←منابع
(←منابع) |
|||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
خشونت خانگی، یک مسئله جهانی با ریشه‌های تاریخی عمیق است که بیشتر، محصول سنت‌های غلط فرهنگی در اقوام و جوامع مختلف بوده و در دنیای مدرن افزایش و گسترش یافته است. این پدیده به شکل‌های مختلفی از جمله فیزیکی، روانی، جنسی و اقتصادی بروز می‌کند و پیامدهای مخربی برای قربانیان و جامعه دارد. عوامل مختلفی از جمله باورهای فرهنگی، نابرابری‌های جنسیتی، مشکلات اقتصادی و نبود حمایت‌های قانونی در بروز و تداوم این پدیده نقش دارند. [[خشونت خانگی از منظر آموزه‌های اسلام]]، کاملاً مردود است، اما کاهش این معضل در جامعه، نیازمند رویکردی چندجانبه است که شامل آموزش، پایبندی به آموزه‌های دینی، تغییر نگرش‌ها، تقویت حمایت‌های اجتماعی و قانونی است. | خشونت خانگی، یک مسئله جهانی با ریشه‌های تاریخی عمیق است که بیشتر، محصول سنت‌های غلط فرهنگی در اقوام و جوامع مختلف بوده و در دنیای مدرن افزایش و گسترش یافته است. این پدیده به شکل‌های مختلفی از جمله فیزیکی، روانی، جنسی و اقتصادی بروز می‌کند و پیامدهای مخربی برای قربانیان و جامعه دارد. عوامل مختلفی از جمله باورهای فرهنگی، نابرابری‌های جنسیتی، مشکلات اقتصادی و نبود حمایت‌های قانونی در بروز و تداوم این پدیده نقش دارند. [[خشونت خانگی از منظر آموزه‌های اسلام]]، کاملاً مردود است، اما کاهش این معضل در جامعه، نیازمند رویکردی چندجانبه است که شامل آموزش، پایبندی به آموزه‌های دینی، تغییر نگرش‌ها، تقویت حمایت‌های اجتماعی و قانونی است. | ||
== | ==تعریف خشونت خانگی== | ||
خشونت خانگی، اعمال زور و اجبار در محیط [[خانواده]] است که با هدف آسیب‌رساندن و کنترل بر اعضای خانواده صورت می‌گیرد. این آسیب می‌تواند به صورت فیزیکی، روانی، جنسی یا اجتماعی باشد.<ref>[https://swrc.uswr.ac.ir/index.jsp?pageid=10421 «نشست مروری بر مطالعات خشونت خانگی در ایران»، وب‌سایت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی].</ref> این پدیده، یک مشکل اجتماعی گسترده با پیامدهای جدی برای قربانیان و جامعه است.<ref>اعزازی، زنان کتک خورده، 1380ش، ص24.</ref> | خشونت خانگی، اعمال زور و اجبار در محیط [[خانواده]] است که با هدف آسیب‌رساندن و کنترل بر اعضای خانواده صورت می‌گیرد. این آسیب می‌تواند به صورت فیزیکی، روانی، جنسی یا اجتماعی باشد.<ref>[https://swrc.uswr.ac.ir/index.jsp?pageid=10421 «نشست مروری بر مطالعات خشونت خانگی در ایران»، وب‌سایت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی].</ref> این پدیده، یک مشکل اجتماعی گسترده با پیامدهای جدی برای قربانیان و جامعه است.<ref>اعزازی، زنان کتک خورده، 1380ش، ص24.</ref> | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه خشونت خانگی== | ||
===در جهان=== | ===خشونت خانگی در جهان=== | ||
تاریخچۀ خشونت خانگی از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است که به برخی از آنها اشاره می‌شود: | تاریخچۀ خشونت خانگی از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است که به برخی از آنها اشاره می‌شود: | ||
====خانواده‌های نخستین==== | ====خانواده‌های نخستین==== | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، از هر سه زن در سراسر جهان، یک نفر در طول [[زندگی]] خود نوعی از خشونت جسمی یا [[حقوق جنسی زن|جنسی]] را توسط شریک زندگی‌اش تجربه کرده است.<ref>[https://www.who.int/news/item/09-03-2021-devastatingly-pervasive-1-in-3-women-globally-experience-violence «به‌طور ویرانگر فراگیر: از هر 3 زن در سراسر جهان 1 نفر خشونت را تجربه می‌کند»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت].</ref> در ایالات متحده، بر اساس گزارش اداره آمار دادگستری، تقریباً ۱ نفر از هر ۴ زن و ۱ نفر از هر ۹ مرد نوعی از خشونت خانگی را تجربه کرده‌اند. در اتحادیۀ اروپا نیز، یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که ۳۳ درصد از زنان اروپایی از سوی شریک یا همسر خود مورد خشونت قرار گرفته‌اند.<ref>[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women «خشونت علیه زنان»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت].</ref> | طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، از هر سه زن در سراسر جهان، یک نفر در طول [[زندگی]] خود نوعی از خشونت جسمی یا [[حقوق جنسی زن|جنسی]] را توسط شریک زندگی‌اش تجربه کرده است.<ref>[https://www.who.int/news/item/09-03-2021-devastatingly-pervasive-1-in-3-women-globally-experience-violence «به‌طور ویرانگر فراگیر: از هر 3 زن در سراسر جهان 1 نفر خشونت را تجربه می‌کند»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت].</ref> در ایالات متحده، بر اساس گزارش اداره آمار دادگستری، تقریباً ۱ نفر از هر ۴ زن و ۱ نفر از هر ۹ مرد نوعی از خشونت خانگی را تجربه کرده‌اند. در اتحادیۀ اروپا نیز، یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که ۳۳ درصد از زنان اروپایی از سوی شریک یا همسر خود مورد خشونت قرار گرفته‌اند.<ref>[https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women «خشونت علیه زنان»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت].</ref> | ||
===در ایران=== | ===خشونت خانگی در ایران=== | ||
خشونت خانگی در ایران، مانند بسیاری از جوامع دیگر، ریشه‌های عمیقی در تاریخ و فرهنگ این کشور دارد. | خشونت خانگی در ایران، مانند بسیاری از جوامع دیگر، ریشه‌های عمیقی در تاریخ و فرهنگ این کشور دارد. | ||
====در ایران باستان==== | ====در ایران باستان==== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
