بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==شهرنشینی== | ==شهرنشینی== | ||
مردم لبنان در حدود ۶۰ سال است که به شهرنشینی روی آوردهاند و بیشتر جمعیت این کشور در شهرها بهویژه در پایتخت آن بیروت و اطراف آن سکنی گزیدهاند. بیش از نیمی از لبنانیها در بیروت، پایتخت این کشور زندگی میکنند.[ | مردم لبنان در حدود ۶۰ سال است که به شهرنشینی روی آوردهاند و بیشتر جمعیت این کشور در شهرها بهویژه در پایتخت آن بیروت و اطراف آن سکنی گزیدهاند. بیش از نیمی از لبنانیها در بیروت، پایتخت این کشور زندگی میکنند.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4115877/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%8A-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%B1 «نگاهی به تاریخچۀ لبنان»، وبسایت باشگاه خبرنگاران جوانان.]</ref> | ||
==منابع آبی== | ==منابع آبی== | ||
کشور لبنان بهدلیل کوهستانیبودن رودخانههای زیادی دارد که مهمترین آنها «ألعاصی»، «ألکلب» و «اورنتس» است. بزرگترین رودخانه لبنان «لیطانی» نام دارد که با طول 146 کیلومتر از منطقۀ آلیک در 25 کیلومتری جنوب بعلبک سرچشمه میگیرد و رو به سمت جنوب به بقاع و از آنجا به کوهستان رسیده و به سوی غرب تا رسیدن به دریای مدیترانه امتداد مییابد. پژوهشگران اهمیت رودخانۀ لیطانی برای لبنان را همپای سد بزرگ «اسوان» برای مصر و «سد فرات» برای سوریه میدانند. به باور پارهای از کارشناسان این رودخانه میتواند منشأ یک بحران بین المللی شود؛ زیرا یکی از هدفهای اسرائیل در توسعۀ اراضی، دستیابی به آب این رودخانه است.[22] | کشور لبنان بهدلیل کوهستانیبودن رودخانههای زیادی دارد که مهمترین آنها «ألعاصی»، «ألکلب» و «اورنتس» است. بزرگترین رودخانه لبنان «لیطانی» نام دارد که با طول 146 کیلومتر از منطقۀ آلیک در 25 کیلومتری جنوب بعلبک سرچشمه میگیرد و رو به سمت جنوب به بقاع و از آنجا به کوهستان رسیده و به سوی غرب تا رسیدن به دریای مدیترانه امتداد مییابد. پژوهشگران اهمیت رودخانۀ لیطانی برای لبنان را همپای سد بزرگ «اسوان» برای مصر و «سد فرات» برای سوریه میدانند. به باور پارهای از کارشناسان این رودخانه میتواند منشأ یک بحران بین المللی شود؛ زیرا یکی از هدفهای اسرائیل در توسعۀ اراضی، دستیابی به آب این رودخانه است. ref> [https://hawzah.net/fa/Article/View/83965/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88-%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%221%22?rcids=6780,116398 «سیری در تاریخ و جغرافیای لبنان»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.]</ref> | ||
==ساختار سیاسی== | ==ساختار سیاسی== | ||
کشور لبنان، جمهوری است و سه مقام ارشد آن برای اعضای گروههای مذهبی خاص در نظر گرفته شده است. در قانون اساسی اولیه لبنان، مسیحیان از حداکثر امکانات سیاسی و اجتماعی برخوردار بودند. طبق این قانون، رئیسجمهور همیشه باید مسیحی مارونی، نخستوزیر مسلمان سنی و رئیس مجلس شیعه باشد؛ اما ساختار سیاسی فعلی دولت در لبنان، بر اساس پیمان طائف از سطح ریاستجمهوری (قلمرو قدرت مسیحیان) به نخستوزیر و پارلمان (قلمرو قدرت مسلمانان) انتقال یافت. | کشور لبنان، جمهوری است و سه مقام ارشد آن برای اعضای گروههای مذهبی خاص در نظر گرفته شده است. در قانون اساسی اولیه لبنان، مسیحیان از حداکثر امکانات سیاسی و اجتماعی برخوردار بودند. طبق این قانون، رئیسجمهور همیشه باید مسیحی مارونی، نخستوزیر مسلمان سنی و رئیس مجلس شیعه باشد؛ اما ساختار سیاسی فعلی دولت در لبنان، بر اساس پیمان طائف از سطح ریاستجمهوری (قلمرو قدرت مسیحیان) به نخستوزیر و پارلمان (قلمرو قدرت مسلمانان) انتقال یافت.