←قدمت سازه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[پرونده:سازه.jpg|300px|thumb|left|نمایی کلی از سازه‌های آبی شوشتر با معماری و ساختار بی‌نظیر]] | [[پرونده:سازه.jpg|300px|thumb|left|نمایی کلی از سازه‌های آبی شوشتر با معماری و ساختار بی‌نظیر]] | ||
سازه‌های آبی شوشتر با معماری و ساختار بی‌نظیر خود در دل [[شوشتر|شهر شوشتر]] [[خوزستان|استان خوزستان]] جای دارد. این سازه‌ها با حفظ شکوه خود یکی از افتخارات مردم [[ایران]] در فهرست جهانی [[یونسکو]] است. در برخی سفرنامه‌ها از این سازه‌های شگفت‌انگیز به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعۀ صنعتی دنیا پیش از انقلاب صنعتی نام برده شده است. مهندسان ایرانی سازندۀ این مجموعه از چنان نبوغ و دانش فنی در مهندسی هیدرولیک برخوردار بودند که می‌توان این سازه‌ها را نوعی از عجایب جهان باستان دانست. آن‌ها با مدیریت و کنترل آب از منابع آبی، بهره‌برداری اصولی کرده و با انحراف و انتقال آب [[کارون|رودخانۀ کارون]]، از آب برای مصارف گوناگون استفاده می‌کردند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/9599-سازه-ابی-شوشتر/ زمانی نوری، «سازه‌های آبی شوشتر»، سایت کجارو.]</ref> سازه‌های آبی شوشتر به‌عنوان یک سیستم تاریخی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.<ref>[https://whc.unesco.org/en/list/1315/documents/ «Shushtar Historical Hydraulic System»، وب‌سایت سازمان جهانی یونسکو، تاریخ بازدید: 8 شهریور 1401ش].</ref> | سازه‌های آبی شوشتر با معماری و ساختار بی‌نظیر خود در دل [[شوشتر|شهر شوشتر]] [[خوزستان|استان خوزستان]] جای دارد. این سازه‌ها با حفظ شکوه خود یکی از افتخارات مردم [[ایران]] در فهرست جهانی [[یونسکو]] است. در برخی سفرنامه‌ها از این سازه‌های شگفت‌انگیز به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعۀ صنعتی دنیا پیش از انقلاب صنعتی نام برده شده است. مهندسان ایرانی سازندۀ این مجموعه از چنان نبوغ و دانش فنی در مهندسی هیدرولیک برخوردار بودند که می‌توان این سازه‌ها را نوعی از عجایب جهان باستان دانست. آن‌ها با مدیریت و کنترل آب از منابع آبی، بهره‌برداری اصولی کرده و با انحراف و انتقال آب [[کارون|رودخانۀ کارون]]، از آب برای مصارف گوناگون استفاده می‌کردند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/9599-سازه-ابی-شوشتر/ زمانی نوری، «سازه‌های آبی شوشتر»، سایت کجارو.]</ref> سازه‌های آبی شوشتر به‌عنوان یک سیستم تاریخی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.<ref>[https://whc.unesco.org/en/list/1315/documents/ «Shushtar Historical Hydraulic System»، وب‌سایت سازمان جهانی یونسکو، تاریخ بازدید: 8 شهریور 1401ش].</ref> | ||
[[پرونده:سازه2.jpg|300px|thumb|left|نمایی از بخش مرکزی سازه‌های آبی شوشتر]] | |||
==قدمت سازه‌ها== | ==قدمت سازه‌ها== | ||
قدمت این سازه‌های پیچیده به [[ساسانیان|دوران ساسانیان]] باز می‌گردد اما این احتمال وجود دارد که سنگ بنای این سازه‌ها در زمان [[هخامنشیان]] گذاشته شده باشد. ساخت این سازه‌ها به [[اردشیر اول]] و [[شاپور]] نسبت داده می‌شود؛ هرچند این مجموعه در طول زمان کامل شده و قسمت‌هایی به آن افزوده شده است. در [[دوران قاجاریه]] نیز مرمت و بازسازی‌هایی روی این بنا صورت گرفت.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/9599-سازه-ابی-شوشتر/ زمانی نوری، «سازه‌های آبی شوشتر»، سایت کجارو.]</ref> | قدمت این سازه‌های پیچیده به [[ساسانیان|دوران ساسانیان]] باز می‌گردد اما این احتمال وجود دارد که سنگ بنای این سازه‌ها در زمان [[هخامنشیان]] گذاشته شده باشد. ساخت این سازه‌ها به [[اردشیر اول]] و [[شاپور]] نسبت داده می‌شود؛ هرچند این مجموعه در طول زمان کامل شده و قسمت‌هایی به آن افزوده شده است. در [[دوران قاجاریه]] نیز مرمت و بازسازی‌هایی روی این بنا صورت گرفت.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/9599-سازه-ابی-شوشتر/ زمانی نوری، «سازه‌های آبی شوشتر»، سایت کجارو.]</ref> | ||
==کارکرد سازه‌ها== | ==کارکرد سازه‌ها== | ||
هر یک از سازه‌های این مجموعه، کارکرد خاص خود را داشتند که در ارتباط با یکدیگر مجموعۀ به هم پیوسته‌ای را تشکیل می‌دادند. این سازه‌ها آب را یکسان و برابر به تمام شهر رسانده و از فوران [[کارون|رود کارون]] جلوگیری می‌کردند. همچنین از طریق سردابه و زیرزمین (در گویش محلی شوادون‌ها) آب را به خانه‌ها فرستاده و آب لازم برای زمین‌های کشاورزی و چرخ‌های [[آسیاب]] برای تهیه [[آرد]] [[گندم]] را تأمین می‌کردند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/9599-سازه-ابی-شوشتر/ زمانی نوری، «سازه‌های آبی شوشتر»، سایت کجارو.]</ref> | هر یک از سازه‌های این مجموعه، کارکرد خاص خود را داشتند که در ارتباط با یکدیگر مجموعۀ به هم پیوسته‌ای را تشکیل می‌دادند. این سازه‌ها آب را یکسان و برابر به تمام شهر رسانده و از فوران [[کارون|رود کارون]] جلوگیری می‌کردند. همچنین از طریق سردابه و زیرزمین (در گویش محلی شوادون‌ها) آب را به خانه‌ها فرستاده و آب لازم برای زمین‌های کشاورزی و چرخ‌های [[آسیاب]] برای تهیه [[آرد]] [[گندم]] را تأمین می‌کردند.<ref>[https://www.kojaro.com/attraction/9599-سازه-ابی-شوشتر/ زمانی نوری، «سازه‌های آبی شوشتر»، سایت کجارو.]</ref> | ||