در پژوهش ملی مربوط به سال ۱۳۹۷م، وضعیت خشونت خانگی در ایران به‌ویژه میان زوجین و همچنین در روابط والدین و فرزندان به شکل گسترده‌ای بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که ۸۱.۱٪ از زوجین حداقل یکی از انواع خشونت خانگی شامل فیزیکی، روانی، کلامی، اقتصادی و جنسی را تجربه کرده‌اند. شدت خشونت میان زوجین به‌طور میانگین ۹.۰۶٪ در مقیاس ۰ تا ۱۰۰ تخمین زده شده است. خشونت روانی، با شیوع ۷۵.۵٪، بیشترین نوع خشونت خانگی میان زوجین بوده و پس از آن، خشونت اقتصادی با شیوع ۴۶.۷٪ و خشونت کلامی با ۴۰٪ در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در روابط والدین و فرزندان نیز ۸۴.۵٪ از افراد، تجربه‌ای از خشونت را گزارش داده‌اند که خشونت روانی با ۸۱.۶٪ بیشترین شیوع را داشته است.<ref>[https://risi.ihss.ac.ir/Article/41656 سوهانیان حقیقی و فیضی، «تحلیل وضعیت خشونت خانگی در خانوادۀ ایرانی»، 1401ش، ص25-26].</ref> | در پژوهش ملی مربوط به سال ۱۳۹۷م، وضعیت خشونت خانگی در ایران به‌ویژه میان زوجین و همچنین در روابط والدین و فرزندان به شکل گسترده‌ای بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که ۸۱.۱٪ از زوجین حداقل یکی از انواع خشونت خانگی شامل فیزیکی، روانی، کلامی، اقتصادی و جنسی را تجربه کرده‌اند. شدت خشونت میان زوجین به‌طور میانگین ۹.۰۶٪ در مقیاس ۰ تا ۱۰۰ تخمین زده شده است. خشونت روانی، با شیوع ۷۵.۵٪، بیشترین نوع خشونت خانگی میان زوجین بوده و پس از آن، خشونت اقتصادی با شیوع ۴۶.۷٪ و خشونت کلامی با ۴۰٪ در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در روابط والدین و فرزندان نیز ۸۴.۵٪ از افراد، تجربه‌ای از خشونت را گزارش داده‌اند که خشونت روانی با ۸۱.۶٪ بیشترین شیوع را داشته است.<ref>[https://risi.ihss.ac.ir/Article/41656 سوهانیان حقیقی و فیضی، «تحلیل وضعیت خشونت خانگی در خانوادۀ ایرانی»، 1401ش، ص25-26].</ref> | ||
==انواع خشونت خانگی== | ==انواع خشونت خانگی== | ||
===براساس نوع خشونت=== | ===خشونت خانگی براساس نوع خشونت=== | ||
خشونت خانگی براساس نوع خشونت به اشکال مختلفی بروز می‌کند. | خشونت خانگی براساس نوع خشونت به اشکال مختلفی بروز می‌کند. | ||
#خشونت فیزیکی: هرگونه رفتار عمدی است که منجر به آسیب جسمی مانند ضرب‌وشتم، هل‌دادن یا سوزاندن می‌شود. | #خشونت فیزیکی: هرگونه رفتار عمدی است که منجر به آسیب جسمی مانند ضرب‌وشتم، هل‌دادن یا سوزاندن می‌شود. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
#خشونت روانی: به شکل توهین، تحقیر، تهدید و کنترل بر قربانی اعمال می‌شود. | #خشونت روانی: به شکل توهین، تحقیر، تهدید و کنترل بر قربانی اعمال می‌شود. | ||
#خشونت اقتصادی: عملی است که با هدف کنترل و سلطه بر فرد، از طریق محدود کردن دسترسی او به منابع مالی انجام می‌شود. این نوع خشونت به شکل‌های مختلفی مانند عدم پرداخت [[نفقه]]، عدم تأمین نیازهای مالی [[خانواده]] یا ممانعت از استفاده از اموال شخصی بروز می‌کند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/556134/خشونت-خانگی-در-ایران-مرور-مطالعات1387-1380 وامقی و همکاران، «خشونت خانگی در ایران: مرور مطالعات1387-1380»، 1392ش، ص38-39].</ref> | #خشونت اقتصادی: عملی است که با هدف کنترل و سلطه بر فرد، از طریق محدود کردن دسترسی او به منابع مالی انجام می‌شود. این نوع خشونت به شکل‌های مختلفی مانند عدم پرداخت [[نفقه]]، عدم تأمین نیازهای مالی [[خانواده]] یا ممانعت از استفاده از اموال شخصی بروز می‌کند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/556134/خشونت-خانگی-در-ایران-مرور-مطالعات1387-1380 وامقی و همکاران، «خشونت خانگی در ایران: مرور مطالعات1387-1380»، 1392ش، ص38-39].</ref> | ||
===براساس رابطۀ قربانی و مرتکب=== | ===خشونت خانگی براساس رابطۀ قربانی و مرتکب=== | ||
انواع خشونت خانگی بر اساس نوع رابطۀ میان قربانی و مرتکب شامل چندین دسته است. | انواع خشونت خانگی بر اساس نوع رابطۀ میان قربانی و مرتکب شامل چندین دسته است. | ||
#خشونت بین زوجین: به معنای خشونتی است که میان همسران رخ می‌دهد.<ref>[https://borna.news/fa/news/2008784/زن-و-مرد-قربانی-خشونت-خانگی میرزایی، «زن و مرد، قربانی خشونت خانگی»، وب‌سایت خبرگزاری برنا].</ref> | #خشونت بین زوجین: به معنای خشونتی است که میان همسران رخ می‌دهد.<ref>[https://borna.news/fa/news/2008784/زن-و-مرد-قربانی-خشونت-خانگی میرزایی، «زن و مرد، قربانی خشونت خانگی»، وب‌سایت خبرگزاری برنا].</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
#[[خشونت علیه سالمندان]]: توسط اعضای خانواده یا مراقبان می‌تواند شامل غفلت یا آسیب عمدی باشد.<ref>[https://salmandj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=2297&sid=1&slc_lang=fa&html=1 نوذرپور و همکاران، «تبیین مفهوم خشونت با سالمندان: یک مطالعه هیبرد»، وب‌سایت مجلۀ سالمندی ایران].</ref> | #[[خشونت علیه سالمندان]]: توسط اعضای خانواده یا مراقبان می‌تواند شامل غفلت یا آسیب عمدی باشد.<ref>[https://salmandj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=2297&sid=1&slc_lang=fa&html=1 نوذرپور و همکاران، «تبیین مفهوم خشونت با سالمندان: یک مطالعه هیبرد»، وب‌سایت مجلۀ سالمندی ایران].</ref> | ||
#خشونت علیه افراد معلول: خشونت علیه اعضای سالمند در خانواده صورت گیرد و به سلامت جسمی یا روانی آنها آسیب وارد می‌کند.<ref>[https://handicapcenter.com/?p=32483 حیدری، «خشونت علیه معلولان از خانه تا خیابان / ما از جامعه‌ای طرد شدیم که حق‌مان بود»، وب‌سایت دفتر فرهنگ معلولین].</ref> | #خشونت علیه افراد معلول: خشونت علیه اعضای سالمند در خانواده صورت گیرد و به سلامت جسمی یا روانی آنها آسیب وارد می‌کند.<ref>[https://handicapcenter.com/?p=32483 حیدری، «خشونت علیه معلولان از خانه تا خیابان / ما از جامعه‌ای طرد شدیم که حق‌مان بود»، وب‌سایت دفتر فرهنگ معلولین].</ref> | ||
