←منابع
حمید گلزار (بحث | مشارکتها) (←منابع) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>کنترل ذهن؛</big>''' توانایی مدیریت افکار و مراقبت از خیال‌پردازی | '''<big>کنترل ذهن؛</big>''' توانایی مدیریت افکار و مراقبت از خیال‌پردازی و اندیشه‌های منفی. | ||
کنترل ذهن به معنای تسلط بر افکاری که در ذهن می‌گذرد از عوامل مهم در موفقیت و رسیدن به اهداف مادی و معنوی است. کنترل ذهن موجب متمرکز شدن نیروهای مادی و معنوی افراد و جهت‌دهی آن به سمت اهداف می‌شود. گرچه کنترل ذهن ممکن است در اول کار برای بعضی افراد سخت باشد اما با سبک زندگی مناسب، مراقبت‌های ذهنی و تمرین، آسان می‌شود. | کنترل ذهن به معنای تسلط بر افکاری که در ذهن می‌گذرد از عوامل مهم در موفقیت و رسیدن به اهداف مادی و معنوی است. کنترل ذهن موجب متمرکز شدن نیروهای مادی و معنوی افراد و جهت‌دهی آن به سمت اهداف می‌شود. گرچه کنترل ذهن ممکن است در اول کار برای بعضی افراد سخت باشد اما با سبک زندگی مناسب، مراقبت‌های ذهنی و تمرین، آسان می‌شود. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
کنترل ذهن یعنی فرد با در اختیار گرفتن مدیریت ذهن خود، <ref>کریمی‌نیا و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تاثیر آن بر حصول حیات طیبه»، 1400ش، ص11.</ref> توانایی تمرکز<ref>پناهیان، «کنترل ذهن در مسیر تقرّب»، وب‌سایت پناهیان.</ref> و توجه عمیق و یا انصراف ذهن<ref>پناهیان، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان.</ref> از هر موضوعی را که می‌خواهد داشته باشد و همچنین بتواند افکار منفی و مزاحم را از ذهن خود دور کند.<ref>پناهیان، «کنترل ذهن در مسیر تقرّب»، وب‌سایت پناهیان.</ref> | کنترل ذهن یعنی فرد با در اختیار گرفتن مدیریت ذهن خود، <ref>[https://ensani.ir/fa/article/498643/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%B0%D9%87%D9%86-%D9%88-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B7%DB%8C%D8%A8%D9%87 کریمی‌نیا و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تاثیر آن بر حصول حیات طیبه»، 1400ش، ص11.]</ref> توانایی تمرکز<ref>[http://panahian.ir/post/8105 پناهیان، «کنترل ذهن در مسیر تقرّب»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> و توجه عمیق و یا انصراف ذهن<ref>[http://panahian.ir/post/5209 پناهیان، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> از هر موضوعی را که می‌خواهد داشته باشد و همچنین بتواند افکار منفی و مزاحم را از ذهن خود دور کند.<ref>[http://panahian.ir/post/8105 پناهیان، «کنترل ذهن در مسیر تقرّب»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> | ||
==فواید کنترل ذهن== | ==فواید کنترل ذهن== | ||
انگیزه‌بخشی برای اهداف: ذهن انسان به هرچه مشغول شود چه خوب باشد<ref>تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، 1366ش، ص٥٦.</ref> یا بد به سمت آن کشیده می‌شود.<ref>تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، 1366ش، ص١٨٦.</ref> از این‌رو بعضی دانشمندان شرطِ انگیزه‌بخشی آیات بهشت و جهنم را این دانسته‌اند که ذهن بر آن آیات تمرکز کند.<ref> مصباح یزدی، «جلسه بیست و | '''انگیزه‌بخشی برای اهداف''': ذهن انسان به هرچه مشغول شود چه خوب باشد<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/12667/1/56/%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1_%D9%81%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%8A%D8%B1_%D9%8A%D8%AF%D8%B9%D9%88_%D8%A7%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84_%D8%A8%D9%87 تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، 1366ش، ص٥٦.]</ref> یا بد به سمت آن کشیده می‌شود.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/12667/1/186/%D9%85%D9%86_%D9%83%D8%AB%D8%B1_%D9%81%D9%83%D8%B1%D9%87_%D9%81%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D9%89 تمیمی آمدی، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، 1366ش، ص١٨٦.]</ref> از این‌رو بعضی دانشمندان شرطِ انگیزه‌بخشی آیات [[بهشت]] و جهنم را این دانسته‌اند که ذهن بر آن آیات تمرکز کند.<ref> [https://mesbahyazdi.ir/node/73/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%9B-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-22 مصباح یزدی، «جلسه بیست و سوم، سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح یزدی.]</ref> کنترل ذهن موجب می‌شود افراد بتوانند بر اهداف مورد نظر متمرکز شده و به سمت آن حرکت کنند.<ref>[http://panahian.ir/post/5209 پناهیان، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> | ||
