بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''فرزند کمتر زندگی بهتر؛''' شعار معروف برای کنترل بارداری و تنظیم خانواده. فرزند کمتر زندگی بهتر، انگارۀ شناختی با هدف کاهش فرزندآوری است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با اقدامات و تبلیغات دولتی، سبک زندگی خانواده‌های ایرانی را تحت تأثیر قر...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''فرزند کمتر زندگی بهتر؛''' شعار معروف برای کنترل بارداری و تنظیم خانواده. | <big>'''فرزند کمتر زندگی بهتر؛'''</big> شعار معروف برای کنترل بارداری و تنظیم خانواده. | ||
فرزند کمتر زندگی بهتر، انگارۀ شناختی با هدف کاهش فرزندآوری است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با اقدامات و تبلیغات دولتی، سبک زندگی خانواده‌های ایرانی را تحت تأثیر قرار داد. این شعار در سال‌هاى 1367ش تا 1390ش نیز در ایران | فرزند کمتر زندگی بهتر، انگارۀ شناختی با هدف کاهش فرزندآوری است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با اقدامات و تبلیغات دولتی، سبک زندگی خانواده‌های ایرانی را تحت تأثیر قرار داد. این شعار در سال‌هاى 1367ش تا 1390ش نیز در ایران به‌صورت جدی تبلیغ شد و براى تحقق آن اقدام‌هاى فرهنگى، آموزشى، رسانه‌اى، بهداشتى، اجتماعى و اقتصادى گسترده، صورت گرفت تا نرخ رشد جمعیت کنترل شود. | ||
==تاریخچه== | |||
شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، نخست همراه با برنامۀ تنظیم خانواده در 1340ش به‌عنوان نخستین برنامۀ کنترل جمعیت در ایران از سوی دولت وقت به سطح رسانه‌ها و جامعه راه یافت و آموزش آن در دانشگاه‌ها به‌صورت جدی آغاز شد. | شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، نخست همراه با برنامۀ تنظیم خانواده در 1340ش به‌عنوان نخستین برنامۀ کنترل جمعیت در ایران از سوی دولت وقت به سطح رسانه‌ها و جامعه راه یافت و آموزش آن در دانشگاه‌ها به‌صورت جدی آغاز شد.<ref>ملکوتی‌نیا و نیکویی روزبهانی، «بررسی و نقد اندیشة «فرزند کمتر، زندگی بهتر در جامعة معاصر ایران با رویکرد اسلامی»، 1397ش، ص51.</ref> بر اساس گزارش رسانه‌ها، «ستاره فرمانفرماییان»، دختر یکی از شاهزادگان و افراد با نفوذ قاجار، اولین فردی بود که در دوران پهلوی این شعار را در ایران مطرح کرد. این در حالی بود که در آن زمان فرزندآوری، یک ارزش دینی و فرهنگی تلقی می‌شد.<ref>[https://www.rajanews.com/news/192437 «۱۰ پیامد اسفبار کاهش جمعیت ایران»، وب‌سایت رجانیوز.] </ref> با انجام سرشماری در 1365ش کارشناسان وقت هشدار دادند که روند افزایش جمعیت کشور در کوتاه‌مدت، به «انفجار جمعیت» خواهد انجامید. بعد از این هشدارها، سیاست کنترل موالید در دستور کار قرار گرفت و دولت در 1368ش برنامه‌ای با عنوان «تنظیم خانواده» را ابلاغ کرد که بر اساس آن وزارتخانه‌های بهداشت، فرهنگ و آموزش عالی، آموزش و پرورش و نیز صداوسیما مسئولیت اجرای برنامه‌های آموزشی و تبلیغاتی گوناگونی را به‌منظور فرهنگ‌سازی برای کنترل جمعیت برعهده گرفتند. در 1369ش «شورای تحدید موالید» به ریاست وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایجاد و یک سال بعد در 1370ش «ادارۀ کل جمعیت و تنظیم خانواده» در این وزارتخانه تشکیل شد. در نهایت در 1372ش «قانون تنظیم خانواده» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و این قانون سیاست‌های تشویقی و تنبیهی برای کنترل جمعیت پیش‌بینی کرد که با اجرای آنها شعار فرزند کمتر و زندگی بهتر، در جامعه نهادینه شد.<ref>ملکوتی‌نیا و نیکویی روزبهانی، «بررسی و نقد اندیشة «فرزند کمتر، زندگی بهتر در جامعة معاصر ایران با رویکرد اسلامی»، 1397ش، ص51.</ref> | ||
==زمینه‌ها و انگیزه‌ها== | |||
'''1. زمینه‌ها و انگیزه‌های اقتصادی''' | '''1. زمینه‌ها و انگیزه‌های اقتصادی''' | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
به دنبال اجراشدن برنامه‌های تنظیم خانواده و تبلیغ شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، نرخ باروری کاهش پیدا کرد به گونه‌ای که از سال 1385 نرخ باروری به پایین‌تر از حد جایگزینی (2/1 فرزند) رسید.[36] نرخ رشد جمعیت ایران نیز در همان ابتدا به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت و این روند در سرشماری 1375ش آشکار شد. در آغاز دهۀ 90 و با مشخص‌شدن نتایج عمومی سرشماری 1390ش مشخص شد که روند کاهش جمعیت حتی از پیش‌بینی‌ها نیز بیشتر بوده به‌گونه‌ای که رشد جمعیت ایران طی یک دورۀ پنج‌ساله به 3/1 درصد کاهش یافت.[37] | به دنبال اجراشدن برنامه‌های تنظیم خانواده و تبلیغ شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، نرخ باروری کاهش پیدا کرد به گونه‌ای که از سال 1385 نرخ باروری به پایین‌تر از حد جایگزینی (2/1 فرزند) رسید.[36] نرخ رشد جمعیت ایران نیز در همان ابتدا به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت و این روند در سرشماری 1375ش آشکار شد. در آغاز دهۀ 90 و با مشخص‌شدن نتایج عمومی سرشماری 1390ش مشخص شد که روند کاهش جمعیت حتی از پیش‌بینی‌ها نیز بیشتر بوده به‌گونه‌ای که رشد جمعیت ایران طی یک دورۀ پنج‌ساله به 3/1 درصد کاهش یافت.[37] | ||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | |||
«اهمیت مسئله فرزندآوری در تحکیم خانواده»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۶ اسفند ۱۴۰۲ش. | «اهمیت مسئله فرزندآوری در تحکیم خانواده»، خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۶ اسفند ۱۴۰۲ش. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۴: | ||
«۱۰ پیامد اسفبار کاهش جمعیت ایران»، وب‌سایت رجانیوز، تاریخ درج مطلب: 11 آبان 1393ش. | «۱۰ پیامد اسفبار کاهش جمعیت ایران»، وب‌سایت رجانیوز، تاریخ درج مطلب: 11 آبان 1393ش. | ||
[[رده:ویکی‌زندگی]] | |||
[[رده: روابط خانوادگی]] | |||
[[رده: فرزندآوری]] | |||
[[رده:جمعیت]] | |||
[[رده:ازدواج]] | |||
[[رده:اقتصاد خانواده]] | |||
[[رده:تربیت فرزند]] | |||
[[رده:زندگی سالم]] | |||
[[رده:بهداشت غذایی]] | |||
[[رده:آموزش و پرورش]] | |||
[[رده:جوانان]] | |||
[[رده:زنان]] | |||
[[رده:سالمندان]] | |||
[[رده:کودکان]] | |||