غربالگری بارداری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''<big>غربالگری بارداری؛</big>''' مجموعه آزمایش‌های خون و سونوگرافی در چند مرحله از [[بارداری]].

غربالگری مجموعه‌ آزمایش‌هایی است که در چند مرحله با هدف تشخیص جنین دارای اختلالات ژنتیکی و مبتلا به سندروم داون انجام می‌گیرد. در جامعۀ امروز ایران، برخی با هدف پیشگیری از تولد کودکان معلول و هزینه‌های تحمیلی پس از آن، خواستار الزامی شدن غربالگری دوران بارداری هستند. اما این آزمایش‌ها به‌دلیل قطعی نبودن نتایج، احتمال خطای آن و درصد ناچیز امکان ابتلاء، مخالفانی دارد که خواستار اختیاری بودن آن شده و لزوم اجبار آن را متوجه سنین خاص و مادران دارای سابقۀ بیماری‌های ژنتیکی می‌دانند.  

غربالگری به‌معنای جداسازی جنین‌های مشکوک به ناهنجاری‌های ژنتیکی از جنین‌هایی با احتمال کمتر بیماری<ref>[https://www.drseif-radiology.ir/ «سونوگرافی‌های دوران بارداری»، وب‌سایت دکتر غلامرضا سیف.]</ref>  و بیشتر با هدف تشخیص ناهنجاری سندروم داون و تری‌زومی21 انجام می‌شود.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/27/2504066/%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «از سیر تا پیاز غربالگری بارداری در ایران/ آیا طرح جمعیت به دنبال حذف غربالگری است؟»، خبرگزاری تسنیم.  ]</ref>

آزمایش غربالگری در سال 1390ش در نظام سلامت ایران پیشنهاد شد<ref>[http://fhnews.ir/fa/news/113623/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D9%84%D9%87-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF «موافقان و مخالفان غربالگری چه می‌گویند؟»، خبرگزاری فرهنگ و هنر. ]</ref>  و دستورالعمل‌های آن نیز در سال 1392ش از طرف ادارۀ سلامت مادران دفتر جمعیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با ارائۀ روش‌ها و استانداردهای غربالگری و لزوم پیشنهاد آن از جانب ماما و پزشک زنان به مادر ابلاغ شد.<ref>[https://www.farsnews.ir/news/14000819000006/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%82%D8%B7-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%B1-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C   «آمار سقط‌های رسمی و غیررسمی در کشور بحران‌زا است/  تدابیر طرح جوانی جمعیت برای غربالگری و سقط جنین چیست؟»، خبرگزاری فارس.]</ref>  گفته شده که پزشکان در صورت به‌دنیا آوردن کودکان دارای بیماری‌های مادرزادی مانند سندروم داون، محکوم می‌شوند.<ref>[https://www.farsnews.ir/isfahan/news/13991027000655/%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%DB%8C%DA%A9   «غربالگری جنین؛ ظاهری اختیاری با اجرای اجباری/ استرس و خطری که بخاطر یک نفر به هزار مادر تحمیل می‌شود»، خبرگزاری فارس.]</ref>

تقریباً همۀ زنان باردار آزمایش غربالگری اول را باید انجام دهند؛<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/27/2504066/%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA   «از سیر تا پیاز غربالگری بارداری در ایران/ آیا طرح جمعیت به دنبال حذف غربالگری است؟»، خبرگزاری تسنیم. ]</ref>  البته پیشنهاد غربالگری از سوی پزشک به‌معنای اختلال در سلامتی مادر یا جنین نیست. زمان انجام این آزمایش در فاصلۀ بین هفتۀ یازدهم تا سیزدهم بارداری است این مرحله از غربالگری شامل آزمایش خون و انجام سونوگرافی NT بوده و فاقد هر گونه خطر برای جنین و مادر است. طبق گفتۀ پزشکان، این مرحله قادر به شناسایی هیچ نوع بیماری‌ای نیست فقط وجود برخی از نشانه‌ها موجب پیشنهاد پزشک جهت آزمایش‌های بعدی می‌شود.<ref>[https://www.homeca.ir/articles/first-trimester-screening/   «آزمایش غربالگری سه ماهۀ اول»، وب‌سایت هومکا.]</ref>  آزمایش‌های این مرحله ممکن است همراه با خطا بوده و نتایج مثبت یا منفی آن، کاذب باشد.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/27/2504066/%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA   «از سیر تا پیاز غربالگری بارداری در ایران/ آیا طرح جمعیت به دنبال حذف غربالگری است؟»، خبرگزاری تسنیم. ]</ref>   

'''بی‌خطر:''' نیازی به غربالگری سه ماهۀ دوم نیست.<ref>[https://www.homeca.ir/articles/first-trimester-screening/   «آزمایش غربالگری سه ماهۀ اول»، وب‌سایت هومکا.]</ref>

سونوگرافیِ غربالگریِ دوم یا آنومالی اسکن، در هفتۀ 18 تا 23 انجام می‌شود. این سونوگرافی اطلاعاتی در مورد قلب، مغز، کلیه، ستون فقرات و اندازۀ آن، صورت و لب‌شِکری بودن جنین ارائه می‌دهد. در صورتی که این آزمایش ناهنجاری جنین را تشخیص دهد، پزشک اطلاعات لازم را در اختیار خانوادۀ جنین قرار می‌دهد تا آمادۀ مشکلات زایمان و پس از آن باشند<ref>[https://www.drseif-radiology.ir/   «سونوگرافی‌های دوران بارداری»، وب‌سایت دکتر غلامرضا سیف.]</ref>  یا از تولد جنین جلوگیری کنند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/27/2504066/%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA   «از سیر تا پیاز غربالگری بارداری در ایران/ آیا طرح جمعیت به دنبال حذف غربالگری است؟»، خبرگزاری تسنیم. ]</ref>  البته این اطلاعات قطعی نبوده و بیانگر احتمال وقوع ناهنجاری است و جهت کسب اطمینان از نتایج مرحلۀ دوم، پزشک روش‌های آمینوسنتز یا CVS را توصیه می‌کند.<ref>[https://www.drseif-radiology.ir/   «سونوگرافی‌های دوران بارداری»، وب‌سایت دکتر غلامرضا سیف.]</ref>

