←نمونه شعر
(صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''حیدری وجودی؛'''</big> شاعر و عارف پرآوازۀ معاصر افغانستان. حیدری وجودی، ادیب پارسا، محقق اندیشه‌پرور و از چهرۀ‌های درخشان شعر و عرفان معاصر افغانستان شناخته می‌شود که پنجاه سال برای اعتلای وضعیت فرهنگی کشور، به‌ویژه گسترش و ماندگاری ادب...» ایجاد کرد) |
محمد میرزایی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''حیدری وجودی؛'''</big> شاعر و عارف پرآوازۀ معاصر افغانستان. | <big>'''حیدری وجودی؛'''</big> شاعر و عارف پرآوازۀ معاصر افغانستان. | ||
حیدری وجودی، ادیب پارسا، محقق اندیشه‌پرور و از چهرۀ‌های درخشان شعر و عرفان معاصر افغانستان شناخته می‌شود که پنجاه سال برای اعتلای وضعیت فرهنگی کشور، به‌ویژه گسترش و ماندگاری ادبیات و زبان | حیدری وجودی، ادیب پارسا، محقق اندیشه‌پرور و از چهرۀ‌های درخشان شعر و عرفان معاصر افغانستان شناخته می‌شود که پنجاه سال برای اعتلای وضعیت فرهنگی کشور، به‌ویژه گسترش و ماندگاری ادبیات و [[زبان فارسی]]، تلاش کرده است. این عارف پرآوازه، تجربۀ معنوی خود را با زبان دلنشین شاعرانه بیان کرده است تا علاقه‌مندان بیشتر به معنویت و آموزه‌های دینی جذب شوند. سروده‌های وی در قالب آواز و هنر موسیقی در بین عامۀ مردم رواج گسترده دارد. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
غلام‌حيدر وجودی، معروف به «حیدری وجودی»، فرزند «ملاشفيع‌الله پنجشيري»، در 1318ش در دهكدة «گُوَتْ» السوالی (شهرستان) بـازارك، در ولایت پنجشير به دنيا آمد.<ref>آريان‌فر، شخصيت‌هاي كلان افغانستان، 1391ش، ص150.</ref> وی در كودكي، پـس از گذراندن دروس مكتب، قرآن و كتب فقهي را فراگرفت. در كنـار آن، آثار و اشـعار شاعران بزرگ زبان فارسي مانند | غلام‌حيدر وجودی، معروف به «حیدری وجودی»، فرزند «ملاشفيع‌الله پنجشيري»، در 1318ش در دهكدة «گُوَتْ» السوالی (شهرستان) بـازارك، در ولایت پنجشير به دنيا آمد.<ref>آريان‌فر، شخصيت‌هاي كلان افغانستان، 1391ش، ص150.</ref> وی در كودكي، پـس از گذراندن دروس مكتب، قرآن و كتب فقهي را فراگرفت. در كنـار آن، آثار و اشـعار شاعران بزرگ زبان فارسي مانند [[بوستان (کتاب)|بوستان]]، [[گلستان (کتاب)|گلستان]]، [[دیوان حافظ]] و [[مثنوی معنوی]] را نيز مطالعه مي‌كرد.<ref>مونس، تصوف و عرفان در سروده های عرفای معاصر، 1390ش، ص282.</ref> وي، در صنف (کلاس) پنجم مكتب (مدرسه)، با الهام‌گرفتن یک مصراع در عالم رؤيا، سـرودن شعر را آغاز كرد.<ref>آريان‌فر، شخصيت‌هاي كلان افغانستان، 1391ش، ص150.</ref> غلام‌حيدر در سال 1333ش به كابل رفت<ref>[https://8am.media/unspoken-najm-al-arfa/ «ناگفته‌های نجم‌العرفا»، وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح.]