امامزاده زید
امامزاده زید؛ زیارتگاه مشهور در شمال افغانستان.
زید، امام‌زادۀ مشهوری است که در منطقۀ اَمرَخ ولسوالی (شهرستان) زاری (زارین) ولایت بلخ مدفون است. این مقبره، از معروف‌ترین زیارتگاه‌ها در افغانستان است.
شخصیت‌شناسی
برخی از مردم اعتقاد دارند امامزاده زید، فرزند یحیی بن زید مدفون در شهر سرپل است. بر این اساس او در جنگ یحیی با طرفداران بنی‌امیه در سرپل (منطقۀ اَرغَوی) به شهادت رسیده است و بعدها بدن او را برای دفن به این منطقه انتقال داده‌اند.[۱] برخی نیز یحیی را فاقد فرزندی بنام زید دانسته و معتقدند این بارگاه به یک فرد ناشناس تعلق دارد.[۲]
موقعیت جغرافیایی
بارگاه امامزاده زید در محدودۀ روستای بختگان پایین، در منطقۀ اَمرَخ ولسوالی زاری (زارین) ولایت بلخ قرار دارد. از جهت جغرافیایی این منطقه در جنوب‌غربی ولایت بلخ و در مرز مناطق سانچارک و بلخابِ ولایتِ سرپل واقع شده است.[۳] مدفن امامزاده در یک تپۀ بلند قرار دارد که مسلط به درۀ زاری است و از دو سمت آن دو رود باجگاه بلخاب و آب‌دره سانچارک عبور کرده و به رود بلخ‌آب ملحق می‌شوند.[۴]
بارگاه
بارگاه امامزاده، ساختمانی کوچک و مربع‌شکل و وسعت آن حدود 12 مترمربع است. بر فراز آن یک گنبد گِلی قرار دارد. اطراف ساختمان امامزاده باغ کوچکی است که چند درخت توت آن را احاطه کرده است و در فصل رسیدن توت، زوار آن مدفن از درختان توت استفاده می‌کنند.[۵]
زیارت
بسیاری از ساکنان شیعه و سنی مناطق اطراف به امامزاده زید اعتقاد دارند و برای زیارت و دعا به آنجا مراجعه می‌کنند. در روزهای تعطیل و به‌خصوص در ایام بهار و تابستان امامزاده شاهد مراجعان و زائران بسیاری است که برخی از راه‌های دور به زیارت آن محل می‌شتابند.[۶]
نذورات
مراجعین و زائرین امامزاده نذورات و هدایایی با خود آورده و به آنجا تقدیم می‌کنند. متولی امامزاده که مردم محل هستند برخی از نذورات را بین مردم توزیع کرده و گاهی نان و غذاهای محلی بین زوار تقسیم می‌کنند.[۷]
باورها
در ارتباط با امامزاده زید، باورهایی وجود دارد و از جمله برخی زیارت آن بارگاه را برای شفای امراض و حل مشکلات زندگی مفید می‌دانند. در بین مردم محل در این زمینه گزارش‌هایی شهرت دارد.[۸]
پانویس
- ↑ 1. حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص255.
- ↑ 2. فقیه، قیام یحیی بن زید، 1385ش، ص48؛ میرحسینی، سانچارک در بستر زمان، 1388ش، ص299.
- ↑ . میرحسینی، سانچارک در بستر زمان، 1388ش، ص298.
- ↑ . حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص255.
- ↑ . حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص255.
- ↑ . حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص255.
- ↑ . حسن‌زاده، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، 1390ش، ص255.
- ↑ . میرحسینی، سانچارک در بستر زمان، 1388ش، ص298.
منابع
- حسن‌زاده، غ. علی، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعیان در افغانستان، قم، دارالتفسیر، 1390ش.
- فقیه، محمد‌مهدی، قیام یحیی بن زید، قم، وثوق، 1385ش.
- میرحسینی، علی‌نقی، سانچارک در بستر زمان، قم، اشراق، 1388ش.