حسنک وزیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
حسنک مردی نيكوكردار، بخشنده، عادل، دانـش‌پرور و جوانمرد بود.<ref>بیهقی، تاریخ بیهقی، 1356ش، ص997.</ref>  وی به زيبـایی، فصاحت کلام، گشاده‌دستی و تمکن مالی شهرت داشت.<ref>اسلامي ندوشن، سرو سایه‌فکن، 1369ش، ص34.</ref>  
حسنک مردی نيكوكردار، بخشنده، عادل، دانـش‌پرور و جوانمرد بود.<ref>بیهقی، تاریخ بیهقی، 1356ش، ص997.</ref>  وی به زيبـایی، فصاحت کلام، گشاده‌دستی و تمکن مالی شهرت داشت.<ref>اسلامي ندوشن، سرو سایه‌فکن، 1369ش، ص34.</ref>  
==حسنک در عصر سلطان محمود==
==حسنک در عصر سلطان محمود==
حسنک به‌دلیل تجربه و دانشی که داشت، از سوی سلطان ‌محمود به وزارت رسید. وی در حیات سلطان ‌محمود به حج ّ مشرّف شد ولی ناامنی جاده‌ها موقع برگشت از سفر، موجب شد از راه مصر به غزنین برگردد. در مصر،  خلعت اهدایی خلیفۀ فاطمی مصر، از شیعیان اسماعیلیه، را پذیرفته و در غزنی به سلطان محمود تقدیم کرد. در آن زمان، خلیفۀ وقت عباسی، از سلطان محمود خواست حسنک را به بهانۀ قرمطی ‌‌بودن اما در اصل به‌دلیل این‌که خلعت فاطمی را پذیرفته و به خدمت خلیفه نرسیده، تسلیم وی کند. سلطان محمود نپذیرفت چراکه از وزیر خود مطمئن بود و یقین داشت که او اسماعیلی نیست.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5635242/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86%DA%A9-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF «ماجرای بَر دار کردن حسنک وزیر منتشر شد»، خبرگزاری مهر.] </ref>   
حسنک به‌دلیل تجربه و دانشی که داشت، از سوی سلطان ‌محمود به وزارت رسید. وی در حیات سلطان ‌محمود به [[حج |حج ّ]] مشرّف شد ولی ناامنی جاده‌ها موقع برگشت از سفر، موجب شد از راه مصر به غزنین برگردد. در مصر،  خلعت اهدایی خلیفۀ فاطمی مصر، از شیعیان اسماعیلیه، را پذیرفته و در غزنی به سلطان محمود تقدیم کرد. در آن زمان، خلیفۀ وقت عباسی، از سلطان محمود خواست حسنک را به بهانۀ قرمطی ‌‌بودن اما در اصل به‌دلیل این‌که خلعت فاطمی را پذیرفته و به خدمت خلیفه نرسیده، تسلیم وی کند. سلطان محمود نپذیرفت چراکه از وزیر خود مطمئن بود و یقین داشت که او اسماعیلی نیست.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/5635242/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D9%86%DA%A9-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF «ماجرای بَر دار کردن حسنک وزیر منتشر شد»، خبرگزاری مهر.] </ref>   
==دشمنان حسنک==
==دشمنان حسنک==
حسنک در جایگاه عالی‌ترین مقام حکمرانی غزنویان پس از سلطان، دشمنانی داشت به‌خصوص که وی محمد فرزند سلطان محمود را برای جانشینی برتر می‌دانست. بدین ترتیب، مسعود فرزند دیگر سلطان که مدعی جانشینی بود، از حسنک رنجیده‌خاطر شد. براساس نوشتۀ تاریخ‌نگاران، حسنک مخالف فرقۀ زاهدنمای کرّامیه بود که این امر خود، زمینه‌های دشمنی با او را فراهم کرده بود. به‌علاوه، در زمانی که مسعود، حاکم هرات بود حسنک او را متهم کرد که اموال شهر بلخ را نابه‌جا مصرف می‌کند و این اتّهام و افشاگری، نتایج بدی برای حسنک در پی داشت.<ref>بیهقی، تاریخ بیهقی، 1350ش، ص467-468.</ref>   