<ref>خسروشیری، انقلاب اسلامی ایران و شیعیان لبنان، 1389ش، ص76-77.</ref> به باور تحلیلگران، لبنان به سبب داشتن احزاب سیاسی در خاورمیانه بیرقیب است؛ اما بیشتر آنها استقلال ندارند. این احزاب همگی دارای شاخه نظامی و نیروهای آشنا به دورههای نظامی هستند.<ref>میرزاآقایی، بازیگران مسیحیت سیاسی در لبنان، 1386ش، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> در حالحاضر احزاب عمده و اثرگذار در صحنۀ سياسي و اجتماعی لبنان عبارتند از: حزب الله، حزب فالانژ (ماروني)، حزب امل، حزب سوسياليست ترقيخواه (سکولار) و جنبش «التیار المستقبل» (اصلیترین جنبش سنیمذهب در لبنان).<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4115877/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%8A-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%B1 «نگاهی به تاریخچۀ لبنان»، وبسایت باشگاه خبرنگاران جوانان.]</ref> | ||
==سرمایههای علمی و فرهنگی== | ==سرمایههای علمی و فرهنگی== | ||
===1. دانشمندان و ادیبان=== | ===1. دانشمندان و ادیبان=== | ||
در لبنان دانشمندان و ادیبان بزرگ در علوم مختلف از جمله شهید اول، شهید ثانی، شیخ بهایی، جبران خلیل جبران و حسن کامل الصباح پرورش یافتهاند.[ | در لبنان دانشمندان و ادیبان بزرگ در علوم مختلف از جمله شهید اول، شهید ثانی، شیخ بهایی، جبران خلیل جبران و حسن کامل الصباح پرورش یافتهاند.<ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران.]</ref> | ||
همچنین ميخائيل نعيمه، سليم البستانی، جرجی زیدان، ايليا ابوماضی، خلیل مطران، امين الريحانی، خليل حاوی، انسی الحاج، محمدعلی شمسالدين، مارون عبود، توفيق يوسف عواد، خليل تقیالدين، سهيل ادريس، يوسف حبشی الاشقر و جبور الدويهی از دیگر مشاهیر ادبی لبنان محسوب میشوند.<ref>صدر هاشمی، جامعه و فرهنگ لبنان، 1392ش، ص 195-208.</ref> | |||
===2. هنر=== | ===2. هنر=== | ||
وجود خردهفرهنگهای مختلف در لبنان به هنر این کشور، هویت متمایز بخشیده و در حالحاضر هنر لبنانی در آثار موسیقی آن ظاهر شده و بر دیگر ملتهای عرب نیز تأثیر گذاشته است. خوانندگان سرشناس جهان عرب بیشتر از لبنان هستند. همچنین نمایشگاهها و جشنوارههای مهم بینالمللی در لبنان برگزار میشود که هنرمندان پرآوازۀ جهان و مردم بسیاری از لبنان و کشورهای دیگر را به سوی خود جذب میکنند. مهمترین آنها جشنوارۀ تابستانی در بعلبک، بیتالدین و بیبلوس است.[ | وجود خردهفرهنگهای مختلف در لبنان به هنر این کشور، هویت متمایز بخشیده و در حالحاضر هنر لبنانی در آثار موسیقی آن ظاهر شده و بر دیگر ملتهای عرب نیز تأثیر گذاشته است. خوانندگان سرشناس جهان عرب بیشتر از لبنان هستند. همچنین نمایشگاهها و جشنوارههای مهم بینالمللی در لبنان برگزار میشود که هنرمندان پرآوازۀ جهان و مردم بسیاری از لبنان و کشورهای دیگر را به سوی خود جذب میکنند. مهمترین آنها جشنوارۀ تابستانی در بعلبک، بیتالدین و بیبلوس است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4115877/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%8A-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%B1 «نگاهی به تاریخچۀ لبنان»، وبسایت باشگاه خبرنگاران جوانان.]</ref> | ||
===3. آموزش و پرورش=== | ===3. آموزش و پرورش=== | ||