===براساس جنسیت قربانی=== | ===خشونت خانگی براساس جنسیت قربانی=== | ||
خشونت خانگی بر اساس جنسیت قربانی به دو دسته عمده تقسیم می‌شود: | خشونت خانگی بر اساس جنسیت قربانی به دو دسته عمده تقسیم می‌شود: | ||
#[[خشونت علیه زنان]]، که شایع‌ترین نوع خشونت خانگی است و طیف وسیعی از رفتارهای خشونت‌آمیز جسمی، جنسی، روانی و اقتصادی را شامل می‌شود. این نوع خشونت در جوامع مختلف و با شدت‌های گوناگون مشاهده می‌شود و زنان را به‌طور گسترده‌تری تحت تأثیر قرار می‌دهد.<ref>[https://iran.un.org/fa/102394-سوال-های-متداول-انواع-خشونت-علیه-زنان-و-دختران «انواع خشونت علیه زنان و دختران»، وب‌سایت سازمان ملل متحد].</ref> | #[[خشونت علیه زنان]]، که شایع‌ترین نوع خشونت خانگی است و طیف وسیعی از رفتارهای خشونت‌آمیز جسمی، جنسی، روانی و اقتصادی را شامل می‌شود. این نوع خشونت در جوامع مختلف و با شدت‌های گوناگون مشاهده می‌شود و زنان را به‌طور گسترده‌تری تحت تأثیر قرار می‌دهد.<ref>[https://iran.un.org/fa/102394-سوال-های-متداول-انواع-خشونت-علیه-زنان-و-دختران «انواع خشونت علیه زنان و دختران»، وب‌سایت سازمان ملل متحد].</ref> | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==عوامل خشونت خانگی== | ==عوامل خشونت خانگی== | ||
خشونت خانگی عوامل متعددی دارد که به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود: | خشونت خانگی عوامل متعددی دارد که به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود: | ||
===عوامل فردی=== | ===عوامل فردی خشونت خانگی=== | ||
ویژگی‌های شخصیتی، تجربیات [[زندگی]] و سلامت روانی هر فرد بر رفتار خشونت‌آمیز تأثیر می‌گذارد. مشکلات روانی نظیر [[افسردگی]]، اضطراب و اختلالات شخصیتی،<ref>[https://www.sid.ir/paper/203278/fa#downloadbottom عباس‌زاده و همکاران، «خشونت خانگی، تهدیدی علیه سلامت روانی (مطالعه جامعه شناختی زنان متاهل شهر تبریز)»، 1389ش، ص76].</ref> همچنین [[اعتیاد به مواد مخدر]] و الکل،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/556134/خشونت-خانگی-در-ایران-مرور-مطالعات1387-1380 وامقی و همکاران، «خشونت خانگی در ایران: مرور مطالعات1387-1380»، 1392ش، ص55].</ref> احتمال خشونت در [[روابط خانوادگی]] را افزایش می‌دهد. همچنین، تجربه خشونت یا [[کودک آزاری|آزار در کودکی]] و مشاهدۀ الگوهای خانوادگی خشن در افزایش خشونت خانگی تأثیر دارد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/208632/%d8%ae%d8%b1%db%8c%d8%af%20%d8%a7%d9%82%d8%b3%d8%a7%d8%b7%db%8c%20%da%af%d9%88%d8%b4%db%8c%20%d8%a2%db%8c%d9%81%d9%88%d9%86%2014/fa#downloadbottom خمسه و حسینیان، «بررسی نقش تجربۀ خشونت در دوران کودکی و الگوهای رفتاری خشونت و صمیمیت در دانشجویان متاهل»، 1389ش، ص45-47].</ref> | ویژگی‌های شخصیتی، تجربیات [[زندگی]] و سلامت روانی هر فرد بر رفتار خشونت‌آمیز تأثیر می‌گذارد. مشکلات روانی نظیر [[افسردگی]]، اضطراب و اختلالات شخصیتی،<ref>[https://www.sid.ir/paper/203278/fa#downloadbottom عباس‌زاده و همکاران، «خشونت خانگی، تهدیدی علیه سلامت روانی (مطالعه جامعه شناختی زنان متاهل شهر تبریز)»، 1389ش، ص76].</ref> همچنین [[اعتیاد به مواد مخدر]] و الکل،<ref>[https://ensani.ir/fa/article/556134/خشونت-خانگی-در-ایران-مرور-مطالعات1387-1380 وامقی و همکاران، «خشونت خانگی در ایران: مرور مطالعات1387-1380»، 1392ش، ص55].</ref> احتمال خشونت در [[روابط خانوادگی]] را افزایش می‌دهد. همچنین، تجربه خشونت یا [[کودک آزاری|آزار در کودکی]] و مشاهدۀ الگوهای خانوادگی خشن در افزایش خشونت خانگی تأثیر دارد.<ref>[https://www.sid.ir/paper/208632/%d8%ae%d8%b1%db%8c%d8%af%20%d8%a7%d9%82%d8%b3%d8%a7%d8%b7%db%8c%20%da%af%d9%88%d8%b4%db%8c%20%d8%a2%db%8c%d9%81%d9%88%d9%86%2014/fa#downloadbottom خمسه و حسینیان، «بررسی نقش تجربۀ خشونت در دوران کودکی و الگوهای رفتاری خشونت و صمیمیت در دانشجویان متاهل»، 1389ش، ص45-47].</ref> | ||
===عوامل اجتماعی و فرهنگی=== | ===عوامل اجتماعی و فرهنگی خشونت خانگی=== | ||
در برخی از فرهنگ‌ها، باورها در مورد نقش‌های جنسیتی و نابرابری قدرت میان زن و مرد، موجب می‌شود که خشونت خانگی به‌عنوان یک موضوع پذیرفته‌شده یا حتی طبیعی تلقی شود. در جوامع [[پدرسالاری|پدرسالار]] که مردان قدرت بیشتری نسبت به زنان دارند، احتمال خشونت خانگی بیشتر است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/451070/خشونت-خانگی-علیه-زنان-در-ایران جهانی جناقرد، «خشونت خانگی علیه زنان در ایران» 1399ش، ص900].</ref> همچنین، کمبود آگاهی عمومی و عدم آموزش‌های لازم در مورد حقوق زنان و مردان و [[مهارت حل تعارضات زناشویی|راه‌های حل‌وفصل تعارضات]] می‌تواند عامل مهمی در شیوع خشونت خانگی باشد.<ref>[https://socialworkmag.ir/article-1-511-fa.html یکه‌کار و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان» 1398ش، ص56-57].</ref> | در برخی از فرهنگ‌ها، باورها در مورد نقش‌های جنسیتی و نابرابری قدرت میان زن و مرد، موجب می‌شود که خشونت خانگی به‌عنوان یک موضوع پذیرفته‌شده یا حتی طبیعی تلقی شود. در جوامع [[پدرسالاری|پدرسالار]] که مردان قدرت بیشتری نسبت به زنان دارند، احتمال خشونت خانگی بیشتر است.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/451070/خشونت-خانگی-علیه-زنان-در-ایران جهانی جناقرد، «خشونت خانگی علیه زنان در ایران» 1399ش، ص900].</ref> همچنین، کمبود آگاهی عمومی و عدم آموزش‌های لازم در مورد حقوق زنان و مردان و [[مهارت حل تعارضات زناشویی|راه‌های حل‌وفصل تعارضات]] می‌تواند عامل مهمی در شیوع خشونت خانگی باشد.<ref>[https://socialworkmag.ir/article-1-511-fa.html یکه‌کار و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان» 1398ش، ص56-57].</ref> | ||
