آجیده‌دوزی: تفاوت میان نسخه‌ها
←تکنیک‌های آجیده‌دوزی
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==تکنیک‌های آجیده‌دوزی== | ==تکنیک‌های آجیده‌دوزی== | ||
برای آجيده‌دوزه، ابتدا باید | برای آجيده‌دوزه، ابتدا باید چِلواری را به پارچه‌ی رویه دوخت و سپس میان پارچه رویه و آستر، یک لایه از [[پنبه]] قرار داد. در این مرحله، طرح مورد نظر را روی کاغذ پیاده کرده و پس از آن، با سنجاق روی آن را سوراخ سوراخ می‌کنند. در مرحله بعدی، از پودر گچ یا زغال (بستگی به روشن یا تیره بودن رنگ پارچه) برای انتقال نقش به پارچه استفاده می‌کنند. امروزه، از وسایلی همچون کاربن، خط‍‌کش، نقاله و گونیا برای همین منظور استفاده می‌کنند. در مرحله آخر، دوخت شروع می‌شود.<ref>فرخ‌سرشت، سوزن‌دوزی صنایع دستی، ۱۳۶۴ش، ص۵۲.</ref> آجیده‌دوزی، به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد: | ||
# روش ساده (بدون لایه وسط): در این روش، پس از اتصال آستر به پارچه رویه و انتقال طرح، دوخت آجیده با استفاده از سوزن و نخ‌های [[پنبه|پنبه‌ای]] یا [[ابریشم|ابریشمی]] صورت می‌گیرد.<ref>صبا، نگرشی بر روند [[سوزن‌دوزی|سوزن‌دوزی‌های]] سنتی ایرانی از هشت هزار سال قبل از میلاد تا امروز، ۱۳۷۰ش، ص۱۰۵؛ <br> | # روش ساده (بدون لایه وسط): در این روش، پس از اتصال آستر به پارچه رویه و انتقال طرح، دوخت آجیده با استفاده از سوزن و نخ‌های [[پنبه|پنبه‌ای]] یا [[ابریشم|ابریشمی]] صورت می‌گیرد.<ref>صبا، نگرشی بر روند [[سوزن‌دوزی|سوزن‌دوزی‌های]] سنتی ایرانی از هشت هزار سال قبل از میلاد تا امروز، ۱۳۷۰ش، ص۱۰۵؛ <br> | ||
سیدصدر، دائرة‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حِرف مربوط به آن، ۱۳۸۶ش، ص۶۸.</ref> | سیدصدر، دائرة‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حِرف مربوط به آن، ۱۳۸۶ش، ص۶۸.</ref> | ||
# آجیده‌دوزی لایه‌دار: در این روش، بین لایه‌ی رویه و آستر، از یک لایه‌ی [[پنبه|پنبه‌ای]] استفاده شده و هر سه لایه با سوزن به‌هم دوخته می‌شوند. پس از آن، کار طراحی و دوخت نقش‌ها صورت می‌گیرد. | # آجیده‌دوزی لایه‌دار: در این روش، بین لایه‌ی رویه و آستر، از یک لایه‌ی [[پنبه|پنبه‌ای]] استفاده شده و هر سه لایه با سوزن به‌هم دوخته می‌شوند. پس از آن، کار طراحی و دوخت نقش‌ها صورت می‌گیرد. | ||
# آجیده‌دوزی لایه‌دار با رویه‌ی | # آجیده‌دوزی لایه‌دار با رویه‌ی تکه‌دوزی، یا چهل‌تکه: در این روش از طرح‌های درهم و بدون نظم استفاده می‌شد؛ اما امروزه هنرمندان از برش‌های 6 گوش و منظم برای این منظور استفاده می‌کنند.<ref>صبا، نگرشی بر روند سوزن‌دوزی‌های سنتی ایرانی از هشت هزار سال قبل از میلاد تا امروز، ۱۳۷۰ش، ص۱۰۵؛ <br> | ||
سیدصدر، دائرة‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حِرف مربوط به آن، ۱۳۸۶ش، ص69.</ref> | سیدصدر، دائرة‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حِرف مربوط به آن، ۱۳۸۶ش، ص69.</ref> | ||
