←پیشینه کتابخانه در ایران
(صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''کتابخانه'''</big>؛ مکان نگهداری و مطالعه کتاب<br> کتابخانه، محل نگهداری کتاب...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
در تمدن مصریان، تفاوت‌هایی در مواد و شیوه‌ی نگارش کتاب‌ها به وجود آمد. مصریان از برگ پاپیروس و چیزی شبیه به قلم‌مو برای نگارش استفاده می‌کردند. همچنین، نگارش آن‌ها به خط تصویری انجام می‌شد.<ref>موکهرجی، تاریخ و فلسفه کتابداری، 1388ش، ص82.</ref> در فرهنگ مصریان، ارزش و اعتبار کتاب، چنان بالا بود که گویی آن را می‌پرستیدند. آن‌ها، طومارهای پاپیروس (کتاب) خود را در کوزه‌های گِلی یا فلزی که دارای نشانه‌های شناسایی بودند، نگهداری می‌کردند. کهن‌ترین کتاب مصری، با نام «پاپیروس پرس»، در کتابخانه ملی پاریس نگهداری می‌شود.<ref>موکهرجی، تاریخ و فلسفه کتابداری، 1388ش، ص83.</ref> | در تمدن مصریان، تفاوت‌هایی در مواد و شیوه‌ی نگارش کتاب‌ها به وجود آمد. مصریان از برگ پاپیروس و چیزی شبیه به قلم‌مو برای نگارش استفاده می‌کردند. همچنین، نگارش آن‌ها به خط تصویری انجام می‌شد.<ref>موکهرجی، تاریخ و فلسفه کتابداری، 1388ش، ص82.</ref> در فرهنگ مصریان، ارزش و اعتبار کتاب، چنان بالا بود که گویی آن را می‌پرستیدند. آن‌ها، طومارهای پاپیروس (کتاب) خود را در کوزه‌های گِلی یا فلزی که دارای نشانه‌های شناسایی بودند، نگهداری می‌کردند. کهن‌ترین کتاب مصری، با نام «پاپیروس پرس»، در کتابخانه ملی پاریس نگهداری می‌شود.<ref>موکهرجی، تاریخ و فلسفه کتابداری، 1388ش، ص83.</ref> | ||
==پیشینه کتابخانه در ایران== | ==پیشینه کتابخانه در ایران== | ||
«کتابخانه آشوربانی‌پال» از کهن‌ترین کتابخانه‌های ایران بوده است. این کتابخانه شامل هزاران لوح رُسی و متون مختلفی از سده هفتم پیش از میلاد مسیح بود. «حماسه گیلگمش» از معروف‌ترین آثار این کتابخانه دانسته شده است. این کتابخانه، اطلاعات بسیار جالبی درباره مردمان خاور نزدیک باستان ارائه داده است. برخی از مورخان، این مجموعه را یکی از ارزشمندترین منابع رویدادهای تاریخی در جهان می‌شناسند.<ref>Wells, The Outline of History: Volume 1, p. 177.</ref> موقعیت این کتابخانه، در سرزمین نینوا، پایتخت آشوریان، و امروزه جزئی از مناطق شمالی کشور عراق است.<ref>Polastron, "Books on Fire: The Tumultuous Story of The World's Great Libraries, 2007, pages 2-3. </ref><br> | «کتابخانه آشوربانی‌پال» از کهن‌ترین [[کتابخانه‌های ایران]] بوده است. این کتابخانه شامل هزاران لوح رُسی و متون مختلفی از سده هفتم پیش از میلاد مسیح بود. «حماسه گیلگمش» از معروف‌ترین آثار این کتابخانه دانسته شده است. این کتابخانه، اطلاعات بسیار جالبی درباره مردمان خاور نزدیک باستان ارائه داده است. برخی از مورخان، این مجموعه را یکی از ارزشمندترین منابع رویدادهای تاریخی در جهان می‌شناسند.<ref>Wells, The Outline of History: Volume 1, p. 177.</ref> موقعیت این کتابخانه، در سرزمین نینوا، پایتخت آشوریان، و امروزه جزئی از مناطق شمالی کشور عراق است.<ref>Polastron, "Books on Fire: The Tumultuous Story of The World's Great Libraries, 2007, pages 2-3. </ref><br> | ||
در دوره هخامنشیان، کتب علمی و مذهبی در کتابخانه‌های «گنج هاپیگان» در تخت سلیمان و «دزی ناپشت» در تخت جمشید نگهداری می‌شد. این کتاب‌ها که مضمون‌هایی همچون طب، فلسفه، نجوم و کیمیاگری را شامل می‌شدند، در حمله‌ی اسکندر مقدونی به ایران، به‌صورت کامل در آتش سوختند.<br> | در دوره هخامنشیان، کتب علمی و مذهبی در کتابخانه‌های «گنج هاپیگان» در تخت سلیمان و «دزی ناپشت» در تخت جمشید نگهداری می‌شد. این کتاب‌ها که مضمون‌هایی همچون طب، فلسفه، نجوم و کیمیاگری را شامل می‌شدند، در حمله‌ی اسکندر مقدونی به ایران، به‌صورت کامل در آتش سوختند.<br> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
از دیگر کتابخانه‌های معروف در دوران ایران باستان، می‌توان به کتابخانه دانشگاه جندی شاپور (گندی شاپور)، دوره ساسانیان، اشاره کرد. این کتابخانه را بزرگ‌ترین کتابخانه دنیای باستان و نیز بزرگ‌ترین مرکز آموزشی و پژوهشی مضامینی همچون پزشکی، فلسفه، حکمت و ادبیات دنیای قدیم معرفی می‌کنند. اساتیدی از ایران، هند، یونان و روم در این کتابخانه تدریس می‌کردند.<br> | از دیگر کتابخانه‌های معروف در دوران ایران باستان، می‌توان به کتابخانه دانشگاه جندی شاپور (گندی شاپور)، دوره ساسانیان، اشاره کرد. این کتابخانه را بزرگ‌ترین کتابخانه دنیای باستان و نیز بزرگ‌ترین مرکز آموزشی و پژوهشی مضامینی همچون پزشکی، فلسفه، حکمت و ادبیات دنیای قدیم معرفی می‌کنند. اساتیدی از ایران، هند، یونان و روم در این کتابخانه تدریس می‌کردند.<br> | ||
پس از ورود اسلام به ایران نیز کتابخانه‌هایی در نقاط مختلف ایران ساخته و بهره‌برداری شد. از آن جمله می‌توان به کتابخانه‌های «ابوالوفای همدانی»، «بهاءالدوله دیلمی»، «عضدالدوله دیلمی در شیراز»، «عمادالدوله دیلمی»، «نوح بن منصور سامانی»، «ابن‌العمید» و «صاحب بن عباد» که شامل بیش از 117 هزار جلد کتاب نفیس در ری بود،<ref>ترکمنی آذر، دیلمیان در گستره تاریخ ایران (حکومت‌های محلی، آل زیار، آل بویه)، ۱۳۸۹ش، ص246.</ref> اشاره کرد. | پس از ورود اسلام به ایران نیز کتابخانه‌هایی در نقاط مختلف ایران ساخته و بهره‌برداری شد. از آن جمله می‌توان به کتابخانه‌های «ابوالوفای همدانی»، «بهاءالدوله دیلمی»، «عضدالدوله دیلمی در شیراز»، «عمادالدوله دیلمی»، «نوح بن منصور سامانی»، «ابن‌العمید» و «صاحب بن عباد» که شامل بیش از 117 هزار جلد کتاب نفیس در ری بود،<ref>ترکمنی آذر، دیلمیان در گستره تاریخ ایران (حکومت‌های محلی، آل زیار، آل بویه)، ۱۳۸۹ش، ص246.</ref> اشاره کرد. | ||
==انواع کتابخانه== | ==انواع کتابخانه== | ||
کتابخانه‌ها را براساس نوع کتاب، رده سنی مخاطبین کتاب‌ها و استفاده‌کنندگان آن‌ها به چند گروه تقسیم‌بندی می‌کنند: | کتابخانه‌ها را براساس نوع کتاب، رده سنی مخاطبین کتاب‌ها و استفاده‌کنندگان آن‌ها به چند گروه تقسیم‌بندی می‌کنند: | ||