قلعه دختر فیروزآباد: تفاوت میان نسخه‌ها
←نام‌گذاری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
قلعۀ دختر، بنای مهم تاریخی است که در منطقۀ [[گردشگری]] و تماشایی تنگاب و در ارتفاعات کوهستانی شهرستان فیروزآباد استان فارس، واقع شده و متعلق به دورۀ [[ساسانیان]] است. این اثر کهن و ملی، با جاذبۀ گردشگری داخلی و بین‌المللی، از میراث مهم فرهنگی و تاریخی ایران محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی و جهانی قرار دارد. باستان‌شناسان گنبدخانۀ مدور آن را نماد نوآوری و شاهکار معماری در ایران باستان دانسته‌اند. | قلعۀ دختر، بنای مهم تاریخی است که در منطقۀ [[گردشگری]] و تماشایی تنگاب و در ارتفاعات کوهستانی شهرستان فیروزآباد استان فارس، واقع شده و متعلق به دورۀ [[ساسانیان]] است. این اثر کهن و ملی، با جاذبۀ گردشگری داخلی و بین‌المللی، از میراث مهم فرهنگی و تاریخی ایران محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی و جهانی قرار دارد. باستان‌شناسان گنبدخانۀ مدور آن را نماد نوآوری و شاهکار معماری در ایران باستان دانسته‌اند. | ||
==نام‌گذاری== | ==نام‌گذاری== | ||
در سراسر ایران پل‌ها و قلعه‌های زیاد به نام «دختر» وجود دارد که یکی از آنها «قلعۀ دختر فیروزآباد» استان فارس است. محققان، علت نام‌گذاری این قلعه‌ها را به نام دختر ساختمان مستحکم آنها می‌دانند که مانند دختر در فرهنگ ایرانی و اسلامی است که به‌دلیل عفت خود به آسانی دست‌یافتنی نبوده و تصرف و تصاحب آن بسیار مشکل است.<ref>[https://tarikhema.org/info/5658/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%DA%86%D9%87-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «قلعۀ دختر چه قلعه‌ای است؟»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref> همچنین در گذشته به کنایه از احترام یا حجب و حیای دختران بناهایی که به راحتی قابل دسترس نبوده را دختر می‌نامیدند. دلیل احتمالی دیگر برای نام‌گذاری این است که این بناها معبد آناهیتا، الهه آب و پاکی‌ها، بوده است. <ref>[https://firouzshahr.ir/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «قلعۀ دختر»، وب‌سایت فیروز شهر.] </ref> | در سراسر ایران پل‌ها و قلعه‌های زیاد به نام «دختر» وجود دارد که یکی از آنها «قلعۀ دختر فیروزآباد» استان فارس است. محققان، علت نام‌گذاری این قلعه‌ها را به نام دختر ساختمان مستحکم آنها می‌دانند که مانند دختر در فرهنگ ایرانی و اسلامی است که به‌دلیل عفت خود به آسانی دست‌یافتنی نبوده و تصرف و تصاحب آن بسیار مشکل است.<ref>[https://tarikhema.org/info/5658/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%DA%86%D9%87-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ «قلعۀ دختر چه قلعه‌ای است؟»، وب‌سایت تاریخ ما.]</ref> همچنین در گذشته به کنایه از احترام یا حجب و حیای دختران بناهایی که به راحتی قابل دسترس نبوده را دختر می‌نامیدند. دلیل احتمالی دیگر برای نام‌گذاری این است که این بناها معبد آناهیتا، الهه [[آب]] و پاکی‌ها، بوده است. <ref>[https://firouzshahr.ir/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «قلعۀ دختر»، وب‌سایت فیروز شهر.] </ref> | ||
تاریخچه | تاریخچه | ||