</ref> و به‌عنوان منشی «انجمـن شعراي» وزارت معارف (آموزش و پرورش) مـشغول بـه كار شد<ref>مونس، تصوف و عرفان در سروده های عرفای معاصر، 1390ش، ص153. </ref> و با تعطيلي انجمن، وي مسئولیت بخش روزنامه‌ها و مجله‌های «كتابخانة عمومی» كابل را به عهده گرفت. حیدری وجودی، در1375ش به‌دلیل وقوع جنگ و نابسامان‌شدن اوضاع کشور، از [[کابل]] به شهر پيشاور پاكستان [[مهاجرت|مهـاجرت]] كرد و در غربت، حلقة درس مثنوي را تشكيل داد. حيدري وجودي در 1381ش از پيشاور به كابل برگشت و بار ديگر در كتابخانۀ عمومی کابل مشغول به کار شد و در آنجا به تحليل و شرح مثنوي معنوي [[مولانا]] و غزليات بيدل و ديگر بزرگان عرفان پرداخت.<ref>مونس، تصوف و عرفان در سروده های عرفای معاصر، 1390ش، ص106. </ref> | ||
==باورهای مذهبی== | ==باورهای مذهبی== | ||
گرایش مذهبی حیدری وجودی، اهل‌سنت و تابع فقه حنفی بود، اما در سيروسلوك صوفيانه، از طريقت «نقشبنديه» پیروی می‌کرد که در افغانستان به میانه‌روی و عدم تعصب فرقه‌ای مشهور است. وی از بزرگان سلسۀ نقشبندیان مجددی در افغانستان، تلقين گرفته بود،<ref>مونس، تصوف و عرفان در سروده های عرفای معاصر، 1390ش، ص284. </ref> اما به همۀ مذاهب و طريقت‌ها و پيشوايان آنها ارادت داشت. <ref>آريان‌فر، شخصيت‌هاي كلان افغانستان، 1391ش، ص149-150.</ref> وجودی به ائمۀ | گرایش مذهبی حیدری وجودی، اهل‌سنت و تابع فقه حنفی بود، اما در سيروسلوك صوفيانه، از طريقت «نقشبنديه» پیروی می‌کرد که در افغانستان به میانه‌روی و عدم تعصب فرقه‌ای مشهور است. وی از بزرگان سلسۀ نقشبندیان مجددی در افغانستان، تلقين گرفته بود،<ref>مونس، تصوف و عرفان در سروده های عرفای معاصر، 1390ش، ص284. </ref> اما به همۀ مذاهب و طريقت‌ها و پيشوايان آنها ارادت داشت. <ref>آريان‌فر، شخصيت‌هاي كلان افغانستان، 1391ش، ص149-150.</ref> وجودی به ائمۀ [[شیعه]]، به‌ویژه [[امام حسین]] و [[امام علی]] علاقۀ ویژه داشت و اشعار زیادی در مدح آنها سروده است. <ref>موسوی، «فضایل امام علی در آیینه شعر فارسی شاعران معاصر اهل‌سنت افغانستان»، 1395ش.</ref> | ||
==خاستگاه فکری و تربیتی== | ==خاستگاه فکری و تربیتی== | ||
# خانوادۀ حیدری وجودی، با ادبیات و آثار بزرگان ادب فارسی، انس دائمی داشت. برای مثال، ملا شفیع‌الله، پدر وی، همیشه مثنوی و غزلیات بیدل، | # خانوادۀ حیدری وجودی، با ادبیات و آثار بزرگان ادب فارسی، انس دائمی داشت. برای مثال، ملا شفیع‌الله، پدر وی، همیشه مثنوی و غزلیات بیدل، [[حافظ]]، شاهنامۀ [[فردوسی]]، سکندرنامۀ [[نظامی گنجوی]] و گلستان و بوستان سعدی را می‌خواند. حیدری با اثرپذیری از فضای فرهنگی خانواد‌گی، به مثنوی و بیدل علاقه‌مند شد و این علاقه‌مندی تا آخر عمر وی باقی ماند و بر اندیشه، شخصیت و شغل او اثرگذار بوده است.<ref> [https://8am.media/unspoken-najm-al-arfa/ «ناگفته‌های نجم‌العرفا»، وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح.]</ref> | ||
# وی بیش از نیم‌قرن زندگی خود را در کتابخانۀ عمومی کابل گذراند و این ارتباط همیشگی با کتاب‌های مختلف، روزنامه‌ها و مجله‌ها، در وسعت، پختگی و عمق دانش وی نقش اساسی داشت. | # وی بیش از نیم‌قرن زندگی خود را در کتابخانۀ عمومی کابل گذراند و این ارتباط همیشگی با کتاب‌های مختلف، روزنامه‌ها و مجله‌ها، در وسعت، پختگی و عمق دانش وی نقش اساسی داشت. | ||
# پیروی از سیرۀ پیامبر | # پیروی از سیرۀ [[پیامبر اسلام]]، عشق و علاقۀ بسیار به [[امام علی]]، تبعیت از شیوۀ عملی عرفای بزرگ و معتدل کشور، از دیگر خاستگاه‌های فکری و تربیتی وی است که در سلوک عرفانی، میانه‌روی، مهربانی و انسان‌دوستی وی اثرگذار بوده است.