غار کافر قلعه

غار کافر‌قلعه؛ غاری تاریخی در روستای گلیان از توابع شهرستان شیروان.

غار کافر‌قلعه از مهم‌ترین غارهای تاریخی ایران است که در استان خراسان شمالی و در نزدیکی قلعۀ شیروان قرار دارد. بر اساس مطالعات انجام‌شده، این غار محل سکونت انسان بوده و در گذشتۀ دور به‌شکل پناهگاه از آن استفاده مى‌شد. غارنوردان، این غار زیبا را همچون بهشت می‌دانند.

پیشینه

كافر‌قلعه، دژی مستحكم، مرتفع و متعلق به دو هزار سال پيش است.^[۱] تا گذشته‌ای نه‌چندان دور، عده‌ای از اهالی منطقه از این غار به‌عنوان پناهگاه استفاده می‌کردند. به همین خاطر، کتاب‌هاى خطى و اشیای عتیقه هم در این غار کشف شده است.^[۲]

جغرافیا

موقعیت جغرافیایی؛ غار کافر قلعه در ارتفاع 50 متری از سطح دره و در 5 کیلومتری جنوب باختری روستای گلیان در قسمت راست دره وسیعی که راه برزلی از آن می‌گذرد واقع است.^[۳]
آب‌وهوا؛ غار کافرقلعه از آب‌و‌هوای نیمه‌خشک و سرد کوهستانی برخوردار است.^[۴] که منجر به غنای زیست‌محیطی و وفور حیات‌وحش در منطقه و برخورداری روستا از طبیعتی زیبا و دل‌انگیز شده است.^[۵]

جاذبه‌های گردشگری

کافر‌قلعه به‌عنوان یک غار مسکونى،^[۶] با سنگ، خشت پخته و گچ ساخته شده و از عجايب معماري قديم محسوب می‌شود.^[۷] در اطراف این غار آثاری از دیوارهای سنگی و سنگ‌چین دیده می‌شود. در جنوب این غار، گورستان قدیمی کوچکی واقع شده که نشان از مسکونی‌بودن غار دارد.^[۸]
دهانۀ غار به‌طرف زمین و به‌شکل شکافی سنگی است که پس از 3 متر به کف غار و به منطقۀ تقریباً وسیعی به ابعاد 6 × 8 متر با ارتفاع 5/1 متر می‌رسد و بازدیدکننده مجبور است در آن خمیده راه برود.^[۹] همچنین دارای سالن‌ها و فضاهای وسیعی بوده است.^[۱۰] مطالعات انجام گرفته بر روی آجرها نمایانگر آن است که سازۀ از بین رفتۀ قلعه در چهار طبقه، احداث شده بود؛ طبقۀ اول: اصطبل و محل نگهداری حیوانات؛ طبقۀ دوم: آشپزخانه؛ طبقۀ سوم: امیرنشین و طبقۀ چهارم: مراکز تفریحی و استخرهای آب. ^[۱۱]
از جاذبه‌های گردشگری اطراف غار کافر قلعه می‌توان به چشمه‌های متعدد روستای گلیان مانند چشمه‌های شیرخان، پیرک، قلعه نو، برزنگ، چشمۀ موسی و چشمۀ پاسگاه اشاره کرد که در این میان، چشمۀ شیرخان و پیرک به‌دلیل داشتن آب شیرین و گوارا و آب‌دهی بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.^[۱۲] همچنین مقبرۀ بابا‌توکل و مسجد جامع قدیم از دیگر جاذبه‌های اطراف غار کافرقلعه است.^[۱۳]

کارکرد

غار کافر‌قلعه كاربردهاي نظامي، امنيتي و تفريحي داشته است.^[۱۴] در بخش بالاي اين قلعه، چند انبار محل نگهداري غنائم بوده و عمارتي ديگر دیده مي‌شود كه در باور مردمان محلی، محل زنداني‌كردن زنان و دختران ربوده شده، بوده است و آنرا با افسانۀ «چهل دخترون» مربوط مي‌دانند.^[۱۵]

