ازخودبیگانگی رسانه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها
←زمینه‌های شکل‌گیری
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''<big>ازخودبیگانگی رسانه‌ای</big>'''؛ بیگانگی با خود در اثر استفاده از وسائل ارتباط جمعی. ازخودبیگانگی رسانه‌ای، پدیدۀ مربوط به عصر جدید بوده که با صنعتی‌شدن و متراکم‌شدن زندگی در شهرها شایع شده است. ازخودبیگانگی، شامل عرصه‌های مختلف اجتماعی...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==زمینه‌های شکل‌گیری== | ==زمینه‌های شکل‌گیری== | ||
گروهی از‌اندیشمندان علوم اجتماعی، ازخودبیگانگی را پدیده‌ای کهن و تاریخی می‌دانند که آثار آن در اسطوره‌ها و ادبیات کهن جوامع انسانی موجود است؛ اما گروهی دیگر معتقدند که ازخودبیگانگی، بیماری جوامع صنعتی است که پیش از قرن 19 میلادی ناشناخته بود و امروزه با رشد و تکثیر رسانه‌های الکترونیک، در جهان گسترش یافته است.<ref> [https://vista.ir/m/a/bcxzm/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C صادقی بروجنی، «تاریخچۀ ازخودبیگانگی»، وب‌سایت مجلۀ ویستا.]</ref> | گروهی از‌اندیشمندان علوم اجتماعی، ازخودبیگانگی را پدیده‌ای کهن و تاریخی می‌دانند که آثار آن در اسطوره‌ها و [[ادبیات تهران|ادبیات]] کهن جوامع انسانی موجود است؛ اما گروهی دیگر معتقدند که ازخودبیگانگی، بیماری جوامع صنعتی است که پیش از قرن 19 میلادی ناشناخته بود و امروزه با رشد و تکثیر رسانه‌های الکترونیک، در جهان گسترش یافته است.<ref> [https://vista.ir/m/a/bcxzm/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C صادقی بروجنی، «تاریخچۀ ازخودبیگانگی»، وب‌سایت مجلۀ ویستا.]</ref> | ||
صنعتی‌شدن جوامع موجب تغییراتی مانند تراکم ساخت‌وسازها، جمعیت‌های انبوه و پیچیده‌شدن نیازها، مشاغل و طبقات اجتماعی شد. با انقلاب صنعتی، سطح و سبک زندگی مردم به‌خصوص در شهرها تغییر کرد و کارگران در خدمت صنعت ماشینی و الکترونیکی قرار گرفتند.<ref> [https://motamem.org/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C/#consequences «انقلاب صنعتی. دوران انقلاب صنعتی در اروپا چگونه آغاز شد؟»، وب‌سایت متمم.]</ref> کارل مارکس (1818-1883) نظریۀ ازخودبیگانگی را در واکنش به پدیدۀ صنعتی‌شدن جوامع، ارائه کرد. این نظریه در خاستگاه غربی خود، اعتقاد به ماورای طبیعت و قدرت ملکوتی خداوند را بیگانگی انسان از خود واقعی تلقی کرده بود؛ <ref> [https://payandaneshjo.ir/%d9%be%db%8c%d8%b4%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%aa%d8%ad%d9%82%db%8c%d9%82-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85-%d8%a7%d8%b2%d8%ae%d9%88%d8%af%d8%a8%db%8c%da%af%d8%a7%d9%86%da%af/ «پیشینه تحقیق و بررسی مفهوم ازخودبیگانگی و دیدگاه‌اندیشمندان غرب و شناخت انسان»، وب‌سایت پایان دانشجو.]</ref> اما در جهان اسلام، ازخودبیگانگی به‌معنای دورشدن از فطرت خدامحور انسانی است. در قرآن نیز ازخودبیگانگی به‌معنای دور شدن از فطرت خدایی، آمده و فراموشی خداوند با فراموشی خود حقیقی انسان، یکی دانسته شده است.<ref>- سوره حشر، آیه 19.</ref> | صنعتی‌شدن جوامع موجب تغییراتی مانند تراکم ساخت‌وسازها، جمعیت‌های انبوه و پیچیده‌شدن نیازها، مشاغل و طبقات اجتماعی شد. با انقلاب صنعتی، سطح و سبک زندگی مردم به‌خصوص در شهرها تغییر کرد و کارگران در خدمت صنعت ماشینی و الکترونیکی قرار گرفتند.<ref> [https://motamem.org/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C/#consequences «انقلاب صنعتی. دوران انقلاب صنعتی در اروپا چگونه آغاز شد؟»