←مبانی دینی تمکین زن
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
==مبنای روان‌شناختی تمکین زن== | ==مبنای روان‌شناختی تمکین زن== | ||
روان‌شناسان معتقدند که مردان در برابر غریزۀ جنسی مقاوم نبوده و در برابر مناظر تحریک‌آمیز به‌سرعت دچار طغیان شهوت می‌شوند و گاه تحمل خود را از دست می‌دهند.<ref>اسپرلینک، روانشناسی، 1372ش، ص89.</ref> تحقیقات نشان می‌دهد که نمایش‌های عریان مانند عکس، فیلم و نقاشی در 12درصد زنان و 54 درصد مردان سبب بروز شهوت می‌شود. واکنش شهوی در نتیجۀ مشاهدۀ جنس مخالف، در زنان 17 درصد و در مردان 32 درصد است. متن‌های شهوانی 14 درصد زنان و 47 درصد مردان را تحریک می‌کند.<ref>کریمی، «تفاوت‌های زن و مرد از نگاه دین و علوم تجربی»، 1390ش، ص119.</ref> به باور پژوهشگران این رفتارها نشان از قوت غریزۀ جنسی در مردان و تحریک‌پذیری بیشتر و در نتیجه نیازمندی آنان به حمایت افزون‌تر است. به‌همین دلیل در فرهنگ دینی، ارضای غریزۀ جنسی زن و شوهر به‌عنوان یک وظیفۀ شرعی و اخلاقی، تضمین‌کنندۀ نصف دین دانسته می‌شود. به باور محققان اگر به ابعاد و نقش تمکین به دور از تعصب نگاه شود و از طرفی به سفارش آموزه‌های دینی به لزوم آماده‌سازی زن قبل از آمیزش نیز توجه شود، اهمیت و ضرورت تمکین زن و تناسب آن با تفاوت‌های تکوینی و طبیعی زن ومرد روشن می‌شود.<ref>نبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ص33.</ref> | روان‌شناسان معتقدند که مردان در برابر غریزۀ جنسی مقاوم نبوده و در برابر مناظر تحریک‌آمیز به‌سرعت دچار طغیان شهوت می‌شوند و گاه تحمل خود را از دست می‌دهند.<ref>اسپرلینک، روانشناسی، 1372ش، ص89.</ref> تحقیقات نشان می‌دهد که نمایش‌های عریان مانند عکس، فیلم و نقاشی در 12درصد زنان و 54 درصد مردان سبب بروز شهوت می‌شود. واکنش شهوی در نتیجۀ مشاهدۀ جنس مخالف، در زنان 17 درصد و در مردان 32 درصد است. متن‌های شهوانی 14 درصد زنان و 47 درصد مردان را تحریک می‌کند.<ref>کریمی، «تفاوت‌های زن و مرد از نگاه دین و علوم تجربی»، 1390ش، ص119.</ref> به باور پژوهشگران این رفتارها نشان از قوت غریزۀ جنسی در مردان و تحریک‌پذیری بیشتر و در نتیجه نیازمندی آنان به حمایت افزون‌تر است. به‌همین دلیل در فرهنگ دینی، ارضای غریزۀ جنسی زن و شوهر به‌عنوان یک وظیفۀ شرعی و اخلاقی، تضمین‌کنندۀ نصف [[دین]] دانسته می‌شود. به باور محققان اگر به ابعاد و نقش تمکین به دور از تعصب نگاه شود و از طرفی به سفارش آموزه‌های دینی به لزوم آماده‌سازی زن قبل از آمیزش نیز توجه شود، اهمیت و ضرورت تمکین زن و تناسب آن با تفاوت‌های تکوینی و طبیعی زن ومرد روشن می‌شود.<ref>نبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ص33.</ref> | ||
==حکم فقهی تمکین زن== | ==حکم فقهی تمکین زن== | ||