'''موفقیت در اهداف:''' موفقیت در امور دنیوی یا اخروی نیاز به تمرکز دارد تا همت و خواسته‌های فرد یکی شده و به مقصود برسد.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص76.</ref> کنترل ذهن با مانع‌شدن از پراکندگی و تشتت در ذهن، افراد را با قدرت بیشتری به سمت اهداف حرکت می‌دهد.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص75.</ref> | '''موفقیت در اهداف:''' موفقیت در امور دنیوی یا اخروی نیاز به تمرکز دارد تا همت و خواسته‌های فرد یکی شده و به مقصود برسد.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص76.</ref> کنترل ذهن با مانع‌شدن از پراکندگی و تشتت در ذهن، افراد را با قدرت بیشتری به سمت اهداف حرکت می‌دهد.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص75.</ref> | ||
'''افزایش بهره‌وری:''' یکی از کارکردهای کنترل ذهن، افزایش بهره‌وری از کار است. همچنان‌که ذره‌بین موجب تمرکز نور خورشید و سوزاندن کاغذ است، <ref> مصباح یزدی، «جلسه بیست و | '''افزایش بهره‌وری:''' یکی از کارکردهای کنترل ذهن، افزایش بهره‌وری از کار است. همچنان‌که ذره‌بین موجب تمرکز نور خورشید و سوزاندن کاغذ است، <ref> [https://mesbahyazdi.ir/node/73/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D9%85%D8%9B-%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-22 مصباح یزدی، «جلسه بیست و سوم، سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح یزدی.]</ref> ذهن انسان نیز اگر کنترل شود و بر کاری تمرکز کند بازدهی آن بسیار بیشتر می‌شود.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/3175/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%8C-%D8%B4%D8%B1%D8%B7-%D9%87%D9%85%D8%AA-%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C مصباح یزدی، «معرفت، شرط همت بلند»، وب‌سایت مصباح یزدی.]</ref> | ||
'''لذت بیشتر از لحظات زندگی:''' یکی از آثار کنترل ذهن لذت‌بردن از اوقات زندگی است.<ref>پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.</ref> یکی از آسیب‌های سبک زندگی در دوران معاصر این است که افراد بر کاری که انجام می‌دهند تمرکز نمی‌کنند. برای مثال هنگام غذا‌خوردن با گوشی خود مشغول می‌شوند و یا تفریح خود را بدون توجه کامل به آن انجام می‌دهند.<ref>لشکر بلوکی، خلاصه خوشبختی، 15 تکنیک از 12 کتاب، 1400ش، ص78، 79.</ref> کنترل ذهن با جلوگیری از ورود افکار منفی<ref>پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.</ref> و تمرکز بیشتر بر کار موجب لذت بیشتر از آن می‌شود.<ref>لشکر بلوکی، خلاصه خوشبختی، 15 تکنیک از 12 کتاب، 1400ش، ص78، 79.</ref> | '''لذت بیشتر از لحظات زندگی:''' یکی از آثار کنترل ذهن لذت‌بردن از اوقات [[زندگی]] است.<ref>[http://panahian.ir/post/5243 پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> یکی از آسیب‌های سبک زندگی در دوران معاصر این است که افراد بر کاری که انجام می‌دهند تمرکز نمی‌کنند. برای مثال هنگام غذا‌خوردن با گوشی خود مشغول می‌شوند و یا [[تفریح]] خود را بدون توجه کامل به آن انجام می‌دهند.<ref>لشکر بلوکی، خلاصه خوشبختی، 15 تکنیک از 12 کتاب، 1400ش، ص78، 79.</ref> کنترل ذهن با جلوگیری از ورود افکار منفی<ref>[[پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.|<nowiki/>]][http://panahian.ir/post/5243 پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> و تمرکز بیشتر بر کار موجب [[لذت‌جویی|لذت]] بیشتر از آن می‌شود.<ref>لشکر بلوکی، خلاصه خوشبختی، 15 تکنیک از 12 کتاب، 1400ش، ص78، 79.</ref> | ||
'''جلوگیری از اختلالات روانی:''' پراکندگی ذهنی و افکار منفی موجب اختلال شخصیتی، روانی<ref>تاثیر دعا در مدیریت و کنترل ذهن (با نگاهی به مسئله استجابت دعا)، 1401ش، ص179.</ref> و بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. <ref>پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.</ref> کسی که قدرت کنترل ذهن نداشته باشد ذهن او به‌طور خودکار به سمت افکار منفی می‌رود<ref>پناهیان، «قدرت ذهنیِ انسان، در اثر تعلیم و تربیت دینی افزایش می‌یابد»، وب‌سایت پناهیان.</ref> که یکی از پیامدهای آن، اختلالات روانی است.<ref>پناهیان، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان.</ref> با کنترل ذهن می‌توان از ورود افکار منفی و پیامدهای آن جلوگیری کرد. برای مثال امام علی درمان ذهنی محرومیت و نرسیدن به خواسته‌ها را این دانسته که با کنترل ذهن، آن خواسته را به‌منزلۀ چیزی قرار دهند که گویی اصلا به ذهن خطور نکرده است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج75، ص111.</ref> | '''جلوگیری از اختلالات روانی:''' پراکندگی ذهنی و افکار منفی موجب اختلال شخصیتی، روانی<ref>تاثیر دعا در مدیریت و کنترل ذهن (با نگاهی به مسئله استجابت دعا)، 1401ش، ص179.