===عوامل اقتصادی=== | ===عوامل اقتصادی خشونت خانگی=== | ||
مشکلات مالی و اقتصادی، از جمله بیکاری، فقر و فشارهای مالی، از عوامل خشونت خانگی به شمار می‌روند.<ref>[https://socialworkmag.ir/article-1-511-fa.html یکه‌کار و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان» 1398ش، ص56].</ref> فشارهای اقتصادی ممکن است تنش‌ها و اختلافات را در خانواده افزایش دهد و منجر به رفتارهای خشونت‌آمیز شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/451070/خشونت-خانگی-علیه-زنان-در-ایران جهانی جناقرد، «خشونت خانگی علیه زنان در ایران» 1399ش، ص902 و 904].</ref> | مشکلات مالی و اقتصادی، از جمله بیکاری، فقر و فشارهای مالی، از عوامل خشونت خانگی به شمار می‌روند.<ref>[https://socialworkmag.ir/article-1-511-fa.html یکه‌کار و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان» 1398ش، ص56].</ref> فشارهای اقتصادی ممکن است تنش‌ها و اختلافات را در خانواده افزایش دهد و منجر به رفتارهای خشونت‌آمیز شود.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/451070/خشونت-خانگی-علیه-زنان-در-ایران جهانی جناقرد، «خشونت خانگی علیه زنان در ایران» 1399ش، ص902 و 904].</ref> | ||
===عوامل قانونی و حمایتی=== | ===عوامل قانونی و حمایتی خشونت خانگی=== | ||
عدم وجود قوانین قوی و سیستم‌های حمایتی کارآمد برای حمایت از قربانیان خشونت خانگی، همچنین عدم اجرای مناسب قوانین موجود، یکی از عوامل مهم در تداوم خشونت خانگی است. در بسیاری از کشورها، نبود حمایت‌های قانونی و عدم دسترسی به سیستم‌های حقوقی و حمایتی مؤثر موجب می‌شود که قربانیان نتوانند به کمک مورد نیاز دست پیدا کنند و در معرض خشونت باقی بمانند.<ref>[https://socialworkmag.ir/article-1-511-fa.html یکه‌کار و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان» 1398ش، ص55-56].</ref> | عدم وجود قوانین قوی و سیستم‌های حمایتی کارآمد برای حمایت از قربانیان خشونت خانگی، همچنین عدم اجرای مناسب قوانین موجود، یکی از عوامل مهم در تداوم خشونت خانگی است. در بسیاری از کشورها، نبود حمایت‌های قانونی و عدم دسترسی به سیستم‌های حقوقی و حمایتی مؤثر موجب می‌شود که قربانیان نتوانند به کمک مورد نیاز دست پیدا کنند و در معرض خشونت باقی بمانند.<ref>[https://socialworkmag.ir/article-1-511-fa.html یکه‌کار و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان» 1398ش، ص55-56].</ref> | ||
==پیامدهای خشونت خانگی== | ==پیامدهای خشونت خانگی== | ||
خشونت خانگی پیامدهای مخرب و گسترده‌ای بر قربانیان، خانواده‌ها و جامعه دارد. | خشونت خانگی پیامدهای مخرب و گسترده‌ای بر قربانیان، خانواده‌ها و جامعه دارد. | ||
===پیامدهای روانی خشونت خانگی=== | |||
*اختلالات روانی مشخص: خشونت خانگی در مواردی باعث بروز اختلالات روانی مانند [[افسردگی]]، اضطراب، اختلال [[اضطراب پس از سانحه|استرس پس از سانحه]]، [[اختلال خواب]] و اختلالات خوردن<ref>[https://www.imna.ir/news/577724/از-خشونت-خانگی-چه-می-دانید «از خشونت خانگی چه می‌دانید؟»، خبرگزاری ایمنا].</ref> می‌شود.<ref>[https://www.mizanonline.ir/fa/news/666812/پیامدهای-خشونت-خانگی «پیامدهای خشونت خانگی»، خبرگزاری میزان].</ref> | |||
*اختلالات روانی مشخص: خشونت خانگی در مواردی باعث بروز اختلالات روانی مانند [[افسردگی]]، اضطراب، اختلال [[استرس]] | *کاهش [[اعتماد به نفس]]: قربانیان خشونت خانگی به دلیل تجربه مداوم توهین و تحقیر، در اکثر موارد دچار کاهش شدید اعتماد به نفس شده و احساس بی‌ارزشی می‌کنند.<ref>[https://drtabatabaie.ir/2087-2/ طباطبایی، «پیامدهای خشونت خانوادگی»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی پژوهشی افشین طباطبایی].</ref> | ||
*کاهش اعتماد به نفس: قربانیان خشونت خانگی به دلیل تجربه مداوم توهین و تحقیر، در اکثر موارد دچار کاهش شدید | *احساس [[انزوای اجتماعی]]: در برخی موارد [[ترس]] از قضاوت و شرمساری باعث می‌شود قربانیان از اطرافیان خود فاصله گرفته و [[احساس تنهایی]] کنند.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/326583/بررسی-رابطه-بین-انزوای-اجتماعیبا-میزان-خشونت-خانگی-والدین-نسبت-به-فرزندان-نوجوان یعقوبی‌دوست، «بررسی رابطه بین انزوای اجتماعی با میزان خشونت خانگی والدین نسبت به فرزندان نوجوان»، 1392ش، ص225-226].</ref> | ||
*احساس [[انزوای اجتماعی]]: در برخی موارد [[ترس]] از | |||
===پیامدهای جسمانی خشونت خانگی=== | |||
خشونت فیزیکی در خانواده ممکن است منجر به آسیب‌های جدی و دائمی به بدن شود؛ از جمله | خشونت فیزیکی مانند [[تنبیه بدنی زنان]] و [[تنبیه کودک|تنبیه کودکان]] در خانواده ممکن است منجر به آسیب‌های جدی و دائمی به بدن شود؛ از جمله شکستگی استخوان‌ها، سوختگی‌ها، کبودی‌ها، جراحات داخلی و حتی مرگ.<ref>[https://www.hamyaar.ir/post/21496/خشونت-خانوادگی؛-پیامدهای-فردی-و-اجتماعی-آن «خشونت خانوادگی، پیامدهای فردی و اجتماعی آن»، وب‌سایت همیار].</ref> همچنین، زنان بارداری که قربانی خشونت خانگی هستند، در معرض خطراتی مانند [[سقط جنین]]، [[زایمان زودرس]] و تولد نوزادان با وزن کم قرار دارند.<ref>[https://madarsho.com/article/pregnancy-family-relationship-تأثیر-و-مدیریت-خشونت-خانگی «تأثیر و مدیریت خشونت خانگی»، وب‌سایت مادرشو].</ref> | ||