مدارس لبنان به سه ردۀ خصوصی، عمومی و نیمهخصوصی تقسیم میشود. مقطع ابتدایی شامل شش سال، مقطع راهنمایی سه سال و مقطع دبیرستان نیز سه سال است. [ | مدارس لبنان به سه ردۀ خصوصی، عمومی و نیمهخصوصی تقسیم میشود. مقطع ابتدایی شامل شش سال، مقطع راهنمایی سه سال و مقطع دبیرستان نیز سه سال است. <ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران.]</ref> | ||
===4. آموزش عالی=== | ===4. آموزش عالی=== | ||
لبنان دارای یک دانشگاه دولتی «الجامعة اللبنانیة» و حدود 40 دانشگاه خصوصی است، ازجمله: دانشگاه آمریکایی بیروت، دانشگاه سنتجوزف (وابسته به فرانسه)، دانشگاه اسلامی لبنان (وابسته به مجلس اعلای شیعیان)، دانشگاه عربی بیروت (وابسته به مصر)، دانشگاه بینالمللی لبنان، دانشگاه لبنانیآمریکایی، دانشگاه امام اوزاعی (وابسته به جوامع اسلامی اهل سنت)، دانشگاه نوتردام، دانشگاه بلمند، دانشگاه کسلیک و دانشگاه جنان. از جمهوری اسلامی ایران نیز «جامعةالمصطفی العالمیه» و «دانشگاه آزاد اسلامی» در لبنان فعالیت میکنند.[ | لبنان دارای یک دانشگاه دولتی «الجامعة اللبنانیة» و حدود 40 دانشگاه خصوصی است، ازجمله: دانشگاه آمریکایی بیروت، دانشگاه سنتجوزف (وابسته به فرانسه)، دانشگاه اسلامی لبنان (وابسته به مجلس اعلای شیعیان)، دانشگاه عربی بیروت (وابسته به مصر)، دانشگاه بینالمللی لبنان، دانشگاه لبنانیآمریکایی، دانشگاه امام اوزاعی (وابسته به جوامع اسلامی اهل سنت)، دانشگاه نوتردام، دانشگاه بلمند، دانشگاه کسلیک و دانشگاه جنان. از جمهوری اسلامی ایران نیز «جامعةالمصطفی العالمیه» و «دانشگاه آزاد اسلامی» در لبنان فعالیت میکنند.<ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران.]</ref> | ||
===5. حوزههای علمیه=== | ===5. حوزههای علمیه=== | ||
در مناطق مختلف لبنان بهویژه منطقه جبلعامل، حدود 40 حوزۀ علمیه دینی وجود دارد که از مهمترین حوزههای علمیه شیعه بعد از حوزه نجف و قم محسوب میشود. | در مناطق مختلف لبنان بهویژه منطقه جبلعامل، حدود 40 حوزۀ علمیه دینی وجود دارد که از مهمترین حوزههای علمیه شیعه بعد از حوزه نجف و قم محسوب میشود.<ref>شاکر سلماسی، «معرفی حوزههای علمیه معاصر شیعه لبنان»، 1392ش، ص25.</ref> | ||
===6. چاپ و نشر=== | ===6. چاپ و نشر=== | ||
لبنان پایتخت چاپ و نشر خاورمیانه محسوب میشود. در طول چند دهه، لبنان مرکز نويسندگان و روشنفكران عرب و عرصهای برای نشر كتابهای سياسی و فكری در داخل كشورهای عربی بوده است.[ | لبنان پایتخت چاپ و نشر خاورمیانه محسوب میشود. در طول چند دهه، لبنان مرکز نويسندگان و روشنفكران عرب و عرصهای برای نشر كتابهای سياسی و فكری در داخل كشورهای عربی بوده است.<ref>[https://www.ibna.ir/news/117350/%D8%A2%D9%8A%D8%A7-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%A7%D9%BE%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «آيا لبنان همچنان چاپخانه كشورهای عربی است؟» خبرگزاری ایبنا.]</ref> | ||
==نهاد خانواده در لبنان=== | ==نهاد خانواده در لبنان=== | ||
نهاد خانواده از مهمترین سرمایههای اجتماعی نزد مردم لبنان محسوب میشود. علیرغم تحول در مناسبات اجتماعی، جامعۀ لبنان همچنان از ویژگیهای یک جامعۀ سنتگرا و مبتنی بر خانواده برخوردار است و نقشآفرینی وابستگی خانوادگی استمرار دارد. برای مثال از نظر یک فرد لبنانی، وجود فرد با خانواده و برای خانواده مفهوم دارد. این وابستگی در میان همه فرقههای مذهبی لبنان با تفاوتهایی، قابل مشاهده است. | نهاد خانواده از مهمترین سرمایههای اجتماعی نزد مردم لبنان محسوب میشود. علیرغم تحول در مناسبات اجتماعی، جامعۀ لبنان همچنان از ویژگیهای یک جامعۀ سنتگرا و مبتنی بر خانواده برخوردار است و نقشآفرینی وابستگی خانوادگی استمرار دارد. برای مثال از نظر یک فرد لبنانی، وجود فرد با خانواده و برای خانواده مفهوم دارد. این وابستگی در میان همه فرقههای مذهبی لبنان با تفاوتهایی، قابل مشاهده است.<ref>ضاهر، تاریخ لبنان الاجتماعي، 1984م، ص226.</ref> | ||