</ref> و بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. <ref>[http://panahian.ir/post/5243 پناهیان، «استرس‌های ما ناشی از این است که ذهنمان سراغ «سوءظن به خدا» می‌رود»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> کسی که قدرت کنترل ذهن نداشته باشد ذهن او به‌طور خودکار به سمت افکار منفی می‌رود<ref>[http://panahian.ir/post/5286 پناهیان، «قدرت ذهنیِ انسان، در اثر تعلیم و تربیت دینی افزایش می‌یابد»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> که یکی از پیامدهای آن، اختلالات روانی است.<ref>[http://panahian.ir/post/5209 پناهیان، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> با کنترل ذهن می‌توان از ورود افکار منفی و پیامدهای آن جلوگیری کرد. برای مثال [[امام علی]] درمان ذهنی محرومیت و نرسیدن به خواسته‌ها را این دانسته که با کنترل ذهن، آن خواسته را به‌منزلۀ چیزی قرار دهند که گویی اصلا به ذهن خطور نکرده است.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/75/111/%D8%A8%D9%90%D9%85%D9%8E%D9%86%D9%92%D8%B2%D9%90%D9%84%D9%8E%D8%A9%D9%90_%D9%85%D9%8E%D8%A7_%D9%84%D9%8E%D9%85%D9%92_%DB%8C%D9%8E%D8%AE%D9%92%D8%B7%D9%8F%D8%B1%D9%92_%D8%A8%D9%90%D8%A8%D9%8E%D8%A7%D9%84%D9%90%DA%A9 مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج75، ص111.]</ref> | ||
'''حضور قلب در نماز:''' <ref>قنبریان، کنترل ذهن از منظر عقل، وحی، عرفان، 1394ش، ص24.</ref> از آنجا که در نماز به فعالیت ذهنی خاصی نیاز نیست، ذهن افراد ممکن است به هرجایی برود. از این‌رو برای حضور قلب در نماز لازم است افراد بتوانند ذهن خود را کنترل کنند.<ref>پناهیان، «تقوای ذهنی یعنی مراقبت کنی که ذهنت هرجایی نرود»، وب‌سایت پناهیان.</ref> | '''حضور قلب در نماز:''' <ref>قنبریان، کنترل ذهن از منظر عقل، وحی، عرفان، 1394ش، ص24.</ref> از آنجا که در نماز به فعالیت ذهنی خاصی نیاز نیست، ذهن افراد ممکن است به هرجایی برود. از این‌رو برای حضور قلب در نماز لازم است افراد بتوانند ذهن خود را کنترل کنند.<ref>پناهیان، «تقوای ذهنی یعنی مراقبت کنی که ذهنت هرجایی نرود»، وب‌سایت پناهیان.</ref> | ||
==عوامل موثر بر کنترل ذهن== | ==عوامل موثر بر کنترل ذهن== | ||
تسلط بر ذهن و کنترل آن گرچه در اول کار مشکل است اما قابل دستیابی است.<ref>خمینی، آداب الصلاه، 1378ش، ص424.</ref> راهکارهای زیر از جمله مواردی بوده که برای کنترل ذهن پیشنهاد شده است. | تسلط بر ذهن و کنترل آن گرچه در اول کار مشکل است اما قابل دستیابی است.<ref>خمینی، آداب الصلاه، 1378ش، ص424.</ref> راهکارهای زیر از جمله مواردی بوده که برای کنترل ذهن پیشنهاد شده است. | ||
'''نظم در رفتار:''' از نظر بعضی دانشمندان، نظم در رفتار موجب نظم در ذهن و فکر است.<ref>مطهری، «ویژگی‌های فردی حضرت امام خمینی»، وب‌سایت امام خمینی.</ref> | '''نظم در رفتار:''' از نظر بعضی دانشمندان، نظم در رفتار موجب نظم در ذهن و فکر است.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c13_25428/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA_%D9%87%D8%A7/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C_%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3_ مطهری، «ویژگی‌های فردی حضرت امام خمینی»، وب‌سایت امام خمینی.]</ref> | ||
'''کنترل حواس ظاهری:''' از آنجا که بسیاری از ادراکات انسان از طریق حواس ظاهری است، مراقبت از حواس ظاهری (باصره، سامعه، شامه، ذائقه و لامسه) موجب کنترل آن ادراک و در نتیجه موجب کنترل ذهن است.<ref>قنبریان، کنترل ذهن از منظر عقل، وحی، عرفان، 1394ش، ص50.</ref> | '''کنترل حواس ظاهری:''' از آنجا که بسیاری از ادراکات انسان از طریق حواس ظاهری است، مراقبت از حواس ظاهری (باصره، سامعه، شامه، ذائقه و لامسه) موجب کنترل آن ادراک و در نتیجه موجب کنترل ذهن است.<ref>قنبریان، کنترل ذهن از منظر عقل، وحی، عرفان، 1394ش، ص50.</ref> | ||
'''نماز همراه با توجه:''' ابوعلی | '''نماز همراه با توجه:''' [[ابن‌سینا|ابوعلی سینا]]، نماز همراه با توجه و تفکر و حضور قلب را موجب قوی‌شدن تمرکز انسان و کنترل ذهن دانسته که موجب می‌شود در سایر مواقع نیز بر ذهن و خیال خود مسلط شود.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص115.</ref> | ||
'''صدای زیبا:''' ابوعلی سینا، صوت و نغمۀ زیبا و دلنشین را موجب کنترل ذهن دانسته است. <ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص116.</ref> برای مثال خواندن قرآن و یا مداحی با صدای زیبا موجب توجه بیشتر افراد بوده و از حواس‌پرتی جلوگیری می‌کند. همچنین در نماز جماعت نیز توصیه شده امام جماعت با صدای زیبا نماز را بخواند که یکی از آثار آن، جلوگیری از حواس‌پرتی نمازگزاران است.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص117.</ref> | '''صدای زیبا:''' ابوعلی سینا، صوت و نغمۀ زیبا و دلنشین را موجب کنترل ذهن دانسته است. <ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص116.</ref> برای مثال خواندن قرآن و یا مداحی با صدای زیبا موجب توجه بیشتر افراد بوده و از حواس‌پرتی جلوگیری می‌کند. همچنین در نماز جماعت نیز توصیه شده امام جماعت با صدای زیبا نماز را بخواند که یکی از آثار آن، جلوگیری از حواس‌پرتی نمازگزاران است.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص117.</ref> | ||
