عبدالرئوف بینوا: تفاوت میان نسخه‌ها
←2. مقاله
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
عبدالرئوف بینوا، از نویسندگان و پژوهشگران شناخته‌شدۀ افغانستان در زمینۀ ادب و تاریخ پشتو، دولتمردی بود که سیاست، شعر و تاریخ را درهم آمیخته و سال‌ها در ادارات دولتی و مؤسسات فرهنگی فعالیت کرد. | عبدالرئوف بینوا، از نویسندگان و پژوهشگران شناخته‌شدۀ افغانستان در زمینۀ ادب و تاریخ پشتو، دولتمردی بود که سیاست، شعر و تاریخ را درهم آمیخته و سال‌ها در ادارات دولتی و مؤسسات فرهنگی فعالیت کرد. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
عبدالرئوف بینوادر 21 جدی (دی) 1292ش، در موسی‌قلعۀ ولایت هلمند به دنیا آمد. او از خاندان نامی اهل دانش و از طایفۀ علی‌زایی بود. بینوا دروس متداول دینی و ادبی مانند صرف، نحو، بدیع، بیان و فقه را نزد پدر و برادر خود آموخت و از کودکی و نوجوانی با استعداد سرشار به زبان‌های | عبدالرئوف بینوادر 21 جدی (دی) 1292ش، در موسی‌قلعۀ ولایت هلمند به دنیا آمد. او از خاندان نامی اهل دانش و از طایفۀ علی‌زایی بود. بینوا دروس متداول دینی و ادبی مانند صرف، نحو، بدیع، بیان و فقه را نزد پدر و برادر خود آموخت و از [[کودک|کودکی]] و [[نوجوانی]] با استعداد سرشار به زبان‌های [[زبان فارسی|فارسی]]، [[زبان عربی|عربی]]، اردو و انگلیسی تسلط پیدا کرد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> عبدالرئوف پس از تحصیل علوم دینی نزد پدر، نوشتن و شعر را آغاز کرد و نخستین اشعار او در نشریۀ طلوع افغان [[قندهار]] به‌چاپ رسید.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> بینوا در [[جوانی]] به [[کابل]] رفت و در رشتۀ زبان و ادبیات پشتو از دانشکدۀ ادبیات و علوم بشری فارغ التحصیل<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> و در دستگاه دولتی مشغول به‌کار شد.<ref>انوشه، دانشنامۀ ادب فارسی، 1378ش، ص194-195.</ref> او به‌مدت 36 سال در مناصب مختلف برای فرهنگ و ادب افغانستان خدمت کرد و بیشترین تحقیقات و آثار او در مورد ادبیات و تاریخ زبان پشتو است.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/158/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1-%D8%A4%D9%88%D9%81-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7 «عبدالرؤوف بینوا»، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref> | ||
==شخصیت== | ==شخصیت== | ||
بینوا یک ملی‌گرای پشتون بود که با هدف مبارزه با زورگویی، خودکامگی، استثمار، رشوه، سنت‌های خرافی و خدمت به ملت افغان فعالیت خود را در کابل شروع کرد. او عضو و دبیر حزب «ویش زِلمیان» (جوانان بیدار) بود که خط ناسیونالیزم افغانی و بعدها برتری قومی را دنبال می‌کرد در حالی که خود مدافع آزاد‌اندیشی بود. بینوا نویسنده و شاعر اهل مطالعه و پرکار بود و نوشته‌ها و اشعار او در زبان و ادبیات پشتو تحولی بهوجود آورد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | بینوا یک ملی‌گرای پشتون بود که با هدف مبارزه با زورگویی، خودکامگی، استثمار، رشوه، سنت‌های خرافی و خدمت به ملت افغان فعالیت خود را در کابل شروع کرد.<ref>[https://rch.ac.ir/article/Details/9625 انصاری، «جراید در افغانستان»، وب‌سایت دانشنامه جهان اسلام.]</ref> او عضو و دبیر حزب «ویش زِلمیان» (جوانان بیدار) بود که خط ناسیونالیزم افغانی و بعدها برتری قومی را دنبال می‌کرد<ref>[http://mashal.org/blog/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87-%DA%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C/ مشید، «جنبش‌های روشنفکری و سرخورده‌گی گروه‌های سیاسی افغانستان در طول تاریخ»، وب‌سایت مشعل.]</ref> در حالی که خود مدافع آزاد‌اندیشی بود.<ref>بینوا، «تشتت افکار»، 1329ش، ص2-3.</ref> بینوا نویسنده و شاعر اهل مطالعه و پرکار بود و نوشته‌ها و اشعار او در زبان و ادبیات پشتو تحولی بهوجود آورد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | ||