===پیامدهای اجتماعی=== | ===پیامدهای اجتماعی خشونت خانگی=== | ||
*مشکلات تحصیلی و شغلی: کودکان و نوجوانانی که در معرض خشونت خانگی هستند، ممکن است در [[مدرسه]] دچار مشکل شده و در بزرگسالی نیز در حفظ شغل با مشکل مواجه شوند. <ref>[https://www.mehrnews.com/news/5134131/آسیب-های-خشونت-خانگی-مهارت-مدیریت-خشم-در-خانواده مقدم، «آسیب‌های خشونت خانگی/ مهارت مدیریت خشم در خانواده»، خبرگزاری مهر].</ref> | *مشکلات تحصیلی و شغلی: کودکان و نوجوانانی که در معرض خشونت خانگی هستند، ممکن است در [[مدرسه]] دچار مشکل شده و در بزرگسالی نیز در حفظ شغل با مشکل مواجه شوند.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5134131/آسیب-های-خشونت-خانگی-مهارت-مدیریت-خشم-در-خانواده مقدم، «آسیب‌های خشونت خانگی/ مهارت مدیریت خشم در خانواده»، خبرگزاری مهر].</ref> | ||
*افزایش احتمال بزهکاری: کودکان خشونت‌دیده بیشتر در معرض خطر ارتکاب جرم قرار دارند.<ref>[https://civilica.com/note/590/ کیوان‌پور، «بخشی از عوامل بزهکاری در کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت سیویلیکا].</ref> | *افزایش احتمال بزهکاری: کودکان خشونت‌دیده بیشتر در معرض خطر ارتکاب جرم قرار دارند.<ref>[https://civilica.com/note/590/ کیوان‌پور، «بخشی از عوامل بزهکاری در کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت سیویلیکا].</ref> | ||
*تکرار چرخه خشونت: کودکان شاهد خشونت خانگی، در بزرگسالی همان الگوهای رفتاری را تکرار کرده و به نوبه خود مرتکب خشونت می‌شوند.<ref>[https://www.imna.ir/news/577724/از-خشونت-خانگی-چه-می-دانید «از خشونت خانگی چه می‌دانید؟»، خبرگزاری ایمنا].</ref> | *تکرار چرخه خشونت: کودکان شاهد خشونت خانگی، در بزرگسالی همان الگوهای رفتاری را تکرار کرده و به نوبه خود مرتکب خشونت می‌شوند.<ref>[https://www.imna.ir/news/577724/از-خشونت-خانگی-چه-می-دانید «از خشونت خانگی چه می‌دانید؟»، خبرگزاری ایمنا].</ref> | ||
=== | ===پیامدهای خشونت خانگی بر کودکان=== | ||
کودکان شاهد خشونت خانگی ممکن است دچار آسیب‌های روانی جدی و تروما شوند که در بزرگسالی به مشکلات روانی و عاطفی شدید منجر شود. <ref>[https://civilica.com/note/590/ کیوان‌پور، «بخشی از عوامل بزهکاری در کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت سیویلیکا].</ref> این کودکان معمولاً با مشکلات رفتاری نظیر [[پرخاشگری]]، اضطراب و [[افسردگی]] دست‌وپنجه نرم می‌کنند و در یادگیری مهارتهای | کودکان شاهد خشونت خانگی ممکن است دچار آسیب‌های روانی جدی و تروما شوند که در بزرگسالی به مشکلات روانی و عاطفی شدید منجر شود.<ref>[https://civilica.com/note/590/ کیوان‌پور، «بخشی از عوامل بزهکاری در کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت سیویلیکا].</ref> این کودکان معمولاً با مشکلات رفتاری نظیر [[پرخاشگری]]، اضطراب و [[افسردگی]] دست‌وپنجه نرم می‌کنند و در یادگیری [[مهارتهای زندگی]] مانند [[مهارت تصمیم‌گیری]]، [[مهارتهای ارتباطی کودکان|مهارتهای ارتباطی]] و [[توانایی حل مسئله]] نیز با دشواری مواجه می‌شوند.<ref>[https://www.bineshnovin.com/تاثیر-خشونت-خانگی-بر-فرزندان-خردسال-چی/ «تاثیر خشونت خانگی بر فرزندان خردسال چیست؟»، وب‌سایت مرکز مشاوره بینش نوین].</ref> | ||
==پیشگیری و کاهش خشونت خانگی== | ==پیشگیری و کاهش خشونت خانگی== | ||
پیشگیری و کاهش خشونت خانگی نیازمند یک رویکرد چندجانبه<ref>[https://www.isna.ir/news/1400101107262/خشونت-خانگی-و-راه-های-مقابله-با-آن تیموری، «خشونت خانگی و راه‌های مقابله با آن»، خبرگزاری ایسنا].</ref> است که | پیشگیری و کاهش خشونت خانگی نیازمند یک رویکرد چندجانبه است که شامل اقدامات فردی، اجتماعی و قانونی می‌شود.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400101107262/خشونت-خانگی-و-راه-های-مقابله-با-آن تیموری، «خشونت خانگی و راه‌های مقابله با آن»، خبرگزاری ایسنا].</ref> | ||
===توجه به آموزه‌های دین اسلام=== | |||
[[خشونت خانگی از منظر آموزه‌های اسلام]]، امری ناشایست و کاملاً مردود است. همچنین [[قوامیت مردان بر زنان در آموزه‌های اسلامی|قوامیت مرد بر زن در آموزه‌های اسلام]] به‌معنای [[سرپرستی خانواده]] و مسئوليت‌پذيری بوده و نوعی وظیفه و خدمتگزاری است<ref>[https://lib.wrc.ir/Download.php?ID=12615&fn=09f4800e65feff0056cebe36eadc7948.pdf طیبی، «تفاسیر فریقین و آیه «الرّجالُ قوّامونَ علَي النِّساء»»، 1389ش، ص23].</ref> که نباید مورد سوءاستفاده قرار گیرد.<ref>[https://lib.wrc.ir/Download.php?ID=15046&fn=49216eb8ac5ccf98e8a90e9a87f0a33c.pdf مظاهری، «قیمومت و شخصیت زن»، 1391ش، ص14].</ref> از سوی دیگر، پدر از نگاه اسلام جایگاه والایی در خانواده دارد، اما خودرأی نیست و همچون بقیۀ اعضای خانواده ملزم به رعایت ارزش‌های اخلاقی و حقوقی در خانواده است و می‌بایست از [[مردسالاری]] و [[پدرسالاری]] بپرهیزد. بر این اساس، انسان‌های پای‌بند به تعالیم دین اسلام، بیش از دیگر انسان‌ها از خشونت خانگی پرهیز می‌کنند. | |||
توجه به سفارش‌های اسلام موجب می‌شود که افراد به [[مهارتهای انتخاب همسر]]، مجهز شوند، [[معیارهای انتخاب همسر]] را به‌درستی دریابند و به‌ویژه [[همسرگزینی دختران]] در شرایط بهتری صورت بگیرد. بدین ترتیب [[وظايف متقابل همسران|وظایف متقابل همسران]]، [[ترجیحات همسر]] و [[نقش همسری زن]] کاملاً روشن خواهد بود و [[روابط جنسی همسران]] را تنظیم و [[حقوق جنسی زن]] را تضمین می‌کند، [[وفاداری همسران]] را در پی دارد، [[مهرورزی در خانواده|مهرورزی]] و [[محبت در خانواده]] را به‌صورت [[محبت زن به شوهر]] و [[محبت شوهر به زن]] می‌افزاید و احتمال [[همسرآزاری]] را کاهش می‌دهد. | |||