مسیر دسترسی

برای رفتن به غار کافر قلعه در استان خرسان شمالی می‌توان به شهرستان رامیان رفت و به سمت روستای گلیان حرکت کرد. بعد از پیمودن 5 کیلومتر در جنوب غربی، روستای گلیان غار کافر قلعه دیده می‌شود.^[۱۶]

پانویس

منابع

«روستاهای خراسان شمالی؛ مناطقی بکر برای گردشگری»، وب‌سایت روستانیوز، تاریخ درج مطلب: 4 فروردین 1401ش.
«روستای گلیان ماسوله خراسان شمالی پذیرای گردشگران نوروزی شد»، خبرگزاری شبستان، تاریخ درج مطلب: 1 فروردین 1398ش.
«علت نامگذاري «كافر قلعه» و ماجراي حمله نادرشاه از« تربت جام» براي فتح هرات»، وب‌سایت کارخانه‌دار، تاریخ درج مطلب: 28 بهمن 1399ش.
«غار کافر قلعه شیروان»، وب‌سایت کویرها و بیابان‌های ایران، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.
«غار كافر قلعه غاری کهن و ناشناخته»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.
«غار کافر قلعه کجاست؟»، وب‌سایت این تودی، تاریخ درج مطلب: 4 آگوست 2020م.
«غارهاي شيروان شاهكار خلقت اما، ناشناخته براي گردشگران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ درج مطلب: 4 فروردین 1395ش.
«قلعه های کافر ایران!»، وب‌سایت آکاایران، تاریخ بازید: 31 شهریور 1401ش.
«کافر قلعه»، وب‌سایت رسمی روستای امره، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[1] . «علت نامگذاري«كافر قلعه» و ماجراي حمله نادرشاه از« تربت جام» براي فتح هرات»، وب‌سایت کارخانه‌دار، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[2] . «قلعه های کافر ایران!»، وب‌سایت آکاایران، تاریخ بازید: 31 شهریور 1401ش.

[3] . «غار کافر قلعه شیروان»، وب‌سایت کویرها و بیابان‌های ایران، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[4] . «روستاهای خراسان شمالی؛ مناطقی بکر برای گردشگری»، وب‌سایت روستانیوز، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[5] . «روستاهای خراسان شمالی؛ مناطقی بکر برای گردشگری»، وب‌سایت روستانیوز، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[6] . «غارهاي شيروان شاهكار خلقت اما، ناشناخته براي گردشگران»، خبرگزاری جمهوری اسلامی، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[7] . «علت نامگذاري«كافر قلعه» و ماجراي حمله نادرشاه از« تربت جام» براي فتح هرات»، وب‌سایت کارخانه‌دار، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[8] . «غار كافر قلعه غاری کهن و ناشناخته»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[9] . «غار كافر قلعه غاری کهن و ناشناخته»، وب‌سایت جاذبه، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[10] . «غار کافر قلعه شیروان»، وب‌سایت کویرها و بیابان‌های ایران، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[11] . «کافر قلعه»، وب‌سایت رسمی روستای امره، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[12] . «روستاهای خراسان شمالی؛ مناطقی بکر برای گردشگری»، وب‌سایت روستانیوز، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[13] . «روستای گلیان ماسوله خراسان شمالی پذیرای گردشگران نوروزی شد»، خبرگزاری شبستان، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[14] . «علت نامگذاري«كافر قلعه» و ماجراي حمله نادرشاه از« تربت جام» براي فتح هرات»، وب‌سایت کارخانه‌دار، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[15] . «علت نامگذاري«كافر قلعه» و ماجراي حمله نادرشاه از« تربت جام» براي فتح هرات»، وب‌سایت کارخانه‌دار، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[16] . «غار کافر قلعه کجاست؟»، وب‌سایت این تودی، تاریخ بازدید: 31 شهریور 1401ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]