بنابر حکم شرعی تمکین در فقه | بنابر حکم شرعی تمکین در فقه [[شیعه]]، زن جهت‌لذت‌جویی، باید خود را در اختیار شوهر قرار دهد مگر این‌که مانعی وجود داشته باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲، ج۳۱، ص۳۰۳.</ref> گرچه حکم فقهی تمکین زن در متون فقهی به‌صورت مطلق آمده است، اما محققان معتقدند که مبانی دینی حکم به لزوم رعایت تمکین را فقط در حد متعارف می‌داند و دلیل‌های وجوب تمکین نیز رفتار جنسی نامتعارف از نظر کمی و کیفی را شامل نمی‌شود. به‌همین دلیل تقاضای تمکین نامتعارف یا ضرری و حرجی حتی موجب ضمان است.<ref>نبوی و علوی قزوینی، «بررسی مفهومی و مصداقی بدرفتاری جنسی زوجین از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، 1399ش، ص88.</ref> بر این اساس، در برخی مواضع تمکین زن واجب نیست، از جمله: زمان حیض، هنگام احرام، زمان [[اعتکاف]] و [[روزه]] واجب، هنگام سفری که با اجازۀ شوهر یا سفر واجب مانند سفر برای [[حج]] واجب باشد،<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۳۱۴. </ref> بیماری‌های مقاربتی شوهر<ref>خویی، صراط النجاة 1417ق، ج۱، ص۵۴۷.</ref> و بیماری‌های زن که مانع نزدیکی شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۱، ص۳۱۲.</ref> | ||
==تمکین در قانون مدنی ایران== | ==تمکین در قانون مدنی ایران== | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==چالش‌های تمکین زن== | ==چالش‌های تمکین زن== | ||
=== | ===شبهۀ تبعیض حقوقی=== | ||
برخی تمکین زن را حکم تبعیض‌آمیز در نهاد خانوادۀ اسلامی دانسته‌اند که زن را ملزم می‌کند تا مدام پاسخگوی نیاز جنسی مرد و مطیع آن باشد؛ در حالی که مرد تنها در هر چهار ماه یک‌بار تکلیف پاسخگویی به نیاز جنسی زن را دارد. صاحب‌نظران مسلمان، تمکین را از احکامی می‌دانند که در آن تناسب تکوین با تشریع به‌صورت کامل و منطقی، رعایت شده است؛ آنها معتقدند که تمکین عام، تکلیف مشترک زن و شوهر بوده و یک‌جانبه نیست. فقه اسلامی به حقوق جنسی زن تصریح کرده و لذت‌های جنسی با شرایطی، حق هر دو محسوب شده است؛<ref>نبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ص34.</ref> اما در میزان و محدودۀ تمکین به تناسب توجه شده است؛ همانگونه که در تأمین نفقه قدرت بدنی مرد دخیل بوده در تمکین خاص نیز تناسب طبیعت و توانمندی روحی و جسمی زن و مرد لحاظ شده است. در این تقسیم از زن که در فرهنگ دینی مظهر مهر و عاطفه بوده، خواسته شده تا با تأمین نیاز جنسی همسر خود، او را از عشق و عواطف انسانی سرشار سازد، در عوض سختی کار و دغدغۀ بیرون از خانه و کارهای سنگین خانه از دوش او برداشته شده است. همنچنین زن به‌دلیل حضور بیشتر در منزل، امکان پاسخگویی بیشتر به نیاز شوهر و حتی کنترل خواسته‌های نامعقول او را دارد و هر نوع سستی در پاسخگویی به نیاز جنسی شوهر، آرامش و استحکام خانواده را به‌هم زده و تدبیر مرد در بیرون را نیز مختل می‌سازد.<refنبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ۱۳۹9ش، ص37.<nowiki></ref></nowiki> | برخی تمکین زن را حکم تبعیض‌آمیز در نهاد خانوادۀ اسلامی دانسته‌اند که زن را ملزم می‌کند تا مدام پاسخگوی نیاز جنسی مرد و مطیع آن باشد؛ در حالی که مرد تنها در هر چهار ماه یک‌بار تکلیف پاسخگویی به نیاز جنسی زن را دارد. صاحب‌نظران مسلمان، تمکین را از احکامی می‌دانند که در آن تناسب تکوین با تشریع به‌صورت کامل و منطقی، رعایت شده است؛ آنها معتقدند که تمکین عام، تکلیف مشترک زن و شوهر بوده و یک‌جانبه نیست. فقه اسلامی به حقوق جنسی زن تصریح کرده و لذت‌های جنسی با شرایطی، حق هر دو محسوب شده است؛<ref>نبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ص34.