'''تفکر:''' یکی از راه‌های کنترل ذهن تفکر است. ذهن با تفکر تقویت می‌شود.<ref>پناهیان، «چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟»، وب‌سایت پناهیان.</ref> | '''تفکر:''' یکی از راه‌های کنترل ذهن تفکر است. ذهن با تفکر تقویت می‌شود.<ref>[http://panahian.ir/post/5296 پناهیان، «چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> | ||
'''ذکر، دعا و قرآن:''' در روایات به خواندن قرآن، دعا و بعضی | '''ذکر، دعا و قرآن:''' در روایات به خواندن قرآن، [[دعا]] و بعضی [[ذکر|اذکار]]، برای کنترل ذهن توصیه شده است تا ذهن انسان آرامش یافته و از آشفتگی خارج شود.<ref>تاثیر دعا در مدیریت و کنترل ذهن (با نگاهی به مسئله استجابت دعا)، 1401ش، ص182.</ref> | ||
'''تمرین‌کردن:''' انسان با تمرین می‌تواند بر ذهن خود مسلط شود.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص78.</ref> برای تمرین پیشنهاد شده هر روز به نقطۀ خاصی برای مدت سه تا پنج دقیقه چشم دوخته و تلاش کند فقط به آن نقطه متمرکز باشد و به چیز دیگری فکر نکند و روزی یکی دو دقیقه بر آن افزوده تا به | '''تمرین‌کردن:''' انسان با تمرین می‌تواند بر ذهن خود مسلط شود.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص78.</ref> برای تمرین پیشنهاد شده هر روز به نقطۀ خاصی برای مدت سه تا پنج دقیقه چشم دوخته و تلاش کند فقط به آن نقطه متمرکز باشد و به چیز دیگری فکر نکند و روزی یکی دو دقیقه بر آن افزوده تا به ۱۵ دقیقه برسد.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص79.</ref> بعضی به‌جای نقطه، پیشنهاد داده‌اند یکی از نام‌های خداوند را به صورت تابلو درآورده و در مقابل خود گذاشته و تمرکز کند. همچنین می‌توان با چشمان بسته چیزی را در خیال خود تجسم و بر آن تمرکز کرد.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص80.</ref> گرچه برای کسانی که تمرکز ضعیف‌تری دارند بهتر است با توجه به یک چیز محسوس تمرین کنند.<ref>رمضانی، ریاضت در عرف عرفان، 1388ش، ص81.</ref> | ||
==موانع کنترل ذهن== | ==موانع کنترل ذهن== | ||
امروزه ابزارها و عوامل تضعیف کنترل ذهن بیش از گذشته است، مانند موبایل، شبکه‌های مجازی<ref>پناهیان، «کنترل ذهن» مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است»، وب‌سایت پناهیان.</ref> و وب‌گردی‌هایی که به‌دنبال کنجکاوی‌های غیرلازم در زندگی است.<ref>کریمی‌نیا و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تثیر آن بر حصول حیات طیبه»، 1400ش، ص13.</ref> از سوی دیگر رسانه‌ها<ref> رسانه، جامعه و دولت زمینه | امروزه ابزارها و عوامل تضعیف کنترل ذهن بیش از گذشته است، مانند موبایل، شبکه‌های مجازی<ref>[http://panahian.ir/post/4996 پناهیان، «کنترل ذهن» مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> و وب‌گردی‌هایی که به‌دنبال کنجکاوی‌های غیرلازم در زندگی است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/download/498643 کریمی‌نیا و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تثیر آن بر حصول حیات طیبه»، 1400ش، ص13.]</ref> از سوی دیگر رسانه‌ها<ref> [https://noorlib.ir/book/view/55324?volumeNumber=2§ionNumber=1&pageNumber=108&viewType=html&query=%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84%20%D8%B0%D9%87%D9%86 رسانه، جامعه و دولت زمینه ساز، راهبردها و راهکارهای فرهنگی، ١٣٩٠ش، ص١٠٨.]</ref> و صنعت سینما و فیلم‌سازی در غرب به‌گونه‌ای عمل می‌کند که اختیار کنترل ذهن افراد را از آنها گرفته و ذهن آنها را به سمت اهداف مورد نظر خود هدایت می‌کند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/105450?volumeNumber=1§ionNumber=1&pageNumber=105&viewType=html&query=%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84%20%D8%B0%D9%87%D9%86 ریاحی، مهندسی افکار، ١٣٩٨ش، ص١٠٥.]</ref> همچنین هر چیزی که به فعالیت ذهنی کمتری نیاز داشته باشد موجب تنبلی ذهنی می‌شود که پیامد آن سخت‌تر شدن مدیریت و کنترل ذهن است.<ref>[http://panahian.ir/post/5195 پناهیان، «دین می‌گوید: کنترل ذهنت را خودت به‌دست بگیر»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> برای مثال مطالعات نشان داده تماشای زیاد تلویزیون تاثیر منفی بر مغز و عملکرد شناختی افراد به‌ویژه در سنین بزرگسالی دارد.<ref> [https://www.isna.ir/news/1400030100183/%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AE%D8%B7%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%84%D8%A7-%D8%A8%D9%87 «تماشای زیاد تلویزیون در دوران میانسالی و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> | ||