در بیشتر کشورهای اروپایی از جمله اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، ایتالیا، هلند و سوئد، خدمات مربوط به آزمایش‌های غربالگری جنین رایگان بوده و اغلب برای مادران 35 سال به بالا که در اقوام نزدیک خود یا همسر، کودکان مبتلا به ناهنجاری‌های کروموزومی داشته باشند، توصیه می‌شود.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1172767/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C   «نگاهی به سیاست‌های غربالگری جنین در کشورهای اروپایی»، مشرق نیوز.]</ref>

برخی به‌دلیل اندک بودنِ جنین‌های مبتلا به ناهنجاری‌های مادرزادی، با اجباری شدن آزمایش غربالگری مخالف هستند و پیشنهاد اختیاری بودن آن را مطرح می‌کنند.<ref>[https://www.farsnews.ir/isfahan/news/13991027000655/%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%DB%8C%DA%A9   «غربالگری جنین؛ ظاهری اختیاری با اجرای اجباری/ استرس و خطری که بخاطر یک نفر به هزار مادر تحمیل می‌شود»، خبرگزاری فارس.]</ref>

*احتمال وقوع این ناهنجاری‌ها در مادران زیر سی سال کمتر از 0.001 درصد، زیر 35 سال 0.001 درصد و در مادران بالای چهل سال 0.01 درصد است؛<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/02/27/2504066/%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «از سیر تا پیاز غربالگری بارداری در ایران/ آیا طرح جمعیت به دنبال حذف غربالگری است؟»، خبرگزاری تسنیم. ]</ref>  

*تحمیل هزینه‌های بالا و عدم دسترسی همۀ مادران به آزمایشگاه‌های مجهز؛<ref>[https://www.farsnews.ir/isfahan/news/13991027000655/%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%DB%8C%DA%A9 «غربالگری جنین؛ ظاهری اختیاری با اجرای اجباری/ استرس و خطری که بخاطر یک نفر به هزار مادر تحمیل می‌شود»، خبرگزاری فارس.]</ref>  

*از نظر بسیاری از فقیهان، ناقص‌الخلقه بودن جنین مجوزی برای سقط نیست.<ref>[https://hadana.ir/%D8%AD%D9%83%D9%85-%D8%B3%D9%82%D8%B7-%D8%AC%D9%86%D9%8A%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B5-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%82%D9%87/   «حکم سقط جنین ناقص‌الخلقه»، وب‌سایت هدانا.]</ref>

عده‌ای دیگر اجباری نبودن غربالگری را مساوی با افزایش تولد کودکان معلول دانسته و موافق با اجبار آن هستند.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400092821584/%DA%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C   «گلایه‌های یک متخصص زنان، زایمان و نازایی از طرح حذف غربالگری»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref>  

* عدم حمایت کافی از افراد دارای معلولیت در جامعه؛

* مشکلات زندگی افراد معلول؛<ref>[http://fhnews.ir/fa/news/113623/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D8%A7%D8%A6%D9%84%D9%87-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF   «موافقان و مخالفان غربالگری چه می‌گویند؟»، خبرگزاری فرهنگ و هنر.]</ref>  

* سلب آرامش و تحمیل هزینه به خانواده و جامعه.<ref>[https://www.isna.ir/news/1400092821584/%DA%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%86%D8%A7%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AD%D8%B0%D9%81-%D8%BA%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C   «گلایه‌های یک متخصص زنان، زایمان و نازایی از طرح حذف غربالگری»، خبرگزاری دانشجویان ایران.]</ref>

* «آزمایش غربالگری سه ماهۀ اول»، وب‌سایت هومکا، تاریخ بازدید: 3 آبان 1401ش.

* «از سیر تا پیاز غربالگری بارداری در ایران/ آیا طرح جمعیت به دنبال حذف غربالگری است؟»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: 27 اردیبهشت 1400ش.

* «آمار سقط‌های رسمی و غیررسمی در کشور بحران‌زا است/  تدابیر طرح جوانی جمعیت برای غربالگری و سقط جنین چیست؟»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 19 آبان 1400ش.

* «حکم سقط جنین ناقص‌الخلقه»، وب‌سایت هدانا، تاریخ درج مطلب: 17 آبان 1394ش.

* «سونوگرافی‌های دوران بارداری»، وب‌سایت دکتر غلامرضا سیف، تاریخ بازدید: 3 آبان 1401ش.

* «غربالگری جنین؛ ظاهری اختیاری با اجرای اجباری/ استرس و خطری که بخاطر یک نفر به هزار مادر تحمیل می‌شود»، خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 29 دی 1399ش.

* «گلایه‌های یک متخصص زنان، زایمان و نازایی از طرح حذف غربالگری»، خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ درج مطلب: 28 آذر 1400ش.

* «موافقان و مخالفان غربالگری چه می‌گویند؟»، خبرگزاری فرهنگ و هنر، تاریخ درج مطلب: 29 دی 1399ش.

* «نگاهی به سیاست‌های غربالگری جنین در کشورهای اروپایی»، مشرق نیوز، تاریخ درج مطلب: 6 بهمن 1399ش.