چپن: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

چپن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۹

۳ بایت حذف‌شده ، ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۴

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

محمدمهدی محمدی

۲٬۰۹۲

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 چَپَن، لباسی سنتی در افغانستان است که از جمله [[صنایع دستی]] زنان در تمامی ولایات این کشور محسوب می‌شود. برخی، چپن را به‌دلیل خاستگاه اصلی آن، یکی از میراث‌های فرهنگی ساکنان شمال این کشور، به‌ویژه قوم اُزبَک می‌شناسند. چپن، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ افغانستان دارد و به‌عنوان لباس ارزشمند ملی، به افراد محترم و مهمان‌های خارجی هدیه داده می‌شود.
 ==مفهوم‌شناسی==
-چپن که در افغانستان به خِرقه،<ref>[http://www.jomhornews.com/fa/news/44418/ «چپن؛ مظهری ملی که به دست زنان تولید می‌شود»، خبرگزاری جمهور.]</ref>  بالاپوش<ref>[http://fa2.ifilmtv.tv/Iran/Content/50968/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%88%D9%8A%D8%AA%20%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%20%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «لباس‌های محلی؛ هويت فرهنگی جامعه افغانستان»، وب‌سایت آی فیلم2]</ref>  و جِیلَک<ref>[http://fa2.ifilmtv.tv/Iran/Content/50968/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%88%D9%8A%D8%AA%20%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%20%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «لباس‌های محلی؛ هويت فرهنگی جامعه افغانستان»، وب‌سایت آی فیلم2]</ref>   نیز معروف است، به لباس بلندی گفته می‌شود که مانند ردا و [[عبا]]، روی لباسهای دیگر، بر شانه می‌اندازند و آستین بلند آن را نمی‌پوشند.<ref>[http://afghan-dic.com/Searchapp.aspx?search=%u06af%u067e%u06cc%u0686%u0647 قاموس کبیر افغانستان، ذیل واژۀ  چپن، وب‌سایت قاموس کبیر افغانستان.]</ref>  جنس این لباس، بیشتر از [[پنبه]] و پارچه‌های مختلف است.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/261288/%DA%A9%D9%85%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%DA%86%D9%BE%D9%86-%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1 «کمرنگ شدن بازار صنعت قدیمی چپن در تخار»، خبرگزاری آوا.]</ref>
+چپن که در افغانستان به خِرقه،<ref>[http://www.jomhornews.com/fa/news/44418/ «چپن؛ مظهری ملی که به دست زنان تولید می‌شود»، خبرگزاری جمهور.]</ref>  بالاپوش<ref>[http://fa2.ifilmtv.tv/Iran/Content/50968/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%88%D9%8A%D8%AA%20%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%20%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «لباس‌های محلی؛ هويت فرهنگی جامعه افغانستان»، وب‌سایت آی فیلم2]</ref>  و جِیلَک<ref>[http://fa2.ifilmtv.tv/Iran/Content/50968/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%88%D9%8A%D8%AA%20%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%20%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «لباس‌های محلی؛ هويت فرهنگی جامعه افغانستان»، وب‌سایت آی فیلم2]</ref>   نیز معروف است، به لباس بلندی گفته می‌شود که مانند ردا و [[عبا]]، روی لباس‌های دیگر، بر شانه می‌اندازند و آستین بلند آن را نمی‌پوشند.<ref>[http://afghan-dic.com/Searchapp.aspx?search=%u06af%u067e%u06cc%u0686%u0647 قاموس کبیر افغانستان، ذیل واژۀ  چپن، وب‌سایت قاموس کبیر افغانستان.]</ref>  جنس این لباس، بیشتر از [[پنبه]] و پارچه‌های مختلف است.<ref>[https://www.avapress.com/fa/news/261288/%DA%A9%D9%85%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%DA%86%D9%BE%D9%86-%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1 «کمرنگ شدن بازار صنعت قدیمی چپن در تخار»، خبرگزاری آوا.]</ref>
 ==تاریخچه==
 شواهد نشان می‌دهد که چپن، از دوران [[کوشانیان|کوشانی‌ها]] در افغانستان رایج بوده است.<ref>[http://fa2.ifilmtv.tv/Iran/Content/50968/%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D9%85%D8%AD%D9%84%DB%8C%20%D9%87%D9%88%D9%8A%D8%AA%20%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%20%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%20%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 «لباس‌های محلی؛ هويت فرهنگی جامعه افغانستان»، وب‌سایت آی فیلم2]</ref> در دوران پارت‌ها این لباس بسیار گشاد بوده و با دکمه‌ای در وسط به هم وصل و با کمربندی در ناحیۀ کمر بسته می‌شده است.<ref>[http://najlamayar.blogfa.com/post/11 مایار، «پوشش لباس خانم‌ها در طول تاریخ و هم از کوچی‌ها» وبلاگ زندگی کوچی‌ها.]</ref>  تصاویر و سکه‌های کوشانی نشان می‌دهد که مردان آن زمان همه چپن و پیراهنی می‌پوشیده‌اند که تا سر زانو می‌رسیده است.<ref>[http://najlamayar.blogfa.com/post/11 مایار، «پوشش لباس خانم‌ها در طول تاریخ و هم از کوچی‌ها» وبلاگ زندگی کوچی‌ها.]</ref>  به باور بعضی از مردم، چپن که در گذشته به‌نام خرقه خوانده می‌شده، بیشتر لباس پیامبران و رهبران قومی و مورد احترام مردم بوده است.<ref>[http://www.jomhornews.com/fa/news/44418/ «چپن؛ مظهری ملی که به دست زنان تولید می‌شود»، خبرگزاری جمهور.]</ref>
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 ==بازتاب‌==
-===1. شهرت جهانی===
+===شهرت جهانی===
 چپن افغانستان، توسط حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان، به شهرتی جهانی رسید. او در طول 13 سال ریاست جمهوری خود، در محافل رسمی داخلی و خارجی، همواره با این لباس ویژۀ افغانستانی ظاهر می‌شد. چپن سبز کرزی، الهام‌بخش طراحان لباس در داخل و خارج افغانستان قرار گرفت.<ref>[http://www.farhangiannews.ir/view-25720.html «عبای حامد کرزی به موزۀ بریتانیا اهدا می‌شود»، وب‌سایت فرهنگ نیوز.]</ref>
-===2. موزۀ بریتانیا===
+===موزۀ بریتانیا===
 [[موزه|موزۀ]] بریتانیا که نمادهای معروف ملت‌ها و نشان‌ هویت‌های فرهنگی جهان را نگهداری می‌کند، چپن حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان را نیز به‌عنوان میراث فرهنگی افغانستان، در میان نماد سایر کشورها، جای داده است.<ref>[http://www.dailyafghanistan.com/national_detail.php?post_id=132293 «چپن حامد کرزی به موزیم بریتانیا اهدا می‌شود»، وب‌سایت افغانستان ما.]</ref>