==کنترل ذهن در آموزه‌های دینی== | ==کنترل ذهن در آموزه‌های دینی== | ||
در آموزه‌های دینی به رفتارهایی که موجب کنترل ذهن می‌شود توجه شده است. کنترل ذهن در آموزه‌های دینی نه به‌عنوان هدف اصلی بلکه به‌عنوان ابزاری برای اهداف والاتر و در خدمت آن قرار گرفته است.<ref>پناهیان، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است» ً، وب‌سایت پناهیان.</ref> برای مثال توجه کردن به نعمت‌های الهی از راه‌های کنترل ذهن است که در آموزه‌های دینی به آن اشاره شده<ref>سوره فاطر، آیه 3.</ref> و از افراد خواسته است نعمت‌های الهی را بر زبان جاری کرده و به یکدیگر یادآوری کنند<ref>مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج91، ص318.</ref> و یا هنگامی‌که نعمت الهی را یاد کردند سجدۀ شکر کنند. این روش باعث تقویتِ توجهِ ذهن انسان به نعمت می‌شود<ref>پناهیان، «شکر نعمت یک نوع تمرین کنترل ذهن و مثبت‌اندیشی است»، وب‌سایت پناهیان.</ref> و به افراد کمک می‌کند در شرایط سختی و غلبۀ هیجان که کنترل ذهن سخت است و یا هنگامی هجوم افکار منفی، ذهن خود را کنترل کنند.<ref>پناهیان، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است» ً، وب‌سایت پناهیان.</ref> همچنین دعا و تکرار بعضی کلمات و یاد مرگ و درگذشتگان از دیگر راه‌های کنترل ذهن است که در آموزه‌های دینی توجه زیادی به آن شده<ref>اکبری، «راه‌های درمان غم و‌اندوه»، وب‌سایت اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> و به ذهن انسان تمرکز می‌بخشد.<ref>پناهیان، «چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟»، وب‌سایت پناهیان.</ref> همچنین در بعضی روایات برای هنگامی که بعضی هیجانات مانند خشم مانع از کنترل ذهن است، <ref>کریمی‌نیا و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تثیر آن بر حصول حیات طیبه»، 1400ش، ص16.</ref> توصیه شده با تغییر دادن حالت خود از ایستاده به نشسته و با توجه دادن ذهن خود به قدرت پروردگار، خشم خود را کنترل کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج74، ص67.</ref> | در آموزه‌های دینی به رفتارهایی که موجب کنترل ذهن می‌شود توجه شده است. کنترل ذهن در آموزه‌های دینی نه به‌عنوان هدف اصلی بلکه به‌عنوان ابزاری برای اهداف والاتر و در خدمت آن قرار گرفته است.<ref>[http://panahian.ir/post/5293 پناهیان، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است» ً، وب‌سایت پناهیان.]</ref> برای مثال توجه کردن به نعمت‌های الهی از راه‌های کنترل ذهن است که در آموزه‌های دینی به آن اشاره شده<ref>سوره فاطر، آیه 3.</ref> و از افراد خواسته است نعمت‌های الهی را بر زبان جاری کرده و به یکدیگر یادآوری کنند<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/91/318/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A8%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B4%D9%83%D8%B1 مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج91، ص318.]</ref> و یا هنگامی‌که نعمت الهی را یاد کردند سجدۀ شکر کنند. این روش باعث تقویتِ توجهِ ذهن انسان به نعمت می‌شود<ref>[http://panahian.ir/post/5298 پناهیان، «شکر نعمت یک نوع تمرین کنترل ذهن و مثبت‌اندیشی است»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> و به افراد کمک می‌کند در شرایط سختی و غلبۀ هیجان که کنترل ذهن سخت است و یا هنگامی هجوم افکار منفی، ذهن خود را کنترل کنند.<ref>[http://panahian.ir/post/5293 پناهیان، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است» ً، وب‌سایت پناهیان.]</ref> | ||
همچنین دعا و تکرار بعضی کلمات و [[مرگ آگاهی|یاد مرگ]] و درگذشتگان از دیگر راه‌های کنترل ذهن است که در آموزه‌های دینی توجه زیادی به آن شده<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/113358/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%87 اکبری، «راه‌های درمان غم و‌اندوه»، وب‌سایت اطلاع‌رسانی حوزه.]</ref> و به ذهن انسان تمرکز می‌بخشد.<ref>[http://panahian.ir/post/5296 پناهیان، «چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟»، وب‌سایت پناهیان.]</ref> همچنین در بعضی روایات برای هنگامی که بعضی هیجانات مانند خشم مانع از کنترل ذهن است، <ref>[https://ensani.ir/fa/article/download/498643 کریمی‌نیا و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تثیر آن بر حصول حیات طیبه»، 1400ش، ص16.]</ref> توصیه شده با تغییر دادن حالت خود از ایستاده به نشسته و با توجه دادن ذهن خود به قدرت پروردگار، خشم خود را کنترل کند.<ref>[https://ar.lib.eshia.ir/71860/74/67/_%DB%8C%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%BA%D8%B6%D8%A8_%D9%81%D8%A7%D8%B0%D8%A7_%D8%BA%D8%B6%D8%A8%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%B9%D8%AF مجلسی، بحار الانوار، 1403ق، ج74، ص67.]</ref> | |||