# پنبه‌دوزی به روش برجسته: در این روش، از لایه‌ی میانی استفاده نمی‌شود. برخی، برای ایجاد گرمای بیشتر، پس از اتمام پنبه‌دوزی، لایه‌ی میانی را به آن اضافه می‌کنند.<ref>سیدصدر، دائرة‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حِرف مربوط به آن، ۱۳۸۶ش، ص70، تصویر شماره 2. </ref> این شیوه، در تزئین روبالشی، لباس، کلاه‌های درویشی، شب‌کلاه، بقچه، | # پنبه‌دوزی به روش برجسته: در این روش، از لایه‌ی میانی استفاده نمی‌شود. برخی، برای ایجاد گرمای بیشتر، پس از اتمام پنبه‌دوزی، لایه‌ی میانی را به آن اضافه می‌کنند.<ref>سیدصدر، دائرة‌المعارف هنرهای صنایع دستی و حِرف مربوط به آن، ۱۳۸۶ش، ص70، تصویر شماره 2. </ref> این شیوه، در تزئین روبالشی، لباس، کلاه‌های درویشی، شب‌کلاه، بقچه، سجاده نماز، روانداز، روتختی، روکرسی، شنل و روکش وسایل [[آشپزخانه]] استفاده می‌شود. [[هنرمند|هنرمندان]]، از پارچه‌های [[ابریشم|ابریشمی]]، [[پنبه|پنبه‌ای]]، نخی، مخمل، ساتن، کتان، تافته، اطلس و گاهی از تکه پارچه‌های مختلف برای هنر پنبه‌دوزی استفاده می‌کنند.<ref>فرخ‌سرشت، سوزن‌دوزی صنایع دستی، ۱۳۶۴ش، ص۵۲ و 53.</ref> | ||
==نقوش آجیده‌دوزی== | ==نقوش آجیده‌دوزی== | ||
در هنر آجیده‌دوزی، از نقش‌های کهن و مدرن همچون نقوش هندسی، گل و مرغ، گل و بوته، طره‌ای، نیم‌طره‌ای، ترنجی، محرّماتی راست، محرّماتی کج، محرّماتی جناغی، بازوبندی، بندرومی، طبله، دایره‌ای، بیضی، لوزی، ترنج کاسه و نیم‌کاسه، لچکی، شمسه‌ای، نقوش هلالی، اسلیمی، گوشه‌ای، زیگزاگی، گل گلدانی و نیز تصاویر انسان، پرندگان و سایر انواع جانوران استفاده می‌شود.<ref>صبا، نگرشی بر روند سوزن‌دوزی‌های سنتی ایرانی از هشت هزار سال قبل از میلاد تا امروز، ۱۳۷۰ش، ص۱۰۵؛<br> | در هنر آجیده‌دوزی، از نقش‌های کهن و مدرن همچون نقوش هندسی، گل و مرغ، گل و بوته، طره‌ای، نیم‌طره‌ای، ترنجی، محرّماتی راست، محرّماتی کج، محرّماتی جناغی، بازوبندی، بندرومی، طبله، دایره‌ای، بیضی، لوزی، ترنج کاسه و نیم‌کاسه، لچکی، شمسه‌ای، نقوش هلالی، اسلیمی، گوشه‌ای، زیگزاگی، گل گلدانی و نیز تصاویر انسان، پرندگان و سایر انواع جانوران استفاده می‌شود.<ref>صبا، نگرشی بر روند سوزن‌دوزی‌های سنتی ایرانی از هشت هزار سال قبل از میلاد تا امروز، ۱۳۷۰ش، ص۱۰۵؛<br> | ||