محمدکریم خلیلی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==خاستگاه فکری== | ==خاستگاه فکری== | ||
دورۀ تحصيلات محمدکریم خلیلی در کابل با اوج مبارزات جریان‌های سياسي و فکري مصادف بود. در آن دوره، مدارس دینی شیعه اغلب زیر نظر عالمانِ تحصیل‌کرده در نجف اداره می‌شد که حضور فعالی در عرصۀ اجتماعی و سیاسی داشتند. جریان‌های فکری اهل‌سنت بیشتر تحت تأثیر اخوانالمسلمین قرار داشتند و گروه‌های شیعی متأثر از جریان‌های مذهبی نجف و ایران بودند. در این دوره، گروه‌هایی از طلاب افغانستانی در قم و مشهد، سازمان یافتند؛ از جمله سازمان نصر، در تابستان 1358ش در شهر قم اعلام موجودیت کرد که محمدکریم خلیلی نیز به آن پیوست. | دورۀ تحصيلات محمدکریم خلیلی در کابل با اوج مبارزات جریان‌های سياسي و فکري مصادف بود. در آن دوره، مدارس دینی شیعه اغلب زیر نظر عالمانِ تحصیل‌کرده در نجف اداره می‌شد که حضور فعالی در عرصۀ اجتماعی و سیاسی داشتند. جریان‌های فکری اهل‌سنت بیشتر تحت تأثیر اخوانالمسلمین قرار داشتند و گروه‌های شیعی متأثر از جریان‌های مذهبی نجف و ایران بودند. در این دوره، گروه‌هایی از طلاب افغانستانی در قم و مشهد، سازمان یافتند؛ از جمله سازمان نصر، در تابستان 1358ش در شهر قم اعلام موجودیت کرد که محمدکریم خلیلی نیز به آن پیوست. | ||
==فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی== | ==فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی== | ||
خلیلی در آغاز فعالیت‌های فرهنگی خود، برای بالابردن ميزان آگاهی و رشد فکری جامعه می‌کوشید؛ اما در پیِ کودتاي 7 ثور 1357ش که کودتاگران از حمایت روسها (شوروی) برخوردار بودند، خلیلی به مبارزۀ سیاسی روی آورد. کمونيست‌ها اغلب مراکز علمی، فرهنگی و دینی را تعطیل کرده بودند و نیروهای اسلام‌گرا از جمله محمدکریم خلیلی، از سوی دولت کمونیستی تحت تعقیب قرار داشتند. وی از کابل خارج شد و با عدهای از همکاران خود در ولسوالي‌هاي ميدان و پروان با برافراشتن پرچم «سازمان نصر افغانستان» فعالیت نظامی را آغاز کرد.او با همراهی مردم، مناطق بهسود، ترکمن و لولنج را از سلطۀ کمونيست‌ها آزاد کرد و فعالیت نظامی خود را به دیگر ولایت‌ها گسترش داد. | خلیلی در آغاز فعالیت‌های فرهنگی خود، برای بالابردن ميزان آگاهی و رشد فکری جامعه می‌کوشید؛ اما در پیِ کودتاي 7 ثور 1357ش که کودتاگران از حمایت روسها (شوروی) برخوردار بودند، خلیلی به مبارزۀ سیاسی روی آورد. کمونيست‌ها اغلب مراکز علمی، فرهنگی و دینی را تعطیل کرده بودند و نیروهای اسلام‌گرا از جمله محمدکریم خلیلی، از سوی دولت کمونیستی تحت تعقیب قرار داشتند. وی از کابل خارج شد و با عدهای از همکاران خود در ولسوالي‌هاي ميدان و پروان با برافراشتن پرچم «سازمان نصر افغانستان» فعالیت نظامی را آغاز کرد.او با همراهی مردم، مناطق بهسود، ترکمن و لولنج را از سلطۀ کمونيست‌ها آزاد کرد و فعالیت نظامی خود را به دیگر ولایت‌ها گسترش داد. | ||
==مسئولیت‌ها== | ==مسئولیت‌ها== | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
===4.دبیرکل حزب وحدت اسلامی افغانستان=== | ===4.دبیرکل حزب وحدت اسلامی افغانستان=== | ||
