اضطراب جدایی: تفاوت میان نسخه‌ها

اضطراب جدایی، در کودکان شش‌ماهه تا سه‌ساله، جزء روند رشد طبیعی آنان محسوب می‌شود، اما اگر این ترس و نگرانی تا دورۀ بزرگ‌سالی باقی بماند، گونه‌ای از اختلال تعریف می‌شود که عوارض‌ روانی و جسمی، از جمله مشکلات خواب، اضطراب فراگیر، افسردگی، اضطراب اجتماعی و وسواس فکری- عملی را در پی دارد.  

فرد مبتلا به اضطراب جدایی، از حیث فکری گرفتار عدم تمرکز، وسواس مداوم در مورد باورها، ناتوانی در کنترل ذهن، آشفتگی فکری، ضعف قضاوت، نشخوار فکری و نگرانی بیش ‌از‌ حد دربارۀ مسائل روزمره است؛ <ref>[https://khodbidari.com/%D9%85%D9%84%D8%A7%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1/ رضایی، «ملاک‌های تشخیصی اختلال اضطراب فراگیر»،  وب‌سایت مرکز خدمات مشاوره و روانشناسی خودبیداری.]</ref> همچنین از حیث عاطفی، گرفتار ناامیدی، بدخلقی، احساس درهم‌شکستگی، ترس از تصمیم اشتباه، احساس بد نسبت به خود، احساس تنهایی، احساس افسردگی، احساس بی‌قراری، احساس تحریک‌پذیری و احساس بی‌ارزشی و دوری از دیگران دارد.<ref> [https://beheshtiyan.ir/mag/symptoms-of-severe-stress/ «علائم استرس (24 علامت اصلی)»،  وب‌سایت مجله سلامت دکتر بهشتیان.]</ref> فرد مبتلا به اضطراب جدایی معمولا از درد و تنش عضلات، تعریق، حالت تهوع، اسهال، سردرد، بی‌خوابی، معده‌درد، لرزیدن، نیاز مداوم به سرویس بهداشتی، تنگی نفس، گرگرفتگی و احساس گرفتگی گلو و خستگی، شکایت می‌کند<ref> [https://simiaroom.com/blog/%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F-%D8%B9%D9%84%D8%AA%D8%8C-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85-%D9%88-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A «همه چیز درباره اضطراب فراگیر یا منتشر (GAD)» وب‌سایت سیماروم.]</ref> و در درازمدت ممکن است به پیامدهایی مانند تغییر در اشتها، اهمال‌ و فرار از مسئولیت، رفتارهای عصبی و مصرف مواد مخدر و الکل، گرفتار شود.<ref> [https://beheshtiyan.ir/mag/symptoms-of-severe-stress/ «علائم استرس (24 علامت اصلی)»،  وب‌سایت مجله سلامت دکتر بهشتیان.]</ref>

اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلالات در دوران کودکی و نوجوانی به‌‌شمار می‌رود. بر اساس نتایج پژوهشی در امریکا، حدود 4 درصد کودکان و حدود 1 درصد نوجوانان دچار اضطراب جدایی هستند. بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته در شهر کرمان حدود 4 درصد دانش‌آموزان ابتدایی مبتلا به این اختلال بودند که یکی از عمده دلایل آن وجود اضطراب در والدین بوده است.<ref>[https://elmnet.ir/doc/10460406-55942 غفاری‌نژاد، حاتمی، بررسی شیوع اختلال اضطراب جدایی و ارتباط آن با عوامل وابسته در کودکان دبستانی شهر کرمان در سال 1381، 1381ش، ص1.]</ref> در پژوهشی دیگر، اضطراب جدایی را در میان کودکان و نوجوانان ایرانی حدود 7 تا 16 درصد گزارش کرده‌اند.<ref>[https://www.ensani.ir/fa/article/511338/%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D8%A8%D8%AE%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AC%D8%AF%D8%A کجوری گشنیانی و محمدی، «اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بر اضطراب جدایی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی»،  1401ش، ص2.]</ref>

افرادی که درمیان اعضای خانواده آنان، سابقه اضطراب جدایی دیده شده است، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این اختلال هستند. در پژوهشی احتمال ابتلا به اختلال جدایی در میان دوقلو‌های شش‌ساله، 73 درصد گزارش شده است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/403935/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%B3%D8%A8%D8%A8-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D8%A7% پیرزادی، «اختلال اضطراب جدایی: ویژگی‌ها، سبب‌شناسی و راهکارهای درمانی»،  1397ش، ص34-35.]</ref>

سبک دلبستگی؛ نیاز‌های امنیت، ایمنی و مجاورت در نوزاد و میزان پاسخ‌گویی والدین، یک سبک دلبستگی را به‌صورت اکتسابی به وجود می‌آورد. پژوهشگران، بین سبک دلبستگی مادر با اختلال دلبستگی، رابطه معناداری کشف کردند. مادرانی که عملکرد مناسب و مطمئنی برای ارضای نیاز کودک خویش بروز ندهند، کودکان دلبسته مضطربی را پرورش می‌دهند که مدام نگران دوری از مادر خود هستند و با انتقال این سبک دلبستگی به کودکان خود، چرخه معیوبی از افراد مضطرب را ایجاد می‌کنند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/122561/fa#pointx ذوالفقاری و دیگران، «مقایسه سبک دلبستگی، ویژگی‌های شخصیتی و خصیصه اضطراب در درمان کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی و سالم»،  1386ش، ص710-711.]</ref>

تجربه اتفاقات ناگوار از جمله بیماری، فوت یکی از عزیزان، طلاق والدین، گم شدن و انتقال به مدرسه جدید می‌تواند اضطراب جدایی را در فرد به ‌وجود آورد.<ref> [https://dralirezajabbari.com/%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86/ جباری، «اضطراب جدایی در کودکان؛ علل، علائم و راه‌های درمان»، وب‌سایت دکتر علیرضا جباری.]</ref><ref> [https://www.sid.ir/paper/514466/fa#pointx میرصادقی و دیگران، «مقایسه سبک‌های فرزندپروری و کیفیت روابط موضوعی مادران کودکان با اختلال اضطراب جدایی و مادران کودکان عادی»، 1397ش، ص203.]</ref>

بر اساس دیدگاه جامعه‌شناسان، امروزه خانواده در جوامع صنعتی اغلب کارکرد‌های حمایتی خود را نسبت به جوامع سنتی از دست داده و موجب افزایش اضطراب در جامعه شده است.<ref>[https://rasekhoon.net/lifestyle/show/1375750/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-(%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84)/ حسین‌پور، «کارکردهای حمایتی خانواده»،  وب‌سایت راسخون.]</ref> همچنین در کشوری مانند ایران که طب سنتی مورد توجه است، از حیث فرهنگی، کنترل اضطراب با کنترل اخلاط چهارگانه صفرا، بلغم، سودا و صفرا درآمیخته است. از این منظر، غلبه سودا یا بلغم موجب ایجاد اضطراب می‌شود که با اصلاح تغذیه و سبک‌زندگی آن را کنترل می‌کنند.<ref>[https://www.sid.ir/paper/268846/fa زرانی و دیگران، «نقش فرهنگ در ابعاد اختلالات اضطرابی بر اساس پنجمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی»،  1396ش، ص101.]</ref>