ||
* «تهدید برای زبان فارسی؛ عربی یا انگلیسی؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۰ فروردين ۱۳۹۶ش. | * «تهدید برای زبان فارسی؛ عربی یا انگلیسی؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۲۰ فروردين ۱۳۹۶ش. | ||
* «جامعه المصطفی در توسعه زبان فارسی پیشگام است»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب:۲۸ تیر ۱۴۰۱ش. | |||
* جدیدی، رضا، «پاسداشت زبان فارسی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش. | * جدیدی، رضا، «پاسداشت زبان فارسی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ش. | ||
* «چرا زبان فارسی یک اَبَرزبان است؟»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ش. | * «چرا زبان فارسی یک اَبَرزبان است؟»، خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ش. | ||