در فرهنگ اسلامی، سیرۀ عملی و اخلاقی [[حضرت محمد|پیامبر اسلام]] برای [[مسلمانان]] جنبۀ الگویی دارد و سیرۀ او در [[خانواده]] مبنای تنظیم تعاملات اعضای خانوادۀ مسلمان است. بر اساس گزارش‌های تاریخی، پیامبر اسلام در خانواده، سرچشمه [[محبت در خانواده|محبت]] و [[مهربانی]] بود. او به فرزندان ابراز محبت می‌کرد و دست نوازش بر سر آنها می‌کشید<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج101، ص99.</ref> و با آنان [[بازی با کودکان در سیره پیامبر خدا|بازی]] می‌کرد. از نظر پیامبر اسلام، بهترین افراد نزد خداوند، کسانی هستند که رفتار خوب و محبت‌آمیز با فرزندان و همسر خود در [[خانه]] داشته باشند.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، 1408ق،ص231 و 46.</ref> | |||
با تأسی به آموزه‌های اسلام و سیره رسول خدا، برخی انسان‌های مسلمان در خانواده به‌گونه‌ای رفتار می‌کردند که نام آنها به‌عنوان الگو و اسوه ماندگار شده است. به‌عنوان مثال، [[امام خمینی]] در مدت 60 سال زندگی مشترک با همسرش و در همۀ فراز و نشیب‌های سیاسی و اجتماعی، به همسر خویش توجه کاملی داشت. نامه‌ها و مکتوبات به‌جای مانده، گویای رابطۀ عمیق، عاطفی، وفادارانه و سرشار از [[محبت در خانواده|محبت]] و احترام متقابل آنان است.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/Theme1/fa/pages/165.aspx?catid=207&id=51846&lang=fa امام خمینی، صحیفه امام، ج1، مقدمه، صفحه ق.]</ref> [[زن در اندیشۀ امام خمینی|زن در اندیشه امام خمینی]] به‌گونه‌ای تعریف شده است که وی نهاد خانواده را با محوریت زن، مایۀ سکونت، انس‌جویی، [[مهرورزی در خانواده|مهرورزی]] و جایگاه امن تربیت فرزندان می‌داند و برای مقام [[نقش مادری|مادری]] و [[نقش همسری زن|همسری]] در خانواده، جایگاه محوری قائل بود.<ref>مرتضوی، امام خمینی و الگوهای دین‌شناختی در مسایل زنان، 1378ش، ص69-74.</ref> | |||
===آگاهی‌بخشی=== | |||
آموزش عمومی در مورد حقوق افراد آسیب‌دیده و آشنایی با منابع حمایتی موجود، نقش مهمی در پیشگیری و کاهش خشونت خانگی ایفا می‌کند. افزایش آگاهی جامعه دربارۀ خشونت خانگی مانند [[تنبیه بدنی]]، [[تنبیه کودک]]، [[تنبیه بدنی زنان]]، [[همسرآزاری]]، [[کودک آزاری|کودک‌آزاری]] و [[سالمندآزاری]] و پیامدهای آن که به‌ویژه دربارۀ زوجین می‌تواند تا مرز [[خیانت زناشویی]] پیش رود، زمینه‌ساز روی‌آوری افراد به‌سوی [[خانواده گرایی|خانواده‌گرایی]] و [[حسن خلق در خانواده]] می‌شود و از این طریق، [[تحکیم خانواده]] را در ساختار کلان جامعه حتی در وضعیت [[خانواده هسته‌ای]] در پی دارد. آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی موجب می‌شود که از یک‌سو [[زن در خانواده]]، به‌مثابه عنصری مهم و رکن اصلی خانواده شناخته شود و از سوی دیگر، [[سازگاری زن در خانواده]] را به دنبال داشته باشد و از [[خشونت علیه مردان]]، [[خشونت علیه سالمندان]] و [[خشونت خانگی علیه کودکان]] نیز پیشگیری شود.<ref name=":0" /> | |||
با افزایش آگاهی جامعه دربارۀ خشونت خانگی، همگان از حقوق خویش در خانواده آگاه می‌شوند، ازجمله: [[حقوق کودکان]] به‌ویژه [[حقوق کودکان در ایران|در ایران]]، [[حقوق سالمندان]]، [[حقوق مالی زن در زندگی مشترک]]، [[حقوق جنسی زن]]، [[حق طلاق زن]]، [[حقوق خانوادگی زن مسلمان]]، [[حقوق فرزند در اسلام]]، [[سند ملی سالمندان]]. همچنین آگاهی‌بخشی موجب آموزش انواع [[مهارتهای زندگی]] مانند [[مهارت تصمیم‌گیری]]، [[مهارتهای ارتباطی کودکان]]، مهارت جرأت‌مندی، مهارت حل مسئله، [[مهارت حل تعارضات زناشویی]]، [[مهارتهای ازدواج]] و [[مهارتهای شناختی همسران]] می‌شود و تغییر نگرش‌های فرهنگی دربارۀ نقش جنسیتی و قدرت را در پی دارد.<ref>[https://dr-sanaie.com/پیشگیری-از-خشونت-خانگی/ «۲۰ راه موثر برای پیشگیری از خشونت خانگی»، وب‌سایت کامیار سنایی].</ref> | |||
===حمایت اجتماعی=== | |||
از جمله اقدامات مهم در زمینه کاهش خشونت خانگی، تقویت حمایت‌های اجتماعی از قربانیان ازجمله [[سالمندان]]، زنان و کودکان و اعمال قوانین سختگیرانه علیه مرتکبان خشونت است.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/922921/راه‌های-قانونی-مقابله-با-انواع-خشونت-خانگی «راه‌های قانونی مقابله با انواع خشونت خانگی»، وب‌سایت تابناک].</ref> همچنین، ارائه [[مشاوره روانشناختی|خدمات مشاوره‌ای]] و درمانی به قربانیان و مرتکبان و تقویت همکاری بین سازمان‌های دولتی و غیردولتی در این زمینه، از دیگر راهکارهای مؤثر برای کاهش خشونت خانگی عنوان شده است.<ref>[https://www.behzisti.ir/news/26459/برنامه-پیشنهادی-بهزیستی-برای-پیشگیری-از-خشونت-خانگی-است نصر، «برنامه پیشنهادی بهزیستی برای پیشگیری از خشونت خانگی است»، وب‌سایت سازمان بهزیستی کشور].</ref> | |||
مراجعه به نهادهای حمایتی مانند پلیس و اورژانس، مستندسازی شواهد در پزشکی قانونی و ثبت گزارش در کلانتری، از دیگر اقدامات ضروری برای کاهش خشونت خانگی هستند و زن و شوهر را به‌سوی مسئولیت‌پذیری دربارۀ ایفای درست نقش‌های همسری، [[پدر|پدری]] و [[نقش مادری|مادری]]، [[نقش تربیتی پدر]]، [[نقش تربیتی مادر]] و [[رسالت مادری]] به‌ویژه در [[تربیت دینی کودک|تربیت دینی]]، [[تربیت جنسی کودک|تربیت جنسی]] و [[تربیت اقتصادی فرزندان]] سوق می‌دهد و متقابلاً فرزندان را به [[احسان به والدین]]، [[اطاعت از والدین در قرآن|اطاعت از والدین]] و [[تکریم سالمندان]]، فرامی‌خواند.<ref name=":0">[https://www.magiran.com/article/4468050 «در برابر خشونت خانگی چه کنیم؟»، وب‌سایت مگ‌ایران].</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*«از خشونت خانگی چه می‌دانید؟»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 9 تیر 1401ش. | *«از خشونت خانگی چه می‌دانید؟»، خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 9 تیر 1401ش. | ||
