بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
ساختار قوم ازبک در افغانستان، سلسله‌مراتبی است و رهبران قوم ازبک از قدرت زیادی برخوردار هستند.<ref>. «اقوام افغانستان»، ویکی‌شیعه. </ref> | ساختار قوم ازبک در افغانستان، سلسله‌مراتبی است و رهبران قوم ازبک از قدرت زیادی برخوردار هستند.<ref>. «اقوام افغانستان»، ویکی‌شیعه. </ref> | ||
از دورة تیموریان که نشان‌دهندة حضور تاریخی قوم ازبک در افغانستان است، مدرسة هرات، مسجد جامع گوهرشاد، قلعة اختیارالدین، مصلای هرات و گازرگاه مرقد خواجه عبدالله انصاری برجای مانده است.<ref.«بناهای هرات در عصر تیموری»، وب‌سایت مجله ویستا. > </ref> | از دورة تیموریان که نشان‌دهندة حضور تاریخی قوم ازبک در افغانستان است، مدرسة هرات، مسجد جامع گوهرشاد، قلعة اختیارالدین، مصلای هرات و گازرگاه مرقد خواجه عبدالله انصاری برجای مانده است.<ref.«بناهای هرات در عصر تیموری»، وب‌سایت مجله ویستا. > </ref> | ||
ازبک‌ها دارای سبک پوشش ویژه‌ای هستند؛ لباس‌های مردانة ازبکی عبارتند از پیراهن و تنبان گوبچه، چین قاقمه و موزة مسی.<ref>.«انجمن فرهنگی دانشجویان افغانستانی سمنان»، وب‌سایت انجمن فرهنگی دانشجویان افغانستان سمنان. </ref> در لباس مردانه و زنانة ازبکی از ایکات و گلدوزی استفاده می‌شود. برای زنان ازبک در شمال افغانستان، دو نوع لباس سنتی وجود دارد که اولی شامل یک شلوار ایکات و لباس ایکات است. دختران ازبک برای پوشش سر از یک کلاه کوچک مخملی و زنان متأهل از روسری یا کلاهی که با شال بزرگ سفید و یا رنگی پوشیده شده، استفاده می‌کنند. در روزهای عید نیز زنان روی این لباس یک کت می‌پوشند که با پارچة ایکات تزئین و روی آن گلدوزی شده است. لباس اجتماع، یک کت بلند است که روی شانه‌ها پوشیده شده و بیشتر به‌صورت گلدوزی است. نوع دوم، یک لباس گشاد با نقوش گلدوزی شده و شلوار گشاد است. زنان ازبک در افغانستان از یک شال بزرگ یا چادر برای پوشاندن سر و بدن خود استفاده می‌کنند. | ازبک‌ها دارای سبک پوشش ویژه‌ای هستند؛ لباس‌های مردانة ازبکی عبارتند از پیراهن و تنبان گوبچه، چین قاقمه و موزة مسی.<ref>.«انجمن فرهنگی دانشجویان افغانستانی سمنان»، وب‌سایت انجمن فرهنگی دانشجویان افغانستان سمنان. </ref> در لباس مردانه و زنانة ازبکی از ایکات و گلدوزی استفاده می‌شود. برای زنان ازبک در شمال افغانستان، دو نوع لباس سنتی وجود دارد که اولی شامل یک شلوار ایکات و لباس ایکات است. دختران ازبک برای پوشش سر از یک کلاه کوچک مخملی و زنان متأهل از روسری یا کلاهی که با شال بزرگ سفید و یا رنگی پوشیده شده، استفاده می‌کنند. در روزهای عید نیز زنان روی این لباس یک کت می‌پوشند که با پارچة ایکات تزئین و روی آن گلدوزی شده است. لباس اجتماع، یک کت بلند است که روی شانه‌ها پوشیده شده و بیشتر به‌صورت گلدوزی است. نوع دوم، یک لباس گشاد با نقوش گلدوزی شده و شلوار گشاد است. زنان ازبک در افغانستان از یک شال بزرگ یا چادر برای پوشاندن سر و بدن خود استفاده می‌کنند.<ref>. «همه چیز در باره لباس افغانی وانواع آن»، وب‌سایت فروشگاه مدیسه. </ref> | ||