==آدابورسوم لبنانیها== | ==آدابورسوم لبنانیها== | ||
خط ۸۷: | خط ۸۸: | ||
===الف) ازدواج=== | ===الف) ازدواج=== | ||
شیوۀ برگزاری مراسم ازدواج میان شیعیان لبنان در مقایسه با آداب و رسوم ازدواج ایرانیان تفاوت چشمگیری ندارد. [ | شیوۀ برگزاری مراسم ازدواج میان شیعیان لبنان در مقایسه با آداب و رسوم ازدواج ایرانیان تفاوت چشمگیری ندارد. <ref>[https://www.irna.ir/news/7962566/%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%87%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D «شباهتها و تفاوتهای مراسم ازدواج در لبنان و ایران»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> ازدواج درونطائفهای در لبنان رایج است و میان دروزیها از شدت بیشتری برخوردار است. ازدواج، میان پیروان مذاهب وابسته به یک دین نیز بهسختی صورت میگیرد. طی چند دهۀ اخیر خانوادههایی که میخواهند خارج از این سنتها عمل کنند با سفر به خارج از لبنان، اقدام به ثبت ازدواج میکنند.<ref>صدر هاشمی، جامعه و فرهنگ لبنان، 1392ش، ص 106-109.</ref> روش تعیین مهریه در لبنان میان مسلمانان به دو شکل مقدم و مؤخر صورت میگیرد. مهریۀ مقدم باید زود پرداخت شود و مشابه شیربها در برخی از خردهفرهنگهای ایران است، اما میزان مهریۀ مؤخر سنگینتر بوده و عندالمطالبه پرداخت میشود. ازدواج نزد مسیحیان لبنان تحت سرپرستی و نظارت کلیسا صورت میگیرد و یکی از پنج اصل مقدس محسوب میشود که ایمان انسان مسیحی بر آن مبتنی است. مسیحیان در ازدواج، بر کفویت مرد و زن تأکید دارند. مراسم ازدواج با نامزدی آغاز میشود که در این امر زن و مرد در برابر کشیش محل اقامت حضور مییابند و پس از اجرای رسومی خاص، پیوند آنان ثبت میشود. دو طرف باید به سن 17 سال رسیده باشند و هیچ کدام همسری نداشته باشند.<ref>[https://www.irna.ir/news/7962566/%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%87%D8%AA-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D «شباهتها و تفاوتهای مراسم ازدواج در لبنان و ایران»، خبرگزاری ایرنا.]</ref> | ||
===ب) خوشآمدگویی=== | ===ب) خوشآمدگویی=== | ||
آداب تعامل اجتماعی مردم لبنان تحت تأثیر روحیۀ چندفرهنگی این کشور قرار دارد. برای مثال خوشآمدگویی مردم لبنان، ترکیبی از آداب معاشرت فرانسوی و فرهنگ مسلمانان است؛ خوشامدگویی به غریبهها عبارت از یک لبخند گرم و دوستانه و فشردن دست همزمان با گفتن کلمۀ مرحبا (سلام) است. دوستان نزدیک هنگام ملاقات سه بار گونۀ یکدیگر را میبوسند که این کار شباهت زیادی به رسوم فرانسوی دارد.[ | آداب تعامل اجتماعی مردم لبنان تحت تأثیر روحیۀ چندفرهنگی این کشور قرار دارد. برای مثال خوشآمدگویی مردم لبنان، ترکیبی از آداب معاشرت فرانسوی و فرهنگ مسلمانان است؛ خوشامدگویی به غریبهها عبارت از یک لبخند گرم و دوستانه و فشردن دست همزمان با گفتن کلمۀ مرحبا (سلام) است. دوستان نزدیک هنگام ملاقات سه بار گونۀ یکدیگر را میبوسند که این کار شباهت زیادی به رسوم فرانسوی دارد.<ref> [https://www.asriran.com/fa/news/197455/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D9%88-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81 «لبنان كشوری با طوایف و آدابورسوم مختلف»، وبسایت تحلیلی-خبری عصر ایران.]</ref> | ||
===آیینها و مناسک جمعی=== | ===آیینها و مناسک جمعی=== | ||