==کنترل ذهن در فرهنگ و ادب ایرانی== | ==کنترل ذهن در فرهنگ و ادب ایرانی== | ||
بزرگان فرهنگ و‌اندیشۀ ایرانی، توجه خاصی به جایگاه ذهن و‌اندیشه داشته‌اند: | بزرگان فرهنگ و‌اندیشۀ ایرانی، توجه خاصی به جایگاه ذهن و‌اندیشه داشته‌اند: | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۸: | ||
| متن = | | متن = | ||
ای برادر تو همان‌اندیشه‌ای\\مابقی تو استخوان و ریشه‌ای | ای برادر تو همان‌اندیشه‌ای\\مابقی تو استخوان و ریشه‌ای | ||
گر گُلَست‌اندیشۀ تو، گلشنی \\وَر بُوَد خاری، تو هیمۀ گُلخَنی<ref>مولوی، مثنوی معنوی، «گمان بردن کاروانیان که بهیمه صوفی رنجورست»، وب‌سایت گنجور.</ref> | گر گُلَست‌اندیشۀ تو، گلشنی \\وَر بُوَد خاری، تو هیمۀ گُلخَنی<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar2/sh9 مولوی، مثنوی معنوی، «گمان بردن کاروانیان که بهیمه صوفی رنجورست»، وب‌سایت گنجور.]</ref> | ||
}} | }} | ||
در فرهنگ دینی ایرانیان موارد زیادی مانند خداوند، قیامت، امام | در فرهنگ دینی ایرانیان موارد زیادی مانند خداوند، قیامت، [[امام حسین]]، بهشت و جهنم برای کنترل ذهن وجود دارد که افراد با توجه‌کردن به آن، ذهن، افکار و رفتار خود را کنترل می‌کنند.<ref>[http://panahian.ir/post/5293 پناهیان، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است» ً، وب‌سایت پناهیان.]</ref> برای مثال [[روضه‌خوانی|روضۀ]] امام حسین از مواردی است که هنگام ازدست دادن عزیزان و یا حتی در گرفتاری‌ها و مشکلات جایگاه ویژه‌ای در کنترل ذهنی افراد دارد.<ref>[http://panahian.ir/post/5293 پناهیان، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است» ً، وب‌سایت پناهیان.]</ref> همچنین شکر نعمت و ذکر در فرهنگ دینی ایرانیان نیز مورد توجه بوده و برای مثال در سفرۀ غذا قبل از غذا بسم الله و بعد از آن الحمدلله گفته و با یادآوری نعمت الهی، شکر نعمت می‌کنند.<ref> [https://sani162.com/2020/09/21/%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%DB%8C%D8%B4/ «با عادات و فرهنگ‌های غذایی ایرانی‌ها بیشتر آشنا شویم»، وب‌سایت ثانی.]</ref> | ||
اشتغال به تحصیل و مطالعه از دیگر مواردی است که در فرهنگ ایرانی مورد اهتمام بوده و علاوه‌بر تقویت قوای ذهنی مانع از حرکت ذهن به این‌سو و آن‌سو می‌شود.<ref>ترکمان و پورسینا، «راه‌های مهار و تربیت قوّه خیال بر مبنای حکمت اسلامی»، 1396ش، ص55.</ref> از آنجا که کنترل ذهن ارتباط تنگاتنگی با اخلاق دارد، <ref>قنبریان، علی، نه روش کاربردی در آرامش ذهن، 1395ش، ص7.</ref> مراقبت از هرزگی چشم، زبان و گوش و پرهیز از گناهان از توصیه‌های بزرگان فرهنگ ایرانی برای کنترل ذهن و جلوگیری از حواس‌پرتی بوده است.<ref>مصباح یزدی، «درمان ناراحتی جسم و روح»، وب‌سایت مصباح یزدی.</ref> همچنین خانواده‌های ایرانی با ایجاد محیط امن، پاسخ همدلانه، همراهی در احساسات فرزند خود و همچنین بیان تجربه‌های مشابه، کودک و نوجوان خود را نسبت‌به چگونگی مدیریت و کنترل ذهن و هیجانات ذهنی راهنمایی می‌کنند.<ref>بخشی، «مهارت کنترل هیجان و احساسات در نوجوانان»، وب‌سایت روان‌شناسی آگاه.</ref> | اشتغال به تحصیل و مطالعه از دیگر مواردی است که در فرهنگ ایرانی مورد اهتمام بوده و علاوه‌بر تقویت قوای ذهنی مانع از حرکت ذهن به این‌سو و آن‌سو می‌شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/396039/%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%88%D9%91%D9%87-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C#:~:text=%D9%85%D8%B4%D8%BA%D9%88%D9%84%20%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%86%20%D9%82%D9%88%D9%91%D9%87%20%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84%20%D8%A8%D9%87,%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%DB%8C%D9%86%20%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%20%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%20%D9%87%D8%A7 ترکمان و پورسینا، «راه‌های مهار و تربیت قوّه خیال بر مبنای حکمت اسلامی»، 1396ش، ص55.]</ref> از آنجا که کنترل ذهن ارتباط تنگاتنگی با [[اخلاق]] دارد، <ref>[https://noorlib.ir/book/view/55153?volumeNumber=1§ionNumber=1&pageNumber=7&viewType=html&query=%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84%20%D8%B0%D9%87%D9%86 قنبریان، علی، نه روش کاربردی در آرامش ذهن، 1395ش، ص7.]