==خاستگاه اجتماعی== | ==خاستگاه اجتماعی== | ||
دوران مشروطه‌خواهی را آغاز شکوفایی شعر و ادبیات در افغانستان دانسته‌اند. در این دوران تحول عمیق در محتوا و ساختار شعر افغانستان بهوجود آمد که بعدها خود سرچشمۀ جریان‌های دیگر در شعر این سرزمین شد. بینوا در چنین شرائطی با ادبیات داستانی و شعر مأنوس شد. همچنین او در دورانی بزرگ شد که در افغانستان حرکت‌های ناسیونالیستی و جنبش مشروطه‌خواهی متأثر از تحولات سوسیالیستی و لیبرال‌دموکراسی در جهان آن‌روز، شکل گرفته بود و این دوره در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی او اثرگذار بوده و بستر تشکیل و مشارکت در فعالیت‌های جنبش ویش زلمیان را برای او فراهم کرد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | دوران مشروطه‌خواهی را آغاز شکوفایی شعر و ادبیات در افغانستان دانسته‌اند. در این دوران تحول عمیق در محتوا و ساختار شعر افغانستان بهوجود آمد که بعدها خود سرچشمۀ جریان‌های دیگر در شعر این سرزمین شد.<ref>چهره‌قانی، «ادوار شعر فارسی در افغانستان، از مشروطۀ اول تا سقوط سلطنت آل یحیی»، 1397ش، ص15-17.</ref> بینوا در چنین شرائطی با ادبیات داستانی و شعر مأنوس شد.<ref>کریمی، «نگاهی به تاریخ ادبیات معاصر افغانستان»، 1399ش، ص95-111.</ref> همچنین او در دورانی بزرگ شد که در افغانستان حرکت‌های ناسیونالیستی و جنبش مشروطه‌خواهی متأثر از تحولات سوسیالیستی و لیبرال‌دموکراسی در جهان آن‌روز، شکل گرفته بود و این دوره در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی او اثرگذار بوده<ref>[http://mashal.org/blog/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87-%DA%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C/ مشید، «جنبش‌های روشنفکری و سرخورده‌گی گروه‌های سیاسی افغانستان در طول تاریخ»، وب‌سایت مشعل.]</ref> و بستر تشکیل و مشارکت در فعالیت‌های جنبش ویش زلمیان را برای او فراهم کرد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | ||
==فعالیت‌ها== | ==فعالیت‌ها== | ||
===1. سیاسی=== | ===1. سیاسی=== | ||
بینوا بیشترین وقت خود را صرف فعالیت‌های سیاسی و اداری کرد. او در دستگاه دولتی از کارمند ساده تا ریاست و وزارت پیش رفت و مدتی مسئولیت وزارت اطلاعات و فرهنگ را به‌عهده داشت و زمانی هم به‌عنوان مشاور صدراعظم، سفیر و نمایندۀ مجلس شورا فعالیت می‌کرد. او از بنیانگذاران حزب ویش زلمیان و نخستین دبیر این حزب بود و در نشریۀ انگار نظریات خود را منعکس می‌کرد. | بینوا بیشترین وقت خود را صرف فعالیت‌های سیاسی و اداری کرد. او در دستگاه دولتی از کارمند ساده تا ریاست و وزارت پیش رفت و مدتی مسئولیت وزارت اطلاعات و فرهنگ را به‌عهده داشت و زمانی هم به‌عنوان مشاور صدراعظم، سفیر و نمایندۀ مجلس شورا فعالیت می‌کرد.<ref>انوشه، دانشنامۀ ادب فارسی، 1378ش، ص194-195.</ref> او از بنیانگذاران حزب ویش زلمیان و نخستین دبیر این حزب بود و در نشریۀ انگار نظریات خود را منعکس می‌کرد.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/158/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1-%D8%A4%D9%88%D9%81-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7 «عبدالرؤوف بینوا»، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref> این جریده در جهت آزادی و ترقی ملت حرکت و از اظهار حق بدون مجامله و محافظه‌کاری و آزادی در مطبوعات استقبال می‌کرد و نسبت به سانسور اعتراض داشت و نویسندگان و نشریات محافظه‌را ترسو و تاریک‌اندیش می‌پنداشت.<ref>ادیبی، و، «نویسنده هیچگاه مرتجع نشود»، 1329ش، ص2.</ref> | ||