</ref> اما در میزان و محدودۀ تمکین به تناسب توجه شده است؛ همانگونه که در تأمین نفقه قدرت بدنی مرد دخیل بوده در تمکین خاص نیز تناسب طبیعت و توانمندی روحی و جسمی زن و مرد لحاظ شده است. در این تقسیم از زن که در فرهنگ دینی مظهر مهر و عاطفه بوده، خواسته شده تا با تأمین نیاز جنسی همسر خود، او را از عشق و عواطف انسانی سرشار سازد، در عوض سختی کار و دغدغۀ بیرون از خانه و کارهای سنگین خانه از دوش او برداشته شده است. همنچنین زن به‌دلیل حضور بیشتر در منزل، امکان پاسخگویی بیشتر به نیاز شوهر و حتی کنترل خواسته‌های نامعقول او را دارد و هر نوع سستی در پاسخگویی به نیاز جنسی شوهر، آرامش و استحکام خانواده را به‌هم زده و تدبیر مرد در بیرون را نیز مختل می‌سازد.<refنبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ۱۳۹9ش، ص37.<nowiki></ref></nowiki> | ||
=== | ===شبهۀ مردسالاری=== | ||
در تمکین، از زن خواسته می‌شود که به‌طور کامل مطیع مرد باشد و در هر زمانی که مرد بخواهد نیاز جنسی او را پاس دهد. برخی با اعتراض به این دیدگاه فقهی، آن را مصداقی از مردسالاری دانسته‌اند. صاحب‌نظران دینی در پاسخ، به وجوب تأمین نیازهای مالی زن توسط شوهر اشاره می‌کنند که نشان می‌دهد دین اسلام، مردسالار نیست. در مقام مقایسه، تهیۀ مسکن، غذا، لباس، درمان زن و فرزندان از راه حلال خیلی دشوارتر از تمکین زن است. آنها از این تقسیم وظایف نتیجه می‌گیرند که دغدغۀ دین، فراتر از جنسیت بوده و در آن مردسالاری موضوعیت ندارد. از طرف دیگر در حقوق دینی عشق مرد به زن تنها به ارضای غریزۀ جنسی خلاصه نمی‌شود بلکه خداوند در این نیاز اهداف مهم‌تر مانند تولید نسل، حفظ و تربیت آن، رسیدن به آرامش و کمال دنیوی و اخروی قرار داده است.<ref>نبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ۱۳۹9ش، ص35.</ref> | در تمکین، از زن خواسته می‌شود که به‌طور کامل مطیع مرد باشد و در هر زمانی که مرد بخواهد نیاز جنسی او را پاس دهد. برخی با اعتراض به این دیدگاه فقهی، آن را مصداقی از مردسالاری دانسته‌اند. صاحب‌نظران دینی در پاسخ، به وجوب تأمین نیازهای مالی زن توسط شوهر اشاره می‌کنند که نشان می‌دهد دین اسلام، مردسالار نیست. در مقام مقایسه، تهیۀ مسکن، غذا، لباس، درمان زن و فرزندان از راه حلال خیلی دشوارتر از تمکین زن است. آنها از این تقسیم وظایف نتیجه می‌گیرند که دغدغۀ دین، فراتر از جنسیت بوده و در آن مردسالاری موضوعیت ندارد. از طرف دیگر در حقوق دینی عشق مرد به زن تنها به ارضای غریزۀ جنسی خلاصه نمی‌شود بلکه خداوند در این نیاز اهداف مهم‌تر مانند تولید نسل، حفظ و تربیت آن، رسیدن به آرامش و کمال دنیوی و اخروی قرار داده است.<ref>نبوی و مظفری، «تمکین زوجه، اشکالات و شرایط آن از منظر فقه امامیه، حقوق عرفی و حقوق افغانستان»، ۱۳۹9ش، ۱۳۹9ش، ص35.</ref> | ||