امام حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>امام حسن</big>'''، امام دوم شیعیان و نخستین فرزند حضرت علی و حضرت فاطمه.<br>

حسن (علیه السلام) اولین فرزند علی و فاطمه و نخستین نواده حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) است. کنیه‌اش ابومحمد<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص187؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص500.</ref> و القابش مجتبی، سبط، طیب، تقی، ولی، زکی<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص500.</ref>  و نیز، کریم، سخی و جواد<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۲۶؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۶؛ ابن‌أثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۹۰.</ref> است. در شب سه‌شنبه<ref>قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص411.</ref>  15 رمضان دوم<ref>جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص119.</ref>  یا سوم هجری<ref>قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص411؛ جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص119 و 165؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص499.</ref>  در مدینه به دنیا آمد.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص187؛ مسعودی، اثبات الوصیه، 1362ش، ص285؛ عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص290.</ref>  7 سال با پیامبر،<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص514 و 516.</ref>  30 سال همراه امام علی<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، 1362ش، ص286 و 296.</ref>  و 10 سال پس از پدرش امامت امت را عهده‌دار بود<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، 1362ش، ص296؛ قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص433؛ عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص290.</ref>  و 7 ماه نیز بر مسند خلافت تکیه زد. امام حسن دارای 15 فرزند است که از میان آنها، قاسم و عبدالله در کربلا به شهادت رسیدند.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص194؛ قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص451 ؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص607.</ref> او را شبیه‌ترین مردم به حضرت محمد دانسته‌اند.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص187؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۲۶؛ قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص412؛ جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص165؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص501.</ref>  امام حسن به واسطه زهری که همسرش، جعده، به او خورانید،<ref>جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص167-168؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص612.</ref>  در هفتم<ref>قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص433.</ref>  یا بیست و هشتم<ref>قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص433؛ جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص119.</ref>  یا آخر صفر<ref>جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص119.</ref>  و یا بیست و پنجم ربیع الاول<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص614.</ref>  سال 49<ref>جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص119 و 169.</ref>  یا 50<ref>قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص433و435؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص614؛ عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص290.</ref>  یا 51 هجری و در سن 47<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، 1362ش، ص296؛ قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص433.</ref>  یا 48<ref>قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص435؛ معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص613؛ عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص290.</ref>  یا 49 سالگی به شهادت رسید<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص192؛ جعفریان، حیات فکری سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص168.</ref> و در قبرستان بقیع مدفون گشت.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، 1362ش، ص296-297؛ قمی، منتهی الآمال، 1371ش، ج1، ص435؛ عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص290.</ref>  

با اینکه در فتوحات عصر عمر شرکت نکرد؛ اما به‌دلیل هاشمی و قریشی بودن، از غنایم سهمی برای او در نظر می‌گرفتند.<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص521-522.</ref>  در فتوحات زمان عثمان، مشخصاً در جنگ إفریقیه (سال26 هجری)<ref>ابن عبدربه، العقد الفرید، ج۵، ص۵۸-۵۹.</ref> و طبرستان (سال 29 یا 30 هجری)<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۲۶۹.</ref> شرکت کرد.<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص523-524.</ref>  وی در تمام این مدت، در کنار پدرش امام علی و بر اساس مصالح اسلام عمل می‌کرد.<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص524.</ref> به دستور پدر، در غائلۀ شورش مردم علیه عثمان، وظیفۀ مراقبت از عثمان را بر عهده داشت و در این راه، زخمی شد.<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص525.</ref> در دورۀ خلافت پدرش، تا آخرین لحظه همراه و هم‌پای او بود و در تمام جنگ‌هایش شرکت داشت.<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج1، ص537 و 540.</ref>  در جنگ جمل با سخنان خود، مردم را تهییج و تشویق به مشارکت در جنگ با ناکثین (پیمان‌شکنان) کرد و خود نیز شجاعانه جنگید.<ref>عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص291.</ref> در جنگ صفین نیز ضمن تحریض مردم به جنگ با قاسطین، دلاورانه با معاویه و سپاهش جنگید. در پسِ این جنگ بود که امام علی نامۀ<ref>نهج البلاغه، نامه 31.</ref> معروف خود را که حاوی نکات اخلاقی و تربیتی است، به او نوشت.<ref>سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ۱۳۷۸ش، ص۲۹۵.</ref> وی در عهد امامت خود، حتی پس از پذیرش خلافت معاویه، آشکارا از سیاست‌های اوانتقاد می‌کرد.<ref>عبدالحمید، سیرۀ اهل بیت، ص291-292.</ref> <br>

* بلاذری، أنساب الأشراف، بیروت، دارالتعارف، ۱۳۹۷ق.