</ref> مراقبت از [[چشم چرانی|هرزگی چشم،]] زبان و گوش و پرهیز از گناهان از توصیه‌های بزرگان فرهنگ ایرانی برای کنترل ذهن و جلوگیری از حواس‌پرتی بوده است.<ref>[https://mesbahyazdi.ir/node/3204/%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85%D8%9B-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DB%8C-%D8%AC%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%AD مصباح یزدی، «درمان ناراحتی جسم و روح»، وب‌سایت مصباح یزدی.]</ref> همچنین [[خانواده|خانواده‌های]] ایرانی با ایجاد محیط امن، پاسخ همدلانه، همراهی در احساسات فرزند خود و همچنین بیان تجربه‌های مشابه، [[کودک]] و [[نوجوانی|نوجوان]] خود را نسبت‌به چگونگی مدیریت و کنترل ذهن و هیجانات ذهنی راهنمایی می‌کنند.<ref>[https://www.bing.com/ck/a?!&&p=b69bf35661b9a4b0JmltdHM9MTcyNjcwNDAwMCZpZ3VpZD0xZGZhZjNlOC04MDZmLTY2ZTEtM2MxNS1lNzgzODE2NjY3MjMmaW5zaWQ9NTE0OQ&ptn=3&ver=2&hsh=3&fclid=1dfaf3e8-806f-66e1-3c15-e78381666723&psq=%d9%85%d9%87%d8%a7%d8%b1%d8%aa+%da%a9%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%84+%d9%87%db%8c%d8%ac%d8%a7%d9%86+%d9%88+%d8%a7%d8%ad%d8%b3%d8%a7%d8%b3%d8%a7%d8%aa+%d8%af%d8%b1+%d9%86%d9%88%d8%ac%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%a7%d9%86&u=a1aHR0cHM6Ly9hZ2FoY2xpbmljLmNvbS9jaGlsZC8lZDklODUlZDglYWYlZGIlOGMlZDglYjElZGIlOGMlZDglYWEtJWQ5JTg3JWRiJThjJWQ4JWFjJWQ4JWE3JWQ5JTg2LSVkOCVhZiVkOCViMS0lZDklODYlZDklODglZDglYWMlZDklODglZDglYTclZDklODYlZDglYTclZDklODYv&ntb=1 بخشی، «مهارت کنترل هیجان و احساسات در نوجوانان»، وب‌سایت روان‌شناسی آگاه.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* قرآن کریم. | *قرآن کریم. | ||
* اکبری، محمود، «راه‌های درمان غم و‌اندوه»، وب‌سایت اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 29 فروردین 1397ش. | *اکبری، محمود، «راه‌های درمان غم و‌اندوه»، وب‌سایت اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: 29 فروردین 1397ش. | ||
* «با عادات و فرهنگ‌های غذایی ایرانی‌ها بیشتر آشنا شویم»، وب‌سایت ثانی، تاریخ درج مطلب: 31 شهریور 1399ش. | *«با عادات و فرهنگ‌های غذایی ایرانی‌ها بیشتر آشنا شویم»، وب‌سایت ثانی، تاریخ درج مطلب: 31 شهریور 1399ش. | ||
* بخشی، سما، «مهارت کنترل هیجان و احساسات در نوجوانان»، وب‌سایت روان‌شناسی آگاه، تاریخ درج مطلب: 30 آبان 1401ش. | *بخشی، سما، «مهارت کنترل هیجان و احساسات در نوجوانان»، وب‌سایت روان‌شناسی آگاه، تاریخ درج مطلب: 30 آبان 1401ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 28 آذر 1397ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «دو مهارت کلیدی برای کنترل ذهن: ذکر و فکر»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 28 آذر 1397ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «کنترل ذهن در مسیر تقرّب»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 22 آبان 1402ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «کنترل ذهن در مسیر تقرّب»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 22 آبان 1402ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «کنترل ذهن مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 21 شهریور 1397ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «کنترل ذهن مهم‌ترین تمرین برای افزایش قدرت روحی است»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 21 شهریور 1397ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 17 بهمن 1397ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «خدا چه ابزارهایی برای کنترل ذهن به ما داده است»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 17 بهمن 1397ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «شکر نعمت، یک‌نوع تمرین کنترل ذهن و مثبت‌اندیشی است»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 24 بهمن 1397ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «شکر نعمت، یک‌نوع تمرین کنترل ذهن و مثبت‌اندیشی است»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 24 بهمن 1397ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 23 بهمن 1397ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «چگونه قدرت «توجهِ طولانی به خدا» را پیدا کنیم؟»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 23 بهمن 1397ش. | ||
* پناهیان، علی‌رضا، «تقوای ذهنی یعنی مراقبت کنی که ذهنت هرجایی نرود»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 19 دی 1397ش. | *پناهیان، علی‌رضا، «تقوای ذهنی یعنی مراقبت کنی که ذهنت هرجایی نرود»، وب‌سایت پناهیان، تاریخ درج مطلب: 19 دی 1397ش. | ||