آداب و رسوم و سنتهای مذهبی مسلمانان لبنان با سایر كشورهای اسلامی تفاوت دارد. حدود سه دهه قبل در لبنان عزاداری ایام محرم یا جشن نیمۀشعبان بهشکل امروز نبود؛ اما بهدلیل تأثیرات انقلاب اسلامی ایران، در حالحاضر لبنانیها تاحدودی شبیه مراسم عزاداری در ایران، به عزاداری در شهادت امام حسین میپردازند. در خصوص آیین روز عاشورا در لبنان بار سیاسی این مناسبت بیشتر از بار مذهبی آن است.[ | آداب و رسوم و سنتهای مذهبی مسلمانان لبنان با سایر كشورهای اسلامی تفاوت دارد. حدود سه دهه قبل در لبنان عزاداری ایام محرم یا جشن نیمۀشعبان بهشکل امروز نبود؛ اما بهدلیل تأثیرات انقلاب اسلامی ایران، در حالحاضر لبنانیها تاحدودی شبیه مراسم عزاداری در ایران، به عزاداری در شهادت امام حسین میپردازند. در خصوص آیین روز عاشورا در لبنان بار سیاسی این مناسبت بیشتر از بار مذهبی آن است.<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/197455/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%83%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%D9%88-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81 «لبنان كشوری با طوایف و آدابورسوم مختلف»، وبسایت تحلیلی-خبری عصر ایران.]</ref> در بسياري از آيينهاي مذهبي شيعيان، مسيحيان حضور مييابند و همچنین در آيينهاي ديني مسيحيان، مسلمانان شركت ميكنند<ref>[https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/43594/%D9%83%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%87%D9%86%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%86%D8%AF «كاجها هنوز در لبنان سبزند»، وبسایت روزنامۀ اعتماد ملی.]</ref> | ||
==رسانههای لبنان== | ==رسانههای لبنان== | ||
لبنان با بیش از یکونیم قرن سابقه در حوزه مطبوعات و فضای باز سیاسی که ناشی از تعدد طوایف است، همواره به بهشت رسانهها معروف بوده و تمام رسانههای مهم منطقهای و بینالمللی در این کشور دفتر و خبرنگار دارند. در لبنان همچنین دانشکدهها و مؤسسات آموزشی متعددی ویژۀ روزنامهنگاری، رسانه و ارتباطات فعال هستند. | لبنان با بیش از یکونیم قرن سابقه در حوزه مطبوعات و فضای باز سیاسی که ناشی از تعدد طوایف است، همواره به بهشت رسانهها معروف بوده و تمام رسانههای مهم منطقهای و بینالمللی در این کشور دفتر و خبرنگار دارند. در لبنان همچنین دانشکدهها و مؤسسات آموزشی متعددی ویژۀ روزنامهنگاری، رسانه و ارتباطات فعال هستند. مهمترین روزنامههای منتشره در لبنان عبارتند از: الاخبار، النهار، المستقبل، الجمهوریة، اللواء، الدیار، البناء، الانوار، البلد، Daily Star، L’Rient Le Jour. مهمترین تلویزیونهای این کشور عبارتند از: المنار، المیادین، الجدید، NBN،LBC ،MTV ، OTV، المستقبل و تلویزیون لبنان. <ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان.]</ref> | ||
==اقتصاد لبنان== | ==اقتصاد لبنان== | ||
اقتصاد لبنان خصوصی و مبتنی بر شیوۀ بازار آزاد است. بر اساس آمارهای موجود، تولید ناخالص داخلی لبنان در 2019م حدود 52 میلیارد دلار بوده که بعد از بحران اقتصادی به 21.8 میلیارد دلار رسیده است. بخش خدمات شامل تجارت، بانکداری و گردشگری، قبل از بحران اقتصادی بیش از 80 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص میداد. مهمترین بخشهای اقتصاد لبنان تا سال 2019 عبارت بودند از: خدمات 83درصد، صنعت حدود 13درصد و کشاورزی حدود 4درصد که با بحران اقتصادی و بهویژه ورشکستگی بانکی این کشور سهم کشاورزی در سال 2012 به 9درسد و صنعت به 15درصد رسید.