بینوا در 1345ش، به حزب جمعیت دموکراتیک مترقی پیوست و پس از مدتی با حزب افغان‌ملت و همچنین با برخی سران احزاب کمونیست مانند ببرک‌کارمل و حفیظ‌الله امین همکاری کرد. | بینوا در 1345ش، به حزب جمعیت دموکراتیک مترقی پیوست و پس از مدتی با حزب افغان‌ملت و همچنین با برخی سران احزاب کمونیست مانند ببرک‌کارمل و حفیظ‌الله امین همکاری کرد.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/158/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1-%D8%A4%D9%88%D9%81-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7 «عبدالرؤوف بینوا»، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref> | ||
===2. علمی و فرهنگی=== | ===2. علمی و فرهنگی=== | ||
بینوا در مناصب مهم علمی و فرهنگی دولتی مانند پشتوتولنه/ اکادمی پشتو، ریاست مطبوعات وزارت اطلاعات و فرهنگ، دانشگاه | بینوا در مناصب مهم علمی و فرهنگی دولتی مانند پشتوتولنه/ اکادمی پشتو، ریاست مطبوعات وزارت اطلاعات و فرهنگ، [[دانشگاه کابل]]، رادیو کابل، روزنامه‌های مرکزی،<ref>انوشه، دانشنامۀ ادب فارسی، 1378ش، ص194-195.</ref> انجمن ادبی و تاریخ، مرکز تحقیقات بین‌المللی پشتو و مشاور مطبوعاتی سفارت افغانستان فعالیت کرد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | ||
===3. ادبی و هنری=== | ===3. ادبی و هنری=== | ||
عبدالرئوف در کنار شعر و ادب به‌خوشنویسی هم پرداخته است. | عبدالرئوف در کنار شعر و ادب به‌خوشنویسی هم پرداخته است.<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/158/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1-%D8%A4%D9%88%D9%81-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7 «عبدالرؤوف بینوا»، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref> این شاعر نازک‌خیال بیشترین اشعار خود را به [[زبان پشتو]] به‌شیوۀ هنری، رسا و نغز سروده است. او به زبان فارسی هم می‌نوشت و [[شعر فارسی|شعر]] می‌سرود و از زبان‌های عربی و اردو ترجمه می‌کرد.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
آثار او را که بیش از 500 مقاله و 70 کتاب گفته‌اند<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> در قالب‌های زیر دسته‌بندی کرده‌اند: | آثار او را که بیش از 500 مقاله و 70 کتاب گفته‌اند<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> در قالب‌های زیر دسته‌بندی کرده‌اند: | ||
===1. کتاب=== | ===1. کتاب=== | ||
تعدادی از کتاب‌های بینوا به این شرح است: قاموس عربی- پشتو، قاموس پشتو، ریشۀ تاریخی افغانستان،<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> هوتیکی‌ها، لیدران(رهبران) امروزی پشتونستان، اوسنی لیکوال (نویسندگان معاصر) در سه جلد (پشتو)، د افغانستان تاریخی پنبی (پشتو)، خوشحال خه وایی (پشتو)، د افغانستان نومیالی در چهار جلد (پشتو). معرفی و شناسایی زنان افغانستان قبل اسلام تا قرن 20م، پشتوسیلنی (تحقیقات پشتو)، نظری به پشتونستان، پشتتی میرمنی (زن پشتو)، پشتو دشاهانوپه دربارکی (پشتو در دربار شاهان)، ادبی فنون و کاظم‌خان شیدا، دپشتو قرائت (برای کلاس دهم مدرسه)، دغمونو وژی.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> | تعدادی از کتاب‌های بینوا به این شرح است: قاموس عربی- پشتو، قاموس پشتو، ریشۀ تاریخی افغانستان،<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> هوتیکی‌ها، لیدران(رهبران) امروزی پشتونستان، اوسنی لیکوال (نویسندگان معاصر) در سه جلد (پشتو)، د افغانستان تاریخی پنبی (پشتو)، خوشحال خه وایی (پشتو)، د افغانستان نومیالی در چهار جلد (پشتو). معرفی و شناسایی زنان افغانستان قبل اسلام تا قرن 20م،<ref>انوشه، دانشنامۀ ادب فارسی، 1378ش، ص194-195.</ref> پشتوسیلنی (تحقیقات پشتو)، نظری به پشتونستان، پشتتی میرمنی (زن پشتو)، پشتو دشاهانوپه دربارکی (پشتو در دربار شاهان)، ادبی فنون و کاظم‌خان شیدا،<ref>[http://mashal.org/blog/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87-%DA%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C/ مشید، «جنبش‌های روشنفکری و سرخورده‌گی گروه‌های سیاسی افغانستان در طول تاریخ»، وب‌سایت مشعل.] </ref> دپشتو قرائت (برای کلاس دهم مدرسه)، دغمونو وژی.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> | ||
