ماه محرم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''[[ماه محرم]]'''</big>؛ نخستین ماه از ماه‌های دوازده‌گانۀ قمری و یکی از [[ماه‌های حرام]] در [[فرهنگ اسلامی]]. | <big>'''[[ماه محرم]]'''</big>؛ نخستین ماه از ماه‌های دوازده‌گانۀ [[قمری]] و یکی از [[ماه‌های حرام]] در [[فرهنگ اسلامی]]. | ||
ماه محرم یا [[محرم الحرام]]<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-3 عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه محرم]</ref> نخستین ماه از [[تقویم اسلامی (هجری قمری)]] است و از جمله ماه‌های حرام به‌شمار می‌آید. به‌‌دلیل اینکه در [[اسلام]] و حتی [[جاهلیت]]، جنگیدن در این ماه، حرام بوده است، این ماه را «[[محرم]]» نامیده‌اند.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85 «ماه محرم»، سایت دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش؛] [https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85_(%D9%85%D8%A7%D9%87) «ماه محرم»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | [[ماه محرم]] یا [[محرم الحرام]]<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-3 عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه محرم]</ref> نخستین ماه از [[تقویم اسلامی (هجری قمری)]] است و از جمله ماه‌های حرام به‌شمار می‌آید. به‌‌دلیل اینکه در [[اسلام]] و حتی [[جاهلیت]]، جنگیدن در این ماه، حرام بوده است، این ماه را «[[محرم]]» نامیده‌اند.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85 «ماه محرم»، سایت دانشنامه اسلامی، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش؛] [https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85_(%D9%85%D8%A7%D9%87) «ماه محرم»، ویکی شیعه، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | ||
در روایتی از امام هشتم [[شیعیان]] نیز به حفظ حرمت این ماه در [[دورۀ جاهلیت]] و ممنوعیت جنگیدن در این ماه، اشاره شده است.<ref>ابن‌بابویه، امالی، 1376ش، ص129.</ref> | در روایتی از امام هشتم [[شیعیان]] نیز به حفظ حرمت این ماه در [[دورۀ جاهلیت]] و ممنوعیت جنگیدن در این ماه، اشاره شده است.<ref>ابن‌بابویه، امالی، 1376ش، ص129.</ref> | ||
==ماه محرم نزد شیعیان== | ==ماه محرم نزد شیعیان== | ||
ماه محرم برای شیعیان، مقدس است؛ زیرا یادآور شهادت [[امام حسین]] (علیه السلام) و اصحاب او بوده و به همین دلیل، ماه حزن، اندوه و عزاداری شیعیان است. امام حسین در محرم سال ۶۱ق به دعوت مردم [[کوفه]]، راهی کوفه شد؛ ولی با عهدشکنی مردم کوفه روبرو شد و در سرزمین [[کربلا]] در روز دهم ([[عاشورا]]) محرم، او و اصحابش به [[شهادت]] رسیدند. [[امام رضا]] در شرح حال پدر خود هنگام فرارسیدن ماه محرم گفته است که در این ماه، اندوه بر چهرۀ او نمایان می‌شد و در روز [[عاشورا]] با حزن فراوان می‌گفت امروز، روزی است که جدم، حسین شهید شده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، 1390ش، ص499.</ref> | [[ماه محرم]] برای شیعیان، مقدس است؛ زیرا یادآور شهادت [[امام حسین]] (علیه السلام) و اصحاب او بوده و به همین دلیل، ماه حزن، اندوه و عزاداری شیعیان است. امام حسین در محرم سال ۶۱ق به دعوت مردم [[کوفه]]، راهی کوفه شد؛ ولی با عهدشکنی مردم کوفه روبرو شد و در سرزمین [[کربلا]] در روز دهم ([[عاشورا]]) محرم، او و اصحابش به [[شهادت]] رسیدند. [[امام رضا]] در شرح حال پدر خود هنگام فرارسیدن ماه محرم گفته است که در این ماه، اندوه بر چهرۀ او نمایان می‌شد و در روز [[عاشورا]] با حزن فراوان می‌گفت امروز، روزی است که جدم، حسین شهید شده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، 1390ش، ص499.</ref> | ||
