عایشه درانی: تفاوت میان نسخه‌ها

عایشه دُرانی، شاعر برجستة افغانستان است که در خانواده‌ای ثروتمند پرورش یافت. سبک شعری عایشه متأثر از شاعران برجستۀ فارسی مانند حافظ بوده و محتوای شعر او متناسب با تحولات اجتماعی و شخصی تغییر کرده است. عایشه اشعار زیادی در محبت پیامبر اسلام، اهل‌بیت و امامان شیعه سروده است.  

عایشه درانی، از زنان شاعر و خوش‌نام افغانستان است که در قرن یازدهم قمری در خانوادۀ «درانی سدوزایی» از قبایل مهم پشتون و منتسب به سلسلة حاکمان افغانستان، در شهر کابل دیده به جهان گشود. این بانوی شاعر مسلمان و سُنی‌مذهب، در زمان «تیمورشاه درانی» و فرزندان او در کابل زندگی می‌کرد. پدر عایشه از صاحب‌منصبان نظامی بود.<ref>[https://www.farsnews.ir/af/news/13951223000677/-%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «عایشه درانی بانوی شعر افغانستان»، خبرگزاری فارس.]</ref>  عایشه آموزش‌ ابتدایی را به‌روش سنتی در مکتب‌خانۀ آن زمان آغاز کرد و خواندن بوستان، گلستان، دیوان حافظ و ادبیات عرب مانند صرف و نحو، معانی، بیان و تجوید را در همان‌جا فرا گرفت.<ref>[http://beshnawaznai.rzb.ir/post/37 «عایشه درانی»، وب‌سایت بشنو از نی.]</ref>   

عایشه در سرودن اشعار بیش از همه تحت تأثیر حافظ و پیرو سبک عراقی بوده است.<ref>[https://madanyatdaily.com/8-530/ قادری، «عایشه درانی؛ شاعر کمتر شناخته ‌شده»، وب‌سایت روزنامۀ راه مدنیت.]</ref>  او غزل‌های فراوانی در وزن و قافیة غزلیات حافظ سروده و گاه مصرع‌ها و ترکیبات خاص حافظ را تکرار کرده است. نمونة تاثیرپذیری‌ او می‌تواند این غزل باشد:<ref>[https://madanyatdaily.com/8-530/ قادری، «عایشه درانی؛ شاعر کمتر شناخته ‌شده»، وب‌سایت روزنامۀ راه مدنیت.]</ref>

محتوای اشعار عایشه از شرایط اجتماعی حاکم بر افغانستان و شرایط زندگی شخصی وی اثر پذیرفته است. به‌همین دلیل فعالیت‌های شعری‌ عايشه در سه بازة زمانی تقسیم می‌شود؛  

1. مرحلة اول؛ شامل سال‌های جوانی او است که حاوی غزل‌های عاشقانه است؛

2. مرحلة دوم؛ در مرحله دوم به سرودن مثنوی‌ها و قصیده‌های عرفانی و وصوفیانه روی آورده است که این فصل شعری او با جنگ‌های داخلی و حملة انگلیس در افغانستان همزمان است؛

3. مرحلة سوم؛ در فرجام، درانی مرثیه‌سرایی و اشعار غم‌انگیز را انتخاب کرد؛ این برگ عمر شاعرانۀ عایشه پس از شکست سلسلۀ درانی‌ها در افغانستان آغاز می‌شود. عامل گرایش عایشه به مرثیه‌سرایی، مرگ تنها پسر او دانسته شده که در جنگ کشمیر کشته شد. حال درانی پس از مرگ پسر به آه و حسرت دایمی تبدیل شد و او تا پایان عمر، به‌جای اشعار عاشقانه وعارفانه، زندگی و اوصاف فرزند خود را در قالب مرثیه سرود. یک نمونۀ آن، شعر ذیل است:<ref>[https://www.farsnews.ir/af/news/13951223000677/-%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «عایشه درانی بانوی شعر افغانستان»، خبرگزاری فارس.]</ref>