کتاب‌های بینوا که به‌زبان عربی به‌چاپ رسیده: افغانستان الیوم، اربعین حقیقة عن افغانستان، المرآة الافغانیة، آثار افغانستان، هدیدالعام جدید. این کتاب‌ها در قاهره چاپ شده است.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> | کتاب‌های بینوا که به‌زبان عربی به‌چاپ رسیده: افغانستان الیوم، اربعین حقیقة عن افغانستان، المرآة الافغانیة، آثار افغانستان، هدیدالعام جدید. این کتاب‌ها در قاهره چاپ شده است.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> | ||
===2. مقاله=== | ===2. مقاله=== | ||
عبدالرئوف مقالات زیادی در موضوعات مختلف نوشته است: دختران آریانا، اهورامزادا در پشتو، مقام زن در آریایی‌های قدیم، رابعۀ بلخی، نفحات‌الانس مولانا جامی، داور یا زمین‌داور، ریشۀ کلمۀ آریا و آریانا در پشتو، لغات پشتو در عصر ویدی و اوستایی، سیدفتح‌علی‌حسین گردیزی، پنجوایی، از جملۀ آنها است. | عبدالرئوف مقالات زیادی در موضوعات مختلف نوشته است: دختران آریانا، اهورامزادا در پشتو، مقام زن در آریایی‌های قدیم، رابعۀ بلخی، نفحات‌الانس [[مولانا]] جامی، داور یا زمین‌داور، ریشۀ کلمۀ آریا و آریانا در پشتو، لغات پشتو در عصر ویدی و اوستایی، سیدفتح‌علی‌حسین گردیزی، پنجوایی، از جملۀ آنها است.<ref>[https://www.farsnews.ir/af/news/13960129001079/-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%88%D9%81-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA «عبدالرئوف بینوا؛ از کارمندی تا وزارت»، خبرگزاری فارس.]</ref> | ||
===3. ترجمه و تصحیح=== | ===3. ترجمه و تصحیح=== | ||
برخی از اشعار بینوا به عربی، روسی و چکی ترجمه شده و همچنین تصحیح و تعلیقۀ کتاب دکاظم‌خان شیدا، دیوان رحمان بابا، دیوان پیرمحمد کاکر<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> و ترجمۀ کتاب پشتوکتابخانی<ref> | برخی از اشعار بینوا به عربی، روسی و چکی ترجمه شده و همچنین تصحیح و تعلیقۀ کتاب دکاظم‌خان شیدا، دیوان رحمان بابا، دیوان پیرمحمد کاکر<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> و ترجمۀ کتاب پشتوکتابخانی<ref>[https://www.payam-aftab.com/fa/news/158/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1-%D8%A4%D9%88%D9%81-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7 «عبدالرؤوف بینوا»، خبرگزاری پیام آفتاب.]</ref> و برخی کتاب‌های تاگور و اقبال به دری و پشتو از فعالیت‌های او در این زمینه است.<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> | ||
===4. اشعار=== | ===4. اشعار=== | ||
کتاب‌های شعر او عبارتند از: دمینی مینه، برگ سبز، دپریشانه افکار، لندی (اشعار عامیانۀ پشتو)،<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> خوشحال اوپسرلی (خوشحال و بهار)، ویش زلمیان، باغونه. | کتاب‌های شعر او عبارتند از: دمینی مینه، برگ سبز، دپریشانه افکار، لندی (اشعار عامیانۀ پشتو)،<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> خوشحال اوپسرلی (خوشحال و بهار)، ویش زلمیان، باغونه.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، 1393ش، ص91.</ref> | ||
===5. نمایشنامه=== | ===5. نمایشنامه=== | ||
از آثار نمایشنامه‌ای بینوا، به صدای وطن، اشتباه به‌زبان پشتو، طوق لعنت،<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> زرنگ، حکومت بیدار است، آشیانۀ عقاب، کار براصل و زور گنهکار، می‌توان نام برد.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> | از آثار نمایشنامه‌ای بینوا، به صدای وطن، اشتباه به‌زبان پشتو، طوق لعنت،<ref>[https://mariadaro.com/archives/23813 سادات، «گرامیداشت از یکصدونهمین زادروز شخصیت بزرگ فرهنگ افغانستان؛ میرعبدالرئوف بینوا»، وب‌سایت ماریا دارو.]</ref> زرنگ، حکومت بیدار است، آشیانۀ عقاب، کار براصل و زور گنهکار، می‌توان نام برد.<ref>دارو، چهره‌های جاویدان، کابل، کابل افغانستان، 1393ش، ص91.</ref> | ||