←تأثیر لالایی بر کودکان
خط ۲۰۰: | خط ۲۰۰: | ||
لالایی، علاوه بر بیان حس مادرانه، اعتماد، اطمینان و تنها نبودن را به کودکان منتقل میکند. کودک با شنیدن لالایی، احساس امنیت کرده و به خواب میرود. همچنین، کودکانی که با موسیقی لالایی به خواب میروند، در حدود 6 ماه زودتر از هم سنوسالان خود به حرف آمده و رشد عقلی و حافظۀ بهتری دارند.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> امروزه پژوهشهای بسیاری ثابت کردهاند که لالایی، هنری ارزشمند است که نهتنها رابطۀ عاطفی مادر و کودک را بهبود میبخشد، بلکه در تقویت اعتماد به نفس، یادگیری زبان، افزایش رشد شناختی و مهارتهای حرکتی او اثرگذار است. لالایی، بر یادگیری جنین نیز اثرگذار بوده و جنین از سن بیست هفتگی از کلام آهنگین، برای تقویت توانایی هوش کلامی خود بهره برده و نیمکرۀ چپ مغز را برای تکلم سریعتر آماده میسازد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/871770/fa مرادی مخلص و دیگران، «تأثیر لالایی و قصهگویی بر یادگیری»، 1394ش، چکیده.]</ref> از سوی دیگر، لالایی و صدای آرام مادر، ریتم خواب و بیداری کودک را منظم میکند. کودک، با شنیدن آوای لالایی، از طریق نیمکرۀ راست خود که مرکز شکلگیری هیجانات انسانی است، عواطف مثبتی را تجربه میکند. لالایی همچنین، زمینههای آشنایی کودک با فرهنگ بومی و ملی را فراهم کرده و بهدلیل آهنگین بودن خود، تأثیری عمیق بر هر دو نیمکرۀ مغز میگذارد. کودکانی که در سالهای نخست زندگی از لالایی مادر بهرهمند بودهاند، خلاقتر بوده و به فرهنگ سرزمین مادری خود در بزرگسالی، علاقۀ بیشتری نشان میدهند.<ref>[https://amoozak.org/content/811-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B0%D9%87%D9%86 «لالایی نخستین موسیقی ماندگار ذهن»، وبسایت آموزک.]</ref><br> | لالایی، علاوه بر بیان حس مادرانه، اعتماد، اطمینان و تنها نبودن را به کودکان منتقل میکند. کودک با شنیدن لالایی، احساس امنیت کرده و به خواب میرود. همچنین، کودکانی که با موسیقی لالایی به خواب میروند، در حدود 6 ماه زودتر از هم سنوسالان خود به حرف آمده و رشد عقلی و حافظۀ بهتری دارند.<ref>[https://weblight.ir/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ «بررسی لالایی در فرهنگ مردم ایران»، مجلۀ فرهنگی وبلایت.]</ref> امروزه پژوهشهای بسیاری ثابت کردهاند که لالایی، هنری ارزشمند است که نهتنها رابطۀ عاطفی مادر و کودک را بهبود میبخشد، بلکه در تقویت اعتماد به نفس، یادگیری زبان، افزایش رشد شناختی و مهارتهای حرکتی او اثرگذار است. لالایی، بر یادگیری جنین نیز اثرگذار بوده و جنین از سن بیست هفتگی از کلام آهنگین، برای تقویت توانایی هوش کلامی خود بهره برده و نیمکرۀ چپ مغز را برای تکلم سریعتر آماده میسازد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/871770/fa مرادی مخلص و دیگران، «تأثیر لالایی و قصهگویی بر یادگیری»، 1394ش، چکیده.]</ref> از سوی دیگر، لالایی و صدای آرام مادر، ریتم خواب و بیداری کودک را منظم میکند. کودک، با شنیدن آوای لالایی، از طریق نیمکرۀ راست خود که مرکز شکلگیری هیجانات انسانی است، عواطف مثبتی را تجربه میکند. لالایی همچنین، زمینههای آشنایی کودک با فرهنگ بومی و ملی را فراهم کرده و بهدلیل آهنگین بودن خود، تأثیری عمیق بر هر دو نیمکرۀ مغز میگذارد. کودکانی که در سالهای نخست زندگی از لالایی مادر بهرهمند بودهاند، خلاقتر بوده و به فرهنگ سرزمین مادری خود در بزرگسالی، علاقۀ بیشتری نشان میدهند.<ref>[https://amoozak.org/content/811-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B0%D9%87%D9%86 «لالایی نخستین موسیقی ماندگار ذهن»، وبسایت آموزک.]</ref><br> | ||