==ماه محرم نزد ایرانیان== | ==ماه محرم نزد ایرانیان== | ||
در دورۀ حکمرانی [[آل‌بویه]]، نخستین مراسم عزاداری امام حسین به شکل رسمی برگزار شد. [[معزالدولۀ دیلمی]]، پایه‌گذار حکومت آل‌بویه در [[ایران]]، دستور داد در [[روز عاشورا]] همۀ بازارها تعطیل شود و مردم در مکان‌های عمومی به عزاداری برای امام حسین بپردازند. در این دوره، مراسم عزاداری با [[مرثیه‌‌خوانی]] و [[مقتل‌خوانی]] همراه بود. در [[دورۀ سلجوقیان]] شکل عمومی و رسمی عزاداری به حالت فردی و خانگی تغییر پیدا کرده بود؛ ولی در [[عصر صفویه]] و با رسمی شدن [[مذهب شیعه]] در ایران، مراسم [[عزاداری امام حسین]] با گونه‌های متنوع [[سینه‌زنی]] و [[زنجیرزنی]] در ایران رواج یافت. مراسم عزاداری محرم در [[دورۀ زندیه]] و [[قاجاریه]]، رونق روزافزون یافت؛ [[تعزیه‌خوانی]] در دورۀ [[کریم‌خان زند]] و خون‌آلوده کردن سر و صورت با تیغ در عصر قاجاریه، به مراسم عزاداری اضافه شد. عزاداری محرم در [[دورۀ پهلوی]] با رکود همراه بود؛ اما از سال 1342ش عزاداری محرم، به قیام‌های مردمی و در نهایت به [[انقلاب اسلامی]] انجامید. پس از انقلاب اسلامی، عزاداری محرم در ایران به شکل گسترده‌تری برگزار می‌شود.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/638781/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%84-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2 «سیر تاریخی محرم در ایران از آل‌‍بویۀ تا امروز»، سایت مشرق، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | در دورۀ حکمرانی [[آل‌بویه]]، نخستین مراسم عزاداری امام حسین به شکل رسمی برگزار شد. [[معزالدولۀ دیلمی]]، پایه‌گذار حکومت آل‌بویه در [[ایران]]، دستور داد در [[روز عاشورا]] همۀ بازارها تعطیل شود و مردم در مکان‌های عمومی به عزاداری برای امام حسین بپردازند. در این دوره، مراسم عزاداری با [[مرثیه‌‌خوانی]] و [[مقتل‌خوانی]] همراه بود. در [[دورۀ سلجوقیان]] شکل عمومی و رسمی عزاداری به حالت فردی و خانگی تغییر پیدا کرده بود؛ ولی در [[عصر صفویه]] و با رسمی شدن [[مذهب شیعه]] در ایران، مراسم [[عزاداری امام حسین]] با گونه‌های متنوع [[سینه‌زنی]] و [[زنجیرزنی]] در ایران رواج یافت. مراسم عزاداری محرم در [[دورۀ زندیه]] و [[قاجاریه]]، رونق روزافزون یافت؛ [[تعزیه‌خوانی]] در دورۀ [[کریم‌خان زند]] و خون‌آلوده کردن سر و صورت با تیغ در عصر قاجاریه، به مراسم عزاداری اضافه شد. عزاداری محرم در [[دورۀ پهلوی]] با رکود همراه بود؛ اما از سال 1342ش عزاداری محرم، به قیام‌های مردمی و در نهایت به [[انقلاب اسلامی]] انجامید. پس از انقلاب اسلامی، عزاداری محرم در ایران به شکل گسترده‌تری برگزار می‌شود.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/638781/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%84-%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2 «سیر تاریخی محرم در ایران از آل‌‍بویۀ تا امروز»، سایت مشرق، تاریخ بازدید: 30 تیر 1401ش.]</ref> | ||