<ref>[https://noonweekly.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87/ فطرت، «استاد حیدری وجودی در آیینۀ آرمان‌ها و اندیشه‌ها»، وب‌سایت نشریۀ نوین.]</ref> | ||
==ویژگی اخلاقی و رفتاری== | ==ویژگی اخلاقی و رفتاری== | ||
بر اساس نوشتۀ محققان، حیدری وجودی انسان قانع، با مناعت طبع، مقاوم، معتدل و ساده‌زیست بود. از دوران محمدظاهر شاه تا دولت اسلامی مجاهدین، زمینۀ رسیدن به جایگاه‌های سیاسی و اجتماعی برای او فراهم شد، اما او تطمیع نشده و کار در کتاب‌خانه و طریقت عرفانی را رها نکرد.<ref> [https://8am.media/unspoken-najm-al-arfa/ «ناگفته‌های نجم‌العرفا»، وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح.]</ref> وی از تعصب در حوزۀ مباحث علمی، ادبی، فرهنگی و حتی اعتقادی خودداری می‌کرد. حیدری وجودی به تمام اندیشمندان اسلامی به دیدۀ احترام می‌نگریست و اندیشه‌هایی را که بستر رشد و خلاقیت‌های وی را فراهم می‌آورد، ارج می‌گذاشت و بر همین مبنا آثار امام | بر اساس نوشتۀ محققان، حیدری وجودی انسان قانع، با مناعت طبع، مقاوم، معتدل و ساده‌زیست بود. از دوران محمدظاهر شاه تا دولت اسلامی مجاهدین، زمینۀ رسیدن به جایگاه‌های سیاسی و اجتماعی برای او فراهم شد، اما او تطمیع نشده و کار در کتاب‌خانه و طریقت عرفانی را رها نکرد.<ref> [https://8am.media/unspoken-najm-al-arfa/ «ناگفته‌های نجم‌العرفا»، وب‌سایت روزنامۀ 8 صبح.]</ref> وی از تعصب در حوزۀ مباحث علمی، ادبی، فرهنگی و حتی اعتقادی خودداری می‌کرد. حیدری وجودی به تمام اندیشمندان اسلامی به دیدۀ احترام می‌نگریست و اندیشه‌هایی را که بستر رشد و خلاقیت‌های وی را فراهم می‌آورد، ارج می‌گذاشت و بر همین مبنا آثار [[امام خمینی]]، محمدحسین طباطبایی، محمدتقی جعفری، [[شهید مطهری]] و شریعتی را مطالعه می‌کرد.<ref>[https://noonweekly.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87/ فطرت، «استاد حیدری وجودی در آیینۀ آرمان‌ها و اندیشه‌ها»، وب‌سایت نشریۀ نوین.]</ref> | ||
==زمنیه‌های فرهنگی و اجتماعی== | ==زمنیه‌های فرهنگی و اجتماعی== | ||
# در ابتدای زندگی حیدری وجودی، اوضاع سیاسی و اجتماعی افغانستان ثبات نسبی داشت؛ زیرا دوران پادشاهی چهل‌سالۀ محمدظاهرشاه آغاز شده بود اما اوضاع فرهنگی کشور از آشفتگی‌های زیادی رنج می‌برد و به‌ویژه ادبیات و زبان فارسی در معرض خطر جدی قرار داشت؛ زیرا فارسی‌ستیزی که از دوران امیر شیرعلی خان (۱۸۶۳-۱۸۶۶م) شروع شده بود به‌تدریج در روزگار حکومت ظاهر شاه (۱۳۱۲ تا ۱۳۵۲) به اوج خود رسید. برای مثال در زمان تصدی وزارت داخله توسط «محمدگل مومند» اقدامات خصمانه در جهت ترویج [[زبان پشتو]] و کنارگذاشتن زبان فارسی از دفاتر و ادارات دولتی و آموزشی و حتی بازار راه‌اندازی شد و این گونه اقدامات تا آخر پادشاهی ظاهرشاه ادامه پیدا کرد.