جن: تفاوت میان نسخه‌ها

جنّ، واژه‌ای عربی و  به‌معنای استتار و پوشش است.<ref>خلیل بن احمد؛ العین، 1409ق، ذیل واژه «جنن».</ref>  جنّ در فرهنگ مسلمانان، موجودی اسرارآمیز است که همچون انسان دارای عقل، اختیار و تکلیف است. بنابر آیات قرآن و روایات، جنّ از آتش یا آمیزۀ آتش، آفریده شده است. این موجود، از دید انسان پوشیده است؛ اما مثل انسان، مکلّف است و در آخرت برای حسابرسی اعمال، برانگیخته می‌شود.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%AC%D9%86#cite_ref-9 «جن»، ویکی شیعه.]</ref>  جنّ را در ادبیات فارسی، دیو یا پری می‌گویند.<ref>زنجی سجزی، مهذّب الاسماء فی مرتّب الحروف و الاشیاء، 1364ش، ص65-78. </ref>  

واژه جنّ 22 بار در قرآن به‌کار رفته است.<ref>عبدالباقی، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، 1364ش، ذیل واژه «جن».</ref>  واژه‌های مترادف و مرتبط با جنّ همچون «جان»، «جِنّه»، شیطان، شیاطین، [[ابلیس]] و عفریت نیز در قرآن آمده است. هفتادودومین سوره قرآن به نام جنّ است. در سورۀ جنّ و نیز در سورۀ أحقاف به ایمان آوردن گروهی از جنّیان اشاره شده است.<ref>سوره احقاف، آیه 29-32.</ref>   

بر اساس آیات قرآن، آفرینش جنّ قبل از انسان بوده و از «نار السَّموم»<ref>سوره حجر، آیه 27.</ref>  به‌معنای آتش گرم و سوزان و «مارجٍ من نار»<ref>سوره الرحمن، آیه 15.</ref>  به‌معنای شعله‌های مختلط و متحرّک آتش، آفریده شده است. همچنین فلسفه و علت آفرینش جنّیان همچون انسان، عبادت و پرستش خداوند بیان شده است.<ref>سوره ذاریات، آیه 56.</ref>

در قرآن بیان شده است که برای هدایت جنّیان، پیامبرانی از جنس خودشان مبعوث گردیده‌اند.<ref>سوره انعام، آیه 130.</ref>  جنّیان مانند آدمیان، صالح و غیر صالح، مسلمان و کافر دارند<ref>سوره جن، آیه 11-14.</ref>  و در روز قیامت از آنها بازخواست می‌شود<ref>سوره انعام، آیه 130.</ref>  و جزای عمل‌شان را به‌طور کامل در آخرت دریافت می‌کنند<ref>سوره احقاف، آیه 19.</ref>  و بدکاران آنان به جهنم می‌روند.<ref>سوره جن، آیه 15.</ref>  قرآن کریم به اسلام آوردن برخی جنّیان و انکار گروهی دیگر از آنان، اشاره کرده است.<ref>سوره احقاف، آیه 29-32.</ref>  

جنیان در سپاه سلیمان نبی حضور داشته<ref>سوره نمل، آیه 17.</ref>  و  برای او کارهای خارق‌العاده و سخت از قبیل ساختن بناهای عظیم و حمل اشیای سنگین از مکان‌های دور<ref> [https://fa.wikishia.net/view/%D8%AC%D9%86#cite_ref-9 «جن»، ویکی شیعه.]</ref>  را انجام می‌دادند.<ref>سوره انبیاء، آیه 82</ref>  بر اساس آیات قرآن، آنان توانایی سیر و حرکت‌های آنی به مسافت‌های دور و بالا رفتن به‌سمت آسمان و استراق سمع و دریافت اخبار غیبی از ملائکه را داشته‌اند؛<ref>سوره صافات آیه ۶-۹ و سوره جنّ، آیه ۸-۹.</ref>  اما آنان پس از بعثت پیامبر اکرم از گرفتن اخبار غیبی و استراق سمع منع شده<ref>سوره جن، آیه 8-9.</ref>  و از علم غیب بی‌بهره‌اند.<ref>سوره سبأ، آیه 14.</ref>   

علامه طباطبایی بر اساس آیه 50 سوره کهف و آیه 25 سوره فصلت معتقد است، ازدواج و فرزندآوری جنّیان را تأیید کرده است.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%AC%D9%86#cite_ref-9 «جن»، ویکی شیعه.]</ref>  برخی از مفسرین بنابر آیات 56 و 74 سوره الرحمن، ازدواج جن با انسان را ممکن دانسته‌اند.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%AC%D9%86#cite_ref-9 «جن»، ویکی شیعه.]</ref>  

بسیاری از مفسرین قرآن به استناد آیات و روایات معتقدند [[ابلیس]] از جنّیان بوده و از ملائکه نیست.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390ق، ج۱۲، ص۴۵۲.</ref>  شیطان به‌معنای شرور است که در قرآن گاهی در مورد [[ابلیس]] و گاهی با معنای عام خود به هر موجود شروری که شرارت در او «ملکه راسخ» شده، اطلاق شده است.<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D8%AC%D9%86#cite_ref-9 «جن»، ویکی شیعه.]</ref>  در بین شیاطینِ جن، [[ابلیس]] در شرارت مقام عالی داشته و از بهشت رانده شده است.<ref>سوره کهف، آیه 50.</ref>  

امام علی در روایتی، نوشیدن آب از قسمت شکستۀ ظرف را نکوهش کرده و آن را جایگاه شیطان دانسته است.<ref>کلینی، کافی، 1407ق، ج۶، ص۳۸۵، حدیث ۵.</ref>  پژوهشگران، اصطلاح به‌کار رفته در این روایت را ناظر به معنای لغوی شیطان، یعنی پنهان و غیر قابل دیدن، دانسته‌اند و آن موجودی است که امروزه، «میکروب» نامیده می‌شود.