از دیگر آثار لالایی بر کودکان میتوان به تقویت هوش معنوی آنها اشاره کرد. مفاهیم به کار برده شده در بیشتر لالاییها، به تقویت خودآگاهی (درک درست از خود و ظرفیتهای خود)، خودانگیختگی (رهایی فرد از عقدهها، قضاوتها و نفوذ دیگران و نیز آمادگی برای پاسخگویی لحظهای)، دگرخواهی (توانایی پذیرش دیگران همان گونه که هستند)، توانایی تغییر چهارچوبهای ذهنی (فراتر رفتن از مرزها و محدودیتها)، تمایل به طرح سؤال (ترغیب به اندیشیدن) و ارزشمحوری اشاره دارند.<ref>[https://cfl.modares.ac.ir/article-11-59869-fa.html جلالی و حسینی صابر، «نقش لالاییها در تقویت هوش معنوی»، 1401ش،ص55-56.]</ref> کارشناسان اثبات کردهاند، قطعاتی که بهعنوان لالایی برای کودکان زمزمه میشوند، در ذهن و ناخودآگاه آنها ثبت شده و در آینده، خطمشی زندگی آنها را تشکیل میدهند. | از دیگر آثار لالایی بر کودکان میتوان به تقویت هوش معنوی آنها اشاره کرد. مفاهیم به کار برده شده در بیشتر لالاییها، به تقویت خودآگاهی (درک درست از خود و ظرفیتهای خود)، خودانگیختگی (رهایی فرد از عقدهها، قضاوتها و نفوذ دیگران و نیز آمادگی برای پاسخگویی لحظهای)، دگرخواهی (توانایی پذیرش دیگران همان گونه که هستند)، توانایی تغییر چهارچوبهای ذهنی (فراتر رفتن از مرزها و محدودیتها)، تمایل به طرح سؤال (ترغیب به اندیشیدن) و ارزشمحوری اشاره دارند.<ref>[https://cfl.modares.ac.ir/article-11-59869-fa.html جلالی و حسینی صابر، «نقش لالاییها در تقویت هوش معنوی»، 1401ش،ص55-56.]</ref> کارشناسان اثبات کردهاند، قطعاتی که بهعنوان لالایی برای کودکان زمزمه میشوند، در ذهن و ناخودآگاه آنها ثبت شده و در آینده، خطمشی زندگی آنها را تشکیل میدهند. بسیاری بر این باورند که هنر لالایی مادران در سالهای پیش از انقلاب اسلامی در ایران، مفاهیمی را به کودکان منتقل کرد که از آنها نسلی آرمانگرا و انقلابی به وجود آورد.<ref>[https://amoozak.org/content/811-%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B0%D9%87%D9%86 «لالایی نخستین موسیقی ماندگار ذهن»، وبسایت آموزک.]<ref> | ||
==لالایی در میان ایرانیان== | ==لالایی در میان ایرانیان== | ||
در بررسی موسیقیایی فولکلور نقاط مختلف ایران کهن، لالاییهای مختلفی را میتوان یافت که برخی، براساس آدابورسوم، فرهنگ منطقهای و سبک زندگی مردمان یک منطقه سروده شدهاند و برخی دیگر، مفهومی مشترک داشته و به زبانها و گویشهای مختلفی خوانده میشوند؛ برای مثال، مردم لک، از لالایی تنها برای خواباندن کودک استفاده نکرده و بیشتر از آن برای سرزنده کردن و شاد کردن کودکان استفاده میکنند. از آنجایی که مادران لک، با طبیعت پیوندی دیرینه داشته و از روحیهای شاد برخودار هستند، بیشتر لالاییهایی با مضامین و ریتمی شاد برای کودکان خود میخوانند. این ریتم، در برخی مواقع رنگ اندوه و غم نیز به خود میگیرد.