، وب‌سایت متمم.]</ref> کارل مارکس (1818-1883) نظریۀ ازخودبیگانگی را در واکنش به پدیدۀ صنعتی‌شدن جوامع، ارائه کرد. این نظریه در خاستگاه غربی خود، اعتقاد به ماورای طبیعت و قدرت ملکوتی خداوند را بیگانگی انسان از خود واقعی تلقی کرده بود؛ <ref> [https://payandaneshjo.ir/%d9%be%db%8c%d8%b4%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%aa%d8%ad%d9%82%db%8c%d9%82-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85-%d8%a7%d8%b2%d8%ae%d9%88%d8%af%d8%a8%db%8c%da%af%d8%a7%d9%86%da%af/ «پیشینه تحقیق و بررسی مفهوم ازخودبیگانگی و دیدگاه‌اندیشمندان غرب و شناخت انسان»، وب‌سایت پایان دانشجو.]</ref> اما در جهان اسلام، ازخودبیگانگی به‌معنای دورشدن از [[فطرت]] خدامحور انسانی است. در قرآن نیز ازخودبیگانگی به‌معنای دور شدن از فطرت خدایی، آمده و فراموشی خداوند با فراموشی خود حقیقی انسان، یکی دانسته شده است.<ref>- سوره حشر، آیه 19.</ref> | ||
در دنیای جدید، وسائل ارتباط جمعی به رشد چشمگیری رسیده و تبلیغات با وسائل ارتباط جمعی موجب شکل‌گیری «صنعتِ فرهنگ» شده که بر مبنای آن افراد جامعه عادت می‌کنند تا شیوۀ خاصی از زندگی را در پیش بگیرند. درآمیختگی رسانه‌های الکترونیکی با زندگی انسان‌ها، وابستگی شدید و اعتیادگونه‌ای را در پی داشته که زندگی بدون رسانه و تبلیغات رسانه‌ای را برای آنها ناممکن ساخته است.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/14011025000618/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D8%AF-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D8 «علائمی که نشان می‌دهد شما به موبایل اعتیاد دارید/راهکارهای ترک اعتیاد»، خبرگزاری فارس.]</ref> رسانه‌های الکترونیک به کمک اینترنت و گوشی‌های هوشمند، سبک‌های خاصی از زندگی را تبلیغ می‌کنند و مردم تحت تاثیر تبلیغات آنها، به نیازهای کاذب روی آورده و از نیازهای واقعی در زندگی غافل می‌شوند. این رویکرد در طولانی مدت به از خودبیگانگی انسان می‌انجامد و او با اثرپذیری فزاینده از رسانه‌های الکترونیکی، به انسان تک‌بعدی، ازخودبیگانه و سرگردان، تبدیل می‌شود.<ref>- مارکوزه، انسان تک‌ساحتی، 1362ش، ص7 و 33–32.</ref> | در دنیای جدید، وسائل ارتباط جمعی به رشد چشمگیری رسیده و تبلیغات با وسائل ارتباط جمعی موجب شکل‌گیری «صنعتِ فرهنگ» شده که بر مبنای آن افراد جامعه عادت می‌کنند تا شیوۀ خاصی از زندگی را در پیش بگیرند. درآمیختگی رسانه‌های الکترونیکی با زندگی انسان‌ها، وابستگی شدید و اعتیادگونه‌ای را در پی داشته که زندگی بدون رسانه و تبلیغات رسانه‌ای را برای آنها ناممکن ساخته است.<ref> [https://www.farsnews.ir/news/14011025000618/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D8%AF-%D8%B4%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D8 «علائمی که نشان می‌دهد شما به موبایل اعتیاد دارید/راهکارهای ترک اعتیاد»، خبرگزاری فارس.]</ref> رسانه‌های الکترونیک به کمک اینترنت و گوشی‌های هوشمند، سبک‌های خاصی از زندگی را تبلیغ می‌کنند و مردم تحت تاثیر تبلیغات آنها، به نیازهای کاذب روی آورده و از نیازهای واقعی در زندگی غافل می‌شوند. این رویکرد در طولانی مدت به از خودبیگانگی انسان می‌انجامد و او با اثرپذیری فزاینده از رسانه‌های الکترونیکی، به انسان تک‌بعدی، ازخودبیگانه و سرگردان، تبدیل می‌شود.<ref>- مارکوزه، انسان تک‌ساحتی، 1362ش، ص7 و 33–32.</ref> | ||