حسنک در جایگاه عالی‌ترین مقام حکمرانی غزنویان پس از سلطان، دشمنانی داشت به‌خصوص که وی محمد فرزند سلطان محمود را برای جانشینی برتر می‌دانست. بدین ترتیب، مسعود فرزند دیگر سلطان که مدعی جانشینی بود، از حسنک رنجیده‌خاطر شد. براساس نوشتۀ تاریخ‌نگاران، حسنک مخالف فرقۀ زاهدنمای کرّامیه بود که این امر خود، زمینه‌های دشمنی با او را فراهم کرده بود. به‌علاوه، در زمانی که مسعود، حاکم هرات بود حسنک او را متهم کرد که اموال شهر بلخ را نابه‌جا مصرف می‌کند و این اتّهام و افشاگری، نتایج بدی برای حسنک در پی داشت.<ref>بیهقی، تاریخ بیهقی، 1350ش، ص467-468.</ref>   
خط ۱۶: خط ۱۶:
==خدمات مردمی حسنک==
==خدمات مردمی حسنک==
آيين‌های تازه‌ای را حسنک در شهر نيشابور بنا كرد که در تاریخ به ‌نام رسم‌های حسنک معروف شده‌اند. آنها رسومی نيكو و سنت‌هایی عام‌المنفعه بودند که در شهرسازی آن دوران به‌عنوان اقداماتی مفيـد و مؤثر در زيبـاسـازی و آبادانی شهرها مورد توجه بودند.<ref>فرّخی سيستانی، ديوان حكيم فرّخی سيستانی، 1349ش، ص132.</ref>  به‌گفتۀ تاریخ‌نگاران، حسنک در زمان وزارت خود، در نیشابور اقدامات عام‌المنفعه زیادی انجام داده بود؛ برای مثال، سقفی بر بالای بازار نیشابور ساخت تا در برابر باد و باران ایمن باشد و هزینۀ ساخت آن را خود پرداخت کرد.<ref>عتبی، الیمینی فی شرح اخبار السلطان یمین‌الدولة و امین‌الملة محمود الغزنوی، 1424ق، ص394-399.</ref>   
آيين‌های تازه‌ای را حسنک در شهر نيشابور بنا كرد که در تاریخ به ‌نام رسم‌های حسنک معروف شده‌اند. آنها رسومی نيكو و سنت‌هایی عام‌المنفعه بودند که در شهرسازی آن دوران به‌عنوان اقداماتی مفيـد و مؤثر در زيبـاسـازی و آبادانی شهرها مورد توجه بودند.<ref>فرّخی سيستانی، ديوان حكيم فرّخی سيستانی، 1349ش، ص132.</ref>  به‌گفتۀ تاریخ‌نگاران، حسنک در زمان وزارت خود، در نیشابور اقدامات عام‌المنفعه زیادی انجام داده بود؛ برای مثال، سقفی بر بالای بازار نیشابور ساخت تا در برابر باد و باران ایمن باشد و هزینۀ ساخت آن را خود پرداخت کرد.<ref>عتبی، الیمینی فی شرح اخبار السلطان یمین‌الدولة و امین‌الملة محمود الغزنوی، 1424ق، ص394-399.</ref>   
به‌رغم زورگویی و سختگیر‌ی‌هایی که حسنک در دوران وزارت خود داشت، اما عوام مردم با او همدل بودند و از او حمایت می‌کردند به‌خصوص اهل نیشابور در مراسم دارزدن حسنک برخلاف دستورات مأموران سلطان‌ مسعود، به سمت حسنک سنگی پرتاب نکردند.<ref>بیهقی، تاریخ بیهقی، 1350ش، ص233ـ234.</ref>  
به‌رغم زورگویی و سختگیر‌ی‌هایی که حسنک در دوران وزارت خود داشت، اما عوام مردم با او همدل بودند و از او حمایت می‌کردند به‌خصوص اهل نیشابور در مراسم دارزدن حسنک برخلاف دستورات مأموران سلطان‌ مسعود، به سمت حسنک سنگی پرتاب نکردند.<ref>بیهقی، تاریخ بیهقی، 1350ش، ص233ـ234.</ref>  
==جایگاه حسنک نزد شعرا==
==جایگاه حسنک نزد شعرا==
۲٬۰۹۲

ویرایش