<ref>اشراقی، جایگاه و قلمرو زبان پارسی دری، ۱۳۹۰. ص285.</ref> دیدن این وضعیت، ارادۀ حیدری وجودی را برای پاسداری از میراث فرهنگی به‌ویژه ادبیات فارسی مستحکم‌تر و رسالت او را سنگین‌تر می‌کرد.<ref>مونس، تصوف و عرفان در سروده‌هاي عرفاي معاصر، 1390ش، ص287-282.</ref> | |||
# جنگ‌های ویرانگر، نابسامانی‌های سیاسی و فروپاشی زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی که با تجاوز شوروی سابق و اشغال افغانستان در 1357ش آغاز و به چهل سال بحران همه‌جانبه در این کشور منجر شد و اندوه عمومی‌ای که در سال‌های زندگی حیدری، جامعه‌ی افغانستان را فراگرفته بود، این عارف پرهیزکار را نیز به واکنش ادبی وادار کرد: <ref>[https://subhekabul.com/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87/afghanistan-pottery-haidari-wujoodi/ مجیب ارژنگ، «آخرین شاعر عارف افغانستان؛ رفت از خویش، کف خاک را بوسید»، وب‌سایت صبح کابل.] </ref> | |||
ای کاش که در روی جهان جنگ نمی‌بود | {{آغاز نستعلیق}} | ||
دنیا همه راحتکده می‌گشت بشر را | {{شعر|نستعلیق}} | ||
بر مردم آواره زمین تنگ نمی‌شد | {{ب|ای کاش که در روی جهان جنگ نمی‌بود|در کارگه شیشه‌گران سنگ نمی‌بود}} | ||
{{ب|دنیا همه راحتکده می‌گشت بشر را|گر فتنه و خودخواهی و نیرنگ نمی‌بود}} | |||
{{ب|بر مردم آواره زمین تنگ نمی‌شد|گر دیدۀ خود‌بینِ فلک تنگ نمی‌بود}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
{{پایان نستعلیق}} | |||
==فعالیتها== | ==فعالیتها== | ||
معاون کانون دوستداران | معاون کانون دوستداران [[مولانا]]، عضو مؤسسان بنياد فرهنگ افغانستان، رييس بنياد غزالي، رييس کانون فرهنگي سيمرغ، تدريس مثنوي، و غزليات بيدل در روزهاي دوشنبه و پنجشنبه در طول سال، در کارنامۀ فعالیت‌های فرهنگی وی دیده می‌شود.<ref>[https://mariadaro.com/archives/25112 میشد، «به مناسبت سومین سال پرواز ملکوتی ستارۀ تابناک شعر و عرفان افغانستان شادروان حیدری وجودی »، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | ||
==اثرپذیری شعری== | ==اثرپذیری شعری== | ||
حیدری وجودی در بعد ادبیات و شعر از صوفي غلام‌نبي عشقري، غـلام‌حضرت شـايق‌جمال، عبدالحميد اسير، خال‌محمد خسته و ملك‌الشعراء عبدالحق بيتاب اثر پذیرفته است.<ref>مولايي، آفتابي در ميـان سـايه‌اي: جـستارهايي در شـعر و انديـشة نجـم العرفـا | حیدری وجودی در بعد ادبیات و شعر از صوفي غلام‌نبي عشقري، غـلام‌حضرت شـايق‌جمال، عبدالحميد اسير، خال‌محمد خسته و ملك‌الشعراء عبدالحق بيتاب اثر پذیرفته است.<ref>مولايي، آفتابي در ميـان سـايه‌اي: جـستارهايي در شـعر و انديـشة نجـم العرفـا | ||
حيدري وجودي، 1400ش، ص16. | حيدري وجودي، 1400ش، ص16. </ref> | ||
</ref> | |||
==ویژگی و سبک شعری== | ==ویژگی و سبک شعری== | ||