[ | اقتصاد لبنان خصوصی و مبتنی بر شیوۀ بازار آزاد است. بر اساس آمارهای موجود، تولید ناخالص داخلی لبنان در 2019م حدود 52 میلیارد دلار بوده که بعد از بحران اقتصادی به 21.8 میلیارد دلار رسیده است. بخش خدمات شامل تجارت، بانکداری و گردشگری، قبل از بحران اقتصادی بیش از 80 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص میداد. مهمترین بخشهای اقتصاد لبنان تا سال 2019 عبارت بودند از: خدمات 83درصد، صنعت حدود 13درصد و کشاورزی حدود 4درصد که با بحران اقتصادی و بهویژه ورشکستگی بانکی این کشور سهم کشاورزی در سال 2012 به 9درسد و صنعت به 15درصد رسید.<ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان.]</ref> | ||
==جاذبههای گردشگری== | ==جاذبههای گردشگری== | ||
لبنان جاذبههای گردشگری فراوان دارد که در طول تاریخ بر سبک زندگی مردم این کشور اثرگذار بوده است. برای مثال مناطق ساحلی لبنان در مجاورت دریای مدیترانه، غار جعیتا بیروت (ثبتشده بهعنوان هفتمین مورد از عجایب طبیعی دنیا)، منطقۀ حریصا (محل قرارگیری بزرگترین مجسمه مریم بعد از برزیل)، روشۀ بیروت، موزۀ مشاهیر لبنان، مسجد بزرگ امری لبنان، مرکز شهر بیروت، خیابان حمرا، موزۀ ملی بیروت، چکا (منطقه ساحلی و شنای لبنان) و زارور (مرکز اسکی و تفریحات زمستانه) از مهمترین جاذبههای گردشگری این کشور محسوب میشود.[ | لبنان جاذبههای گردشگری فراوان دارد که در طول تاریخ بر سبک زندگی مردم این کشور اثرگذار بوده است. برای مثال مناطق ساحلی لبنان در مجاورت دریای مدیترانه، غار جعیتا بیروت (ثبتشده بهعنوان هفتمین مورد از عجایب طبیعی دنیا)، منطقۀ حریصا (محل قرارگیری بزرگترین مجسمه مریم بعد از برزیل)، روشۀ بیروت، موزۀ مشاهیر لبنان، مسجد بزرگ امری لبنان، مرکز شهر بیروت، خیابان حمرا، موزۀ ملی بیروت، چکا (منطقه ساحلی و شنای لبنان) و زارور (مرکز اسکی و تفریحات زمستانه) از مهمترین جاذبههای گردشگری این کشور محسوب میشود.<ref>[https://www.irna.ir/news/3472664/10-%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 «10 جاذبه گردشگری لبنان»، خبرگزرای ایرنا.] </ref> همچنین جنگلهای بادام و زیتون اطراف بیروت و درختان نخل، سدر و زیتون بر کرانۀ آن چشماندازهای فوق العادهای به وجود آورده و جاذبۀ توریستی این شهر را دوچندان کرده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/83965/%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88-%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%221%22?rcids=6780,116398 «سیری در تاریخ و جغرافیای لبنان»، پایگاه اطلاعرسانی حوزه.]</ref> در ۲۰۰۸م روزنامه گاردین چاپ لندن، بیروت را بین ۱۰ شهر برتر گردشگری قرار داد. در ۲۰۰۹م نیویورک تایمز آن را بهعنوان مقصد سفر پیشنهاد کرد.<ref> [https://www.isna.ir/news/99051712551/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AA-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B4%D8%AF «بیروت چرا عروس خاورمیانه شد؟»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> این کشور در سالهای 2018 و 2019م پذیرای نزدیک به 2 میلیون گردشگر خارجی بود و سالانه حدود 3.5 میلیارد دلار از این محل درآمد ارزی داشته است.<ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان.]</ref> | ||
==نماد ملی لبنان== | ==نماد ملی لبنان== | ||
