غار کافر قلعه

غار کافر‌قلعه؛ غاری تاریخی در روستای گلیان از توابع شهرستان شیروان. غار کافر‌قلعه از مهم‌ترین غارهای تاریخی ایران است که در استان خراسان شمالی و در نزدیکی قلعۀ شیروان قرار دارد. بر اساس مطالعات انجام‌شده، این غار محل سکونت انسان بوده و در گذشتۀ دور به‌شکل پناهگاه از آن استفاده مى‌شد. غارنوردان، این غار زیبا را همچون بهشت می‌دانند.

پیشینه

كافر‌قلعه، دژی مستحكم، مرتفع و متعلق به دو هزار سال پيش است. تا گذشته‌ای نه‌چندان دور، عده‌ای از اهالی منطقه از این غار به‌عنوان پناهگاه استفاده می‌کردند. به همین خاطر، کتاب‌هاى خطى و اشیای عتیقه هم در این غار کشف شده است.

جغرافیا

1. موقعیت جغرافیایی؛ غار کافر قلعه در ارتفاع 50 متری از سطح دره و در 5 کیلومتری جنوب باختری روستای گلیان در قسمت راست دره وسیعی که راه برزلی از آن می‌گذرد واقع است.
2. آب‌وهوا؛ غار کافرقلعه از آب‌و‌هوای نیمه‌خشک و سرد کوهستانی برخوردار است. که منجر به غنای زیست‌محیطی و وفور حیات‌وحش در منطقه و برخورداری روستا از طبیعتی زیبا و دل‌انگیز شده است.

جاذبه‌های گردشگری

کافر‌قلعه به‌عنوان یک غار مسکونى، با سنگ، خشت پخته و گچ ساخته شده و از عجايب معماري قديم محسوب می‌شود. در اطراف این غار آثاری از دیوارهای سنگی و سنگ‌چین دیده می‌شود. در جنوب این غار، گورستان قدیمی کوچکی واقع شده که نشان از مسکونی‌بودن غار دارد. دهانۀ غار به‌طرف زمین و به‌شکل شکافی سنگی است که پس از 3 متر به کف غار و به منطقۀ تقریباً وسیعی به ابعاد 6 × 8 متر با ارتفاع 5/1 متر می‌رسد و بازدیدکننده مجبور است در آن خمیده راه برود. همچنین دارای سالن‌ها و فضاهای وسیعی بوده است. مطالعات انجام گرفته بر روی آجرها نمایانگر آن است که سازۀ از بین رفتۀ قلعه در چهار طبقه، احداث شده بود؛ طبقۀ اول: اصطبل و محل نگهداری حیوانات؛ طبقۀ دوم: آشپزخانه؛ طبقۀ سوم: امیرنشین و طبقۀ چهارم: مراکز تفریحی و استخرهای آب. از جاذبه‌های گردشگری اطراف غار کافر قلعه می‌توان به چشمه‌های متعدد روستای گلیان مانند چشمه‌های شیرخان، پیرک، قلعه نو، برزنگ، چشمۀ موسی و چشمۀ پاسگاه اشاره کرد که در این میان، چشمۀ شیرخان و پیرک به‌دلیل داشتن آب شیرین و گوارا و آب‌دهی بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. همچنین مقبرۀ بابا‌توکل و مسجد جامع قدیم از دیگر جاذبه‌های اطراف غار کافرقلعه است.

کارکرد

غار کافر‌قلعه كاربردهاي نظامي، امنيتي و تفريحي داشته است. در بخش بالاي اين قلعه، چند انبار محل نگهداري غنائم بوده و عمارتي ديگر دیده مي‌شود كه در باور مردمان محلی، محل زنداني‌كردن زنان و دختران ربوده شده، بوده است و آنرا با افسانۀ «چهل دخترون» مربوط مي‌دانند.

مسیر دسترسی

برای رفتن به غار کافر قلعه در استان خرسان شمالی می‌توان به شهرستان رامیان رفت و به سمت روستای گلیان حرکت کرد. بعد از پیمودن 5 کیلومتر در جنوب غربی، روستای گلیان غار کافر قلعه دیده می‌شود.

منابع

«روستاهای خراسان شمالی؛ مناطقی بکر برای گردشگری»، وب‌سایت روستانیوز، تاریخ درج مطلب: 4 فروردین 1401ش. «روستای گلیان ماسوله خراسان شمالی پذیرای گردشگران نوروزی شد»، خبرگزاری شبستان، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1398ش. «علت نامگذاري «كافر قلعه» و ماجراي حمله نادرشاه از« تربت جام» براي فتح هرات»، وب‌سایت کارخانه‌دار، تاریخ درج مطلب: 28 بهمن 1399ش. «غار کافر قلعه شیروان»، وب‌سایت کویرها و بیابان‌های ایران، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش. «غار كافر قلعه غاری کهن و ناشناخته»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش. «غار کافر قلعه کجاست؟»، وب‌سایت این تودی، تاریخ درج مطلب: 4 آگوست 2020م. «غارهاي شيروان شاهكار خلقت اما، ناشناخته براي گردشگران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 4 فروردین 1395ش. «قلعه های کافر ایران!»، وب‌سایت آکاایران، تاریخ بازید: 31 شهریور 1401ش. «کافر قلعه»، وب‌سایت رسمی روستای امره، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.