حیدری در سرودن شعر پيرو سبك عراقي و هندي به‌ويژه مولوي و بيدل بود و در قالب‌هاي غزل، مثنوي، رباعي، دوبيتي، تركيب‌بند، ترجيع‌بند، مستزاد، قطعه، مسمط و مخمس شعر می‌سرود و در اشعار خود زبانی ساده و به‌دور از تکلفات لفظي و معنوي دارد.<ref>آروین‌پور و دیگران، «تجلّی مضمون عشق در شعر عرفانی معاصر افغانستان با تکیه بر اشعار مجنون شاه کابلی، مستان‌شاه کابلی و حیدری وجودی»، 1401ش، ص76.</ref> راه یافتن ترکیب‌های گفتاری کابلی در شعر، به کاربردن واژگان متفاوت از نظر نوشتاری و گفتاری، راه‌یافتن درون‌مایه‌های اجتماعی و میهنی و توجه به فرهنگ، از دیگر ویژگی‌های مهم شعری وی است.<ref>[https://jade-abresham.com/art-culture/literature/9160/ «حیدری وجودی؛ حلقۀ اتصال با همۀ شعر فارسی»، وب‌سایت هفتانه جادۀ ابریشم.] </ref> | حیدری در سرودن شعر پيرو سبك عراقي و هندي به‌ويژه مولوي و بيدل بود و در قالب‌هاي غزل، مثنوي، رباعي، دوبيتي، تركيب‌بند، ترجيع‌بند، مستزاد، قطعه، مسمط و مخمس شعر می‌سرود و در اشعار خود زبانی ساده و به‌دور از تکلفات لفظي و معنوي دارد.<ref>آروین‌پور و دیگران، «تجلّی مضمون عشق در شعر عرفانی معاصر افغانستان با تکیه بر اشعار مجنون شاه کابلی، مستان‌شاه کابلی و حیدری وجودی»، 1401ش، ص76.</ref> راه یافتن ترکیب‌های گفتاری کابلی در شعر، به کاربردن واژگان متفاوت از نظر نوشتاری و گفتاری، راه‌یافتن درون‌مایه‌های اجتماعی و میهنی و توجه به فرهنگ، از دیگر ویژگی‌های مهم شعری وی است.<ref>[https://jade-abresham.com/art-culture/literature/9160/ «حیدری وجودی؛ حلقۀ اتصال با همۀ شعر فارسی»، وب‌سایت هفتانه جادۀ ابریشم.] </ref> | ||
| خط ۴۴: | خط ۵۰: | ||
# شکوه قامت مقاومت (۱۳۸۳ چاپ دوم ۱۳۸۴)؛ | # شکوه قامت مقاومت (۱۳۸۳ چاپ دوم ۱۳۸۴)؛ | ||
#رباعیات و دوبیتی‌ها (۱۳۷۹ چاپ دوم ۱۳۸۷)؛ | #رباعیات و دوبیتی‌ها (۱۳۷۹ چاپ دوم ۱۳۸۷)؛ | ||
3 دیوان حیدری وجودی (۱۳۹۴).<ref>[https://aftabnews.ir/fa/news/655331/%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA «حیدری وجودی شاعر نام‌دار افغانستان در گذشت»، وب‌سایت آفتاب نیوز.] </ref> | # 3 دیوان حیدری وجودی (۱۳۹۴).<ref>[https://aftabnews.ir/fa/news/655331/%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA «حیدری وجودی شاعر نام‌دار افغانستان در گذشت»، وب‌سایت آفتاب نیوز.] </ref> | ||
==اثرگذاری== | ==اثرگذاری== | ||
=== | ===حفظ ادبیات و زبان فارسی=== | ||
به نظر پژوهشگران، حیدری وجودی، عارف حاضر در جامعه بود و برای اعتلای فرهنگ و زبان فارسی که در معرض انکار قرار داشت، تلاش کرد. وی در معرفی پیشینۀ پربار ادب فارسی به نسل امروز افغانستان، حفظ، ترویج، گسترش و غنابخشی ادبیات فاخر فارسی در جهان نیز اثرگذار بوده است.<ref>مولايي، آفتابي در ميـان سـايه‌اي (جـستارهايي در شـعر و انديـشة نجـم العرفـا، حيدري وجودي)، 1400ش، ص16. | به نظر پژوهشگران، حیدری وجودی، عارف حاضر در جامعه بود و برای اعتلای فرهنگ و زبان فارسی که در معرض انکار قرار داشت، تلاش کرد. وی در معرفی پیشینۀ پربار ادب فارسی به نسل امروز افغانستان، حفظ، ترویج، گسترش و غنابخشی ادبیات فاخر فارسی در جهان نیز اثرگذار بوده است.<ref>مولايي، آفتابي در ميـان سـايه‌اي (جـستارهايي در شـعر و انديـشة نجـم العرفـا، حيدري وجودي)، 1400ش، ص16. | ||