درخت ارز، هنگام استقلال لبنان بهعنوان نماد لبنان براي پرچم اين كشور انتخاب شد. این درخت با سبزي دايم، بوي خوب و عمر طولاني، در فرهنگ و افسانههاي محلي لبنان جایگاه مهمی دارد.[ | درخت ارز، هنگام استقلال لبنان بهعنوان نماد لبنان براي پرچم اين كشور انتخاب شد. این درخت با سبزي دايم، بوي خوب و عمر طولاني، در فرهنگ و افسانههاي محلي لبنان جایگاه مهمی دارد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/61560/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B2-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 «درخت ارز نماد پرچم لبنان»، وبسایت مشرق نیوز.] </ref> | ||
==مناسبتها و تطعیلات ملی لبنان== | ==مناسبتها و تطعیلات ملی لبنان== | ||
22 نوامبر، روز استقلال لبنان از فرانسه، بهعنوان روز ملی در تقویم این کشور ثبت شده و تعطیل رسمی است. هر سال به این مناسبت، آیینهای ویژهای در سراسر این کشور برگزار می شود.[ | 22 نوامبر، روز استقلال لبنان از فرانسه، بهعنوان روز ملی در تقویم این کشور ثبت شده و تعطیل رسمی است. هر سال به این مناسبت، آیینهای ویژهای در سراسر این کشور برگزار می شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/5694519/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9% «لبنان برای برگزاری جشنهای روز ملی آماده شده است»، خبرگزاری ایرنا.] </ref> مناسبتهای اسلامی در لبنان شامل عید فطر (2 روز)، عید قربان (2روز)، میلاد پیامبر اسلام، روز عاشورا و اول سال هجری است. تعطیلات مبتنی بر مناسبتهای مسیحی نیز عید مارون (9 فوریه)، روز انتقال حضرت مریم (15 اوت)، میلاد حضرت مسیح (25 دسامبر)، جمعۀ بزرگ برای کلیساهای مسیحی شرقی و جمعۀ بزرگ برای کلیساهای مسیحی غربی را شامل میشود. آغاز سال نو میلادی و اول ماه می (روز کارگر) نیز در لبنان تعطیل رسمی است.<ref>صدر هاشمی، جامعه و فرهنگ لبنان، 1392ش، ص221-22.</ref> | ||
==مناسبات لبنان و ایران== | ==مناسبات لبنان و ایران== | ||
رابطۀ لبنان و ایران ریشه در تاریخ دارد، اما بعد از ظهور اسلام این رابطه بر اساس فرهنگ شیعی و با توجه به مهاجرت علمای شیعۀ منطقۀ جبل عامل از جمله محقق کرکی، شیخ بهایی و شیخ حر عاملی، در زمان حکومت صفویه و نقش آنها در تأسیس حوزههای علمیه و تقویت فرهنگ شیعه در ایران، به سبک زندگی مشترک میان هر دو کشور شکل بخشیده است. | رابطۀ لبنان و ایران ریشه در تاریخ دارد، اما بعد از ظهور اسلام این رابطه بر اساس فرهنگ شیعی و با توجه به مهاجرت علمای شیعۀ منطقۀ جبل عامل از جمله محقق کرکی، شیخ بهایی و شیخ حر عاملی، در زمان حکومت صفویه و نقش آنها در تأسیس حوزههای علمیه و تقویت فرهنگ شیعه در ایران، به سبک زندگی مشترک میان هر دو کشور شکل بخشیده است.<ref>جعفری، مروری بر تاریخ فقه و فقها، 1392ش، ص۲۵۴-۲۷۴. </ref> امروزه نیز این روابط بهدلیل موقعیت راهبردی لبنان در سیاست خارجی ایران، جمعیت بالای شیعیان در این کشور و نقش حزبالله در محور مقاومت اهمیت فراوان دارد.<ref>پورقیومی، تأثیر جنگ ۳۳روزه لبنان بر سیاست خاورمیانهای نو محافظهکاران آمریکا، 1387ش، ص۴۰-۵۵.</ref> | ||
==تجاوز صهونیستها به لبنان== | ==تجاوز صهونیستها به لبنان== | ||
موقعیت جغرافیایی لبنان و همجواری با مرزهای کشور فلسطین، این کشور را همواره در معرض تهاجم رژیم صهیونیستی قرار داده است؛ برای مثال اسرائیل از آغاز اشغال رسمی فلسطین در ۱۹۴۸م و سپس در ۱۹۶۷م (جنگ اعراب و اسرائیل) تا ۱۹۹۶م چندین نوبت لبنان را آماج حملات خود قرار داده است. | موقعیت جغرافیایی لبنان و همجواری با مرزهای کشور فلسطین، این کشور را همواره در معرض تهاجم رژیم صهیونیستی قرار داده است؛ برای مثال اسرائیل از آغاز اشغال رسمی فلسطین در ۱۹۴۸م و سپس در ۱۹۶۷م (جنگ اعراب و اسرائیل) تا ۱۹۹۶م چندین نوبت لبنان را آماج حملات خود قرار داده است. <ref>پورقیومی، تأثیر جنگ ۳۳روزه لبنان بر سیاست خاورمیانهای نو محافظهکاران آمریکا، 1387ش، ص۵۹.