قلعۀ دختر فیروزآباد، سابقۀ حدود 1700ساله دارد و به نوشتۀ محققان قدمت آن به دورۀ ساسانیان می‌رسد.<ref>[https://www.farsnews.ir/fars/news/14001202000957/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B «قلعۀ دختر؛ قلعه‌ای تاریخی، استوار بر فراز کوه»، خبرگزاری فارس.]</ref> زمانی که این دژ ساخته شد، جنگ‌های اردشیر بابکان و اردوان پنجم، آخرین شاه اشکانیان هنوز ادامه داشت و این دژ مستحکم، پایگاه مهم اردشیر بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/60709/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1- «یادمان تاریخی قلعۀ دختر فیروزآباد فارس در آستانه ثبت جهانی قرار دارد»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.] </ref> در آن جنگ‌ها قلعۀ دختر هرگز فتح نشد و هیچ ارتشی موفق نشده بود از تنگه‌ای که دژ بر آن اشراف دارد عبور کند. پس از آن هم با شکست اردوان پنجم و پایان سلسله اشکانیان، اردشیر بابکان سلسله ساسانیان را بنا نهاد و این دژ همواره به‌عنوان پایگاهی مهم و هویت‌بخش برای ساسانیان باقی ماند.<ref> [https://vista.ir/n/aay4m12/%DB%B6-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B0-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D «۶ هزار مرد ساسانی ۱۸۰۰ سال قبل جنگیدند تا این دختر در امان باشد/ نبرد زیر نخستین گنبد ایرانی»، وب‌سایت ویستا.]</ref> | قلعۀ دختر فیروزآباد، سابقۀ حدود 1700ساله دارد و به نوشتۀ محققان قدمت آن به دورۀ ساسانیان می‌رسد.<ref>[https://www.farsnews.ir/fars/news/14001202000957/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B «قلعۀ دختر؛ قلعه‌ای تاریخی، استوار بر فراز کوه»، خبرگزاری فارس.]</ref> زمانی که این دژ ساخته شد، جنگ‌های اردشیر بابکان و اردوان پنجم، آخرین شاه اشکانیان هنوز ادامه داشت و این دژ مستحکم، پایگاه مهم اردشیر بود.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/60709/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1- «یادمان تاریخی قلعۀ دختر فیروزآباد فارس در آستانه ثبت جهانی قرار دارد»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.] </ref> در آن جنگ‌ها قلعۀ دختر هرگز فتح نشد و هیچ ارتشی موفق نشده بود از تنگه‌ای که دژ بر آن اشراف دارد عبور کند. پس از آن هم با شکست اردوان پنجم و پایان سلسله اشکانیان، اردشیر بابکان سلسله ساسانیان را بنا نهاد و این دژ همواره به‌عنوان پایگاهی مهم و هویت‌بخش برای ساسانیان باقی ماند.<ref> [https://vista.ir/n/aay4m12/%DB%B6-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B0-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%AC%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D «۶ هزار مرد ساسانی ۱۸۰۰ سال قبل جنگیدند تا این دختر در امان باشد/ نبرد زیر نخستین گنبد ایرانی»، وب‌سایت ویستا.]</ref> | ||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
# قلعۀ دخترفیروزآباد یکی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری شاخص ایران به‌ویژه استان فارس است که به‌دلیل اهمیت و ویژگی‌های منحصربه‌فرد، مورد توجه باستان‌شناسان، محققان و سازمان فرهنگی و جهانی یونسکو بوده است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/60709/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1- «یادمان تاریخی قلعۀ دختر فیروزآباد فارس در آستانه ثبت جهانی قرار دارد»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.] </ref> | # قلعۀ دخترفیروزآباد یکی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری شاخص ایران به‌ویژه استان فارس است که به‌دلیل اهمیت و ویژگی‌های منحصربه‌فرد، مورد توجه باستان‌شناسان، محققان و سازمان فرهنگی و جهانی یونسکو بوده است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/60709/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1- «یادمان تاریخی قلعۀ دختر فیروزآباد فارس در آستانه ثبت جهانی قرار دارد»، وب‌سایت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.] </ref> | ||