</ref> | </ref> | ||
=== | ===ترویج اعتدال‌گرایی=== | ||
وی در اندیشه و عمل، مرد معنوی و اعتدال‌گرا بود و علاوه‌بر این‌که سیرۀ عملی و سیمای معنوی او به‌عنوان یک عارف و ادیب شناخته‌شدۀ کشور، در ترویج معنویت و اعتدال‌گرایی نقش اساسی داشت، با تمام توان در این راه تلاش می‌کرد.<ref> [https://noonweekly.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87/ فطرت، «استاد حیدری وجودی در آیینۀ آرمان‌ها و اندیشه‌ها»، وب‌سایت نشریۀ نوین.]</ref> | وی در اندیشه و عمل، مرد معنوی و اعتدال‌گرا بود و علاوه‌بر این‌که سیرۀ عملی و سیمای معنوی او به‌عنوان یک عارف و ادیب شناخته‌شدۀ کشور، در ترویج معنویت و اعتدال‌گرایی نقش اساسی داشت، با تمام توان در این راه تلاش می‌کرد.<ref> [https://noonweekly.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87/ فطرت، «استاد حیدری وجودی در آیینۀ آرمان‌ها و اندیشه‌ها»، وب‌سایت نشریۀ نوین.]</ref> | ||
=== | ===تقویت رواداری مذهبی=== | ||
آثار و سلوک عملی حیدری وجودی، در تقریب مذاهب و کم‌رنگ شدن تعصبات فرقه‌ای نقش داشت و به‌همین دلیل وی محبوب کل مردم بوده و به‌عنوان نماد رواداری مذهبی شناخته می‌شود.<ref> [https://noonweekly.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87/ فطرت، «استاد حیدری وجودی در آیینۀ آرمان‌ها و اندیشه‌ها»، وب‌سایت نشریۀ نوین.]</ref> | آثار و سلوک عملی حیدری وجودی، در تقریب مذاهب و کم‌رنگ شدن تعصبات فرقه‌ای نقش داشت و به‌همین دلیل وی محبوب کل مردم بوده و به‌عنوان نماد رواداری مذهبی شناخته می‌شود.<ref> [https://noonweekly.com/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87/ فطرت، «استاد حیدری وجودی در آیینۀ آرمان‌ها و اندیشه‌ها»، وب‌سایت نشریۀ نوین.]</ref> | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
حيدري وجودي در 21 خرداد 1399ش، در 81 سالگي، در اثر ابتلا به بيماري كرونا در كابل درگذشت.<ref>آروین‌پور و دیگران، «تجلّی مضمون عشق در شعر عرفانی معاصر افغانستان با تکیه بر اشعار مجنون شاه کابلی، مستان‌شاه کابلی و حیدری وجودی»، 1401ش، ص76.</ref> | حيدري وجودي در 21 [[خرداد]] 1399ش، در 81 سالگي، در اثر ابتلا به بيماري كرونا در كابل درگذشت.<ref>آروین‌پور و دیگران، «تجلّی مضمون عشق در شعر عرفانی معاصر افغانستان با تکیه بر اشعار مجنون شاه کابلی، مستان‌شاه کابلی و حیدری وجودی»، 1401ش، ص76.</ref> | ||
==افتخارات== | ==افتخارات== | ||