پس از شهادت عبدالعلی مزاری رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان، محمدکریم خلیلی بهعنوان دبیرکل حزب وحدت اسلامی، انتخاب شد و تاکنون ریاست این حزب را بر عهده دارد. او در این جایگاه به ساماندهی نیروهای نظامی حزب وحدت پرداخت و با استقرار حزب وحدت در شهر باميان، خلیلی رهبري مقاومت در برابر طالبان را از این پایگاه انجام می‌داد و به‌تدریج محورهای مقاومت در برابر طالبان را به مناطق دیگر افغانستان، گسترش داد. | پس از شهادت عبدالعلی مزاری رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان، محمدکریم خلیلی بهعنوان دبیرکل حزب وحدت اسلامی، انتخاب شد و تاکنون ریاست این حزب را بر عهده دارد. او در این جایگاه به ساماندهی نیروهای نظامی حزب وحدت پرداخت و با استقرار حزب وحدت در شهر باميان، خلیلی رهبري مقاومت در برابر طالبان را از این پایگاه انجام می‌داد و به‌تدریج محورهای مقاومت در برابر طالبان را به مناطق دیگر افغانستان، گسترش داد. | ||
===5. معاون رئیس‌جمهور=== | ===5. معاون رئیس‌جمهور === | ||
محمدکریم خلیلی در هر دو دورۀ ریاست‌جمهوری حامد کرزی، بهعنوان معاون دوم رئیس‌جمهور انتخاب شد. | محمدکریم خلیلی در هر دو دورۀ ریاست‌جمهوری حامد کرزی، بهعنوان معاون دوم رئیس‌جمهور انتخاب شد. | ||
===6. ریاست شورای عالی صلح=== | ===6. ریاست شورای عالی صلح=== | ||
محمدکریم خلیلی در دورۀ ریاست‌جمهوری محمداشرف غنی در خرداد 1396ش بهعنوان رئیس شورای عالی صلح افغانستان انتخاب شد. | محمدکریم خلیلی در دورۀ ریاست‌جمهوری محمداشرف غنی در خرداد 1396ش بهعنوان رئیس شورای عالی صلح افغانستان انتخاب شد. | ||
==فعالیت‌های عمومی (دورۀ بامیان 1374-1377ش) | ==فعالیت‌های عمومی (دورۀ بامیان 1374-1377ش)== | ||
محمدکريم خليلي علاوه‌بر فعالیت در عرصه‌های سیاسی و نظامی، به کارهای عام‌المنفعه و بازسازی زیرساخت‌های شهر بامیان و دیگر مناطق هزارجات توجهی خاص داشت، از جمله: | محمدکريم خليلي علاوه‌بر فعالیت در عرصه‌های سیاسی و نظامی، به کارهای عام‌المنفعه و بازسازی زیرساخت‌های شهر بامیان و دیگر مناطق هزارجات توجهی خاص داشت، از جمله: | ||
1. بازسازي و توسعۀ ميدان هوايي باميان؛ | 1. بازسازي و توسعۀ ميدان هوايي باميان؛ | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==مهاجرت به کشور ترکیه== | ==مهاجرت به کشور ترکیه== | ||
محمدکریم خلیلی با تعدادی از شخصیت‌های سیاسی افغانستان برای نشستی به کشور پاکستان سفر کرده بود که در 24 اسد (مرداد)1400ش، محمداشرف غنی رئیس‌جمهور، افغانستان را ترک کرد و طالبان وارد کابل شدند. بنابراین بازگشت خلیلی به افغانستان غیرممکن بود و کشور پاکستان را به مقصد ترکیه ترک کرد. | محمدکریم خلیلی با تعدادی از شخصیت‌های سیاسی افغانستان برای نشستی به کشور پاکستان سفر کرده بود که در 24 اسد (مرداد)1400ش، محمداشرف غنی رئیس‌جمهور، افغانستان را ترک کرد و طالبان وارد کابل شدند. بنابراین بازگشت خلیلی به افغانستان غیرممکن بود و کشور پاکستان را به مقصد ترکیه ترک کرد. | ||
==دیدگاه خلیلی دربارۀ نسل‌کشی هزاره‌ها== | ==دیدگاه خلیلی دربارۀ نسل‌کشی هزاره‌ها== | ||
محمدکریم خلیلی با توجه به حملات تروریستی در شهر کابل که بیشتر متوجه جامعۀ هزاره بوده، معتقد است که مردم هزاره‌ها به‌طور هدف‌مند با جنایات ضد بشری و نسل‌کُشی روبه‌رو هستند. وی باور دارد که دولت‌های حامد کرزی و محمد اشرف‌غنی در چند سال اخیر که هزاره‌ها ده‌ها بار مورد حملۀ تروریستی قرار گرفتند، برای شناسایی عاملان آنها کوچکترین تحقیق و بررسی قضایی انجام ندادند و اقدامی برای جبران خسارت قربانیان نکردند. همچنین کریم خلیلی بی‌توجهی و ضعف جامعۀ جهانی و سکوت نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر را نکوهش کرده، معقتد است که آنها به وظایف خود نسبت