←سبک زندگی
خط ۸: | خط ۸: | ||
==سبک زندگی== | ==سبک زندگی== | ||
علی بن الحسین، برترین بندگان خدا در زمانۀ خود، در اخلاق، بخشش، مهربانی به فقرا و در علم و عمل بود. دانشمندان را به طور اعم ارج مینهاد و میگفت علم هر جا که باشد، باید به دنبالش رفت و با کسی همنشین شو که برای دینت سود داشته باشد. از پیروانش میخواست در حق او مبالغه نکنند و بهگونهای سخن نگویند که نه با کتاب خدا سازگاری داشته باشد و نه با عقل و منطق؛ همگرایی، بلکه راه اعتدال پیشه کنند. <br> | علی بن الحسین، برترین بندگان خدا در زمانۀ خود، در اخلاق، بخشش، مهربانی به فقرا<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج2، ص127و 159.</ref> و در علم و عمل بود.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص254.</ref> دانشمندان را به طور اعم ارج مینهاد<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج2، ص158.</ref> و میگفت علم هر جا که باشد، باید به دنبالش رفت<ref>شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، 1377ش، ص112.</ref> و با کسی همنشین شو که برای دینت سود داشته باشد.<ref>ذهبی، سِیَر أعلام النُبَلاء، 1414ق، ج4، ص388.</ref> از پیروانش میخواست در حق او مبالغه نکنند و بهگونهای سخن نگویند که نه با کتاب خدا سازگاری داشته باشد و نه با عقل و منطق؛ همگرایی، بلکه راه اعتدال پیشه کنند.<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج2، ص169.</ref> <br> | ||
مَثَل اعلای پرهیزگاری، عبادت و ورع، و نمونۀ بارز اخلاق محمدی و تجلی خُلق عظیم نبوی بود، هنگام وضو، رنگ رخسارش به زردی میگرایید، هنگام نماز، رنگ چهرهاش تغییر یافته و تمام اعضای بدنش به رعشه میافتاد، در شبانه روز 1000 رکعت نماز میگزارد. هنگام نماز، خود را با عطر خوشبو مینمود، تسبیحش زیاد و سجدههایش طولانی بود، بیشترِ اوقات عمرش، روزه بود. <br> | مَثَل اعلای پرهیزگاری، عبادت و ورع، و نمونۀ بارز اخلاق محمدی و تجلی خُلق عظیم نبوی بود،<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص20، 23، 148، 153-154.</ref> هنگام وضو، رنگ رخسارش به زردی میگرایید،<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص256.</ref> هنگام نماز، رنگ چهرهاش تغییر یافته<ref>قمی، منتهیالامال، 1371ش، ج2، ص37 و 44.</ref> و تمام اعضای بدنش به رعشه میافتاد،<ref>ابن عبد ربه، عقدالفرید، ج۳، ص۱۱۴؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۹۲؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، 1379ق، ج۳، ص289.</ref> در شبانه روز 1000 رکعت نماز میگزارد.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص256؛ قمی، منتهیالامال، 1371ش، ج2، ص37 و 44.</ref> هنگام نماز، خود را با عطر خوشبو مینمود،<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج6، ص515.</ref> تسبیحش زیاد و سجدههایش طولانی بود،<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص158-159.</ref> بیشترِ اوقات عمرش، روزه بود.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص163.</ref> <br> | ||
کاظم الغیظ بود و با رفتار کریمانۀ خود، خطاکاران را عفو و دشنام دهندگانش را شرمسار و به آنها صله | کاظم الغیظ بود و با رفتار کریمانۀ خود، خطاکاران را عفو<ref>إربلی، کشفالغمه، 1381ق، ج2، ص312.</ref> و دشنام دهندگانش را شرمسار<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، 1379ق، ج۳، ص296.</ref> و به آنها صله میداد.<ref>شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، 1377ش، ص135.</ref> به بیکسان و غریبان و نیازمندان و فقیران و جذامیان، محبت کرده، آنان را ابتدا میبوسید و سپس صدقه میداد،<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، 1379ق، ج۳، ص293.