</ref> صهیونیستها تنها در جنگهای غرب بیروت، هزاران زن و کودک را کشتند.<ref>کوردزمن، درسهایی از جنگ ۳۳روزه اسرائیل و لبنان، 1388ش، ص۱۷۶.</ref> بمباران فرودگاه بیروت در ۱۹۶۸م، اشغال جنوب لبنان در ۱۹۷۸م و اشغال بخش اعظم لبنان در ۱۹۸۲م و جنگهای ۳۳روزه در ۲۰۰۶م که با عملیات دفاعی حزبالله لبنان و عقبنشینی اسرائیل همراه بود، از دیگر اقدامات تجاوزکارانۀ رژیم صهیونیستی در لبنان محسوب میشود.<ref>میرزاآقایی، بازیگران مسیحیت سیاسی در لبنان، 1386ش، ص۳۸.</ref> بعد از عملیات طوفان الاقصی توسط گروههای مقاومت اسلامی فلسطین در 7 اکتبر 2023م علیه اسرائیل، تجاوزات صهیونیستها علیه لبنان بهویژه مناطق مربوط به حزبالله لبنان افزایش بیسابقه پیدا کرده و منجر به خسارات و کشتار افراد بیگناه شده است. ارتش اسرائیل ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴م مرکز فرماندهی حزبالله در «ضاحیه» را با ۸۳ بمب یکتنی 84 MK آمریکایی بمباران کرد<ref>[https://www.irna.ir/news/85609605/%D8%A8%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%BE%DB%8C-%D8%B6%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8% «بمباران شدید و پیاپی بیروت/ ارتش اسرائیل: هدف، مرکز فرماندهی اصلی حزب الله بود»، خبرگزاری ایرنا.] </ref> که بر اثر آن سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزبالله لبنان به شهادت رسید.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6239092/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8 «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری مهر.]</ref> | ||
==مقاومت اسلامی لبنان== | ==مقاومت اسلامی لبنان== | ||
نخستین سازمان مقاومت در لبنان در 1975م توسط امام موسی صدر و دکتر مصطفی چمران به نام «جنبش أمل» تأسیس شد. در 1982م با اتحاد مجموعهای از نیروهای شیعۀ لبنانی و جریانهای متأثر از انقلاب اسلامی ایران، «حزبالله» لبنان شکل گرفت. «سید عباس موسوی» اولین دبیرکل این حزب بود و پس از شهادت او، «سیدحسن نصرالله» رهبری حزبالله را در 1992م بهعهده گرفت و بهمدت بیش از 30 سال فعالیت سیاسی و اجتماعی، مقاومت لبنان را به اوج قدرت و محبوبیت رساند.[ | نخستین سازمان مقاومت در لبنان در 1975م توسط امام موسی صدر و دکتر مصطفی چمران به نام «جنبش أمل» تأسیس شد. در 1982م با اتحاد مجموعهای از نیروهای شیعۀ لبنانی و جریانهای متأثر از انقلاب اسلامی ایران، «حزبالله» لبنان شکل گرفت. «سید عباس موسوی» اولین دبیرکل این حزب بود و پس از شهادت او، «سیدحسن نصرالله» رهبری حزبالله را در 1992م بهعهده گرفت و بهمدت بیش از 30 سال فعالیت سیاسی و اجتماعی، مقاومت لبنان را به اوج قدرت و محبوبیت رساند.<ref> [https://www.isna.ir/news/1403070705290/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF «سیدحسن نصرالله به شهادت رسید»، خبرگزاری ایسنا.]</ref> وادار کردن رژیم صهیونیستی به عقبنشینی از بخش بزرگی از مناطق اشغالی جنوب لبنان در سال 2000، تحمیل شکست تاریخی به ارتش اسرائیل در جنگ 33روزه در 2006م و آزادسازی اسرای لبنانی و فلسطینی در 2008م در مقابل تحویل جنازۀ دو نظامی اسرائیلی از دستآوردهای بزرگ حزبالله به رهبری سیدحسن نصرالله برای کشور لبنان محسوب میشود.<ref>[https://lebanon.mfa.gov.ir/portal/GeneralCategoryServices/5198 «دربارۀ لبنان»، وبسایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان.]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |