تزکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «<big>'''تزکیه'''</big>؛ پاک‌سازی نفس از آلودگی‌ها<br> تزکیه، واژه‌ای عربی به‌معنا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
<big>'''تزکیه'''</big>؛ پاک‌سازی نفس از آلودگی‌ها<br>
<big>'''تزکیه'''</big>؛ پاک‌سازی نفس از آلودگی‌ها.<br>


تزکیه، واژه‌ای عربی به‌معنای پاکیزه کردن و نیز زکات دادن است.<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D8%AA%D8%B2%DA%A9%DB%8C%D9%87 عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه تزکیه، سایت واژه‌یاب.]</ref> تزکیه در فرهنگ اسلامی به‌معنی پیراستن نفس از اوصاف رذیله (موانع رشد) و آراستن نفس به صفات جمیله (شرایط رشد) است.<ref>نراقی، معراج السعاده، 1385ش، ص۶۵.</ref>  تزکیه نفس، امری مهم در آموزه‌های ادیان و مکاتب اخلاقی است.
تزکیه، واژه‌ای عربی به‌معنای پاکیزه کردن و نیز زکات دادن است.<ref>[https://www.vajehyab.com/amid/%D8%AA%D8%B2%DA%A9%DB%8C%D9%87 عمید، فرهنگ فارسی، ذیل واژه تزکیه، سایت واژه‌یاب.]</ref> تزکیه در فرهنگ اسلامی به‌معنی پیراستن نفس از اوصاف رذیله (موانع رشد) و آراستن نفس به صفات جمیله (شرایط رشد) است.<ref>نراقی، معراج السعاده، 1385ش، ص۶۵.</ref>  تزکیۀ نفس، امری مهم در آموزه‌های ادیان و مکاتب اخلاقی است.
==تزکیه در قرآن==  
==تزکیه در قرآن==  
در قرآن، تزکیه با «فلاح»، همراه گردیده و این همراهی به‌معنای رستگاری اهل تزکیه<ref>سوره شمس، آیه 9؛ <br>
در قرآن، تزکیه با «فلاح»، همراه گردیده و این همراهی به‌معنای رستگاری اهل تزکیه<ref>سوره شمس، آیه 9؛ <br>
سوره اعلی، آیه 14.</ref>  و زیان آشکار کسانی است که به تزکیه‌ی نفس خویش توجه ندارند.<ref>سوره شمس، آیه 91. </ref> همچنین قرآن، یکی از اهداف مهم ارسال پیامبران را تزکیه انسان‌ها دانسته<ref>سوره بقره، آیات 2، 129 و 151؛ <br>
سوره اعلی، آیه 14.</ref>  و زیان آشکار کسانی است که به تزکیۀ نفس خویش توجه ندارند.<ref>سوره شمس، آیه 91. </ref> همچنین قرآن، یکی از اهداف مهم ارسال پیامبران را تزکیۀ انسان‌ها دانسته<ref>سوره بقره، آیات 2، 129 و 151؛ <br>
سوره آل عمران، آیات 3 و 164؛ <br>
سوره آل عمران، آیات 3 و 164؛ <br>
سوره جمعه، آیات 2 و 62.</ref>  و آن را لطفی الهی معرفی کرده که تنها در پرتو اراده‌ی خداوند، به‌دست می‌آید.<ref>سوره نساء، آیه 94؛ <br>
سوره جمعه، آیه 2.</ref>  و آن را لطفی الهی معرفی کرده است که تنها در پرتو ارادۀ خداوند، به‌دست می‌آید.<ref>سوره نساء، آیه 94؛ <br>
سوره نور، آیه 21.</ref><br>
سوره نور، آیه 21.</ref><br>
   
   
از منظر مفسران قرآن، تزکیه نفس به افزایش تقوا در انسان می‌انجامد<ref>صدرالدین شیرازی، تفسیر قرآن کریم (صدرا)، 1370ش، ج7، ص391.</ref> و ادعای زبانیِ آن، نکوهیده است.<ref>زمخشری، الکشاف، ج1، ۱۴۱۵ق، ص51؛ <br>
از منظر مفسران قرآن، تزکیۀ نفس به افزایش تقوا در انسان می‌انجامد<ref>صدرالدین شیرازی، تفسیر قرآن کریم (صدرا)، 1370ش، ج7، ص391.</ref> و ادعای زبانیِ آن، نکوهیده است.<ref>زمخشری، الکشاف، ج1، ۱۴۱۵ق، ص51؛ <br>
راغب اصفهانی، المفردات، ]بی‌تا[، ص۲۱۳؛ <br>
راغب اصفهانی، المفردات، ]بی‌تا[، ص۲۱۳؛ <br>
طباطبایی، المیزان، ج4، ۱۳۹۴ق، ص372.</ref>  تزکیه از راه برپایی نماز، پرداخت زکات، دوری از گناهان به‌دست می‌آید.<ref>طبرسی، مجمع ‌البیان، ج7، ۱۴۰۸ق، ص633؛ <br>
طباطبایی، المیزان، ج4، ۱۳۹۴ق، ص372.</ref>  تزکیه از راه برپایی نماز، پرداخت زکات، دوری از گناهان به‌دست می‌آید.<ref>طبرسی، مجمع ‌البیان، ج7، ۱۴۰۸ق، ص633؛ <br>
زمخشری، الکشاف، ج3، ۱۴۱۵ق، ص588-589.</ref>  ادای دین، انفاق و تخصیص بخشی از اموال به مصارف خداپسندانه نیز لازمه‌ی پاکی مال و زندگی است. بیش‌تر مفسران بر این باورند که تزکیه‌ی مالی، بارزترین مصداق اجتماعی تزکیه است.<ref>سوره توبه، آیه 103؛ <br>
زمخشری، الکشاف، ج3، ۱۴۱۵ق، ص588-589.</ref>  ادای دین، انفاق و تخصیص بخشی از اموال به مصارف خداپسندانه نیز لازمه‌ی پاکی مال و زندگی است. بیش‌تر مفسران بر این باورند که تزکیۀ مالی، بارزترین مصداق اجتماعی تزکیه است.<ref>سوره توبه، آیه 103؛ <br>
سوره لیل، آیه 18.</ref>  به‌همین دلیل، پیامبر خدا پرداخت زکات مال را موجب ایجاد فضای رشد برای همه افراد جامعه دانسته است.<ref>سوره توبه، آیه 103.</ref>   
سوره لیل، آیه 18.</ref>  به‌همین دلیل، پیامبر خدا پرداخت زکات مال را موجب ایجاد فضای رشد برای همه افراد جامعه دانسته است.<ref>سوره توبه، آیه 103.</ref>   
==مراتب تزکیه در قرآن==
==مراتب تزکیه در قرآن==
تزکیه، در قرآن، دارای مراتبی است: 1. تزکیه خدایی (منسوب به فضل و رحمت خداوندی)؛<ref>سوره نساء، آیه 49؛ <br>
تزکیه، در قرآن، دارای مراتبی است:
سوره نور، آیه 24.</ref> 2. تزکیه نبوی (پیامبر، مجری اراده خداوند در امور تربیتی)؛<ref>سوره توبه، آیه 103.</ref> 3. تزکیه شخصی (تلاش‌های فردی که منجر به رشد بنده می‌شود).<ref>سوره اعلى، آیه 14؛ <br>
* تزکیه خدایی (منسوب به فضل و رحمت خداوندی)؛<ref>سوره نساء، آیه 49؛ سوره نور، آیه 24.</ref>  
سوره شمس، آیه 9.</ref>  
* تزکیه نبوی (پیامبر، مجری ارادۀ خداوند در امور تربیتی)؛<ref>سوره توبه، آیه 103.</ref>
* تزکیه شخصی (تلاش‌های فردی که منجر به رشد بنده می‌شود).<ref>سوره اعلى، آیه 14؛ سوره شمس، آیه 9.</ref>  
==تزکیه در روایات==
==تزکیه در روایات==
در بسیاری از روایات، تزکیه همراه با طهارت نفس، از جمله صفات ممدوح و هم‌رتبه با تعقل در نظر گرفته شده است. همچنین تزکیه را وسیله‌ای برای قرار گرفتن در مسیر درست و اطاعت خداوند می‌دانند.<ref>ابن‌بابویه، عیون اخبار الرضا، 1372ش، ج2، ص275؛ <br>
در بسیاری از روایات، تزکیه همراه با طهارت نفس، از جمله صفات ممدوح و هم‌رتبه با تعقل در نظر گرفته شده است. همچنین تزکیه را وسیله‌ای برای قرار گرفتن در مسیر درست و اطاعت خداوند می‌دانند.<ref>ابن‌بابویه، عیون اخبار الرضا، 1372ش، ج2، ص275؛ <br>
۴۲۸

ویرایش