</ref> همچنین، آنان را مورد ملاطفت قرار داده و به منزل خود میآورد،<ref>کلینی، الکافی، 1407ق، ج۲، ص123؛ مطهری، سیری در سیره ائمه اطهار، 1383ش، ص100-101.</ref> بدهی ورشکستگان و بدهکاران را میپرداخت،<ref>معروف حسنی، زندگی دوازده امام، 1389ش، ج2، ص162.</ref> مخفیانه به فقیران و مستمندان کمک میرساند.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص258؛ شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، 1377ش، ص147.</ref> به گونهای با غلامانش شایسته رفتار کرده و حیثیت انسانی و اجتماعی آنان را ارتقا بخشیده و از این طریق تبعیض و فشار علیه آنان را کاسته بود،<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص280.</ref> که غلامانش از او نمیترسیدند و او به خاطر این موهبت الهی، خدا را شاکر بود.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص258.</ref> <br> | ||
او با آن که نیازی به برده نداشت، اما آنان را میخرید تا به اندک بهانهای، آنها را آزاد کند، هیچ بردهای را بیش از یکسال نگه نمیداشت و هنگام آزادی نیز، اموالی را در اختیار آنان میگذاشت تا سربار جامعه | او با آن که نیازی به برده نداشت، اما آنان را میخرید تا به اندک بهانهای، آنها را آزاد کند،<ref>شهیدی، زندگانی علی بن الحسین، 1377ش، ص151.</ref> هیچ بردهای را بیش از یکسال نگه نمیداشت و هنگام آزادی نیز، اموالی را در اختیار آنان میگذاشت تا سربار جامعه نباشند.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، 1387ش، ص281.</ref> برخورد انسانی وی با بردگانش، موجب جذب آنان به اسلام و اهل بیت و نیز، تشکیل نسلی از تربیتیافتگان و دانشآموختگان معارف ناب شیعی از تبار موالیان شده بود که همچنان رابطۀ خود را با او حفظ کرده بودند.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص202-204.</ref> <br> | ||
هنگامی که سواره بود، بانگ بر نمیآورد که راه را باز کنید، زیرا راه را مشترک و همگانی میدانست، بهصورت ناشناس سفر میکرد تا به واسطۀ انتسابش به رسول خدا، بیش از آنچه حق خود میدانست، برای او امتیازی قایل نشوند، همچنین، بتواند همپای سایرین، در خدمت اهل کاروان باشد. 20 مرتبه با | هنگامی که سواره بود، بانگ بر نمیآورد که راه را باز کنید، زیرا راه را مشترک و همگانی میدانست،<ref>جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، 1383ش، ج2، ص612.</ref> بهصورت ناشناس سفر میکرد تا به واسطۀ انتسابش به رسول خدا، بیش از آنچه حق خود میدانست، برای او امتیازی قایل نشوند،<ref>صدوق، عیون اخبار الرضا، 1378ش، ج۲، ص۱۴۵.</ref> همچنین، بتواند همپای سایرین، در خدمت اهل کاروان باشد.<ref>إربلی، کشفالغمه، 1381ق، ج2، ص319؛ مطهری، سیری در سیره ائمه اطهار، 1383ش، ص101.</ref> 20 مرتبه با ناقهاش<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، 1362ش، ص325.</ref> و چندین مرتبه نیز با پای پیاده به حج رفت.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص256.</ref> همواره به حج توصیه مینمود، زیرا آن را موجب سلامتی بدن، فراخی روزی و کمال ایمان میدانست.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، زینالعابدین، حضرت امام سجاد، 1385ش، ج6، ص173.</ref> در موسم حج، احترام فوقالعادۀ مردم، تعجب صاحب منصبان و استنکار مقام شامخ وی را به دنبال داشت!<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص259.</ref> که موجب إنشاد شعری معروف و ماندگار از طرف فرزدق شد.<ref>مفید، الإرشاد، 1399ق، ص259.</ref> | ||
==ویژگیهای اخلاقی و رفتاری== | ==ویژگیهای اخلاقی و رفتاری== | ||
از میان ویژگیهای اخلاقی و رفتاریِ امام علی بن الحسین به موارد زیر اشاره شده است:<br> | از میان ویژگیهای اخلاقی و رفتاریِ امام علی بن الحسین به موارد زیر اشاره شده است:<br> |