*اعزازی، شهلا، زنان کتک خورده، تهران، سالی، 1380ش. | |||
*امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389ش. | |||
*«انواع خشونت علیه زنان و دختران»، وب‌سایت سازمان ملل متحد، تاریخ درج مطلب: 25 نوامبر 2020م.« | *«انواع خشونت علیه زنان و دختران»، وب‌سایت سازمان ملل متحد، تاریخ درج مطلب: 25 نوامبر 2020م.« | ||
*بستان، حسین، «خشونت خانگی در طول تاریخ»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 7 آبان 1398ش. | |||
*به‌طور ویرانگر فراگیر: از هر 3 زن در سراسر جهان 1 نفر خشونت را تجربه می‌کند»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت، تاریخ درج مطلب: 9 مارس 2021م. | *به‌طور ویرانگر فراگیر: از هر 3 زن در سراسر جهان 1 نفر خشونت را تجربه می‌کند»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت، تاریخ درج مطلب: 9 مارس 2021م. | ||
*پولاک، ادوارد، سفرنامه پولاک: ایران و ایرانیان، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی، 1368ش. | |||
*«پیامدهای خشونت خانگی»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1399ش. | *«پیامدهای خشونت خانگی»، خبرگزاری میزان، تاریخ درج مطلب: 29 مهر 1399ش. | ||
*«تاثیر خشونت خانگی بر فرزندان خردسال چیست؟»، وب‌سایت مرکز مشاوره بینش نوین، تاریخ بازدید: 7 آبان 1403ش. | *«تاثیر خشونت خانگی بر فرزندان خردسال چیست؟»، وب‌سایت مرکز مشاوره بینش نوین، تاریخ بازدید: 7 آبان 1403ش. | ||
| خط ۹۳: | خط ۱۱۵: | ||
*«تاریخچۀ خشونت خانگی: آیا چیزی تغییر کرده است؟»، وب‌سایت کمک بهتر، تاریخ درج مطلب: 10 اکتبر 2024م. | *«تاریخچۀ خشونت خانگی: آیا چیزی تغییر کرده است؟»، وب‌سایت کمک بهتر، تاریخ درج مطلب: 10 اکتبر 2024م. | ||
*«تحول خانواده ایرانی از عصر قاجار تا به امروز»، وب‌سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران، تاریخ درج مطلب: 20 فروردین 1402ش. | *«تحول خانواده ایرانی از عصر قاجار تا به امروز»، وب‌سایت انجمن جامعه‌شناسی ایران، تاریخ درج مطلب: 20 فروردین 1402ش. | ||
*تیموری، رباب، «خشونت خانگی و راه‌های مقابله با آن»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 11 دی 1400ش. | |||
*جهانی جناقرد، میلاد، «خشونت خانگی علیه زنان در ایران»، در مجلۀ قانون‌یار، دورۀ چهارم، شمارۀ 15، 1399ش. | |||
*«حق و حقوق کودکان و کنوانسیون حقوق کودک»، وب‌سایت راهنمای جامعه سوئد، تاریخ درج مطلب: 18 سپتامبر 2023م. | *«حق و حقوق کودکان و کنوانسیون حقوق کودک»، وب‌سایت راهنمای جامعه سوئد، تاریخ درج مطلب: 18 سپتامبر 2023م. | ||
*حیدری، رامک، «خشونت علیه معلولان از خانه تا خیابان / ما از جامعه‌ای طرد شدیم که حق‌مان بود»، وب‌سایت دفتر فرهنگ معلولین، تاریخ درج مطلب: 20 فروردین 1401ش. | |||
*«خشونت خانگی چیست؟»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشت درمانی کرمانشاه، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1397ش. | *«خشونت خانگی چیست؟»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشت درمانی کرمانشاه، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1397ش. | ||
*«خشونت خانوادگی، پیامدهای فردی و اجتماعی آن»، وب‌سایت همیار، تاریخ بازدید: 7 آبان 1403ش. | *«خشونت خانوادگی، پیامدهای فردی و اجتماعی آن»، وب‌سایت همیار، تاریخ بازدید: 7 آبان 1403ش. | ||
*«خشونت علیه زنان»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت، تاریخ درج مطلب: 25 مارس 2024م. | *«خشونت علیه زنان»، وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت، تاریخ درج مطلب: 25 مارس 2024م. | ||
*خمسه، اکرم و حسینیان، سیمین، «بررسی نقش تجربۀ خشونت در دوران کودکی و الگوهای رفتاری خشونت و صمیمیت در دانشجویان متاهل»، در نشریۀ روانشناسی بالینی و شخصیت، دورۀ 17، شمارۀ 43، 1389ش. | |||
*«در برابر خشونت خانگی چه کنیم؟»، وب‌سایت مگ‌ایران، تاریخ درج مطلب: 7 آذر 1402ش. | *«در برابر خشونت خانگی چه کنیم؟»، وب‌سایت مگ‌ایران، تاریخ درج مطلب: 7 آذر 1402ش. | ||
*«دعوای خواهر و برادر‌ها چه موقع آسیب‌زاست؟»، وب‌سایت فرارو، تاریخ بازدید: 5 آبان 1403ش. | *«دعوای خواهر و برادر‌ها چه موقع آسیب‌زاست؟»، وب‌سایت فرارو، تاریخ بازدید: 5 آبان 1403ش. | ||
*دهقان نیری، فاطمه، «خشونت خانگی علیه مردان؛ رازی که فاش نمی‌شود»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 6 اسفند 1400ش. | |||
*«راه‌های قانونی مقابله با انواع خشونت خانگی»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1398ش. | *«راه‌های قانونی مقابله با انواع خشونت خانگی»، وب‌سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: 20 شهریور 1398ش. | ||
*سوهانیان حقیقی، محسن و فیضی، ایرج، «تحلیل وضعیت خشونت خانگی در خانوادۀ ایرانی»، در فصلنامۀ پژوهش انحرافات و مسایل اجتماعی، شمارۀ 6، دورۀ 2، 1401ش. | *سوهانیان حقیقی، محسن و فیضی، ایرج، «تحلیل وضعیت خشونت خانگی در خانوادۀ ایرانی»، در فصلنامۀ پژوهش انحرافات و مسایل اجتماعی، شمارۀ 6، دورۀ 2، 1401ش. | ||
*طباطبایی، افشین، «پیامدهای خشونت خانوادگی»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی پژوهشی افشین طباطبایی، تاریخ بازدید: 7 آبان 1403ش. | *طباطبایی، افشین، «پیامدهای خشونت خانوادگی»، وب‌سایت بنیاد فرهنگی پژوهشی افشین طباطبایی، تاریخ بازدید: 7 آبان 1403ش. | ||
*طبرسی، رضی‌الدین، مکارم الاخلاق، بیروت، دارالحوراء، 1408ق. | |||
*طیبی، زینب، «تفاسیر فریقین و آیه «الرّجالُ قوّامونَ علَی النِّساء»»، پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، سال 3، شماره 5، بهار 1389ش. | |||
