گز: تفاوت میان نسخه‌ها

گز نوعی شیرینی است که با شیرۀ گز<ref>گز نام درختی است از درختان گرمسیری و شوره‌زارها که بیشتر در کنار آب و رودخانه می‌روید و از پنج گونه آن در ایران نام برده‌اند: 1- گز شاهی؛ 2- گز خوانسار یا گز «گزانگبین» 3- گز پالازی؛ 4- گز تتراندر؛ 5- گز تمیس. [https://abadis.ir/fatofa/%DA%AF%D8%B2/ دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژة گز.]</ref>، شکر و سفیدۀ تخم‌مرغ درست می‌کنند و در آن، از مغز پسته یا بادام نیز استفاده می‌کنند.<ref>.[[[https://abadis.ir/fatofa/%DA%AF%D8%B2/ عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه گز.]]]</ref> درجة مرغوبیت آن بستگی به نسبت گزانگبین (گز خوانسار) و شکر اضافه شده دارد.<ref>«[[گز چیست»، سایت گز سکه، تاریخ بازدید: 25 تیر 1401ش.]]</ref>

شیرینی گز سابقه‌ای ۴۵۰ ساله دارد و از زمان صفویه و همزمان با شکوفا‌شدن هنر و فرهنگ ایرانی در اصفهان، تولید شده است.<ref>[[[https://news.akhbarrasmi.com/news/139904024382314508/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86/ «تاریخچه گز اصفهان»، سایت اخبار رسمی، تاریخ درج مطلب: 2 تیر 1399ش.]]]</ref>  گز، اولین محصول صادراتی ایران در زمان آقامحمد‌خان قاجار بوده و از معدود شیرینی‌هایی است که در آن از آرد، نشاسته و روغن استفاده نشده و هیچ مادۀ افزودنی غیرطبیعی مانند رنگ‌، اسانس‌ و نگهدارنده‌ در تولید آن به‌کار نمی‌رود.<ref> . [[[https://sekkehgaz.com/aboutus/whatsgaz/ «گز چیست»، سایت گز سکه، تاریخ بازدید: 25 تیر 1401ش.]]]</ref>  گز یکی از شیرینیهایی بوده که به عنوان پیشکش به پادشاهان کشورهای دیگر اهدا میشده است.<ref> . [[[https://news.akhbarrasmi.com/news/139904024382314508/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86/ «تاریخچه گز اصفهان»، سایت اخبار رسمی، تاریخ درج مطلب: 2 تیر 1399ش.]]]</ref>

«گز» از شیرة انگبین، شکر، گلاب، سفیدة تخممرغ و مغز پسته یا بادام یا فندق تولید می‌شود.<ref>[[[https://sekkehgaz.com/aboutus/whatsgaz/ «گز چیست»، سایت گز سکه، تاریخ بازدید: 25 تیر 1401ش.]]]</ref>  «انگبین» یک نوع درختِ گزِ وحشی است که در کوه‌های زاگرسِ اصفهان می‌روید و به آن «گز مانا» هم می‌گویند.<ref>. [[[https://www.simishka.com/mag/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%DB%8C-%DA%AF%D8%B2-%D8%8C-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%D8%A2%D9%86/ «همه چیز دربارة گز، ترکیبات و خواص آن در طب سنتی»، سایت سیمیشکا، تاریخ درج مطلب: ۸ شهریور ۱۴۰۰ش.]]]</ref>   

«گز» در واقع از ترشحات حشرة درختِ گز است که در كوهپايه‌هاي زاگرس شيرة درخت گَوَن را مي‌گزد و قند كتيرا را تبدیل به «گز انگبین» می‌كند، اين شيره بر روي گیاه باقی مانده و در اواسط شهریور، دامداران و چوپانان آن را به روشي خاص جدا کرده و از آن «گز انگبین» درست می‌کنند.<ref>. [[[https://www.isna.ir/news/91042817125/%DA%AF%D8%B2-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%DA%AF%D8%B2-%D8%B4%D8%AF «گز چرا گز شد»، سایت خبرگزاری دانشجو ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۸ تیر ۱۳۹۱ش]]].</ref>  

«گز» حاوی انواع ویتامینهای A ،C ،E  و گروه ویتامینهایB ، سدیم، پتاسیم، کربوهیدرات، قند مانند گلوکز، فروکتوز، ساکاروز و مالتوز، فیبر، کلسیم، آهن، منیزیم، اسیدفولیک، لوتئین و زآگزانتین است. «گز» نقش مؤثری در تقویت عمومی و افزایش انرژی بدن داشته و ضمن افزایش هموگلوبین خون، موجب رفع کمخونی، بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه، تقویت بینایی، قوای جنسی و رفع اضطراب و استرس می‌شود. «گز» برای زنان باردار بسیار مفید بوده<ref>[[[https://www.yjc.news/fa/news/6627401/%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%AF%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%85-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF عظمایی، «خاصیت فوق العاده «گز» در درمان کم خونی و زیبایی پوست»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۷ش.]]] </ref> و به زیبایی و شادابی پوست و مو کمک شایانی میکند. «گز» همچنین عفونتهای بدن را از بین میبرد.<ref>[[[https://www.yjc.news/fa/news/6627401/%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%AF%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%85-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF عظمایی، «خاصیت فوق العاده «گز» در درمان کم خونی و زیبایی پوست»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۷ش.]]] </ref>  البته مصرف زیاد این شیرینی، موجب سردرد، بیقراری<ref>[[[https://www.yjc.news/fa/news/6627401/%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%AF%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%85-%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF عظمایی، «خاصیت فوق العاده «گز» در درمان کم خونی و زیبایی پوست»، سایت باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ درج مطلب: ۱۹ مرداد ۱۳۹۷ش.]]] </ref> و انزال زودرس می‌شود.<ref>[[[https://behgaz.com/%D8%AE%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%AF%D8%B2-%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86/ «خاصیت درمانی گز اصفهان»، سایت به‌گز، ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ش.]]]</ref>