ازبک‌ها غذاهای معروفی دارند؛ قابلی‌پلوی ازبکی علاوه بر افغانستان در ایران و ازبکستان نیز شناخته شده است. دیگر غذاهای ازبکی همانند غذای سایر مناطق افغانستان است؛ نظیر بولانی، منتو، کیچیری، قوروت، دلمة برگ، آشک، بره‌کباب و چپلی‌کباب که محبوبیت زیادی در بین آنها دارد. | ازبک‌ها غذاهای معروفی دارند؛ قابلی‌پلوی ازبکی علاوه بر افغانستان در ایران و ازبکستان نیز شناخته شده است..<ref> «طرز تهیه قابلی پلو ازبکی با دستور پخت اصلی مرحله به مرحله»، وب‌سایت فیدیا. </ref> دیگر غذاهای ازبکی همانند غذای سایر مناطق افغانستان است؛ نظیر بولانی، منتو، کیچیری، قوروت، دلمة برگ، آشک، بره‌کباب و چپلی‌کباب که محبوبیت زیادی در بین آنها دارد.<ref>«سیزده غذای محلی افغانستان»، وب‌سایت مجله گردشگری الی گشت. </ref> | ||
مراسم عروسی ازبک‌ها همانند سایر اقوام افغانستان است؛ اما بهترین دختر برای ازدواج در نظر ازبک‌ها کسی است که قالی‌های مرغوب زیادی بافته باشد. | مراسم عروسی ازبک‌ها همانند سایر اقوام افغانستان است؛ اما بهترین دختر برای ازدواج در نظر ازبک‌ها کسی است که قالی‌های مرغوب زیادی بافته باشد.<ref>پوپل، «رسم و رسوم ازدواج در افغانستان»، وب‌سایت پژواک. </ref> | ||
از دیگر مؤلفه‌های فرهنگی قوم ازبک، موسیقی ازبکی است که این سبک موسیقی در مناطق ازبک‌نشین به‌صورت خاص به زبان ازبکی و دری اجرا می‌شود. در موسیقی ازبکی، از ابزار موسیقی مخصوص آن یعنی غیچک، دنبوره، دوتار ازبکی، دایره، زنگ و چنگ استفاده می‌شود. عبدالغفور کمال، فیض احمدی، خدای‌قل، عصمت‌الله رهیاب، تاج‌محمد انتظار، رشیده (ژاله)، سبزه‌گل لطافت، نسیمه رشید، مولوده (نشاط)، محمد صابر و بی‌رقیب از جمله هنرمندان معروف موسیقی ازبکی هستند. | از دیگر مؤلفه‌های فرهنگی قوم ازبک، موسیقی ازبکی است که این سبک موسیقی در مناطق ازبک‌نشین به‌صورت خاص به زبان ازبکی و دری اجرا می‌شود. در موسیقی ازبکی، از ابزار موسیقی مخصوص آن یعنی غیچک، دنبوره، دوتار ازبکی، دایره، زنگ و چنگ استفاده می‌شود. عبدالغفور کمال، فیض احمدی، خدای‌قل، عصمت‌الله رهیاب، تاج‌محمد انتظار، رشیده (ژاله)، سبزه‌گل لطافت، نسیمه رشید، مولوده (نشاط)، محمد صابر و بی‌رقیب از جمله هنرمندان معروف موسیقی ازبکی هستند. | ||
رسانه‌های شنیداری و تصویری قوم ازبک، در دورة جمهوریت پیشرفت چشم‌گیری داشتند. از آن جمله می‌توان به شبکة تلویوزیونی «آیینه» تحت نظر جنبش اسلامی به رهبری عبدالرشید دوستُم و شبکة تلویزیونی «باتور» در جوزجان متعلق به فرزند دوستُم و نیز شبکه‌های رادیویی میمنه، ترکستان، سواش، تمنا، ممتاز، صحت و رادیوهای ولایت جوزجان، رادیو ارمغان، آسایش، درمان، غزل و بوستان اشاره کرد. | رسانه‌های شنیداری و تصویری قوم ازبک، در دورة جمهوریت پیشرفت چشم‌گیری داشتند. از آن جمله می‌توان به شبکة تلویوزیونی «آیینه» تحت نظر جنبش اسلامی به رهبری عبدالرشید دوستُم و شبکة تلویزیونی «باتور» در جوزجان متعلق به فرزند دوستُم و نیز شبکه‌های رادیویی میمنه، ترکستان، سواش، تمنا، ممتاز، صحت و رادیوهای ولایت جوزجان، رادیو ارمغان، آسایش، درمان، غزل و بوستان اشاره کرد. | ||