* ترکمان، محسن و پورسینا، میترا، «راه‌های مهار و تربیت قوّه خیال بر مبنای حکمت اسلامی»، پژوهش‌های فلسفی – کلامی، سال نوزدهم، شمارۀ 3، 1396ش. | *ترکمان، محسن و پورسینا، میترا، «راه‌های مهار و تربیت قوّه خیال بر مبنای حکمت اسلامی»، پژوهش‌های فلسفی – کلامی، سال نوزدهم، شمارۀ 3، 1396ش. | ||
* «تماشای زیاد تلویزیون در دوران میانسالی و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1400ش. | *«تماشای زیاد تلویزیون در دوران میانسالی و افزایش خطر ابتلا به زوال عقل»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 1 خرداد 1400ش. | ||
* تمیمی آمدی، عبدالواحد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1366ش. | *تمیمی آمدی، عبدالواحد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1366ش. | ||
* خمینی، سیدروح الله، آداب الصلاه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ7، 1378ش. | *خمینی، سیدروح الله، آداب الصلاه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چ7، 1378ش. | ||
* رسانه، جامعه و دولت زمینه ساز؛ راهبردها و راهکارهای فرهنگی (مجموعه مقالات هفتمین همایش بین المللی دکترین مهدویت)، قم، مؤسسه آینده روشن، 1390ش. | *رسانه، جامعه و دولت زمینه ساز؛ راهبردها و راهکارهای فرهنگی (مجموعه مقالات هفتمین همایش بین المللی دکترین مهدویت)، قم، مؤسسه آینده روشن، 1390ش. | ||
* ریاحی، محمدرضا، مهندسی افکار، قم، دین و رسانه، چ1، ١٣٩٨ش. | *ریاحی، محمدرضا، مهندسی افکار، قم، دین و رسانه، چ1، ١٣٩٨ش. | ||
* قنبریان، علی، کنترل ذهن از منظر عقل، وحی، عرفان، تهران، درخت زندگی، چ1، 1394ش. | *قنبریان، علی، کنترل ذهن از منظر عقل، وحی، عرفان، تهران، درخت زندگی، چ1، 1394ش. | ||
* قنبریان، علی، نه روش کاربردی در آرامش ذهن، تهران، درخت زندگی، چ1، 1395ش. | *قنبریان، علی، نه روش کاربردی در آرامش ذهن، تهران، درخت زندگی، چ1، 1395ش. | ||
* کریمی‌نیا، محمدمهدی و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تثیر آن بر حصول حیات طیبه»، مجله پیشرفت‌های نوین در روان‌شناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال چهارم، شماره 44، 1400ش. | *کریمی‌نیا، محمدمهدی و دیگران، «تحلیلی بر کنترل ذهن و تثیر آن بر حصول حیات طیبه»، مجله پیشرفت‌های نوین در روان‌شناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال چهارم، شماره 44، 1400ش. | ||
* مطهری، مرضیه، «ویژگی‌های فردی حضرت امام خمینی»، وب‌سایت امام خمینی، تاریخ درج مطلب: 6 شهریور 1397ش. | *مطهری، مرضیه، «ویژگی‌های فردی حضرت امام خمینی»، وب‌سایت امام خمینی، تاریخ درج مطلب: 6 شهریور 1397ش. | ||
* رمضانی، حسن، ریاضت در عرف عرفان، قم، آیت اشراق، 1388ش. | *رمضانی، حسن، ریاضت در عرف عرفان، قم، آیت اشراق، 1388ش. | ||
* «تاثیر دعا در مدیریت و کنترل ذهن (با نگاهی به مسئله استجابت دعا)»، دوفصلنامه علمی دعاپژوهی، سال2، شماره2، 1401ش. | *«تاثیر دعا در مدیریت و کنترل ذهن (با نگاهی به مسئله استجابت دعا)»، دوفصلنامه علمی دعاپژوهی، سال2، شماره2، 1401ش. | ||
* لشکر بلوکی، مجتبی، خلاصه خوشبختی، 15 تکنیک از 12 کتاب، تهران، پناه، 1400ش. | *لشکر بلوکی، مجتبی، خلاصه خوشبختی، 15 تکنیک از 12 کتاب، تهران، پناه، 1400ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث، چ3، 1403ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث، چ3، 1403ق. | ||
* مصباح یزدی، محمدتقی، «جلسه بیست و سوم؛ سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 3 شهریور 1388ش. | *مصباح یزدی، محمدتقی، «جلسه بیست و سوم؛ سیمای شیعیان»، وب‌سایت مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 3 شهریور 1388ش. | ||
* مصباح یزدی، محمدتقی، «معرفت، شرط همت بلند»، وب‌سایت مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 14 اردیبهشت 1389ش. | *مصباح یزدی، محمدتقی، «معرفت، شرط همت بلند»، وب‌سایت مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 14 اردیبهشت 1389ش. | ||
* مصباح یزدی، محمدتقی، «درمان ناراحتی جسم و روح»، وب‌سایت مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 24 مرداد 1390ش. | *مصباح یزدی، محمدتقی، «درمان ناراحتی جسم و روح»، وب‌سایت مصباح یزدی، تاریخ درج مطلب: 24 مرداد 1390ش. | ||
* مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی، مثنوی معنوی، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1403ش. | *مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی، مثنوی معنوی، وب‌سایت گنجور، تاریخ بازدید: 10 شهریور 1403ش. | ||
[[رده: ویکی‌زندگی]] | [[رده: ویکی‌زندگی]] | ||
[[رده: بهداشت روان]] | |||
[[رده: زندگی سالم]] | |||
[[رده: مهارت‌های زندگی]] | |||
[[رده: آرامش معنوی]] | |||
[[رده: آموزه‌های دینی]] | |||
[[رده: فضائل اخلاقی]] | |||
[[رده: رذائل اخلاقی]] | |||
[[رده: کاربری فضای مجازی]] | |||