بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>کم‌رویی در کودکان</big>'''؛ یک الگوی رفتاری طبیعی و همراه با ناراحتی و اضطراب در کودکان هنگام تعامل با دیگران. | '''<big>کم‌رویی در کودکان</big>'''؛ یک الگوی رفتاری طبیعی و همراه با ناراحتی و اضطراب در کودکان هنگام تعامل با دیگران.<br> | ||
کم‌رویی به‌عنوان یک الگوی رفتاری، مانع شکوفایی استعدادها و زمینه‌ساز شکست فرد در بسیاری از موقعیت‌های زندگی است. این مسئله می‌تواند ریشه در علل جسمانی، محیط خانواده، شرایط اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی داشته باشد. اثرات زیانبار کم‌رویی در همه موقعیت‌های زندگی نظیر تحصیل، اشتغال، زندگی زناشویی و روابط اجتماعی خود را نشان می‌دهد. استفاده از تکنیک‌های روانشناختی، ورزش و بازی‌درمانی برای کودکان، از شیوه‌های متداول برای درمان کم‌رویی است. | کم‌رویی به‌عنوان یک الگوی رفتاری، مانع شکوفایی استعدادها و زمینه‌ساز شکست فرد در بسیاری از موقعیت‌های زندگی است. این مسئله می‌تواند ریشه در علل جسمانی، محیط خانواده، شرایط اجتماعی و رسانه‌های اجتماعی داشته باشد. اثرات زیانبار کم‌رویی در همه موقعیت‌های زندگی نظیر تحصیل، اشتغال، زندگی زناشویی و روابط اجتماعی خود را نشان می‌دهد. استفاده از تکنیک‌های روانشناختی، ورزش و بازی‌درمانی برای کودکان، از شیوه‌های متداول برای درمان کم‌رویی است. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۵: | ||
برچسب‌زدن و به‌كار بردن عناوینی مانند «خجالتى» و «بى‌عرضه»، موجب القای حس ناتوانى فاصله گرفتن بیشتر فرد از جمع می‌شود. تمسخر نیز مانند برچسب زنی باعث استمرار روحیه کم‌رویی است. از دیگر اشتباهات تربیتی، مقایسه کودک با دیگران و برجسته‌سازی این نقص‌ها در ارتباط با ویژگی‌های مثبت دیگران است. علاوه بر این، سرزنش و توبیخ باعث کاهش جرأت‌مندی و استمرار کم‌رویی است. در مقابل، کوچک‌ترین حرکت و رفتار مغایر با خجالت کشیدن و کم‌رویی فرد باید مورد تحسین قرار گیرد.<ref>ساداتیان، مهارت‌های زندگی (برای کودکان)، 1401ش،ص50.</ref> | برچسب‌زدن و به‌كار بردن عناوینی مانند «خجالتى» و «بى‌عرضه»، موجب القای حس ناتوانى فاصله گرفتن بیشتر فرد از جمع می‌شود. تمسخر نیز مانند برچسب زنی باعث استمرار روحیه کم‌رویی است. از دیگر اشتباهات تربیتی، مقایسه کودک با دیگران و برجسته‌سازی این نقص‌ها در ارتباط با ویژگی‌های مثبت دیگران است. علاوه بر این، سرزنش و توبیخ باعث کاهش جرأت‌مندی و استمرار کم‌رویی است. در مقابل، کوچک‌ترین حرکت و رفتار مغایر با خجالت کشیدن و کم‌رویی فرد باید مورد تحسین قرار گیرد.<ref>ساداتیان، مهارت‌های زندگی (برای کودکان)، 1401ش،ص50.</ref> | ||
===ب: ایجاد احساس امنیت، اطمینان و اعتماد=== | ===ب: ایجاد احساس امنیت، اطمینان و اعتماد=== | ||
هرگز نبايد تحرّك و كنجكاوى کودکان يك امر منفى تلقّى شود. اين نگرش، مخصوصاً اگر همراه با مجازات و تنبيه باشد، شور و تحرّك را از آنها گرفته و رفته‌رفته بر اثر تهديدها و پرخاشگرى‌ها، گوشه‌گير شده و از صحنه اجتماع دور می‌شوند. حركات كنجكاوانه کودک و تحرّك فراوان امری طبیعی است که زمینۀ رشد و بالندگى آنها را فراهم می‌سازد. | هرگز نبايد تحرّك و كنجكاوى کودکان يك امر منفى تلقّى شود. اين نگرش، مخصوصاً اگر همراه با مجازات و تنبيه باشد، شور و تحرّك را از آنها گرفته و رفته‌رفته بر اثر تهديدها و پرخاشگرى‌ها، گوشه‌گير شده و از صحنه اجتماع دور می‌شوند. حركات كنجكاوانه کودک و تحرّك فراوان امری طبیعی است که زمینۀ رشد و بالندگى آنها را فراهم می‌سازد. <br> | ||