*عباس‌زاده، محمد و همکاران، «خشونت خانگی، تهدیدی علیه سلامت روانی (مطالعه جامعه شناختی زنان متاهل شهر تبریز)»، در نشریۀ مطالعات امنیت اجتماعی، دورۀ جدید، شمارۀ 24، 1389ش. | *عباس‌زاده، محمد و همکاران، «خشونت خانگی، تهدیدی علیه سلامت روانی (مطالعه جامعه شناختی زنان متاهل شهر تبریز)»، در نشریۀ مطالعات امنیت اجتماعی، دورۀ جدید، شمارۀ 24، 1389ش. | ||
*فخر رازی، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق. | *فخر رازی، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق. | ||
*«کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان»، وب‌سایت سازمان ملل متحد، تاریخ بازدید: 2 آبان 1403ش. | |||
*کیوان‌پور، سعید، «بخشی از عوامل بزهکاری در کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت سیویلیکا، تاریخ درج مطلب: 8 اردیبهشت 1402ش. | *کیوان‌پور، سعید، «بخشی از عوامل بزهکاری در کودکان و نوجوانان»، وب‌سایت سیویلیکا، تاریخ درج مطلب: 8 اردیبهشت 1402ش. | ||
*«متلاشی شدن عزت‌نفس فرزندان با خشونت پدر و مادر»، وب‌سایت باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ درج مطلب: 26 اسفند 1401ش. | |||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، مؤسسة الوفاء، 1403ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، مؤسسة الوفاء، 1403ق. | ||
*مرتضوی، ضیاء، امام خمینی و الگوهای دین‌شناختی در مسایل زنان، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378ش. | |||
*مظاهری، حبیب، «قیمومت و شخصیت زن»، فصلنامه بینات، سال 19، شماره 2، شماره 74، تابستان 1391ش. | |||
*«معضل پنهان خشونت فرزند علیه والدین»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: 23 مهر 1398ش. | |||
*مقدم، نصیره، «آسیب‌های خشونت خانگی/ مهارت مدیریت خشم در خانواده»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 12 بهمن 1399ش. | *مقدم، نصیره، «آسیب‌های خشونت خانگی/ مهارت مدیریت خشم در خانواده»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 12 بهمن 1399ش. | ||
*منصوری، خدیجه ولوی، علی‌محمد، «بررسی تطبیقی خشونت روانی علیه زنان در عصر جاهلی و عصر نبوی، پیوستگی و گسستگی تاریخی»، در دوفصلنامۀ مطالعات تطبیقی تاریخ و فرهنگ اسلامی، سال اول، شمارۀ 2، 1401ش. | *منصوری، خدیجه ولوی، علی‌محمد، «بررسی تطبیقی خشونت روانی علیه زنان در عصر جاهلی و عصر نبوی، پیوستگی و گسستگی تاریخی»، در دوفصلنامۀ مطالعات تطبیقی تاریخ و فرهنگ اسلامی، سال اول، شمارۀ 2، 1401ش. | ||
*مهمان‌نواز، محمود، «بررسی تحلیلی خشونت، مجازات و محدودیت علیه زنان در دورۀ صفویه با تکیه بر سفرنامه‌نویسان فرنگی»، در فصلنامۀ زن و جامعه، سال دهم، شمارۀ 40، 1398ش. | *مهمان‌نواز، محمود، «بررسی تحلیلی خشونت، مجازات و محدودیت علیه زنان در دورۀ صفویه با تکیه بر سفرنامه‌نویسان فرنگی»، در فصلنامۀ زن و جامعه، سال دهم، شمارۀ 40، 1398ش. | ||
*میرزایی، زهرا، «زن و مرد، قربانی خشونت خانگی»، وب‌سایت خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 28 مهر 1402ش. | *میرزایی، زهرا، «زن و مرد، قربانی خشونت خانگی»، وب‌سایت خبرگزاری برنا، تاریخ درج مطلب: 28 مهر 1402ش. | ||
*«نشست مروری بر مطالعات خشونت خانگی در ایران»، وب‌سایت دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تاریخ درج مطلب: 22 مهر 1403ش. | |||
*نصر، ولی‌اله، «برنامه پیشنهادی بهزیستی برای پیشگیری از خشونت خانگی است»، وب‌سایت سازمان بهزیستی کشور، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1399ش. | *نصر، ولی‌اله، «برنامه پیشنهادی بهزیستی برای پیشگیری از خشونت خانگی است»، وب‌سایت سازمان بهزیستی کشور، تاریخ درج مطلب: 6 آذر 1399ش. | ||
*نوذرپور، جاسم و همکاران، «تبیین مفهوم خشونت با سالمندان»، وب‌سایت مجلۀ سالمندی ایران، تاریخ درج مطلب: 10 فروردین 1401ش. | *نوذرپور، جاسم و همکاران، «تبیین مفهوم خشونت با سالمندان»، وب‌سایت مجلۀ سالمندی ایران، تاریخ درج مطلب: 10 فروردین 1401ش. | ||
*وامقی، مرویه و همکاران، «خشونت خانگی در ایران: مرور مطالعات 1387-1380»، در مجلۀ رفاه اجتماعی، سال 13، شمارۀ 50، 1392ش. | *وامقی، مرویه و همکاران، «خشونت خانگی در ایران: مرور مطالعات 1387-1380»، در مجلۀ رفاه اجتماعی، سال 13، شمارۀ 50، 1392ش. | ||
*«وضعیت خشونت خانگی در ایران به روایت دو پژوهش ملی»، وب‌سایت دانشکدۀ علوم خانواده، تاریخ درج مطلب: 18 آذر 1394ش. | |||
*یعقوبی‌دوست، محمود، «بررسی رابطه بین انزوای اجتماعی با میزان خشونت خانگی والدین نسبت به فرزندان نوجوان»، در مجلۀ علوم اجتماعی شوشتر، سال هفتم، شماره 3، 1392ش. | *یعقوبی‌دوست، محمود، «بررسی رابطه بین انزوای اجتماعی با میزان خشونت خانگی والدین نسبت به فرزندان نوجوان»، در مجلۀ علوم اجتماعی شوشتر، سال هفتم، شماره 3، 1392ش. | ||
*یکه‌کار، شیرین و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان»، در فصلنامۀ مددکاری اجتماعی، دورۀ 8، شمارۀ 3، 1398ش. | *یکه‌کار، شیرین و همکاران، «زمینه‌های اجتماعی خشونت خانگی علیه زنان»، در فصلنامۀ مددکاری اجتماعی، دورۀ 8، شمارۀ 3، 1398ش. | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۵۸: | ||
[[رده:تربیت فرزند]] | [[رده:تربیت فرزند]] | ||
[[رده:اقتصاد خانواده]] | [[رده:اقتصاد خانواده]] | ||
[[رده:خرده‌فرهنگ]] | |||
[[رده:رذائل اخلاقی]] | |||
[[رده:مشاوره و روانشناسی]] | |||
[[رده:ازدواج]] | |||
[[رده:آموزه‌های دینی]] | |||
[[رده:آسیب‌های اجتماعی]] | |||
[[رده:مهارتهای زندگی]] | |||
[[رده:زنان]] | |||
[[رده:سالمندان]] | |||
[[رده:کودکان]] | |||
[[رده:گروه‌های مرجع]] | |||