<ref>[https://virgool.io/@marzilak/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A7%D9%84% «لالایی یک شعر جهانی در همۀ اقوام؛ نگاهی به لالایی در میان مردمان لک»، وبسایت ویرگول.]</ref> کردها نیز دارای ادبیات شفاهی غنی و پرباری هستند که لالایی در این میان، از سهم قابل توجهی برخودار است. بررسی این بخش از فرهنگ عامۀ مردم کردزبان، اطلاعات بسیاری را در زمینههای اعتقادی، تربیتی، اخلاقی، سیاسی و فرهنگ کردها نشان میدهد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، ص92-93.]</ref> | در بررسی موسیقیایی فولکلور نقاط مختلف ایران کهن، لالاییهای مختلفی را میتوان یافت که برخی، براساس آدابورسوم، فرهنگ منطقهای و سبک زندگی مردمان یک منطقه سروده شدهاند و برخی دیگر، مفهومی مشترک داشته و به زبانها و گویشهای مختلفی خوانده میشوند؛ برای مثال، مردم لک، از لالایی تنها برای خواباندن کودک استفاده نکرده و بیشتر از آن برای سرزنده کردن و شاد کردن کودکان استفاده میکنند. از آنجایی که مادران لک، با طبیعت پیوندی دیرینه داشته و از روحیهای شاد برخودار هستند، بیشتر لالاییهایی با مضامین و ریتمی شاد برای کودکان خود میخوانند. این ریتم، در برخی مواقع رنگ اندوه و غم نیز به خود میگیرد.<ref>[https://virgool.io/@marzilak/%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%A7%D9%84% «لالایی یک شعر جهانی در همۀ اقوام؛ نگاهی به لالایی در میان مردمان لک»، وبسایت ویرگول.]</ref> کردها نیز دارای ادبیات شفاهی غنی و پرباری هستند که لالایی در این میان، از سهم قابل توجهی برخودار است. بررسی این بخش از فرهنگ عامۀ مردم کردزبان، اطلاعات بسیاری را در زمینههای اعتقادی، تربیتی، اخلاقی، سیاسی و فرهنگ کردها نشان میدهد.<ref> [https://www.sid.ir/paper/1052258/fa مشتاقمهر و فیضی، «سیمای جامعۀ کرد در لالاییهای کردی»، 1399ش، ص92-93.]</ref> | ||
==بازتاب قیام عاشورا بر لالایی ایرانیان== | ==بازتاب قیام عاشورا بر لالایی ایرانیان== | ||
آمیختگی فرهنگ ایرانیان با آموزههای دین اسلام و مذهب تشیع و نیز ارادت و محبت ایرانیان به پیامبر اسلام و اهلبیت او، بر کلام نوازشگرانۀ مادران ایرانی تأثیرگذار بوده است؛ لالایی برای مادر ایرانی، علاوه بر ابزار انتقال آرامش به کودک، محملی برای انتقال معارف دینی و آموزههای فرهنگی است. از جمله لالاییهای متأثر از قیام عاشورا میتوان به دوبیتی زیر اشاره کرد:<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264730/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D شایستهرخ، «بازتاب قیام عاشورا در ادبیات شفاهی (دوبیتی و لالایی)، 1389ش، ص209-210.]</ref><br> | آمیختگی فرهنگ ایرانیان با آموزههای دین اسلام و مذهب تشیع و نیز ارادت و محبت ایرانیان به پیامبر اسلام و اهلبیت او، بر کلام نوازشگرانۀ مادران ایرانی تأثیرگذار بوده است؛ لالایی برای مادر ایرانی، علاوه بر ابزار انتقال آرامش به کودک، محملی برای انتقال معارف دینی و آموزههای فرهنگی است. از جمله لالاییهای متأثر از قیام عاشورا میتوان به دوبیتی زیر اشاره کرد:<ref>[https://ensani.ir/fa/article/264730/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D شایستهرخ، «بازتاب قیام عاشورا در ادبیات شفاهی (دوبیتی و لالایی)، 1389ش، ص209-210.]</ref><br> |