به وضعیت رقّت‌بار هزاره‌ها درست عمل نکرده‌اند و می‌باید اقدامات لازم را جهت جلوگیری از نسل‌کشی هزاره‌ها روی دست گیرند. وی به سران طالبان هشدار داده است که اگر به خواسته‌های مشروع مردم افغانستان بی‌توجه باشند، او از هر راهی برای تأمین حق تعیین سرنوشت مردم افغانستان استفاده خواهد کرد. وی امیدوار است که ملت افغانستان با سربلندی از این پیچ تاریخی، عبور کنند. | محمدکریم خلیلی با توجه به حملات تروریستی در شهر کابل که بیشتر متوجه جامعۀ هزاره بوده، معتقد است که مردم هزاره‌ها به‌طور هدف‌مند با جنایات ضد بشری و نسل‌کُشی روبه‌رو هستند. وی باور دارد که دولت‌های حامد کرزی و محمد اشرف‌غنی در چند سال اخیر که هزاره‌ها ده‌ها بار مورد حملۀ تروریستی قرار گرفتند، برای شناسایی عاملان آنها کوچکترین تحقیق و بررسی قضایی انجام ندادند و اقدامی برای جبران خسارت قربانیان نکردند. همچنین کریم خلیلی بی‌توجهی و ضعف جامعۀ جهانی و سکوت نهادهای بین‌المللی مدافع حقوق بشر را نکوهش کرده، معقتد است که آنها به وظایف خود نسبت به وضعیت رقّت‌بار هزاره‌ها درست عمل نکرده‌اند و می‌باید اقدامات لازم را جهت جلوگیری از نسل‌کشی هزاره‌ها روی دست گیرند. وی به سران طالبان هشدار داده است که اگر به خواسته‌های مشروع مردم افغانستان بی‌توجه باشند، او از هر راهی برای تأمین حق تعیین سرنوشت مردم افغانستان استفاده خواهد کرد. وی امیدوار است که ملت افغانستان با سربلندی از این پیچ تاریخی، عبور کنند. | ||
==نگاه انتقادی خلیلی به رفتار طالبان با غیرنظامیان== | ==نگاه انتقادی خلیلی به رفتار طالبان با غیرنظامیان== | ||
محمدکریم خلیلی بازداشت، شکنجه و قتل غیرنظامیان در مناطق مختلف افغانستان به دست طالبان را محکوم کرده این رفتار ظالمان را موجب بدنامی و انزوای بیشتر گروه طالبان و وخیم‌تر شدن اوضاغ افغانستان دانسته است. به باور کریم خلیلی سیاست جنگ و ارعاب، سیاستی ناکام است که جز افزایش بحران و سوق‌دادن افغانستان به‌جنگ‌های خانمان‌سوز قومی و فرقه‌ای، نتیجه‌ای ندارد. | |||
==دیدگاه خلیلی دربارۀ حکومت طالبان== | ==دیدگاه خلیلی دربارۀ حکومت طالبان== | ||
به نظر محمدکریم خلیلی حکومت طالبان حکومتی بیدادگر، تک‌رو، تک‌قومی و غیرشمول‌گرا است و یگانه راه‌حل بحران افغانستان، گفت‌وگوهای جامع برای ایجاد یک نظام اسلامی و مردم‌سالار است که همه شهروندان افغانستان را پوشش دهد. حکومت طالبان فراگیر نبوده و مورد پذیرش نیروهای سیاسی و گروه‌های قومی نیست. با قدرت‌یابی این گروه، علاوه بر مسئلۀ زنان، امکان اعمال تبعیض سازمان‌یافته علیه تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ازبیک‌ها و دیگر اقلیت‌های قومی و مذهبی، نگرانی جدی میلیون‌ها شهروند افغانستان و جامعۀ جهانی را در پی داشته است. | به نظر محمدکریم خلیلی حکومت طالبان حکومتی بیدادگر، تک‌رو، تک‌قومی و غیرشمول‌گرا است و یگانه راه‌حل بحران افغانستان، گفت‌وگوهای جامع برای ایجاد یک نظام اسلامی و مردم‌سالار است که همه شهروندان افغانستان را پوشش دهد. حکومت طالبان فراگیر نبوده و مورد پذیرش نیروهای سیاسی و گروه‌های قومی نیست. با قدرت‌یابی این گروه، علاوه بر مسئلۀ زنان، امکان اعمال تبعیض سازمان‌یافته علیه تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ازبیک‌ها و دیگر اقلیت‌های قومی و مذهبی، نگرانی جدی میلیون‌ها شهروند افغانستان و جامعۀ جهانی را در پی داشته است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
==منابع== | ==منابع== | ||