# حیدری وجودی در 1393ش به‌دلیل | # حیدری وجودی در 1393ش به‌دلیل فعالیتها و خدمات فرهنگی خود، از جانب حامدکرزاي رئیس جمهور وقت افغانستان، نشان عالی فرهنـگ را دریافت کرد؛ <ref>حیدري وجودي، سایۀ معرفت (سروده‌هاي خانقاهی)، 1389ش، ص18.</ref> | ||
# از سوي فرهنگيان مهاجر در كشورهاي غربي و فرهنگیان مقیم شهر کابل جهت پاسداشت از شخصیت فرهنگی و ادبی وی، به لقب «نجم‌العرفا» مفتخر شد. <ref> مونس، تصوف و عرفان در سروده‌هاي عرفاي معاصر، 1390ش، ص 286.</ref> | # از سوي فرهنگيان مهاجر در كشورهاي غربي و فرهنگیان مقیم شهر کابل جهت پاسداشت از شخصیت فرهنگی و ادبی وی، به لقب «نجم‌العرفا» مفتخر شد. <ref> مونس، تصوف و عرفان در سروده‌هاي عرفاي معاصر، 1390ش، ص 286.</ref> | ||
# برخی از آثار حیدری وجودی، جایزه‌های نخست و دوم مطبوعات افغانستان را برای وی به ارمغان آورده است. <ref>[https://www.irna.ir/news/83817231/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8% «کرونا چراغ زندگی شاعر و مولوی‌شناس افغانستان را خاموش کرد»، خبرگزاری ایرنا.] </ref> | # برخی از آثار حیدری وجودی، جایزه‌های نخست و دوم مطبوعات افغانستان را برای وی به ارمغان آورده است. <ref>[https://www.irna.ir/news/83817231/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8% «کرونا چراغ زندگی شاعر و مولوی‌شناس افغانستان را خاموش کرد»، خبرگزاری ایرنا.] </ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۹: | ||
# آوازخوان‌های معروف کشور بسیاری از اشعار خوب و اثرگذار وی را در قالب آهنگ‌های ماندگار بازتولید کرده‌اند که در معنویت بخشی به فضای هنر موسیقی کشور اثرگذار بوده است.<ref> [https://subhekabul.com/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87/afghanistan-pottery-haidari-wujoodi/ ارژنگ، «آخرین شاعر عارف افغانستان؛ رفت از خویش، کف خاک را بوسید»، وب‌سایت صبح کابل.] </ref> | # آوازخوان‌های معروف کشور بسیاری از اشعار خوب و اثرگذار وی را در قالب آهنگ‌های ماندگار بازتولید کرده‌اند که در معنویت بخشی به فضای هنر موسیقی کشور اثرگذار بوده است.<ref> [https://subhekabul.com/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87/afghanistan-pottery-haidari-wujoodi/ ارژنگ، «آخرین شاعر عارف افغانستان؛ رفت از خویش، کف خاک را بوسید»، وب‌سایت صبح کابل.] </ref> | ||
==تصویرپردازی== | ==تصویرپردازی== | ||
# کتاب «آفتابی در میان سایه‌ای؛ جستارهایی در شعر و اندیشۀ نجم‌العرفا، حیدری وجودی» توسط محمدسرور مولایی، از محققان برجستۀ افغانستان در سال 1401 نوشته ومنتشر شده است. <ref>[https://jade-abresham.com/art-culture/literature/9160/ «حیدری وجودی؛ حلقۀ اتصال با همۀ شعر فارسی»، وب‌سایت هفتانۀ جادۀ ابریشم.] </ref> | |||
# یادداشت‌ها، دلنوشته‌ها و مقالات زیادی نیز دربارۀ شخصیت و آثار وی نوشته شده است؛ برای مثال مقالۀ «مقایسۀ سبکی غزلی از حیدری وجودی با غزلی از مولوی (با رویکرد مطالعۀ زمینۀ کوچک)» در اصفهان، نوشته شده است.<ref>[https://liar.ui.ac.ir/article_27277.html «مقایسۀ سبکی غزلی از حیدری وجودی با غزلی از مولوی (با رویکرد مطالعۀ زمینۀ کوچک)»، وب‌سایت فنون ادبی.]</ref> | |||
==نمونۀ شعر== | ==نمونۀ شعر== | ||
{{آغاز نستعلیق}} | {{آغاز نستعلیق}} | ||