یکی از جنبه‌های ذهنی فرد خجالتی و کم‌رو، داشتن تردید نسبت به خود، دیگران و شرایط است. از این رو تقویت رفتارهای مثبت و درگیر کردن آنان در بازی‌های گروهی که نیازمند همکاری با دیگران است بسیار راه‌گشا است.<ref>رجبی، «کم‌رویی در کودکان»، 1392ش، ص11.</ref> | یکی از جنبه‌های ذهنی فرد خجالتی و کم‌رو، داشتن تردید نسبت به خود، دیگران و شرایط است. از این رو تقویت رفتارهای مثبت و درگیر کردن آنان در بازی‌های گروهی که نیازمند همکاری با دیگران است بسیار راه‌گشا است.<ref>رجبی، «کم‌رویی در کودکان»، 1392ش، ص11.</ref> | ||
===ج: تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس=== | ===ج: تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس=== | ||
ایجاد احساس ارزشمندی و کارآمدی در فرد کم‌رو از مهم‌ترین شیوه‌های اصلاح این الگوی رفتاری منفی است. تقویت اراده، كوشـا بـودن، فعال بـودن، داشتن حس رقابـت، تحمـل‌پـذیری و خویشـتن‌داری در کنار مسئولیت‌پذیری راه‌های رسیدن به یك اعتماد به نفس قوی اسـت تا فرد بتواند بر کم‌رویی غلبه کند.<ref>لواسانی و آذربایجانی، «الگوی اعتماد به نفس در اخلاق اسلامی»، 1391ش، ص125.</ref> | ایجاد احساس ارزشمندی و کارآمدی در فرد کم‌رو از مهم‌ترین شیوه‌های اصلاح این الگوی رفتاری منفی است. تقویت اراده، كوشـا بـودن، فعال بـودن، داشتن حس رقابـت، تحمـل‌پـذیری و خویشـتن‌داری در کنار مسئولیت‌پذیری راه‌های رسیدن به یك اعتماد به نفس قوی اسـت تا فرد بتواند بر کم‌رویی غلبه کند.<ref>لواسانی و آذربایجانی، «الگوی اعتماد به نفس در اخلاق اسلامی»، 1391ش، ص125.</ref> | ||
===د: آموزش مهارت‌های اجتماعی=== | ===د: آموزش مهارت‌های اجتماعی=== | ||
در روان‌شناسی برای تبدیل رفتار و عمل کودکان به یک مهارت، به چهار اصل توجه می‌شود: تمرین، تشویق ،تذکر و تحریک. | در روان‌شناسی برای تبدیل رفتار و عمل کودکان به یک مهارت، به چهار اصل توجه می‌شود: تمرین، تشویق ،تذکر و تحریک. <br> | ||
تشويق به شركت در اردوها، تشويق فرزندان براى حضور در جمع، حتى در جمع‌هاى بسيار كوچك، احساس كم‌‌رويى را از آنان دور مى‌كند. دادن آگاهی و مهارت‌های لازم گاهى به هنگام شركت فرزندان در يك جمع، مثلاً در يك جشن و يا هنگامى كه قرار است با همسن و سالان خود با وسيله‌اى خاص بازى كنند و يا به تفريح بپردازند لازم است قبلاً آگاهى كافى به آنها داده شود تا بتوانند در موقعيت و شرايط جديد با آمادگى كامل، حضور فعال داشته باشند. علاوه بر این، برای اینکه یک واکنش و رفتار نامناسب را برطرف کنیم باید واکنش و رفتار مناسبی جایگزین آن شود.<ref>ساداتیان، مهارت‌های زندگی (برای کودکان)، 1401ش، ص75.</ref> | تشويق به شركت در اردوها، تشويق فرزندان براى حضور در جمع، حتى در جمع‌هاى بسيار كوچك، احساس كم‌‌رويى را از آنان دور مى‌كند. دادن آگاهی و مهارت‌های لازم گاهى به هنگام شركت فرزندان در يك جمع، مثلاً در يك جشن و يا هنگامى كه قرار است با همسن و سالان خود با وسيله‌اى خاص بازى كنند و يا به تفريح بپردازند لازم است قبلاً آگاهى كافى به آنها داده شود تا بتوانند در موقعيت و شرايط جديد با آمادگى كامل، حضور فعال داشته باشند. علاوه بر این، برای اینکه یک واکنش و رفتار نامناسب را برطرف کنیم باید واکنش و رفتار مناسبی جایگزین آن شود.<ref>ساداتیان، مهارت‌های زندگی (برای کودکان)، 1401ش، ص75.</ref> | ||
==کم‌رویی در آموزه‌های اسلامی== | ==کم‌رویی در آموزه‌های اسلامی== | ||